"नागरिकता" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q42138 (translate me)
सा नेपाली सङ्ख्या कायम गर्दै
पङ्क्ति १:
'''नागरिकता''' एक विशेष सामाजिक, राजनैतिक, राष्ट्रीय, वा मानव संसाधन समुदायको एक नागरिक हुने अवस्था हो।
 
सामाजिक अनुबन्धका सिद्धान्तका तहत नागरिकताको अवस्थामा अधिकार र उत्तरदायित्व दुइटै सामेल हुन्छन्। "सक्रिय नागरिकता"को दर्शन अर्थात् नागरिकहरुलाई सबै नागरिकहरुका जीवनमा सुधार गर्नका लागि आर्थिक सहभागिता, सार्वजनिक, स्वयंसेवी कार्य, र यस्तै प्रकारका प्रयासका माध्यमदेले आफ्नो [[जाति|समुदाय]]लाई अझ राम्रो बनाउने दिशामा कार्य गर्नु पर्नेछ. यस दिशामा, केही देशहरुमा [[विद्यालय|स्कूल]] नागरिकता शिक्षा उपलब्ध गर्दछन्. वर्जीनिया लिएरी (1999१९९९) द्वारा नागरिकतालाई "अधिकारहरुका एक समुच्चय-को रूपमा परिभाषित गरिएको छ- तिनको अनुसार नागरिकताको अवस्थामा प्राथमिक रुपले सामुदायिक जीवनमा राजनैतिक भागीदारी, मतदानको अधिकार, समुदायबात विशेष संरक्षण प्राप्त गर्ने अधिकार र दायित्व सामेल छन्।<ref name="twsJun16">{{cite book|author=Virginia Leary|editors=Alan C. Cairns, John C. Courtney, Peter MacKinnon, Hans J. Michelmann, David E. Smith|title=Citizenship, Diversity, and Pluralism: Canadian and Comparative Perspectives|url=http://books.google.com/books?id=HIKz0oJxGSgC|year=2000|publisher=McGill-Queen's Press - MQUP|isbn=9780773518933|pages=247–264|chapter=Citizenship. Human rights, and Diversity|chapterurl=http://books.google.com/books?id=HIKz0oJxGSgC&pg=PA247|quote=Since the time of the Greek and Roman civilizations, the concept of 'citizenship' has defined rights and obligations in the Western world ... The concept of 'citizenship' has long acquired the connotation of a bundle of rights -- primarily, political participation in the life of the community, the right to vote, and the right to receive certain protection from the community - as well as obligations.}}</ref>
 
पङ्क्ति २८:
* केही मामलहरुमा कुनै पनि पदमा (सिविल सेवाहरु सहित) काम गर्ने अधिकार दिइन्छ, यसमा केही विशिष्ट पदहरुलाई सामेल गरेनन् जाता (उदहारण, डिफहरुस, राज्यपाल वा [[राष्ट्रपति]], प्रधान मंत्री)।
तर पनि [[आयरलैण्ड|आयरल्याण्ड]]ले 1949मा१९४९मा राष्ट्रमण्डललाई छोड़ दिए, प्राय यसका साथ यस्तो व्यवहार गरिन्छ, जस्तो कि यो राष्ट्रमण्डलको सदस्य हो। कानूनी दस्तावेजहरुमा 'राष्ट्रमण्डल र आयरल्याण्ड गणराज्य'का लागि सन्दर्भ दिइन्छ र यसका नागरिकहरुलाई विशेष रुपले [[संयुक्त राजशाही (ब्रिटेन)|संयुक्त राष्ट्र]]मा विदेशी नागरिकहरुका रूपमा वर्गीकृत छैन गरिन्छ।
 
1921मा१९२१मा निष्ठाका सन्दर्भमा परिभाषित गरिनमा क्यानाडा राष्ट्रीयताका सिद्धान्तदेखि अलग भयो। 1935मा१९३५मा आयरिश मुक्त राज्यले पहिलो पल्ट आफ्नो नागरिकतालाई शुरू गरे (तर पनि, आयरिश नागरिकहरुलाई अहिले पनि सिंहासनमा बैठनका लागि योग्य मानिन्थ्यो, र आज पनि तिनलाई विदेशी छैन मानिन्छ, तर पनि आयरल्याण्ड राष्ट्रमण्डलको सदस्य छैनछ; ''मुरे वी पार्केस'' [1942१९४२] आल ई आर 123१२३)। क्यानाडाको नागरिकता अधिनियम जो 1 जनवरी 1947१९४७ मा अस्तित्वमा आया, क्यानाडाको एक अलग नागरिकता उपलब्ध गरा्दछ, यो ती नागरिकहरुलाई स्वतः नैं प्राप्त हुन जान्छ जो क्यानाडामा पैदा भए छन् (विशेष अपवादहरुका साथ) र साथै यसमा यस्तो परिस्थितिहरुलाई पनि परिभाषित गरिन्छ जसको तहत कुनै व्यक्ति समीकृत नागरिक बन्न सक्छ। राष्ट्रमण्डल नागरिकताको अवधारणालाई 1948मा१९४८मा ब्रिटिश राष्ट्रीयता अधिनियम 1948मा१९४८मा शुरू गरिएको। अन्य डोमिनियनले [[न्यूज़ीलैण्ड|न्यूज़ील्याण्ड]], ब्रिटिश राष्ट्रीयता र न्यूज़ील्याण्ड नागरिकता अधिनियम 1948मा१९४८मा यस सिद्धान्तलाई अपनाए। नागरिकताले निष्ठालाई प्रतिस्थापित गरिदिएका छन्, जो एक प्रतीकात्मक परिवर्तनको तुलनामा केही अधिक छ।
 
