"अष्टाङ्गयोग" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा देवराज पौडेल द्वारा अष्टाङ्ग याेग पृष्ठलाई अष्टाङ्गयोग मा सारियो: मात्रा
साकुनै सम्पादन सारांश छैन
चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोवाइल अनुप्रयाेग सम्पादन
पङ्क्ति १:
{| class="infobox" style="width:15em; text-align:center; float:right; clear: right; margin-left: 15px; text-align: center; border:1px solid #FF9933; padding:5px; font-size: 85%; width: 190px;"
! style="padding:0.2em; background:#FF9933; border #FF9933; text-align:center; margin-bottom:5px;" |
|-
|<imagemap>
File: Yoga Meditation Pos-410px.png|100px
rect 300 300 0 0 [[अष्टाङ्गयोगः]]
desc none
</imagemap>
'''[[अष्टाङ्गयोगः]] • [[योगः]]'''
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;border:1px solid #FF9933;">[[यमः|<font color="black">यमः</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |
{{•}} [[अहिंसा]] {{•}} [[सत्यम्]] {{•}} [[अस्तेयम्]]<br>
{{•}} [[ब्रह्मचर्यम्]] {{•}} [[अपरिग्रहः]] {{•}}
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[नियमः|<font color="black">नियमः</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<font color="black"><!--'''[[Glossary of Hinduism terms|वेदान्ततत्त्वानि]]'''--></font>
|-
| style="font-size:11px" |
{{•}} [[शौचः]] {{•}} [[सन्तोषः]]<br>
'''[[तपः]]''' <br> {{•}} [[स्वाध्यायः]]<br>
{{•}} [[ईश्वरप्रणिधानम्]]
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<font color="black"><!--'''[[भारतीयदर्शनानि|शास्त्राणि]]'''--></font>
|-
| style="font-size:11px" |
<!--'''[[आस्तिकवादाः]]''' <br>
[[साङ्ख्यम्]]{{•}}
[[योगः]] <br>
[[न्यायः]]{{•}}
[[वैशेषिकम्]]<br>
[[पूर्वमीमांसा]]<br>
[[उत्तरमीमांसा]] /[[वेदान्तः]]<br>
(''[[द्वैतम्]]'', ''[[अद्वैतम्]]'', ''[[विशिष्टाद्वैतम्]]'')<br>
 
