"सुन" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

कुनै सम्पादन सारांश छैन
सुधार
पङ्क्ति १:
'''सुन''' एक धातु हो जसको ल्याटिनमा चिन्ह '''Au''' रहेको छ यसलाई भन्दा अउरम(Aurum) वा छोटकरिमा "Au" पनि लेखिन्छ। यो एक [[रसायनिक तत्व|(रासायनिक तत्व]] हो। यसको परमाणु संख्या ७९ हो। उच्च मांगको इतिहासको शुरुवात पछि यो भनिएको छ कि दर्ज गरिएको बहुमूल्य धातुको लागि कला पछि बाट दोस्रो, र गहना सिक्काको रूपमा प्रयोग हुन्छ। यो देशी धातुको रूपमा जम्मा हुन्छ र यसको रूपमा अनाज या सुनको डली, चट्टानहरूमा नसाहरू जलोढ र एस कम सामान्यतया, यो टेल्यूरियमको साथ,मा खनिजको रूपमा हुन्छ। सामान्यतया सुनको रूपमा यौगिकको रूपमा पाइन्छ। सुनलाई धातुको रूपमा जानिन्छ घना, मुलायम, चमकदार र सबै भन्दा लचीलो धातु र शुद्ध नमनीय रूपमा मानिन्छ ।
{{ढाँचा:सुधार नभए एक महिनापछि हटाइने लेखहरू}}
{{pp-move-indef}}
{{Two other uses|धातुl|रंग|सुन (रंग)}}{{pp-move-indef}}
{{infobox gold}}
 
'''सुन''' ( {{IPAc-en|icon|ˈ|ɡ|oʊ|l|d}} ) एक धातु हो जसको ल्याटिनमा चिन्ह '''Au''' रहेको छ यसलाई भन्दा अउरम(Aurum) वा छोटकरिमा "Au" पनि लेखिन्छ। यो एक [[रसायनिक तत्व|(रासायनिक तत्व]] हो। यसको {{lang-la|[[:wikt:aurum|aurum]]}} "सुन") हो यसको परमाणु संख्या 79 हो। उच्च मांगको इतिहासको शुरुवात पछि यो भनिएको छ कि दर्ज गरिएको बहुमूल्य धातुको लागि कला पछि बाट दोस्रो, र गहना सिक्काको रूपमा प्रयोग हुन्छ। यो देशी धातुको रूपमा जम्मा हुन्छ र यसको रूपमा अनाज या सुनको डली, चट्टानहरूमा नसाहरू जलोढ र एस कम सामान्यतया, यो टेल्यूरियमको साथ,मा खनिजको रूपमा हुन्छ। सामान्यतया सुनको रूपमा यौगिकको रूपमा पाइन्छ। सुनलाई धातुको रूपमा जानिन्छ घना, मुलायम, चमकदार र सबै भन्दा लचीलो धातु र शुद्ध नमनीय रूपमा मानिन्छ सुनलाइ। शुद्ध सुनको एक चमकीलो पहेंलो रंग र चमक परम्परागत रूपले आकर्षक मानिन्छ, जुन यसलाई हावा या पानीमा अक्सीकरणको बिना राखिन्छ। सुन यस्तो धातु हो जुन एकको सिक्का छ र इतिहासमा एक प्रतीकको रूपमा सेवाको मूल्यको दोकान एउटा अझै अर्को धनको रूपमा मानिन्छ। सुनको मानकको नीतिहरू मौद्रिक आधारको लागि पनि लिइन्छ। यो पनि symbolisms र विचारधाराहरूलाई एक किसिमले जोडिइएको छ।
 
के सुनको एक 165,000 टनको कुल मानव इतिहासमा खनन गरिएको छ, 2009को रूप मा.<ref name="World Gold Council FAQ">[http://www.gold.org/faq/answer/76/how_much_gold_has_been_mined/ विश्व स्वर्ण परिषद अकसर गरिएको(थियो) सवाल]</ref> यस एस ट्रय औंस लगभग बराबर गर्नको लागि 5300000000 या मात्राको सन्दर्भमा m³को बारे मा, 8500, या मीटरमा एक पक्ष 20.4 एक घन. नयाँ उत्पादित सुनको खपत दुनियामा गहनेको बारेमा 50%, निवेशमा 40%, र उद्योगमा 10% छ।
 
हुनत मुख्य रूपले मूल्यको एक दुकानको रूपमा उपयोग गरेको छ, सुन छ इलेक्ट्रनिक्स सहित दंत चिकित्साको उपयोग गर्दछ र धेरै आधुनिक औद्धोगिक. सुनको कंडक्टर छ बिजुलीको एकको रूपमा पारंपरिक रूपले उत्कृष्ट गुणवत्ता र राम्रो प्रतिरोध गर्नको लागि oxidative जंग यसको कारण देखि उपयोग पाया.
 
रासायनिक, सुन धातु हो एक संक्रमण. धातुहरूको तुलनामा अन्य संग, शुद्ध सुन प्रतिक्रियाशील छ रासायनिक, कम से कम एसिडको विरोध व्यक्ति जा रहेको छ तर सुन घुल हमला गरेर एसिड मिश्रण एक्वा regia, त यो नाम यसैले. सुन पनि खननमा alkaline समाधानमा घुलको साइनाइडको प्रयोग गरियो जो. सुनको पारामा घुल, मिश्र धातु निर्मित मिश्रण. स्वर्ण, मदहरूमा छ अघुलनशीलमा एसिड आधार छ, जुन घुल [[चाँदी|चांदी]] र नाइट्रिक धातु हो, एकको उपस्थितिको पुष्टिको सम्पत्तिको प्रयोग गरिएको छ लामो समय छ कि सुन र यस 'अग्नि परीक्षा' छ मूलको बोलचाल शब्द हो, ''मानक सुन'' जिक्र गर्नको लागि एक वास्तविक मूल्यको लागि परीक्षा.
 
== विशेषताएँ ==
सुन धातु हो सबै भन्दा निंदनीय र सबैको कोमल, एक ग्राम खुट्टा वर्गमा 300 एक औंस गरेर सकते हैं या पीटा जामा एक मीटर, वर्ग शीटको 1. सुनको पत्ती एकदम पतली पारदर्शी बन पीटा जान सक्छ। प्रेषित हल्के नीले रंग हरीयो दिखाई दिइन्छ, किन भनें सुनको मजबूतीको दर्शाता छ पीला र लाल.<ref>{{Cite web| url = http://www.webexhibits.org/causesofcolor/9.html| title =Gold: causes of color| accessdate=2009-06-06}}</ref> जस्तै अर्द्ध पारदर्शी शीट पनि दृढता देखि प्रकाशको प्रतिबिंबित अवरक्त,) चमक गर्मी (कर उनलाई उपयोगीको रूपमा अवरक्त सूट प्रतिरोधी गर्मी ढालमा visors गर्‍यो, र spacesuits-visorsको लागि घाम मा.<ref>{{Cite book|title=Suiting up for space: the evolution of the space suit |last=Mallan |first=Lloyd |year=1971 |publisher=John Day Co |isbn=978-0381981501 |page=216|accessdate=24 September 2009}}</ref>
 