नागरिकता अधिकतर राष्ट्र राज्यको सदस्यतादेखि सम्बन्धित हुन्छ, तर यस शब्दलाई एक उप राष्ट्रीय स्तर पनि लागू गर्न सकिन्छ। उप राष्ट्रीय संस्थाहरु रेजीडहरुसी वा अन्यथा, आवश्यकताहरुलाई अध्यारोपित गर्न सक्छौं, जो नागरिकहरुलाई त्यस संस्थाको राजनीतीमा भाग लिने अनुमति दिन्छ, वा यस संस्थाको सरकारका द्वारा उपलब्ध गराये गए फायदहरुको आनंद उठाउने मौका प्रदान गर्दछ। तर यस्ता मामलहरुमा, यी पात्र कहिले कहिले प्रासंगिक राज्य, प्रान्त वा क्षेत्रका "नागरिक" मानिन्छन्। यसका एक उदाहरण बता्दछ कि [[स्विट्ज़रलैण्ड|स्विस]] नागरिकताको मूल आधार कसरी कुनै व्यक्तिगत कम्यूनको नागरिकता छ, जसदेखि एक कहरुटन वा कोनफेडरेशनको नागरिकता प्राप्त हुन्छ। एक अर्को उदाहरण हो एक आल्याण्ड (Åland) जहाँ नागरिक [[फ़िनलैण्ड|फिनल्याण्ड]], ''हेम्बिगदसरात (hembygdsrätt)''मा विशेष प्रान्तीय नागरिकताको लाभ उठाउँछन्।
पङ्क्ति ३८:
=== यूरोपीय संघ (ईयू) नागरिकता ===
{{Main|Citizenship of the European Union }}
मास्टरीचट सन्धिले यूरोपीय संघको नागरिकताको अवधारणालाई शुरू गरे। यूरोपीय संघको संशोधित सन्धि<ref name="Rome">[http://eur-lex.europa.eu/en/treaties/dat/12002E/htm/C_2002325EN.003301.html रोमको सन्धि] (समेकित संस्करण)</ref> को अनुच्छेद 17१७ (1) भन्दछ कि <blockquote>संघको नागरिकता यसका द्वारा स्थापित छ। प्रत्येक व्यक्ति जसका नजिक सदस्य राज्यको राष्ट्रीयता छ, त्यो संघको नागरिक हुनेछ। संघको नागरिकता पूरक हुनेछ र राष्ट्रीय नागरिकतालाई प्रतिस्थापित गर्नेछैन। </blockquote>
 
संशोधित यूरोपीय संघ सन्धि <ref name="Rome" /> यूरोपीय संघका नागरिकहरुका विशिष्ट न्यूनतम अधिकारहरुलाई स्थापित गर्दछ। संशोधित यरोपीय संघ सन्धिको अनुच्छेद 12 सन्धिका अन्तर्गत गैर भेदभावका सामान्य अधिकारको ग्यारण्टी दिन्छ। अनुच्छेद 18 सदस्य राज्यहरुमा मुक्त आन्दोलन र आवासको एक सीमित अधिकार दिन्छ, बद्ला यसका कि यूरोपीय संघका नागरिक राष्ट्रीय छन्। अनुच्छेद 18-21 लेख र 225 विशिष्ट राजनैतिक अधिकार उपलब्ध गर्दछन्।
पङ्क्ति ९५:
== स्कूल विषय ==
 
[[इंग्ल्याण्ड|इंग्लैण्ड]]मा नागरिकता 11११-16१६ आयु वर्गका सबै विद्यार्थीहरुका लागि राज्यका स्कूलहरुमा राष्ट्रीय पाठ्यक्रमको एक अनिवार्य विषय छ। केही स्कूल एक विषयमा GCSE र A स्तरमा एक योग्यता प्रदान गर्दछन्। राज्यका सबै स्कूलहरुका लागि यस विषयमा शिक्षा दिनु अनिवार्य छ र स्कूल विद्यार्थीका द्वारा यस विषयमा प्राप्त गरियो ज्ञानको मूल्याङ्कन गर्दछन् तथा विद्यार्थीको प्रगतिको रिपोर्ट त्यसको अभिभावकहरुलाई दिन्छन्<ref name="dfes">{{cite web
|url=http://www.dfes.gov.uk/citizenship/
|title=National curriculum
पङ्क्ति १२१:
यसलाई [[आयरलैण्ड|आयरल्याण्ड गणराज्य]]मा जूनियर सर्टिफिकेटका लागि एक परीक्षा विषयका रूपमा पढाइन्छ। यसलाई सिविक, सामाजिक र राजनीतिक शिक्षा (CSPE)का रूपमा जानिन्छ।
 
नोवा स्कोटियामा नागरिकतालाई ग्रेड 8 सामाजिक अध्ययनमा पाठ्यक्रमका भागहरुका रूपमा पढाइन्छ।
 
== नागरिकताको जिम्मेदारीहरु वा कर्तव्य ==
"https://ne.wikipedia.org/wiki/नागरिकता" बाट अनुप्रेषित