'''[[नास्तिकवादाः]]'''<br>
[[चार्वाकवादः]]
[[बौद्धवादः]]
[[जैनवादः]] -->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[आसनम्|<font color="black">आसनम्</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[वेदाः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |
{{•}} [[पद्मासनम्]] {{•}} [[वीरासनम्|वीरासनं]]<br> {{•}} [[भद्रासनम्|भद्रासनं]] {{•}} [[स्वस्तिकम्|स्वस्तिकं]]<br> {{•}} [[दण्डासनम्|दण्डासनं]] {{•}} [[सोपाश्रयम्|सोपाश्रयं]]<br> {{•}} [[पर्यङ्कम्|पर्यङ्कं]] {{•}} [[क्रौञ्चनिषदनम्|क्रौञ्चनिषदनं]]<br> {{•}} [[हस्तिनिषदनमुष्ट्रनिषदनम्|हस्तिनिषदनमुष्ट्रनिषदनं]]<br> {{•}} [[समसंस्थानम्|समसंस्थानं]] {{•}} [[स्थिरसुखं]]<br> {{•}} [[यथासुखम्|यथासुखं]] {{•}} [[चेत्येवम्|चेत्येव]]
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[उपवेदाः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[आयुर्वेदः]] • [[धनुर्वेदः]]<br>
[[गान्धर्वेदः]] • [[स्थापत्यवेदः]]<br> -->
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[वेदाङ्गानि]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[शिक्षा]] {{•}}
[[छ्न्दः]] {{•}}
[[व्याकरणम्]]<br>
[[निरुक्तः]] {{•}}
[[कल्पः]] {{•}}
[[जौतिषम्]] -->
|-
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[उपनिषदः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
''ऋग्वेदीयः''<br>
[[ऐतरेया]]<br>
''युजुर्वेदीयाः''<br>
[[बृहदारण्यकः]] {{•}} [[ईशवास्यः]]<br>[[तैत्तरीयः]] {{•}} [[कठः]] {{•}} [[श्वेताश्वतरः]]<br>
''सामवेदीयाःSama vedic''<br>
[[छान्दोग्यः]] {{•}} [[केनः]]<br>
''अथर्ववेदीयाः''<br>
[[मुण्डकः]] {{•}} [[माण्डूक्यः]] {{•}} [[प्रश्नः]]-->
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[पुराणानि]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
''ब्रह्मसम्बद्धानि''<br>
[[ब्रह्मपुराणम्]] {{•}} [[ब्रह्माण्डपुराणानि]]<br>[[ब्रह्मवैवर्तपुराणम्]]<br>[[मारकाण्डेयपुराणम्]] {{•}} [[भविष्यपुराणम्]]<br>
''विष्णुसम्बद्धानि''<br>
[[विष्णुपुराणम्]] {{•}} [[भागवतपुराणम्]]<br>[[नारदपुराणम्]] {{•}} [[गरुडपुराणम्]] {{•}} [[पद्मपुराणम्]]<br>
''शिवसम्बद्धानि''<br>
[[शिवपुराणम्]] {{•}} [[लिङ्गपुराणम्]]<br>[[स्कन्दपुराणम्]] {{•}} [[अग्निपुराणम्]] {{•}} [[वायुपुराणम्]] -->
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[इतिहासः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[रामायणम्]] {{•}} [[महाभारतम्]] -->
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[हिन्दूधर्मग्रन्थाः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[भगवद्गीता]]<br>
[[धर्मशास्त्रम्]] {{•}} [[मनुस्मृतिः]]<br>
[[अर्थशास्त्रम्]] {{•}} [[योगवासिष्ठः]]<br>
[[सूत्राणि]] {{•}} [[स्तोत्राणि]] {{•}} [[तन्त्राणि]]<br>
[[योगसूत्राणि]]<br>
 
[[हिन्दूसाहित्यम्]]-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[प्राणायामः|<font color="black">प्राणायामः</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''हिन्दूधर्मस्य पूजापद्धतिः'''-->
|-
| style="font-size:11px" |
{{•}} [[सहजप्राणायामः]]
 
{{•}} [[समशीतोष्णप्राणायामः|सम-शीतोष्णप्राणायामः]]
 
{{•}} [[भस्त्रिकाप्राणायामः]]
 
{{•}} [[कपालभातिप्राणायामः]]
 
{{•}} [[शीकलीप्राणायामः]]
 
{{•}} [[शीतकारीप्राणायामः]]
 
{{•}} [[उज्जायीप्राणायामः]]
 
{{•}} [[अहिंसकप्राणायामः]]
 
{{•}} [[नाडीशोधनप्राणायामः]]
 
{{•}} [[भ्रामरीप्राणायामः]]
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[संस्काराः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
{{•}} [[गर्भाधानसंस्कारः]] {{•}} [[पुंसवनसंस्कारः]] {{•}}[[सीमन्तोन्नयनसंस्कारः]] {{•}} [[जातकर्मसंस्कारः]] {{•}} [[नामकरणसंस्कारः]] {{•}} [[कर्णवेधसंस्कारः]] {{•}} [[निष्क्रमणसंस्कारः]] {{•}} [[अन्नप्राशनसंस्कारः]] {{•}} [[चूडाकर्मसंस्कारः]] {{•}} [[उपनयनसंस्कारः]] {{•}} [[वेदारम्भसंस्कारः]] {{•}} [[केशान्तसंस्कारः]] {{•}} [[समावर्तनसंस्कारः]] {{•}} [[विवाहसंस्कारः]] {{•}} [[विवाहाग्निपरिग्रहसंस्कारः]] {{•}} [[अन्त्येष्टिसंस्कारः]]-->
|-
| style="font-size:11px" |
|- valign="top"
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''वर्णाश्रमधर्मः'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
'''[[वर्ण्यव्यवस्था]]'''<br>
[[ब्राह्मणः]]{{•}}[[क्षत्रियः]]<br>[[वैश्यः]]{{•}}[[शूद्रः]]<br>
'''[[आश्रमव्यवस्था]]'''<br>
[[ब्रह्मचर्याश्रमः]]{{•}}
[[गृहस्थाश्रमः]]<br>
[[वानप्रस्थाश्रमः]]{{•}}[[सन्यासाश्रमः]] -->
|-
| style="color:#005e07; background-color:#F4C430; font-size:11px"|<!--'''[[हिन्दू उत्सवाः]]'''-->
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[नवरात्रोत्सवः]]<br>
[[विजयदशमी]] (दसरा)<br>
[[दीपावली]]{{•}}
[[शिवरात्रिः]]{{•}}
[[होली]]<br>
[[विशु]]{{•}}[[बिहु]]{{•}}[[Baisakhi]]{{•}}[[Puthandu]]<br>
[[गणेशाचतुर्थी]]{{•}}[[ओणम्]]<br>
[[रामनवमी]]{{•}}
[[कृष्णजन्माष्टमी]]<br>
[[रक्षाबन्धनम्]]-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[प्रत्याहारः|<font color="black">प्रत्याहारः</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |<!--
 