सुन सजिलै सँग धेरै अन्य धातुहरू सँग मिश्र धातुहरू बनाइन्छ। यिनी मिश्र) तल हेर्न सक्नुहुन्छ अन्य उत्पादन गरे संशोधित गर्नको लागि कठोरता र धातु गर्नको लागि, गुण नियन्त्रण पिघलनेको इंगित या बनानको रंग विदेशी (.<ref name="coloredgold" /> सुन बिजुलीको गर्मी र कंडक्टर छ एक अच्छे र दृढता देखि थाहा हुन्छ अवरक्त विकिरण. रासायनिक, यो छ अभिकर्मक संक्षारक छ अप्रभावित द्धारा हावा, चिस्यान र सबै भन्दा अधिक छ, र यसैले राम्रो तरिका देखि धातु र एस सिक्का अनुकूलको लागि उपयोगमा गहने,, र अधिक प्रतिक्रियाशील अन्यको रूपमा र एक सुरक्षात्मक कोटिंग पर. हुनत, यो रासायनिक रूपले निष्क्रिय छैन।
 
आम औक्सीकरण राज्य सुनको एस) शामिल एक म (सुन () या aurous यौगिकों) र 3 (सुन (iii) या auric यौगिकों. समाधानमा आयनों स्वर्ण र कम गर्दै छन् आसानी एजेन्ट सुनको रूपमा उपजी बाहिर कम गर्नको अन्य धातुको रूपमा कुनै धातुले जोडन. धातु गयी छ र औक्सीकरण घुल अनुमति सुन समाधान विस्थापित देखि होनेको लागि र ठोस बरामद वेगको रूपमा एक.
 
उच्च गुणवत्ता शुद्ध धातु सुन गंधहीन छ र बेस्वाद, (क्षरण यसको राख्न सँग गर्नको लागि प्रतिरोध है) धातु आयनों धातुहरू जुन स्वादको लागि प्रदान गर्छन।मा <ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=C8UHAAAAIAAJ&pg=PA280|page=280|title=General notions of chemistry|author=Pelouze, Jules and Fremy, Edmond|publisher=Lippincott, Grambo & Co.|year=1854}}</ref>
 
यसको वाहेक, सुन घना छ बहुत, एक घन किलो 19,300 मीटर वजन. तुलना गरेर,को नेतृत्व घनत्व <sup>3</sup> छ 11,340 मी / किलोग्राम, र भन्यो कि आजमियमको densest, तत्व, <sup>3</sup> मीटर छ 22610 / किग्रा.
 
=== रंग ===
[[चित्र:Ag-Au-Cu-colours-english.svg|thumb|left|200px|एजी-Au-घन मीटर मिश्र धातुहरूको विभिन्न रंग]]
जबकि अधिकांश अन्य धातुहरू शुद्ध ग्रे या सेतो चांदी गर्दै छन्, सुनको पहेलो रंगको छ। यस रंग इलेक्ट्रनों) valence बाध्य (शिथिल छ निर्धारित घनत्वको द्धारा, उनी इलेक्ट्रनों बुलाया plasmon दोलनको रूपमा एक सामूहिक "quasiparticle एकको रूपमा प्लाज्मा" माध्यम बताया. यिनी दोलनोंको आवृत्ति धातुहरू सबै भन्दा पराबैंगनी श्रृंखलाको लागि झूठ छ, तर यो परमाणुहरू सुन orbitals आसपास प्रभावित छ कि गिर जान्छ प्रभावमा दिखाई रेंज relativisticको सूक्ष्म कारणको लागि सुन गरे। <ref>{{Cite web|url=http://math.ucr.edu/home/baez/physics/Relativity/SR/gold_color.html |title=Relativity in Chemistry |publisher=Math.ucr.edu |accessdate=2009-04-05}}</ref><ref>{{Cite journal|journal = Chemical Physics|volume = 311|pages =151–161|title = Understanding gold chemistry through relativity|doi = 10.1016/j.chemphys.2004.09.023|first = Hubert|last = Schmidbaur|coauthors = Cronje, Stephanie; Djordjevic, Bratislav; Schuster, Oliver|year = 2005|issue = 1–2}}</ref> त्यहि तरिकाको प्रभावों सीजियम रंगको धातु सुन प्रदान एक (रसायन शास्त्र देखने relativistic क्वांटम).
 
आम मिश्र जस्तै रंगको गुलाब सुन सुन छोड दिए गर्नको लागि चित्रमा त्रिकोणीय वाहेक द्धारा बनाए जान सकिन्छंको विभिन्न संकेतको रूपमा र चांदी, तांबा मात्रा में. मिश्र युक्त पैलेडियम या गिलट पनि यिनी उपज सेतो सुनको मिश्र धातुको रूपमा वाणिज्यिक गहनेमा महत्वपूर्ण हैं। कम सामान्यतः, तत्वहरूको वाहेक अन्य मैंगनीज, एल्यूमिनियम, आयरन, ईण्डीयुम र. विभिन्न सुनको लागि रंग असामान्य अधिक उत्पादन गरेर सकते हैं आवेदन <ref name="coloredgold">{{Cite web|url=http://www.utilisegold.com/jewellery_technology/colours/colour_alloys/ |title=Gold Jewellery Alloys > Utilise Gold. Scientific, industrial and medical applications, products ,suppliers from the World Gold Council |publisher=Utilisegold.com |date=2000-01-20|accessdate=2009-04-05}}</ref>
 
=== आयसहरूटोप ===
{{Main|Isotopes of gold}}
गोल्ड आयसहरूटोप नै छ एक स्थिर आयसहरूटोप, <sup>197</sup> Au, जुन होने वाली छ पनि आफ्नो नै स्वाभाविक रूप ले. छत्तीस radioisotopes संश्लेषित गरिएको छ 205 परमाणु लिएरमा भन्दा ठूलो मात्रामा 169. यिनीहरू मध्ये सबै भन्दा स्थिर दिनहरूको 186.1 जीवन सँग एक आधा Au छ <sup>195.</sup> कम से कम स्थिर μs छ <sup>171</sup> Au, 30को जीवन आधा प्रोटोन उत्सर्जन सँग एक जसको द्धारा decays. क्षय + र, β क्षय, α उत्सर्जनको प्रोटन संयोजनको द्धारा केही क्षय अधिकांश सुन छ radioisotopes सँग परमाणु जनता तल 197. अपवाद हैं) <sup>195</sup> Au जुन कब्जा इलेक्ट्रन decays द्धारा, र <sup>196</sup> Au,% (93मा कब्जा जुन decays सबै भन्दा अक्सर द्धारा इलेक्ट्रन 7%) सँग एक सानो सी β-क्षय पथ (.<ref>[http://www.nndc.bnl.gov/nudat2/ राष्ट्रिय परमाणु डाटा केन्द्र 2 Nudat]</ref> क्षय दर क्षय β 197 देखि माथि साधारण जनताको परमाणु radioisotopes सँग सबैको सुन गरे। <ref name="nubase">{{Cite journal| author = Audi, G.| title = The NUBASE Evaluation of Nuclear and Decay Properties| journal = Nuclear Physics A| volume = 729| pages = 3–128| publisher = Atomic Mass Data Center| year = 2003| doi=10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001}}</ref>
 
कम से कम 32 परमाणु isomerको गई छ विशेषता भी, 200 परमाणु लिएर हरूमा जन देखि 170. सीमाको भित्र छ कि, केवल <sup>178</sup> Au, <sup>180</sup> Au <sup>181</sup> Au, <sup>182</sup> Au, र <sup>188</sup> Au isomers छैन। गोल्डको सबै भन्दा स्थिर isomer दिनहरूको जीवन 2.27-Au सँग एक आधा <sup>m2</sup> छ <sup>198.</sup> सुनको कम्तीमा स्थिर isomer एनएस केवलको 7 जीवन सँग एक आधा Au <sup>177 m2</sup> क्षय छ। <sup>184 m1</sup> क्षय Au तीन बाटोहरू: β + क्षय, समाजिक परिवर्तन, र अल्फा. कुनै अन्य isomer या सुनको आयसहरू टोप बाटोहरू तीन क्षय.<ref name="nubase" />
 
