"भ्लादिमिर लेनिन" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सन् १९००मा निर्वासनबाट फर्की आउनमा एक समाचारपत्र स्थापित गर्नका उद्देश्यले उनले धेरै नगरहरूको यात्रा गरे ग्रीष्म ऋतुमा उनी रूसका बाहिर गए त्यहींबाट उनले "[[इस्क्रा]]" (चिनगारी) नामक समाचारपत्रको सम्पादन आरम्भ गरे। यसमा त्यसको साथ ""श्रमिकहरूको मुक्ति""का लागि प्रयत्न गरने भएका ती रूसी मार्क्सवादी पनि थिए जसलाई जारशाहीका अत्याचारहरूबाट उत्पीड़ितउत्पीडित भएर देशका बाहिर रहनु परेको थियो। १९०२मा त्यसले ""हमा के गर्नु छ"" शीर्षक पुस्तक तैयारको जसमा यस कुरामा जोर दिया कि क्रांतिको नेतृत्व यस्ता अनुशासित दलका हाथमा हुनुपर्दछ जसको मुख्य कामकाज नैं क्रांतिका लागि उद्योग गर्नु छ। सन् १९०३मा [[रूसी सामाजिक जनवादी मजदूर पार्टी|रूसी श्रमिकहरूका समाजवादी लोकतंत्र दल]]को अर्को सम्मेलन हुने/भयो। यसमा लेनिन तथा त्यसको समर्थकहरूलाई अवसरवादी तत्वहरूबाट कड़ाकडा फलाम लेना पड़ा।पडा। अंतमा क्रांतिकारी योजनाका प्रस्ताव बहुमतबाट मंजूर भयो र रूसी समाजवादी लोकतंत्र दल दुइ शाखाहरूमा विभक्त भयो - क्रांतिको वास्तविक समर्थक बोलशेविक समूह र अवसरवादी माशेविकहरूको गिरोह।

सन् १९०५-०७मा त्यसले रूसको प्रथम क्रातिका समय जनसाधारणलाई उभाड़नेउभाडने र लक्ष्यको ओर अग्रसर गर्नमा बोलशेविकहरूका कार्यको निदेशन गरे। अवसर मिलते नैं नोभेम्बर, १९०५मा उ रूस लौट आया। सशस्त्र विद्रोहको तैयारी गराने तथा कहरूद्रीय समितिको गतिविधिको संचालन गर्नमा त्यसले पूर्ण शक्तिबाट हात बँटाया र गरखानहरू तथा मिलहरूमा काम गरनेभएका श्रमिकहरूको सभाहरूमा अनेक बार भाषण गरे।

प्रथम रूसी क्रांतिका विफल हो जानेमा लेनिनलाई फिर देशबाट बाहर चले जाना पड़ा।पडा। जनवरी, १९१२मा सर्व रूसी दलको सम्मेलन प्रागमा हुने/भयो। लेनिनका निदेशबाट सम्मेलनले क्रांतिकारी समाजवादी लोकतंत्र दलबाट मेनशेविकहरूलाई निकाल बाहर गरे। यसका पछि लेनिनका क्रैको नामक स्थानमा रहकर दलका पत्र "प्रावदा"को संचालन गरने, त्यसको लागि लेख लिखने र चौथो राज्य ड्यूमाका बोलशेविक दलको निदेशन गर्नमा आफ्नो तपाईंलाई लगाया।

[[प्रथम विश्वयुद्ध|प्रथम महासमर]]का समयमा लेनिनका नेतृत्वमा रूसी साम्यवादिहरूले सर्वहारा वर्गको अंतरराष्ट्रियता का, "साम्राज्यवादी" युद्धका विरोध का, झण्डा माथि उठाया। युद्धकालमा त्यसले मार्क्सवादको दार्शनिक विचारधारालाई र अघि बढ़ानेबढाने प्रयत्न गरे। त्यसले आफ्नो पुस्तक "साम्राज्यवाद" (१९१६)मा साम्राज्यवादको विश्लेषण गर्दै बतलाया कि यो पूँजीवादका विकासको चरम र आखिरी मंजिल छ। त्यसले उन परिस्थितिहरूमा पनि प्रकाश डाला जो साम्राज्यवादका विनाशका अनिवार्य बना दे्दछं। त्यसले यो स्पष्ट गर दिया कि साम्राज्यवादका युगमा पूँजीवादका आर्थिक एवं राजनीतिक विकासको गति सब देशहरूमा एक सी छैनती। यसै आधारमा त्यसले यो निष्पत्ति निकाली कि शुरू शुरूमा समाजवादको विजय पृथक् रूपबाट केवल दुई तीन, वा मात्र एक ही, पूँजीवादी देशमा संभव छ। यसको प्रतिपादन त्यसले आफ्नो दुई पुस्तकहरूमा गरे - "दि यूनाइटेड स्टेट्स अफ यूरोप स्मानिसन" (१९१५) तथा "दि वार प्रोग्राम अफ दि पोलिटिकल रिवाल्यूशन" (१९१६)।