''प्राचीनाः''<br/>
[[गौतमः]]{{•}}
[[जैमिनिः]]{{•}}
[[कणादः]]{{•}}
[[कपिलः]]{{•}}
[[मार्काण्डेयः]]{{•}}
[[पतञ्जलिः]]{{•}}
[[वाल्मीकिः]]{{•}}
[[व्यासः]]<br/>
 
''मध्यकालीनाः''<br/>
{{nowrap|[[शङ्कराचार्यः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[बसवेश्वरः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[चैतन्यमहाप्रभुः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[जयन्तभट्टः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[कबीरदासः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[कुमारिलभट्टः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[मधुसूदनसरस्वती स्वामिनः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[विद्यारण्यः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[नामदेवः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[निम्बार्कः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[प्रभाकरः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[रामानुजाचार्यः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[वेदान्तदेशिकः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[सन्त तुकारामः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[तुलिसीदासः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[वाचस्पतिमिश्रः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[वल्लभाचार्यः]]}}<br/>
 
''आधुनिकाः''<br/>
{{nowrap|[[श्री अरविन्दः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[दयनन्दसरस्वती]]}}{{•}}
{{nowrap|[[महात्मागान्धी]]}}{{•}}
{{nowrap|[[कृश्णानन्दः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[नारायणगुरुः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[प्रभुपादः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[श्रीरामकृष्णपरमहंसः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[रमणमहर्षिः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[सर्वपल्ली राधाकृष्णन्]]}}{{•}}
{{nowrap|[[स्वामी शिवानन्दसरस्वती]]}}{{•}}
{{nowrap|[[विवेकानन्दः]]}}{{•}}
{{nowrap|[[योगानन्दः]]}}-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[धारणा|<font color="black">धारणा</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[Hindu denominations]]<br>[[राष्ट्रानुगुणं सनातनधर्मः]]<br>
[[सनातनधार्मिकता]] • [[सनातनपञ्चाङ्गम्]]<br>
[[हैन्दवनियमाः]] • [[सनातनमूर्तिशिल्पः]]<br>
[[सनातनरष्ट्रियता] • [[हिन्दुत्वम्]]<br>
[[सनातनतीर्थस्थानानि]]<br>
[[सनातनधर्मस्य समस्याः]] • [[सनातनटीका]]<br>
[[सनातनः निघण्टुः]]-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[ध्यानम्|<font color="black">ध्यानम्</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |
{{•}} [[सङ्कल्पध्यानम्]]
 
{{•}} [[श्वासध्यानम्]]
 
{{•}} [[चिदाकाशध्यानम्]]
 
{{•}} [[मन्त्रध्यानम्]]
 
{{•}} [[अन्तर्मौनम्]]
 