<center>
<gallery>
File:Native gold nuggets.jpg|देशी सुनको डली
File:Native_gold.JPG|देशी सुन + क्वार्ट्जमा सुन.
</gallery></center>
 
== उपयोग र अनुप्रयोगहरू ==
=== मौद्रिक विनिमय ===
सुनको व्यापक रूपले मुद्रा [[मुद्रा|मौद्रिक]] वाहनको लागि एक दुनियाको रूपमा प्रयोग गरे जाता भर मा, या त मात्रा द्धारा जारी धातु नंगे र मान्यताको सुनको सिक्का छ या अन्य परिवर्तनीय कागजको साधनको द्धाराको स्थापनाको स्वर्ण मानक सुन, याको माध्यम ले, जसमा देखि जारी गरियो पैसे मूल्य कुल छ सुनको भण्डारको एक दुकानमा प्रतिनिधित्व गर्‍यो।
 
हुनत, उत्पादन विश्व अर्थव्यवस्थाको सम्बन्धमा भएको छैन। आज, सुनको खनन उत्पादन. झर्दैछ <ref>{{Cite web
|url=http://goldnews.bullionvault.com/gold_mine_production_072020092
|title=Gold mining decline
|author=King, Byron
|publisher=BullionVault.com
|date=2009-07-20
|accessdate=2009-11-23
}}</ref> बजारको 20 औंमा अर्थव्यवस्था विकास सँग छिटो शताब्दी, र बढती विदेशी मुद्रा, दुनियामा सुनको आरक्षित छ र उनको व्यापार लगातार लामो समय सम्म स्थिर विनिमय मुद्राओं र बनए एकको सबै बजारहरू अंश सानाको दरहरूलाई सुन थिएनन्. [[प्रथम विश्वयुद्ध|युद्ध]]को शुरुआतमा [[प्रथम विश्वयुद्ध|विश्व मैं]] युद्धरत देशहरू मानक सुन स्थानांतरित गर्नको लागि एक आंशिक, मुद्राओं inflating उनको प्रयास वित्त युद्ध. [[दोस्रो विश्वयुद्ध|द्धितीय विश्व युद्ध के]] पछि सुन प्रणाली ब्रेटन वुड्स एकको द्धारा गरियो प्रतिस्थापित निम्नलिखित प्रणालीको मुद्रा परिवर्तनीय. गोल्ड मानक र परिवर्तनीयताको सुनको प्रत्यक्षको मुद्राओं सरकारहरू द्धारा दुनियाको छोड दिए गएको छ, गरे जा रहयो ठाउँ आफ्नो मुद्रामा फिएट द्धारा प्रतिस्थापित. [[स्विजरल्याण्ड|स्विट्जरलैंड]] सुन थियोको लागि पछिल्लो मुद्रा देश आफ्नो टाई गर्नको लागि; समर्थित जब सम्म उनको मूल्यको 40% स्विस शामिल भए. मुद्रा कोषमा 1999 अन्तर्राष्ट्रिय यो <ref>{{Cite web
|url=http://www.moneytec.com/forums/f33/gold-backed-currency-14196/
|title=Gold Backed Currency - MoneyTec.com Traders Community Forum
|publisher=Moneytec.com
|accessdate=2009-04-05
}}</ref>
 
शुद्ध सुन पनि दिनको लागि दिन मौद्रिक उपयोगको लागि नरम छ र सामान्यतया तांबे, चांदी या अन्य आधार धातुहरू सँग alloying देखि कठोर. सामग्रीको मिश्र धातु सुन कश्मीर) (मापाउछमा करेट. शुद्ध सुन 24kको रूपमा नामित छ। अङ्ग्रेजी सुनको सिक्के 1930मा 1526 देखि गर्न छको लागि परिसञ्चरण सुन थिए सामान्यतया एक मानक 22k मिश्र धातु भन्यो जाता मुकुट, कठोरताको लागि (सिक्कहरूलाई लागि सुनको सञ्चलन पछि अमेरिकी kt 1837 सुन, या 21.6 ठीक निहित थोडा कम राशिको .900).
 
=== निवेश ===
{{Main|Gold as an investment}}
आर्थिक अवरोधों दोस्रोको बिरुद्ध मुद्रास्फीति या बचाव एक यो धेरै धारकोंको सुनको दुकानको रूपमा पट्टी हो या प्रपत्रको बुलियन सिक्के. हुनत, केही अर्थशास्त्रियहरूको ह्रास मुद्रा छैन या मुद्रास्फीतिको बिरुद्ध एक बचावको रूपमा कार्य करता मानन सुन.<ref>{{Cite web|url=http://host.madison.com/ct/news/opinion/column/article_68f99b80-4258-5f44-a817-5cc64c6e1884.html
|title=Is Gold a Good Hedge?
|author=Martin Feldstein
|publisher=Project Syndicate
|date=2009-12-26
|accessdate=2009-12-29}}</ref>
 
आईएसओ 4217को सुन कोड मुद्रा XAU छ।
 
आधुनिक कलेक्टर प्रयोजनों या बुलियनको सिक्केको लागि निवेशको सम्पत्ति यांत्रिक पहन गरेर गरेनआवश्यकता हुन्छ राम्रो छ, उनी गर्दै छन् 24k सुनमा ठीक सामान्यतया, हुनत अमेरिकी गोल्ड ईगल, ब्रिटिश प्रभु, सुन र दक्षिण अफ्रीकाको Krugerrand ऐतिहासिक परम्पराको जारी राख्नमा ढाला जा धातुमा 22k . ''विशेष अंक'' क्यानाडा गोल्ड मेपलको पत्ता सिक्का सिक्का शामिल कुनै पनि बुलियनको उच्चतम शुद्धता सुन, 0.99999 पर% या 99.999, जबकि ''लोकप्रिय मुद्दा'' क्यानाडा गोल्ड मेपलको पत्ता सिक्केको 99.99% शुद्धता गएको छ एक. धेरै अन्य 99.99% शुद्ध सुनको सिक्के उपलब्ध हैं। 2006 मा, संयुक्त राज्य अमेरिका टकसाल% 99.99को स्वर्ण बुलियन सिक्का सँग एक पवित्रता भैंसि अमेरिकाको उत्पादन शुरू भयो। अस्ट्रेलियाई गोल्ड सुनको डला Kangaroos थिए गोल्ड अस्ट्रेलियाई रूपमा पहिलो गढामा 1986 तर 1989 रिवर्स डिजाइनमा बदल दिए छ। अन्य लोकप्रिय आधुनिक सिक्के पांडा शामिल अस्ट्रियाको वियना Philharmonic बुलियन सिक्का र चीनी गोल्ड.
 
