"कर्म" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा रोबोट: रिडाइरेक्टहरू मिलाउँदै |
सा बोट: स्वचालित पाठ परिवर्तन (-भलाई +भलाइ) |
||
पङ्क्ति ७:
इतना नै हैन, जब क्रियाको सम्बन्ध फलभोग सँग मानिन्छ तब यो पनि मानना पडेगा कि भोग-जो शुभ अशुभ कर्महरूको अनुसार सुखमय या दु:खमय हुन्छ-अवश्यंभावी हो। उससे बचा हैन जा सकता, न त उनलाई बदला जान सक्छ। फलको क्षयको एकमात्र उपाय हो उनलाई भोग लिन। यस जन्ममा प्राणी जस्तो हो उनको पूर्व जन्मोंको क्रियाओंको फल मात्र हो। फल एक शक्ति हो जुन जीवनको स्थितिको नियन्त्रित गर्छ। यस शक्तिको पुंज पनि कर्म भनिन्छ र केही मान्छे यसलाई भाग्य या नियति पनि भन्छन्ं। नियतिवादमा मानिएको छ कि प्राणी नियति से नियन्त्रित अत: परवश हो। त्यो स्वयं केही हैन करता। तर पूर्वजन्मोंको क्रियाको फल भोगनेको वाहेक त्यो यस जन्ममा स्वतन्त्र कर्ता पनि हो, अत: पूर्व कर्महरूलाई भोगने सँग नै त्यो भविष्यको लागि कर्म गर्छ। इसीमा उनको स्वातंत््रय हो। आचारको लागि स्वतन्त्रता परमावश्यक हो र प्राय: सबै भारतीय दार्शनिक यसलाई मानते छन्। क्रिया, क्रियाफल तथा क्रियाफलको समूह, जसलाई अदृष्ट पनि भन्छन्ं, भारतीय दर्शनमा कर्म शब्दबाट अभिहित हुन्छ।
पहिले भनाइएको छ कि मन:प्रेरणा कर्मको आवश्यक उपकरण हो। मन:-प्रेरणाको शुभ या अशुभ हुन बाट नै कर्म शुभ या अशुभ हाता हो। डाक्टर रोगीको
क्या शुभाशुभ परित्याग संभव छ? शरीर रहते यो संभव हैन मालूम होता।मा एक उपाय हो। मनको शोधन से यो सिद्ध हुन सक्छ। यदि मनमा कुनै फलको आकांक्षाको बिना, परेलि उठन गिरने जस्तै, सारी क्रियाएँ स्वाभाविक रूपबाटको जाएँ त उनसे शुभ अशुभ फल उत्पन्न हुनेछैनन् र जन्म मृत्यु भन्दा पनि छुटकारा मिल जाएगा। निष्काम कर्मको यही आदर्श हो। यसको विपरीत सारा कर्म-जो शुभ अशुभ हुन्छन्-सकाम कर्म हों र उनी बंधनको कारण हों।
|