"राग" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

पूवीय पद्दति मा गाईने शास्त्रीय संगीत

 

पूवीय पद्दति स्वर-गायन एवं वादन मा सात स्वर को प्रयोग हुन्छ ,स रे ग म प ध नी । स्वर दुई प्रकार को हुन्छ -

*शुद्ध स्वर -त्यस्तो स्वर जो आफ्नो निश्चित स्थान मा गाईन्छ , बजाईन्छ।

सात मध्ये ४ स्वर-रे ग ध नी 'शुद्ध' का साथै 'कोमल' प्रयोग पनि हुन्छ, १ स्वर "म" 'शुद्ध' का साथ साथ 'तीव्र'प्रयोग पनि हुन्छ| परन्तु षडज तथा पंचम "सा" अनि "प" सदैव शुद्ध नै मात्र प्रयोग हुन्छ ।

 

शास्त्रीय गायन तथा वादन क्षेत्र मे विद्यार्थी हरु लाइ सर्वप्रथम अलंकारो का अभ्यास गराईन्छ। संगीत रत्नाकर का अनुसार-" विशिष्ट-वर्ण-सन्दर्भमलंकार प्रचक्षते" अर्थात, नियमित वर्ण समूह लाई अलंकार भनिन्छ । सरल शब्द मा भन्नु पर्दा, स्वरहरु को नियमानुसार 'चलन' लाई अलंकार भनिन्छ। अलंकार लाई कतै कतै " पलटा" पनि भनिन्छ । वाद्य बादन का विद्यार्थि हरु लाइ अलंकार अभ्यास ले वाद्य बादन मा पकड (विभिन्न प्रकार ले औठा चलाउने योग्यता) बिकाश गर्छ भने गायन क्षेत्र का लाई नियमित अभ्यास ले कंठ मार्जन मा विशेष सहायता पुर्याउछ।

 

 

 

राग विवरण मा ''अमुक राग अमुक जाति'' को भन्ने सुनिन्छ। "जाति" ले राग गाउदा आरोह तथा अवरोह मा प्रयोग गरिने स्वर को संख्या बोध गराउदछ। दामोदर पंडित द्वारा रचित संगीत दर्पण का अनुसार