=== आभूषण ===
{{Main|Jewellery}}
[[चित्र:MocheGoldNecklace.jpg|thumb|Moche सुनको हार बिल्लीको समान सिर चित्रण. Larco संग्रहेलय संग्रह. लीमा पेरू-]]
शुद्ध सुन (24k)को कोमलताको कारण से, यो सामान्यतया गहनेमा उपयोगको लागि आधार धातुहरू आफ्नो कठोरता र लचीलापन फेरबदल, बिंदु, रंग र अन्य गुणोंको पिघलने, साथ alloyed छ। कम caratage, साधारण तरिकामा 22k, 18k 14k, 10k या, सँग मिश्र धातुमा तांबा, या अन्य आधार धातुहरू या चांदी या पैलेडियमको उच्च प्रतिशत हुन्छन्। तांबा धातु हो सबै भन्दा अधिक प्रयोग गरे आधार, रंग उपज एक redder. अठारह कैरेट सुन% तांबा युक्त 25 गहने रूसी र पाइन्छमा प्राचीन र डाली छ एक अलग छ, हुनत हैन प्रमुख, तांबा, सुन बनान गुलाब. चौदह कैरेट सुन तांबे मिश्र धातु मिश्र धातु पीतल छ केही गर्नको लागि लगभग समान रंगमा छ, र दुवै बैज अन्य सक्छ र पुलिस उपयोगको लागि उत्पादन. नीला सुन एल्यूमीनियम सँग alloying द्धारा बनाया जा सकता बनाया जान सक्छ सुन बैंगनी र फलाम सँग alloying द्धारा बनाइन्छ, हुनत शायद नै कहिल्यै गहना विशेषमा गरे छोडएर. ब्लू गोल्ड अधिक भंगुर र यसैले अधिक कठिन छ जब गहना बनाउने काम गर्छन। चौध र चांदी सँग अठार क्यारेट सुन मिश्र एक्लै हरीयो पहेलो र हरे रंगको रूपमा सुनको लागि पठायो दिखाई दिछन। सेतो सुन निकल या पैलेडियम मिश्र धातु सँग गरिन सक्छ बनाएको छ। सेतो 18 कैरेट 17.3% निकेल, जस्ता 5.5% र 2.2% तांबे युक्त सुन उपस्थितिमा चांदिएको छ। निकल विषैला हुन्छ, तथापि, र निकल सेतो सुन देखि आफ्नो रिहाईको कानून द्धारा यूरोपमा नियन्त्रित छ। वैकल्पिक सेतो सुनको मिश्र धातुहरू सेतो र अन्य उपलब्ध हैंमा आधारित पैलेडियम, चांदी,<ref>विश्व स्वर्ण परिषद, आभूषण प्रौद्धोगिकी, [http://www.utilisegold.com/jewellery_technology/colours/colour_alloys/ ज्वैलरी मिश्र]</ref> तर पैलेडियम मिश्र निकल रहे हैंको उपयोग उनी अधिक महंगी. उच्च कैरेट सेतो सुन मिश्रको ज्यादा देखि जंगको लागि प्रतिरोधी चांदी या त शुद्ध चांदी या स्टर्लिंग. -Gane कारनामहरू Mokume जापानी शिल्पको रंग मिश्र धातु सुन विरोधाभासहरूको बीच टुक्रा टुक्रामा रंगको प्रभाव अनाजको उत्पादन सजावटी काठ.
 
=== दबाइ ===
मध्ययुगीन समय मा, सुन अक्सर स्वास्थ्यको लागि फायदेमंदको रूपमा भएको थियो विश्वास मा, देख्यो कि केही छ कि दुर्लभ र सुंदर छ तर केही पनि स्वस्थ हैन हो सकता. यहाँ सम्म कि केही आधुनिक esotericists र दबाइको वैकल्पिक रूपहरूको शक्ति प्रदान धातु सुनको एक चिकित्सा.<ref>{{Cite web| url = http://health.ninemsn.com.au/article.aspx?id=694367| title=The healing power of precious metals| accessdate= 2009-06-06}}</ref> केही सुन लवण. भडकाऊ गर्न छ विरोधी गुण र त्यहि प्रकारको अन्य र गठियाको उपचारको रूपमा प्रयोग गर्दै छन् दवाइयहरूमा स्थिति <ref name="Messorri">{{Cite book|url = http://books.google.com/?id=wgifUs8dFbgC&pg=PA279|chapter = Gold Complexes in the treatment of Rheumatoid Arthritis|first = L.|last = Messori|coauthor = Marcon, G.|title = Metal ions and their complexes in medication|editor = Sigel, Astrid| publisher = CRC Press|year = 2004|isbn =9780824753511|pages =280–301}}</ref> हुनत, केवल नुन र सुनको radioisotopes औषधीय मूल्यको हैं,को रूपमा मौलिक (धातु) सुन सबै रसायनहरू यो शरीरको भित्र मुठभेडहरूलाई लागि निष्क्रिय छ। आधुनिक समय मा, इंजेक्शन सुन तपेदिक गठिया र रुमेटी गरियो साबित गर्नको लागि र सुनिंनुको कम दुखाइ मदद गर्नको लागि.<ref name="Messorri" /><ref>{{Cite web|url=http://besthealth.bmj.com/btuk/conditions/14212.html |title=BMJ: '&#39;login required'&#39; |publisher=Besthealth.bmj.com|accessdate=2009-04-05}} {{Dead link|date=October 2010|bot=H3llBot}}</ref>
 
गोल्ड मिश्र धातु दंत चिकित्सा दृढमा उपयोग गरिन्छ स्थायी पुलों र जस्तै मुकुट, पुनर्स्थापनों, विशेष रूपमा दांत. सुन 'मिश्र धातुहरू मामूली बढनको योग्यताको एक वरिष्ठ अन्य दांत सँग संभोग दाढको सतहको निर्माणको सुविधा र परिणाम हो कि अधिक चीनी माटोको बरतन मुकुटको रचना द्धारा निर्मितको तुलनामा संतोषजनक रहे हैं सामान्यतया पैदा गर्दछ। अधिक प्रमुख दांतहरूमा सुनको मुकुट incisorsको रूपमा यस तरिकाको प्रयोग केही संस्कृतियहरूमा इष्ट छ र दूसरहरूमा हतोत्साहित गर्‍यो।
 
कोलाइडयन (निलंबन में) सुन नैनोकणहरू पानीको तैयारियाँ गर्दै छन् सुन एड तीव्रता रातो रंग, र आयनों एस्कर्बेट या साइट्रेट जान सक्छ माथि सँग गर्नको लागि आकार कसकर नियन्त्रित कण सँग बनाया क्लोराइड सुनको कमीको पार देखि नैनोमीटर केही दसिहरू गरे। कोलाइडयन सुन विज्ञान सामाग्री र, जीव विज्ञान दबाइ होमा प्रयोग गरे जाता अनुसंधान अनुप्रयोगहरू में. लेबलिंग कारनामहरू immunogold प्रविधीको सुनको कणहरूको क्षमताको सतहों उनको अणुओंमा प्रोटीनको सोखना. कोलाइडयन सुन कक्षोंको सतहों कणहरूमा प्रतिजनोंको स्थिति र उपस्थिति लेपित सँग विशिष्ट जांचको लागिको रूपमा प्रयोग गरे जा सकता एंटीबडी.<ref>{{Cite journal|doi=10.1016/0019-2791(71)90496-4|pmid=4110101|year=1971|last1=Faulk|first1=WP|last2=Taylor|first2=GM|title=An immunocolloid method for the electron microscope.|volume=8|issue=11|pages=1081–3|journal=Immunochemistry}}</ref> माइक्रोस्कोपी द्धारा इलेक्ट्रन देख्यो ऊतकोंको अनुभागहरूमा ultrathin, immunogold लेबल प्रतिजनको रूपमा प्रकट अत्यन्तको स्थितिमा धब्बोंको सघन दौर.<ref>{{Cite journal|pmid=6153194|url=http://www.jhc.org/cgi/reprint/28/1/55.pdf|year=1980|last1=Roth|first1=J|last2=Bendayan|first2=M|last3=Orci|first3=L|title=FITC-protein A-gold complex for light and electron microscopic immunocytochemistry.|volume=28|issue=1|pages=55–7|journal=The journal of histochemistry and cytochemistry : official journal of the Histochemistry Society}}</ref> कोलाइडयन सुन फायरिंग छ प्रपत्रको पनि गर्न भन्दा पहिले सुनको रूपमा सुनको उपयोग गरे चीनी माटोमा रंग.
 
