"भानुभक्तीय रामायण" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

 

:::बीदा हून पिताजि थ्यैं जब सिता लक्ष्मण् लि राम्ज्यू गया।

:::सिताराम् कन दुःख यो हुन गयो कैकेयि दुष्टै भई।

:::सीता आज कसोरि दुःख सहनिन् घोर् जङ्गलैमा गई॥

::यस् बात्ले ऋषिले मनुष्यहरूको खुप् मन् बुझाई दिया।

::पौंच्या राम् पनि कैकेयी र दशरथ जहाँ बस्याका थिया ॥

 

:::दुख् पाउनन् कि भनी पिताजि कन शोक् मन्मा न लागोस कछू।

 

::::यस्तामा वस्त्र म लाउँ आज कसरी भन्न्या मनैमा धरी।

:दुष्टे ! आज सिताजिलाइ किन यो वस्तर् पुराना दियौ।

:कैकेयी सित कुरा वशिष्ठ गुरुले येती ग-याथ्या जसै।

:बीदा भै रघुनाथ् चढ्या रथ विषे सम्पूर्ण रोया तसै॥

::सीताराम् वनमा चल्या रथ चढी लक्षमण् गया साथमा।

::वृक्षैका तलमा रह्या रघुपती घर् छोडि तेस रातमा॥

::आयो लस्कर राम्जिला सँग बस्यो खाली अयोध्या गरी॥

:::राम्लइ छोडि यहाँ कसो गरि बसौं कहाँ बसौंला न गै

:::यस्ता सुर प्रभुले बुझी कन तहाँ युक्ती ग-या छल्नको

::::गङ्गाका तिरमा पुगेर अब ता रथ् थाम भन्दा भया॥

 

:दोस्रो वास् रघुनाथको तहिं भयो त्यै वृक्षका तल् महाँ ॥

:फल् फुल् ली कन भेट्नलाइ गुहजी आया बडा हर्षले।

 

::मेरो आज पवित्र घर् पनि हवस् ख्वामित् ! ग-याँ बिन्ति यो।

:राजालाइ वशमा गरेर बहुतै हुर्मत प्रभूको लिइन ॥

:लक्ष्मण् बात् सुनि भन्दछन् गुहजिका दिल भित्र ठंडा गरी।

 

::दाताको छ यहाँ इ दुःख सुखको फल् मिल्छ सब् कर्मको।

 

:::कैल्है मोह विषे न पर्नु जनले माया छ संसार् भनी ॥

:::यस्तै बात् सुनि रात् बित्यो गुहजिका राम्का नजीक्मा रह्यो।

::::फिर्दामा म पूजा अवश्य गरुँला सामग्रि ठूलो गरी।

::::गङ्गे ! आज म जान्छु घोर वनमा केवल् नमस्कार गरी॥

::::आग्याले घरमा फि-या गुह पनि भक्ती मनैमा धरी ॥

 

:::कुन् जग्गा बढिया छ सब् तरहले होला सुविस्ता कहाँ ॥

:::सून्या वाल्मिकिले मनुष्य सरि भै राम्ले ग-याका कुरा।

:::सोही माफिक बिन्ति बात् पनि ग-या वाल्मीकि छन् झन् पुरा ॥

 

::::यस्ता हौ रघुनाथ ! हजुर कन यहाँ क्या काम् असल् ठामको॥

::::सज्जन्का हृदयै छ घर् हजुरको अच्छा बहुत् फेर कहाँ।

::::विस्तार एक् सुनि बक्सनू पनि हवस् बिन्ती म गर्छू यहाँ

 

:वाल्मीकी भनि नाम् चल्यो जब जप्याँ राम् नाम उल्टा गरी ॥

 

::वाल्मीकी ऋषिका वचन् सुनि बहुत् खुस् भै जगन्नाथ् गया।

::गङ्गा देखि सुमन्त्र फर्कि दशरथ जहाँ बस्याका थिया।

::ताहाँ जल्दि गयेर जो छ समाचार् बिल्कुल् सुनाई दिया॥

 

:::फिर् लौ जा भनि यो हुकुम् ताहिं दिया राम्ले सिता माइले ॥

:::गङ्गा पार् रघुनाथ् गया नजरले हेर्दा कठिन् भो तहाँ।

::::कैकेयी सित भेट् भयो भरतको सोध्या पिता छन् कहाँ।

::::सून्या शोक् मनमा प-यो भरतका साह्रै रिसाया पनि।

::::पापी हौ तिमी कुम्भिपाक् नरकमा भोग् गर्न जाउली भनी ॥

 

:चौधै बर्ष तलक् बसुन् वन विषे मानो मुनीश्वर भई॥

:सीताराम् यहि बातले बन गया याहाँ हजुरले पनी।

::यस्तो बिन्ति गरी वशिष्ठ गुरु चुप् जस्सै रह्याथ्या तहाँ।

::उत्तर् जल्दि दिया तहाँ भरतले क्या गर्छु यो राज् यहाँ॥

::दाज्यूको टहलै गरी सँग रह्या लक्ष्मण् रह्याछन् जसी ॥

 

:::गया जाहाँ सीतापति म पनि जान्छू अब तहाँ।

:::म भोलि जान्याछू हिंडि कन विचार् यै छ मनमा ॥

::लडौंला नाउ खैंची भरत कपटी हुन् यदि भन्या।

::ठुलो भित्री मत्लब् गरि कन गये बुझ्दछू भनी।

::तहाँ भेटी राखी नजर तिर हे-या कछु पनी॥

:::कहाँ मिल्छन् सीतापति म कन भन्दा घरि घरी ॥

:::जसै सिर् पाऊमा गरि ती गुहले ढोग् पनि दिया।

 

::::भरत्जीले सोध्या गुह सित सिताका पति यहाँ।

::::गया विस्तार् पाई रघुपति सुत्याका शयनमा।

::::भरत्ले खेद् मान्या कुशशयन देखेर मनमा ॥

 

:कुशासन्मा सुत्छिन् न त यसरीसुत्थिन् अघि कतै॥

:अहो ! धिक्कार् मेरी जनमजननी कैकेयि भइन्।

:श्रीराम्का पाउका छाप् चिह्नि कन खुसिले माथले ताहिं टेक्या ॥

 

 

:ब्रह्माजीले न पाउनू छ त पनि सहजै माथले आज टेक्याँ ॥

===अरण्य काण्ड===

===किष्किन्ना काण्ड===