महासमरका समय लेनिनले [[स्विजरल्याण्ड]]मा आफ्नो निवास बनाया। कठिनाइहरूका बावजूद आफ्नो दलका मानिसहरूको संघटन र एकसूत्रीकरण जारी रखा, रूसमा स्थित दलको संस्थाहरूबाट पुन: संपर्क स्थापित गर लिया तथा र पनि अधिक उत्साह एवं साहसका साथ उनका कार्यको निदेशन गरे। फेब्रुअरी-मार्च, १९१७मा रूसमा क्रांतिको आरंभ भएमा उ रूस लौट आया। त्यसले क्रांतिको व्यापक तैयारिहरूको संचालन गरे र श्रमिकहरू तथा सैनिकहरूको बहुसंख्यक सभाहरूमा भाषण गर तिनको राजनीतिक चेतना बढ़ानेबढाने र सन्तुष्ट गर्ने प्रयत्न गरे।

जुलाई, १९१७मा क्रांतिविरोधिहरूका हाथमा सत्ता चली जानेमा बोलशेविक दलले आफ्नो नेताका अज्ञातवासको व्यवस्था गरे यसै सम त्यसले "दि स्टेट ऐंड रिवाल्यूशन" (राज तथा क्रांति) नामक पुस्तक लिखी र गुप्त रूपबाट दलका संघटन र क्रांतिको तैयारिहरूका निदेशनको कार्य जारी रखा। अक्टूबरमा विरोधिहरूको कामचलाऊ सरकारको तख़्तातख्ता उलट दिइएको र ७ नोभेम्बर, १९१७लाई लेनिनको अध्यक्षतामा सोभियत सरकारको स्थापना गरियो। प्रारंभबाट नैं सोभियत शासनले शांतिस्थापनामा बल देना शुरू गरे। जर्मनीका साथ त्यसले सन्धि गर ली; जमींदारहरूबाट भूमि छीनेर सारी भूसम्पत्तिमा राष्ट्रको स्वामित्व स्थापित गर दिइएको, व्यवसाहरू तथा कारखानहरूमा श्रमिकहरूको नियंत्रण भयो र बैकहरू तथा परिवहन साधनहरूको राष्ट्रीकरण गर दिइएको। श्रमिकहरू तथा कुन ानहरूलाई पूँजीपतिहरू र जमींदारहरूबाट छुटकारा मिल्यो र समस्त देशका निवासिहरूमा पूर्ण समता स्थापित गरियो। नवस्थापित सोभियत प्रजातंत्रको रक्षाका लागि रातो सेनाको निर्माण गरिएको। लेनिनले अब मजदूरहरू र कुन ानहरूका संसारका यस प्रथम राज्यका निर्माणको कार्य आफ्नो हाथमा लिया। त्यसले "दि इमीडिएट टास्क्स अफ दि सोभियत गवर्नमाट" तथा "दि प्रोले टेरियन रिवाल्यूशन ऐंड दि रेनीगेड कौत्स्की" नामक पुस्तकहरू लिखीं (१९१८)। लेनिनले बतलाया कि मजदूरहरूको अधिनायकतंत्र वास्तवमा अधिकांश जनताका लागि सच्चा लोकतंत्र छ। त्यसका मुख्य काम दबाव वा जोर जबरदस्ती छैन वरन् संघटनात्मक तथा शिक्षण संबंधी कार्य छ।

बाहिरी देशहरूका सैनिक हस्तक्षेपहरू तथा गृहकलहका तीन वर्षहरू १९२८-२०मा लेनिनले विदेशी आक्रमणकारिहरू तथा प्रतिक्रांतिकारिहरूबाट दृढ़तापूर्वकदृढतापूर्वक फलाम लिनको लागि सोभियत जनताको मार्ग दर्शन गरे। यस व्यापक अशांति र गृहयुद्धका समय पनि लेनिनले युद्ध कालबाट भएको देशको बर्बादीलाई टाड़ाटाडा गर स्थिति सुधारने, विद्युतीकरणको विकास गरने, परिवहनका साधनहरूका विस्तार र छोटी छोटी जोतहरूलाई मिल्योएर सहयोग समितिहरूका आधारमा ठूला फारम स्थापित गर्ने योजनाहरू आरंभ गर दीं। त्यसले शासनिक यंत्रको आकार घटाने, त्यसमा सुधार गरने तथा खर्चमा कमी गर्नमा बल दिया। त्यसले शिक्षित र मनीषी वर्गबाट कुन ानहरू, मजदूरहरूका साथ सहयोग गर्दै नयाँ समाजका निर्माणकार्यमा सक्रिय भाग लेने आग्रह लिया।

जहाँसम्म सोभियत शासनको विदेश नीतिको प्रश्न छ, लेनिनका अविकल रूपबाट शांति बनाई राख्नको निरंतर प्रयत्न गरे। त्यसले भन्यो कि "हाम्रो समस्त नीति र प्रचारको लक्ष्य यो हुनुपर्दछ कि चाहे केही पनि हो जाए, हाम्रो देशवासिहरूलाई युद्धको आगमा न झोंका जाए। लड़ाईकोलडाईको खात्मा गर देने ओर नैं हमा अग्रसर हुनुपर्दछ।" त्यसले साम्यवादका शत्रुहरूबाट देशको बचाव गर्नका लागि प्रतिरक्षा व्यवस्थालाई सुदृढ़सुदृढ बनानेमा बल दिया र सोभियत नागरिकहरूबाट आग्रह गरे कि ती "वास्तविक" लोकतंत्र तथा समाजवादका स्थापनार्थ विश्वका अन्य सबै देशहरूमा रहनेभएका श्रमिकहरूका साथ अन्तर्राष्ट्रिय बंधुत्वको भावना बढ़ानेबढाने ओर अधिक ध्यान दहरू।