सुन, या पैलेडियम र मिश्र धातुहरूको सुन, खुर्दबीन स्कैनिंग इलेक्ट्रनमा दे खाउछ जस्तै कि प्लास्टिक र कांचको सामग्रीको सञ्चालनको रूपमा लागू गैर प्रवाहकीय दोस्रोको र कोटिंगको लागि जैविक नमूनों. कोटिंग, एक साधारण तरिका मा, प्लाज्मा argon सँग लागू द्धारा sputtering जुन आवेदनको भूमिकामा यस ट्रिपल गएको छ एक. सुनको धेरै नै उच्च विद्युत चालकता पृथ्वी चार्ज गर्नको लागि बिजुली नालिहरू , र यसको धेरै उच्च घनत्व बीम इलेक्ट्रनमा इलेक्ट्रनहरूलाई लागि प्रदान करता रोक शक्ति, नमूना मदद गर्नको लागि सीमा गहिराई देखि जुन प्रवेश इलेक्ट्रन बीम. यस सतह नमूना सुधार स्थलाकृतिको परिभाषा रको स्थिति र छवि संकल्पको स्थानिक बढ जान्छ। सुन पनि बीम उत्पादनको माध्यमिक उच्च उत्पादन एक इलेक्ट्रन एक इलेक्ट्रनों जब विकिरणित द्धारा, र यिनी कम ऊर्जा इलेक्ट्रनों खुर्दबीन रहे हैं सबै भन्दा अधिक प्रयोग गरे इलेक्ट्रन स्कैनिंग संकेत स्रोतमा प्रयोग गर्‍यो। <ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=RqSMzR-IXk0C&pg=PA65|page=65|title=Electron microscopy: principles and techniques for biologists|author=Bozzola, John J. and Russell, Lonnie Dee|publisher=Jones & Bartlett Learning|year=1999|isbn=0763701920}}</ref>
 
आयसहरूटोप 198 स्वर्ण, (आधा जीवन 2.7 दिन)को रोगहरू अन्य केही प्रयोग गरिन्छमा क्यान्सरको उपचारको लागि उपचार र.<ref>[http://web.missouri.edu/~kattik/katti/katres.html नेनौसाइंस र Nanomedicineमा नैनो: प्रोस्टेट क्यान्सरको हाइब्रिड नैनोकणहरू थेरेपी र इमेजिंग में] - Radiopharmaceutical विज्ञान संस्थान, कोलंबिया विश्वविद्धालयको मिसूरी,</ref>
 
=== खाद्ध र पेय ===
*सुन भोजनमा प्रयोग गरिन सक्छ र 175 नम्बर ई.<ref name="FSA">{{Cite news|url=http://www.food.gov.uk/safereating/chemsafe/additivesbranch/enumberlist|title=Current EU approved additives and their E Numbers|date=27 July 2007|publisher=Food Standards Agency, UK}}</ref>
*सुनको पत्ती परत, या धूल खाद्ध पदार्थहरू पेटू प्रयोग गरिन्छ केहिमा र मा, पेयको रूपमा सजावटी घटक र विशेष रूपले मिठाई.<ref>{{Cite web|title = The Food Dictionary: Varak|publisher = Barron's Educational Services, Inc|year= 1995|url = http://www.epicurious.com/cooking/how_to/food_dictionary/entry?id=5061|accessdate = 2007-05-27}}</ref> सुनको परत यूरोप मध्यकालीन द्धारा प्रयोग भएको थियोमा बडप्पन पेय खाद्ध रको रूपमा एक सजावट, धूल गुच्छे या,मा प्रपत्रको पत्ती, या त धन छ प्रदर्शन पाहुना या विश्वासमा छ कि केही छ कि मूल्यवान र दुर्लभ स्वास्थ्य छ एकको लागि हुनु पर्छ फायदेमंद .
* Danziger Goldwasser (जर्मन:को Danzig पानी गोल्ड) या Goldwasser ( {{lang-en|Goldwater}} ) मदिरा छ परम्परागत एक जर्मन हर्बल <ref>{{Cite book| url = http://books.google.com/?id=tsUNAAAAYAAJ&pg=PA101 | title = Deutschland nebst Theilen der angrenzenden Länder | chapter = Danzig | first = Karl | last = Baedeker | year = 1865 | publisher = Karl Baedeker | language = German}}</ref> मा उत्पादन गरेको छ क्या, आज छ ग्दान्स्क, [[पोल्याण्ड|पोलैंड,]] र Schwabach, जर्मनी र सुनको पत्ती शामिल गुच्छे. वहाँ पनि केही महंगा (~ $ 1000) ककटेल जुन सुनको पत्ती होते गुच्छे.<ref>रिकर्ड्स 2008 विश्व गिनीज बुक की</ref> हुनत, पछि धातु सुन रसायन शरीर सबै निष्क्रिय गर्नको लागि, यो स्वाद भन्छन्ं र न त कुनै प्रभाव पर्दछ यो कुनै पनि अन्य पोषक तत्वहरू र अनछुए पत्ते शरीर.<ref>{{Cite web| url = http://geology.com/minerals/gold/uses-of-gold.shtml| title= The Many Uses of Gold|accessdate=2009-06-06}}</ref>
 
