"डुङ्ग्राकोट राज्य" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

पङ्क्ति ८:
१४ हजार ७ सय घर भएको डोटी राज्य जुम्लापछिको दोस्रो शक्तिशाली राज्य भएको र यसका प्रमुख राजधानीहरुमा मौसम अनुसार डुग्राकोटको बेग्लै पहिचान रहेको पाईन्छ ।
यो ऐतिहासिक स्थल [[पाटन, बैतडी|पाटन]] गा.वि.स. वडा नं.५, [[महाकाली अञ्चल]] [[बैतडी जिल्ला]]मा रहेको छ । विशाल नेपालको एकीकरणपूर्व छुट्टै अस्तित्व रहेको भए तापनि वि.संं १८४५ मा यो राज्य विशाल नेपालमा विलीन भएपछि भने न त डोटी राज्य (डुम्राकोट राज्य) को इतिहासको चर्चा गर्न सकिन्छ न त यसको मौसमी राजधानी डुग्रोाटको नै ।
यस क्षेत्रमा हाल ब्राह्मण अवस्थी, क्षेत्रीहरुमा कठायत, वैश्यहरु नभएको र शुद्रको रुपमा भने वि.क. हरु रहेको भण्डारीहरु जसको यस राज्य संग प्रत्यक्ष सरकोकार रहेको थियो, पाटन गा.वि.स.कै वडा नं.९ मा बसोबास गर्ने गरेको पाईन्छ भने आसपासमा पन्त, भण्डारी, बिष्ट, पहरी, गिरी, सार्की, दमाई, ऐर, जोशी, अवस्थी, चन्द, खत्री आदि प्रमुख जातिहरु रहेका छन् । चन्दहरुको स्वतन्त्र राज्य कायम हुने क्रममा यस डोटी राज्यका शासकको रुपमा खिप चन्द भनिएका खेम चन्द तथा दीप चन्द अन्तिम शासकको रुपमा रहेको र तिनीहरुले भण्डारीको श्रीमतीलाई विवाह गर्न खोजेकोमा अन्त्यमा भण्डारी र कठायतहरुको प्रयासबाट अन्त्य भएपछि चन्दहरुको स्थापनामा मन्दिरहरु स्थापना गरिएको हाल ती मन्दिरहरुमा कठायत, पन्त, भट्टरार्इहरूले पूजाआजा गर्ने गरेको समय देख्न र मन्दिरहरु हेर्न सकिन्छ । यसै डुग्राकोटमा राजाले आफ्नी रानीलाई सुर्नयामा शयन गर्न र पानी भर्न बनाएको सुरुड हाल पनि देख्न सकिने तर कतिपय भने जीर्ण अवस्थामा रहेको देखिन्छ ।
महाकाली अञ्चल, बैतडी जिल्ला पाटन गा.वि.स. वडा नं. ५ मा पर्ने डोटी राज्यको मौसमी राजधानीको रुपमा प्रख्यात तत्कालीन डोटी राज्यका शासकहरु शाह तथा चन्दहरुले शासन गर्दै आएको तर वि.सं. १८४५ मा नेपालको एकीकरण पश्चात् अस्तित्व समाप्त भएको यो एक सुरक्षित स्थानमा रहेको ऐतिहासिक कोटको नाम हो डुग्राकोट । त्यसैले यस राजधानीका सम्बन्धमा आवश्यक जानकारी लिन र भावी सन्ततिहरुलाई समेत सो बारेमा यथार्थता दिलाउन सो क्षेत्रको सुरक्षा गर्नु पर्ने आबश्यक देखिन्छ ।
डुग्राकोट डोटीको राजधानी मात्र नभई यसको सम्बन्धमा बैतडी जिल्लाका पाटन भेगमा बस्दै आएका भण्डारी र तिनका सहयोगी कठायत, भाट (भट्टराई) जातिसंग समेत रहेको छ ।
पङ्क्ति १८:
यसरी घटनामा त्यति चर्चामा नरहेका तर मारिन पुगेको दीप चन्दको स्मृतिमा बनाईएका मन्दिर (पिजास) स्थापना गरिएको र जसले चन्दहरुलाई सताएका थिए , उनीहरुले नै ती मन्दिरमा पूजा गर्ने गरेको आजसम्म पनि प्रचलन रहेको छ ।
अत: पछि नेपालको एकीकरण भएपछि यी मौसमी राजधानीको खासै अस्तित्व नरहेको कुरा भए तापनि ऐतिहासिक महत्व भने उकुबाकू, अजैमेरु, दिपायल, डुग्राकोट, जोरायलको अस्तित्व लोप भएको देखिएको पाईदैन् ।
डुङग्राकोटकै नामबाट यहांको गाउं तथा खोलाको नाम राखिनुले पनि यस सम्बन्धमा थप जानकारी दिलाइएको थियो । तत् सम्बन्धी फोटोहरु अन्त्यतिर समावेश गरिएका छन् । हाल त्यस कोटमा भण्डारीकी कुनै पनि स्वास्नी मान्छे जाने नगरेको र किन हो भन्दा पहिला श्रीभडारीकी रानीलाई तत्कालीन राजाले विबाह गर्ने योजना बनाएको र मन्त्रीलाई मारेकोले अरुलाई पनि त्यस्तै पो गर्छन कि भनेर नजाने चलन रहेकोले हालसम्म पनि उक्त कोटमा नजाने चलन रहेको हो भन्ने गरिन्छ भने तत्कालीन समयमा कोटमा पहरेदारको रुपमा रहेका पहरीहरुले हाल उक्त कोटमा भोग चलन गर्दै आएको देखिन्छ ।
 
==यस लेखको शारांस==
# भग्नावशेषको रुपमा सुरुड्हरु देख्न सकिने अवस्थामा रहेको पाईन्छ ।