"भूकम्पमापक यन्त्र" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा रोबोट ले थप्दै {{Commonscat|Seismometers}}
सा नेपाली सङ्ख्या कायम गर्दै
पङ्क्ति ५:
== इतिहास ==
[[चित्र:Sismografo chang heng.jpg|right|thumb|300px|'स्ट्रंग मोशन' भूकम्पमापक यन्त्र - यो त्वरण नाप्नेका काम आउँछ।]]
19ौं१९ौं शताब्दीका मध्यकालका लगभग यान्त्रिक [[भूकम्पविज्ञान]]को नींव पड़ी, भूकम्पमापक यन्त्रहरुको निर्माण भयो र भूकम्प अभिलेखनका लागि [[वेधशाला|वेधशालाहरु]]का जाल बिछ गए। यी दिनहरु रबर्ट मैलेट (Robert Mallet) द्वारा गरिएको कार्य महत्वपूर्ण थियो। 1892१८९२ ई0माई०मा [[जापान]]मा जन मिल्न (Johan Milne)ले नट (Knott), यूईग (Ewing) र ग्रे (Gray)का सहयोगदेखि सतह भूकम्पमापक यन्त्र (compact seimometer) विकसित गरे र तभीदेखि विश्वका अनेक भागहरुदेखि यथार्थ यान्त्रिक आँकड़े एकत्र गर्नमा भूकम्पमापक यन्त्रहरुको उपयोग हुने लगा। [[भारत]]को केही प्रधान वहरुधशालाहरु (बंबई, कलकत्ता)मा मिल्न भूकम्पमापक यन्त्रहरुको उपयोग 1898१८९८ ई0माई०मा प्रारम्भ भयो। 1905१९०५ ईमा [[शिमला]], [[बंबई]] र [[कोलकाता|कलकत्ते]]को वेधशालाहरुमा ओमोरी यूईग भूकम्पमापक यन्त्र आ गए थिए। यसका पछि अन्यान्य भूकम्पमापक यन्त्रहरुको उपयोग अनेक वेधशालाहरुमा प्रारम्भ भयो।
 
== यान्त्रिक भूकम्पमापक यन्त्र ==
पङ्क्ति १३:
 
== मिल्न श क्षैतिज घटक भूकम्पमापक यन्त्रको उपकरणी विवरण ==
लोलकको आर्वतकाल (time period) 10१० देखि 12१२ सेकंडसम्म तथा अवमंदन अनुपात 20२० :1 हुन्छ। आवर्धन प्रकाशिक सहित यान्त्रिक छ र स्थैतिक (static) आर्वधन 150१५० देखि 250सम्म२५०सम्म परिवर्तनीय हो। लगभग 0.5 किलो ग्राम भारको संहति 50५० सहरुमी0सहरुमी० लामा बल्ले (boon)देखि जोड़ दिए जान्छ। अवमंदन युक्तिका रूपमा ताँबोको एक पट्टिका लोलकदेखि जोड़ दिए जान्छ, जो चार [[नालचुम्बक|नालचुंबकहरु]]का ध्रुवहरुका बीच गतिशील रहन्छ। चुंबकहरुको स्थितिको समंजन गर्न अवमंदनलाई समंजित गर्न सकिन्छ।
 
== वुड-ऐंडरसन (क्षैतिज) भूकम्पमापक यन्त्रको उपकरण विवरण ==
लगभग 0.7 ग्राम भारको ताँबो एक सानो बेलन एक तने भए उर्ध्वाधर तारमा उत्केन्द्रत: चढ़ा हुन्छ। तारको मारोड़ी (torsiona) प्रतिक्रियादेखि नियन्त्रण हुन्छ। आर्वतकाल (T0T०) लगभग एक सेकंड हुन्छ। शक्तिशाली चुबंकका ध्रुवहरुका बीच लटकती संहतिका कारण क्रान्तिक (critical) अवमंदन हुन्छ। उपकरणको स्थैतिक आर्वधन प्राय: 1,500५०० देखि 2,000सम्म०००सम्म हो।
 
== विद्युच्चुबंकीय भूकम्पमापक यन्त्र ==
पङ्क्ति ३२:
* [http://www.geonet.org.nz/mrz-drum.html Link to live '''Seismic Drum''' at Geonet's Mangatainoka River station in New Zealand]
* [http://psn.quake.net/lehman.txt The Lehman amateur seismograph, from Scientific American]- not designed for calibrated measurement.
* [http://geohazards.cr.usgs.gov/staffweb/mcnamara/Pubs/Reports/sts2OFR2.0.pdf USGS evaluation of Streckheisen STS-2 Seismometer models]- Streckheisen is a common make of research seismometers
* [http://www.pnsn.org/ Pacific Northwest Seismograph Network]-PNSN is a seimograph network in the northwest USA
* [http://www.suitable.com/tools/seismac.html SeisMac] is a free tool for recent Macintosh laptop computers that implements a real-time three-axis seismograph.
* [http://www.iris.edu The Incorporated Research Institutions for Seismology (IRIS)] is a principal U.S. seismological instrumentation and data facility, principally supported by the [[National Science Foundation]] and the [[U.S. Department of Energy]].
* [http://www.flickr.com/photos/waiferx/2658307394/in/set-72157606105014024/ Video of seismograph at [[Hawaiian Volcano Observatory]]] - on [[Flickr]] - retrieved on 2009२००९-06०६-15१५.
{{Commonscat|Seismometers}}