=== उद्योग ===
[[चित्र:220kg Gold brick Taiwan Museum.jpg|thumb|220 किलो सुन Jinguashi गोल्ड संग्रहेलय, ताइवान, चीनको गणराज्यमा प्रदर्शित ईटा]]
[[चित्र:Toi 250kg gold bar.jpg|upright|thumb|दुनियाको सबै भन्दा ठूलो सुनको पट्टी 250 किलो वजनको हुन्छ। Toi संग्रहेलय, जापान.]]
[[चित्र:Small gold nugget 5mm dia and corresponding foil surface of half sq meter.jpg|upright|thumb|5 मिमीको एक व्यासमा स्वर्ण सुनको डला (नीचे) 0.5 वर्ग मीटरको एक सुनको पन्नीमा चोटको माध्यमले विस्तार गरिन सक्छ। Toi संग्रहेलय, जापान.]]
*गोल्ड मिलाप टांकना या टांका कडी मेहनत देखि तापमान उच्च गहने देखि सुनको प्रयोग गरे जाता शामिल होनेको लागि घटकहरू के. यदि कामको गुणवत्ता छ आएएनजी चिनारी होने गर्‍यो, सुन मिलाप र कैरेट वजनको हुनेछ म्याच काम गर्छन, मिश्र धातु सूत्रहरू वजन कैरेट मानक निर्माण गर्दै छन्मा सबै भन्दा अधिक उद्योगको रंग सुनको म्याच पीला र सफेद. गोल्ड मिलाप सामान्यतया कम से कम तीन पिघलने सूत्री श्रेणिहरूमा गरिन्छ आराम से, मध्यम र हार्डको रूपमा पठाइयो. कठिन, उच्च पिघल बिंदु मिलापको उपयोग गरेर पहिलो, उत्तरहरूत्तर कम पिघलने अंक सँग solders द्धारा पीछा गर्‍यो, सुनार धेरै अलग soldered जोडों सँग जटिल वस्तुहरूलाई इकट्ठा गरेर सकते हैं।
*सुनको धागेमा बनाया जान सक्छ र कढाईमा प्रयोग गर्‍यो।
*सुन नरम छ कोमल र, जसको अर्थ यो तार पतली धेरैमा गरिन सक्छ र तैयार पत्ता सुनको रूपमा जाना जान सक्छ चादरें पतली धेरै पीटा में.
*सुन कांचको उत्पादन एक गहरी, तीव्र रातो रंग क्रैनबेरीमा एक रंग एजेन्टको रूपमा जब थिए।
*फोटोग्राफी मा, सुन toners स्थिरता उनको रहे हैं या काले र सेतो चांदी ब्रोमाइडको प्रिंट तिर भूरे रंगको प्रयोग गरे पारी नीले टन, या बढानेको लागि. एक प्रकारको मछली-toned प्रिंटमा खेतों, सुन toners रातो टनको उत्पादन. कोडक क्लोराइडको रूपमा प्रयोग सुनको जुन प्रकाशित सूत्रहरूको लागि धेरै, toners सुन प्रकार के.<ref>कोडक (2006) [http://www.kodak.com/global/en/professional/support/techPubs/g23/g23.pdf सामाग्री Toning काले र सफेद] . प्रविधी डाटा / सन्दर्भ जी -23 शीट, मे 2006.
</ref>
*के रूपमा सुनको रूपमा रेडियो तरंगोंको दृश्य प्रकाशको रूपमा राम्रो तरिका देखि र अवरक्त छ एक राम्रो विकिरण प्रतिक्षेपक विद्युतको यस्तो रूप मा, यो छ कृत्रिम उपग्रह कोटिंग्समा धेरै सुरक्षा प्रयोग गरिन्छको लागि युद्ध 'सूट र अंतरिक्ष यात्रिहरूको सुरक्षा,मा अवरक्त सुरक्षामा faceplates थर्मल हेलमेट इलेक्ट्रनिक रमा लूटेरा 6B विमानहरूको तरिका EA-.
*गोल्ड सीडी अन्तमा केही उच्च परत छको रूपमा प्रयोगको प्रतिबिंबित करता.
*औटोमोबाइल गर्मी लंपटताको लागि सुनको उपयोग गरेर सकते हैं। मैकलेरन मडल आफ्नो F1को इन्जिन डिब्बेमा सुनको पन्नीको उपयोग गर्दछ। <ref>सुपर cars.net. [http://www.supercars.net/cars/1177.html 1994 मैकलेरन F1]</ref>
*सुन यति पतली छ कि यो पारदर्शी प्रकट निर्मित गरे जा सकता. यो यो माध्यमले विरोधी de-टुकडे याको लागि प्रयोग गरिन्छमा केही विमान ककपिट विंडोज बिजुली गुजर द्धारा टुकडे-. सुनको प्रतिरोध देखि गर्मीको उत्पादन बनान देखि रोकछन बरफ गर्नको लागि पर्याप्त.<ref>{{Cite news| url = http://www.goldbulletin.org/assets/file/goldbulletin/downloads/Cooke_2_15.pdf| title = The Demand for Gold by Industry| publisher = Gold bulletin|accessdate = 2009-06-06}}</ref>
 
=== इलेक्ट्रनिक्स ===
सुन धातुमा मुफ्त इलेक्ट्रनोंको एकाग्रता <sup>−3</sup> छ 5.90 × 10 सेमी <sup>22.</sup> सुन बिजुली हो प्रवाहकीय अत्यधिक छ, र अनुप्रयोगहरू ऊर्जाको लागि प्रयोग गर्‍यो-बिजलीको तारहरूमा केही उच्च (केवल चांदी र तांबे मात्रा रहे हैं प्रति प्रवाहकीय अधिक छ, तर सुनको प्रतिरोधको जंग फाइदा हो). उदाहरणको लागि, सुनको बिजुलीको तारोंको प्रयोगहरू मामाणु s 'परियोजना गए थिए केहिको समयमा मैनहट्टन, तर ठूलो उच्च वर्तमान चांदीको तारों परियोजनामा calutron आयसहरूटोप विभाजक मैग्नेटमा थिए प्रयोग गर्‍यो।
 
हुनत सुनको औक्सीकरणको लागि प्रतिरोध छमा हमला गरेर मुक्त क्लोरीन, आफ्नो र सामान्य चालकता र राम्रो) एसिड-chlorinated जंगको लागि प्रतिरोध सहित अन्य वातावरणमा (गैरको एस संबंधक छ युग कोटिंग बिजुली परतको रूपमा एक पतली इलेक्ट्रनिक नेतृत्व गर्नको लागि आफ्नो ठूलो मात्रामा औद्धोगिक उपयोगमा सबै प्रकार गर्‍यो, जसबाट अच्छे सम्बन्ध सुनिश्चित गर्न. उदाहरणको लागि, सुनको तारों यूएसबी र, भिडियो, अडियो प्रयोग गरिन्छ मा, जस्तै तारों इलेक्ट्रनिक्सको connectors अधिक महंगा छ। यिनी आवेदनहरूमा टिनको रूपमा अन्य धातुहरूमा सुन संबंधकको उपयोग गर्नको लाभ बहस हो रही छ बहुत. सुन connectors अक्सर अनावश्यक रूपमा गरेर रहे श्रव्य दृश्य विशेषज्ञोंले अधिकांश उपभोक्ताहरूको लागि आलोचनाको र सिर्फ एक विपणन चालको रूपमा देखा. हुनत, अन्य,मा सुनको उपयोग चिप्लन अनुप्रयोगहरूमा इलेक्ट्रनिक) अंतरिक्ष यान, जेट विमानको इन्जिनमा संपर्क उपकरण सञ्चार नम अत्यधिक, या संक्षारक वातावरण, रमा उपयोगको लागि संपर्कों सँग एक धेरै नै उच्च विफलता लागत (केहि [[कम्प्युटर|कंप्यूटर]]को सामान्य बनी भए छ बहुत.<ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=G7JrhAy5phoC&pg=PA597|page=597|title=Encyclopedia of world environmental history, Volume 3|author=Krech, Shepard; McNeill, John Robert and Merchant, Carolyn|publisher=Routledge|year=2004|isbn=0415937345}}</ref>
 
यसको वाहेक बिजुलीको संपर्कोंको चिप्लन, सुनको लचीलापन छ र विषाक्तताको अभाव छ, चालकता पनि बिजुली, प्रयोगमा बिजुलीको संपर्कोंको कारण देखि आफ्नो जंगको लागि प्रतिरोध.<ref>{{Cite web|title = General Electric Contact Materials|work = Electrical Contact Catalog (Material Catalog)|publisher = Tanaka Precious Metals|year= 2005|url = http://www.tanaka-precious.com/catalog/material.html| accessdate = 2007-02-21}}</ref> स्विच संपर्कों सामान्यतया अधिक तीव्र क्षरण तनावको अधीन हैं देखि संपर्क रपट रहे हैं। ठीक सुनको तारों सम्बन्ध तार गर्दै छन् प्रयोग गरे जाता गर्नको लागि कनेक्टको रूपमा जाना एक प्रक्रियाको माध्यमले अर्धचालक पैकेज उनको लागि डिवाइस.
 