{{•}} [[अजपाध्यानम्]]
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[समाधिः|<font color="black">समाधिः</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[Hindu denominations]]<br>[[राष्ट्रानुगुणं सनातनधर्मः]]<br>
[[सनातनधार्मिकता]] • [[सनातनपञ्चाङ्गम्]]<br>
[[हैन्दवनियमाः]] • [[सनातनमूर्तिशिल्पः]]<br>
[[सनातनरष्ट्रियता] • [[हिन्दुत्वम्]]<br>
[[सनातनतीर्थस्थानानि]]<br>
[[सनातनधर्मस्य समस्याः]] • [[सनातनटीका]]<br>
[[सनातनः निघण्टुः]]-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
|
<div class="NavFrame">
<div class="NavHead" style="font-size: 120%; background: #FF9933;">[[:वर्गः:योगदर्शनम्|<font color="black">योगदर्शनम्</font>]] </div>
<div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;">
{| width=100% style="text-align:center;border:1px solid #FF9933"
|-
| style="font-size:11px" |<!--
[[Hindu denominations]]<br>[[राष्ट्रानुगुणं सनातनधर्मः]]<br>
[[सनातनधार्मिकता]] • [[सनातनपञ्चाङ्गम्]]<br>
[[हैन्दवनियमाः]] • [[सनातनमूर्तिशिल्पः]]<br>
[[सनातनरष्ट्रियता] • [[हिन्दुत्वम्]]<br>
[[सनातनतीर्थस्थानानि]]<br>
[[सनातनधर्मस्य समस्याः]] • [[सनातनटीका]]<br>
[[सनातनः निघण्टुः]]-->
|-
|}
</div>
</div>
|- valign="top"
| style="font-size:11px" |
<imagemap>
Image: Patañjali88.JPG|100px
rect 256 256 0 0 [[Portal:Hinduism]]
desc none
</imagemap>
'''[[प्रवेशद्वारम्:योगदर्शनम्]]'''<br>
'''[[प्रवेशद्वारम्:योगप्रवेशः]]'''<br>
{{navbar|Hinduism|mini=1|nodiv=1}}
|}<noinclude>
[[Category:Exclude in print]]
[[Category:Religion and belief templates|{{PAGENAME}}]]
[[Category:Hinduism templates|*]]
[[Category:Religion templates|Hinduism]]
[[Category:"Part of a series on" templates|Hinduism]]
</noinclude>
 
{{अष्टाङ्गयोग}}
'''याेगस्य अष्टानाम् अङ्गानाम् समूह अष्टाङ्गयाेगः''' अर्थात् याेगका अाठ अङ्गकाे समूहलार्इ अष्टाङ्ग याेग भनिन्छ । [[यम]]<nowiki/>-[[नियम]]<nowiki/>-[[अासन]]<nowiki/>-[[प्रणायाम]]<nowiki/>-[[प्रत्याहार]]<nowiki/>-[[धारणा]]<nowiki/>-[[ध्यान]]<nowiki/>-[[समाधिः|समाध]]<nowiki/>- याेऽष्टाङ्गानि [[(पातञ्जलयाेगसूत्रम्)]] । यही सूत्रबाट नै राजयाेग नामक अध्यायकाे प्रारम्भ भएकाे देखिन्छ । <ref>याेगाचार्य,सिंह सी.बी. (सन् २००८ः १४), '''अष्टाङ्ग याेग कला''', देहली, भारत ः दिव्य संस्कृति प्रतिष्ठान</ref> पतञ्जलिद्वारा प्रतिपादन गरिएका याेगका यी अाठ अङ्गलार्इ उनैले दुर्इ भागमा विभक्त गरेका छन् -
 
Line ३६९ ⟶ ८:
 
अन्तरङ्ग भाग ः धारणा, ध्यान, समाधि अष्टाङ्ग याेगका अन्तरङ्ग पक्ष हुन् । यिनीहरू अात्मनिष्ठ हुन्छन्, त्यसैले अात्मचिन्तनद्वारा यिनीहरूकाे सिद्धि प्राप्त हुन्छ । उपर्युक्त सबैकाे खाेलुवा तल दिइएकाे छ ः
 
== यम ==
पातञ्जल याेगसूत्र अनुसार यम अन्तर्गत अहिंसा, सत्य, अस्तेय, ब्रह्मचर्य, अपरिग्रह पर्दछन् ।
"https://ne.wikipedia.org/wiki/अष्टाङ्गयोग" बाट अनुप्रेषित