|
==घटोत्कचको जन्म==
[[File:Karna, one of the Kauravas, slays the Pandavas' nephew Ghatotkacha with a weapon given to him by Indra, the king of the gods, from a manuscript of the Razmnama.jpg|thumb|कर्ण,कर्णले इन्द्रद्वारा दिइएको हतियारले घटोत्कचलाई मारेको दृश्य ]]
===जन्म===
[[लाक्षागृह]]को दहनको पश्चात सुरंगका बाटाहरू पच्छयाउँदैँ पाण्डव आफ्नो माताका साथ वन पसे । धेरै हिडेँकाले पाण्डव थकित भए । प्यास पनि लागेका हुनाले भिम जलाशयमा पानी लिन गए । फर्कदाँ सबै सुतेका पाएपछि भिम पहरा दिन लागलागे ।
[[लाक्षागृह]]का दहनका पश्चात सुरंगका बाटाहरू लाक्षागृहदेखि निकल गर्न पाण्डव आफ्नो माताका साथ वनका भित्र चले गये। धेरै कोस चलनेका कारण [[भीमसेन]]लाई छोडेर शेष मानिस थकानदेखि बेहाल हो गये र एक वट वृक्षका तल लेट गये। माता कुन्ती प्यासदेखि व्याकुल थियों यस कारण भीमसेन कुनै जलाशय वा सरोवरको खोजमा चले गये। एक जलाशय दृष्टिगत भएमा उनले पहिला स्वयं जल पिया र माता तथा भाइहरूलाई जल पिलानका लागि लौट गर्न तिनको नजीक आये। ती सबै थकानका कारण गहिरो निद्रामा निमग्न हो चुके थिए अतः भीम त्यहाँ पहरा दिने लागोस्।
त्यस वनमा [[हिडिंब]] नामको एक भयानक असुरको निवास थियो। मानवहरूको गन्ध मिलनमामिल्नाले त्यसले पाण्डवहरूलाई पकड लानकापक्डिनका लागि आफ्नो बहिनी [[हिडिंबा]]लाई पठाईापठाए ताकि त्यो तिनलाई आफ्नो आहार बनाएको गर्न आफ्नो क्षुधा पूर्ति गर्न सके।। त्यहाँ पुगनमापुगेपछि हिडिंबाले भीमसेनलाई पहरा दे्दै हुये देख्यो र तिनकोभिमको सुन्दर मुखारविन्द तथा बलिष्ठ शरीरलाई देखदेखी गर्नर उनमा आसक्त भयो। त्यसले आफ्नो राक्षसी मायादेखि एक अपूर्व लावण्मयी सुन्दरीको रूप बनाएको लियाबनाई र भीमसेनका नजीक जा पुगी। भीमसेनले त्यो भन्दा पूछा, "हे सुन्दरी! तिमीको हो र रात्रिमा यस भयानक वनमा अकेली किन घूम रहेकोछ?" भीमका प्रश्नका उत्तरमा हिडिम्बाले कहा, "हे नरश्रेष्ठ! म हिडिम्बा नामको राक्षसी हूँ। मेरो भाईले मलाई तपाईं मानिसहरूलाई पकड गर्न लानका लागि पठाईा छ किन्तु मेरो हृदय तपाईंमाथि आसक्त भएकोछ तथा म तपाईंलाई आफ्नो पतिका रूपमा प्राप्त गर्नु चाहती हूँ। मेरो भाइ हिडिम्ब धेरै दुष्ट र क्रूर छ किन्तु म यति सामर्थ्य रखती हूँ कि तपाईंलाई त्यसको चंगुलदेखि बचा गर्न सुरक्षित स्थानसम्म पुग्योपुगिन् सकूँ।"।