=== वाणिज्यिक रसायन शास्त्र ===
सुनले हमला गरेको छ र, साइनाइड या सोडियम पोटेशियम घुलमा समाधान alkalineको लागि प्रक्रिया प्रपत्र नुन सुन साइनाइड एक प्रविधी साइनाइडमा अयस्कों देखि धातु सुन निकालनमा प्रयोग गरेको छ कि गर्‍यो गएको छ। साइनाइड गोल्ड electroforming छ र धातु आधार electroplatingको वाणिज्यिकमा प्रयोग गरे जाता इलेक्ट्रोलाइट सुन पर.
 
गोल्ड क्लोराइड (chloroauric एसिड) समाधान आयनों एस्कर्बेट गर्दै छन् या साथ साइट्रेट कमी देखि सुनको प्रयोग गर्न कोलाइडयन. गोल्ड क्लोराइड औक्साइड र सुन nanoparticle सुनको हैं गोलाकार प्रयोग गर्नको लागि अत्यधिक महत्वपूर्ण क्रैनबेरी या रातो रंगको कांच colloid छ, जो, जस्तै अल आकार सुन निलंबन, शामिल हैं समान रूपले एस <ref>{{Cite web| url = http://chemistry.about.com/cs/inorganic/a/aa032503a.htm| title= Colored glass chemistry|accessdate=2009-06-06}}</ref>
 
== इतिहास ==
[[चित्र:TurinPapyrus1.jpg|thumb|ट्यूरिन Papyrus मैप]]
[[चित्र:Tuthankhamun Egyptian Museum.jpg|thumb|upright|Tutankhamunको funerary मुखौटा]]
[[चित्र:Jason Pelias Louvre K127.jpg|thumb|upright|एक Apulian रातो आंकडा calyx krater, CAमा सुनहरा मूंडना साथ जेसन दिइन्छ। 340-330 ई.पू..]]
 
सुन ज्ञात गरिएको छ र Chalcolithic पछि देखि कारीगरों द्धारा प्रयोग गर्‍यो। बाल्कनमा गोल्ड कलाकृतिहरू कब्रिस्तान वर्ना प्रकट देखि 4 सहस्राब्दी ई.पू., यस्तोमा उनिको रूपमा मिला. Nebra डिस्क र गोल्ड कलाकृतिहरू जस्तै सुनहरा टोपी आयु कांस्य सहस्राब्दी ई.पू. 2मा दिखाई मध्य यूरोप से.
 
मिस्र हीयेरोग्लिफ.मा भन्दा चाँडैीको रूपमा "के रूपमा 2600 ई.पू.को वर्णन सुन Tushratta राजा, जसमा देखि Mitanni दावा अधिक था" भरपूर मात्रामा गंदगी देखि मिस्र <ref>रीव्स, निकोलस ''Akhenaten: मिस्रको गलत पैगंबर'' टेम्स र हडसन, p.69 ISBN 0-500-28552-7</ref> मिस्र र Nubia विशेष रूपले संसाधन थियो इतिहास बनानको उत्पादन क्षेत्रहरूको लागि धेरै देखि सुनको प्रमुख उनिलाइ. चाँडै भन्दा चाँडै ठेगाना नक्शे नक्शा Papyrus ट्यूरिन रूपमा जानिन्छ र भूविज्ञान खदानमा सुनको योजनाको एक शो स्थानीयको संकेत Nubia एक साथ संग. आदिम काम विधिहरू सिचुलुस दिओदोरुस गर्दै छन् र वर्णित द्धारा दुवै स्ट्रैबो, र सेटिंग शामिल आग. ठूलो खानहरूमा थिए [[साउदी अरब|सऊदी अरब]] के छ अब सागर पनि भरमा मौजूद लाल.
 
सुनहरा मूंडना कथाको दुनिया प्राचीन धूलमा सुन फंसानेको लागि उपयोगको fleeces सक्छ उल्लेख गर्न देखि placer जम्मा. सुन ओल्ड टैस्टमैंट छ उल्लेख अक्सर में) हवीला देखि शुरू होने वाला उत्पत्ति (2:11मा छ र नयाँ करारको मैथ्यू अध्यायमा पहिले देखि शामिल magi उपहार संग. रहस्योद्घाटन 21:21को पुस्तक 'के रूपमा क्रिस्टल स्पष्ट सुन, शुद्धको बन्यो वर्णन होनेको रूपमा नयाँ यरूशलेमको सडकहरूको शहर ". कुनामा काला सागर पूर्व दक्षिण सुन यसको लागि थियो प्रसिद्ध. शोषण Midasको समय देखि आज सम्म भनिन्छ, र यो सुन ईसा पूर्व 610को आसपासमा लिडा सिक्का थियो चाँडै भन्दा चाँडै महत्वपूर्ण प्रतिष्ठानमा दुनिया छ शायद छको क्या.<ref>{{Cite web
| url = http://rg.ancients.info/lion/article.html
| title = A Case for the World's First Coin: The Lydian Lion
| accessdate = 2009-07-24
}}</ref> सताब्दीले 6 या 5 ई.पू., चू (राज्य) सिक्का परिचालित यिंग युआन वर्ग सुन का, एक तरिका का.
 
धातु विज्ञानमा रोमन, ठूलो मात्रामा एक सुन निकालनको नयाँ तरीकहरूलाई लागि तरिका खनन शुरू हाइड्रोलिक थिए द्धारा विकसित गर्‍यो, पछि ई. 106 देखि विशेष रूपमा हिस्पनिया 25 पछि ईसा पूर्व देखि रमा Dacia. एक खानोंको आफ्नो सबै भन्दा ठूलो जम्मा जलोढ लास Medulasमा थियोमा León (स्पेन), जहाँ सातको जलसेतु लामो सक्रिय एक ठूलो देखि उनलाई मोरी सबसे. ट्रांसिल्वेनियामा मनटानामा Roşia खानों पनि थिए धेरै ठूलो छ, र हाल नैमा जब सम्म बहुत, अझै पनि तरिका देखि खनन खुली खदान. उनले यो पनि Dolaucothi जम्मा जम्मा सानो शोषणमा चट्टान जस्तैको रूपमा placer र मुश्किल छ, ब्रिटेन. उनी विभिन्न तरीकों देखि प्रयोग गर्दै छन् ठूलो राम्रो तरिका देखि वर्णित Pliny ई.मा उनको [[विश्वकोष|विश्वकोश]] सताब्दी पहिलेको अन्त नेचुरेलिस इतिहास लेखयो ओर.
 