यता आफ्नो बहनलाई लौट गर्न आउनमा विलम्ब होता देख गर्न हिडिम्ब त्यस स्थानमा जा पुग्यो जहाँ हिडिम्बा भीमसेनदेखि वार्तालापेर रही थियो। हिडिम्बालाई भीमसेनका साथ प्रेमालापेर्दै देखेर त्यो क्रोधित हो उठयो र हिडिम्बालाई दण्ड देनका लागि त्यसतर्फ झपटा। यो देख गर्न भीमले त्यसलाई रोक्दै हुये कहा, "रे दुष्ट राक्षस! तुझे स्त्रीमा हात उठाँदै लज्जा छैन आती? यदि तू यति नैं वीर र पराक्रमी छ भनेंमसित युद्ध गर।" यति भनेर भीमसेन ताल ठोंक गर्न त्यसको साथ मल्ल युद्ध गर्न लागोस्। [[कुंती]] तथा अन्य पाण्डवको पनि नींद खुल गई। त्यहाँ भीमलाई एक राक्षसका साथ युद्ध गर्दै तथा एक रूपवती कन्यालाई खडी देख गर्न कुन्तीले पूछा, "पुत्री! तिमीको हो?" हिडिम्बाले सारा कुराहरू तिनलाई बता दिए
[[अर्जुन]]ले हिडिम्बलाई मारनका लागि आफ्नो धनुष उठयो लिया किन्तु भीमले तिनलाई बाण छोडनले मना गर्दै हुये कहा, "अनुज! तिमीबाण मत छोडो, यो मेरो शिकार छ र मेरो नैं हाथहरू मर्नेछ।" यति भनेर भीमले हिडिम्बलाई दुइटै हाथहरूदेखि पकड गर्न उठयो लिया र त्यसलाई हावामा अनेक पल्ट घुमा गर्न यति तीव्रताका साथ भूमिमा पटका कि त्यसको प्राण-पखेरू उड गये।
हिडिम्बका मरनमा ती मानिस वहाँदेखि प्रस्थानको तैयारी गर्न लागोस्, यसमाहिडिम्बाले कुन्तीका चरणहरूमा गिर गर्न प्रार्थना गर्न लाग्यो, "हे माता! मने तपाईंका पुत्र भीमलाई आफ्नो पतिका रूपमा स्वीकार गर्न लिया छ। तपाईं मानिस मलाई कृपा गरेर स्वीकार गर्न लीजिये। यदि तपाईं मानिसहरूले मझे स्वीकार गरेनन् त म यसै क्षण आफ्नो प्राणहरूको त्याग गर्न दूँगी।" हिडिम्बाका हृदयमा भीमका प्रति प्रबल प्रेमको भावना देख गर्न [[युधिष्ठिर]] बोले, "हिडिम्बे! म तिमीलाई आफ्नो भाईलाई सुँम्प्ता हूँ किन्तु यो केवल दिनमा तिम्रो साथ रह्यो गर्नेछ र रात्रिलाई हामी मानिसेका साथ रह्यो गर्नेछ।" हिडिंबा यसका लागि तैयार भयो र भीमसेनका साथ आनन्दपूर्वक जीवन व्यतीत गर्न लाग्यो। एक वर्ष व्यतीत भएमा हिडिम्बाको पुत्र उत्पन्न भयो। उत्पन्न हुँदै समय त्यसको सिरमा केश (उत्कच) न हुनको कारण त्यसका नाम घटोत्कच राखिएको हो। त्यो अत्यन्त मायावी निस्क्यो र जन्म ले्दै नैं ठूलो भयो।
हिडिम्बाले आफ्नो पुत्रलाई पाण्डवहरूका नजीकले जा गर्न कहा, "यो तपाईंका भाईको सन्तान छ अतः यो तपाईं मानिसेको सेवामा रह्नेछ।" यति भनेर हिडिम्बा वहाँदेखि चली गई। घटोत्कच श्रद्धादेखि पाण्डवहरू तथा माता कुन्तीका चरणहरूमा प्रणाम गरका बोला, "अब मलाई मेरो योग्य सेवा बताहरू।? त्यसको कुरा सुन गर्न कुन्ती बोली, "तू मेरो वंशको सबैभन्दा ठूलो पौत्र छ। समय आउनमा तुम्हारी सेवा अवश्य लागि जानेछ।" यसमाघटोत्कचले कहा, "तपाईं मानिस जब पनि मलाई स्मरण रहन्छन्, म तपाईं मानिसेको सेवामा उपस्थित हुनेछु।" यति भनेर घटोत्कच वर्तमान [[उत्तराखण्ड|उत्तराखंड]]तर्फ चलिएको छ।
==स्रोत==
| 