साम्राज्य अफ्रीकामा सुनको माली मात्राको लागि आफ्नो ठूलो दुनिया भरमा प्रसिद्ध पुरानो थियो। मनसा मूसा, साम्राज्यको शासक (1312-1337)को लागि दुनिया भरमा प्रसिद्ध पुरानो भयो आफ्नो महान 1324मा मक्काको हज. जब त्यो 1324 जुलाईमा काहिराको माध्यमले पारित, त्यो ऊंट थियो एक सय कथित साथ द्धारा लगभग एउटा अझै अर्को मान्छेहरूलाई ऊंट गाडी शामिल गर्‍यो छ कि हजारों. त्यो दशक दियो टाढा यति सुन छ कि एकको लागि खत्म मिस्रमा यो कीमत उदास.<ref>[http://blackhistorypages.net/pages/mansamusa.php मनसा मूसा] - काले इतिहास पेज</ref> एक समकालीन अरब इतिहासकारले टिप्पणी:
 
{{quote|Gold was at a high price in Egypt until they came in that year. The mithqal did not go below 25 dirhams and was generally above, but from that time its value fell and it cheapened in price and has remained cheap till now. The mithqal does not exceed 22 dirhams or less. This has been the state of affairs for about twelve years until this day by reason of the large amount of gold which they brought into Egypt and spent there [...]|[[Chihab Al-Umari]]<ref>{{Cite web|title=Kingdom of Mali - Primary Source Documents|url=http://www.bu.edu/africa/outreach/materials/handouts/k_o_mali.html|work=African studies Center|publisher=[[Boston University]]|accessdate=2008-08-05}}</ref>}}
 
अमेरिकाको अन्वेषण यूरोपीय [[कोलम्बिया|कोलंबिया]] र [[इक्वेडर|इक्वाडोर,]] [[पेरू|पेरू,]] अमेरिका मध्यमा थियो ईंधन, विशेष रूपले मान्छेहरूको मूल निवासी अमेरिकी द्धारा प्रदर्शित गर्नमा धेरै प्रचुरता गहने सुनमा कुनै सानो सा हिस्सा द्धारा रिपोर्ट गरे। एज्टेक देवताहरूको मानयो उत्पादन सचमुच सुनको रूप मा) फोन गरेर यो "भगवान मलमूत्र"मा ''teocuitlatl'' (Nahuatl.<ref>{{Cite book|author1=Berdan, Frances|author2=Anawalt, Patricia Rieff|title=The Codex Mendoza|volume=2|page=151|publisher=[[University of California Press]]|year=1992|isbn=9780520062344}}</ref>
 
हुनत प्ल्याटिनम समूह धातुहरूको कीमत एकदम ज्यादा केही गरिन सक्छ, सुनको कीमती छको धातुको समय भयो वांछनीय मानिन्छ सबै भन्दा अधिक छ, र यसको कीमत इतिहास)को मानकको रूपमा सुनको उपयोग गरिएको छको लागिको रूपमा जाना धेरै मुद्राओं (मानक. सुनको शुद्धता, मूल्य, रायल्टी, र विशेष भूमिकाहरू कि यिनी गुणों गठबंधनको लागि एक प्रतीकको रूपमा प्रयोग गरिएको छ। सुनको रूपमा धन र प्रतिष्ठाको संकेत ''यूटोपिया'' ग्रन्थ उपहास भएको थियो उनकोमा थमस द्धारा अधिक. कि काल्पनिक द्धीप मा, सुनको त प्रचुर मात्रामा छ कि यो दास, tableware र शौचालय सीटहरूलाई लागि श्रृंखला बनानको लागि प्रयोग गरिन्छ। जब अन्य देशहरू पहुंचें, दिखावटी सुन आभूषण र बैज पहने देखि राजदूतों, सेवक सेवकहरूलाई लागि utopians गलती उनिलाइ, श्रद्धांजलि दिनको सट्टा सबै भन्दा विनय उनको पार्टीको कपडे पहने.
 
वहाँ सुनको काटको लागि आफ्नो प्रामाणिकताको परीक्षण एक पुरानी परम्परा छ। हुनत यो सुन छ जांच पेशेवर तरिकाको एक निश्चित रूपले हैन, ''काट परीक्षण'' कठोरता चाहिए स्कोर सुन किन भनें खनिज सुन छ एक नरम धातुको मात्रा Mohs 'द्धारा आफ्नो स्कोरमा संकेत,को रूप मा. Purer सुन यसलाई सजिलो गर्नको लागि यो निशान हुनु चाहिए. पेंट नेतृत्व) यस परीक्षण गरेर सकते हैं धोखा किन भनें तुलनामा नरम छ नेतृत्व सुन (का एक सानो सा जोखिमको आमन्त्रित गरेर सकते हैं र यदि सीसा विषाक्तता द्धारा अवशोषित छ पर्याप्त नेतृत्व काट.
 
प्राचीन कालमा गोल्ड geologically थियो प्राप्त गर्नको लागि अपेक्षाकृत सजिलो छ, तर, सबै सुनको 75% कहिल्यै गरिएको छको उत्पादन 1910 पछि देखि निकालीएको.<ref name="goldsheetlinks">{{Cite web|url=http://www.goldsheetlinks.com/production2.htm|title=Goldsheet - yearly and cumulative world gold production charts|accessdate=2006-07-22}}</ref> यो अनुमान लागायाइएको छ कि सबै परिष्कृत सुन कभी) <sup>3)</sup>मा एक पक्ष (समकक्ष लागि 8000 मीटर फीट (66 हुनेछ 20 घन प्रपत्रको कुनै एकल मी.<ref name="goldsheetlinks" />
 
ऐसे शायद द्धारा -को रूपमा नेतृत्व पत्थर छ दार्शनिक पौराणिक पदार्थ बुलाया सँग बातचीत, पदार्थ अन्य सुन देखि उत्पादन alchemists थियो एक लक्ष्यको मुख्य. हुनत यस प्रयासमा सफल भएका उनी कहिल्यै हैन, alchemists पदार्थहरू सँग गरे जा पदोन्नत गरेर सकते हैं जुनमा रुचि एक, र यस [[रसायनशास्त्र|रसायन]] आजको लागि एक नींव रखी. उनको लागि सुनको प्रतीक [[सूर्य]]को लागि चरित्र प्राचीन चीनी थियो एक चक्र सँग बिंदुमा छ र यसको केन्द्र (☉) पनि ज्योतिषीय प्रतीक थियो, जो. कब्जा गरेर न्यूट्रन सुनको कृत्रिम निर्माणको लागि आधुनिक, संश्लेषण देख सुन.
 
शताब्दीको समयमा 19, सुनको भीड तों भयो जब ठूलो सुनको जम्माको खोज गरेको थियो। संयुक्त राज्य अमेरिकामा सुनको खोज पहिले दस्तावेज 1803मा सुनको खानको नजीकै Georgeville रीड, उत्तरी केरोलिनामा गरियो। <ref>{{Cite web|url=http://www.nchistoricsites.org/Reed/reed.htm |title=Reed Gold Mine State Historic Site |last=Moore |first=Mark A.
|year=2006 |publisher=North Carolina Office of Archives and History |accessdate=2008-12-13}}</ref> पहिले संयुक्त राज्य अमेरिकामा प्रमुख सुनको हडताल Dahlonega बुल्याएकोमा एक साना देखि शहर उत्तर जर्जिया.<ref>{{Cite web
| title=Road to adventure
| publisher=Georgia Magazine
| last=Garvey
| first = Jane A.
| url=http://www.georgiamagazine.org/archives_view.asp?mon=7&yr=2006&ID=1344
| year= 2006
| accessdate=2007-01-23}}</ref> यसको वाहेक सुन [[क्यानाडा]]मा Klondike जाती भए कैलिफोर्निया, कोलोराडो, Witwatersrand, ब्लैक हिल्स, औटैगोमा [[न्यु जिल्याण्ड|[[अस्ट्रेलिया,]] न्यूजीलैंड]]मा [[दक्षिण अफ्रिका|दक्षिण]] र, [[दक्षिण अफ्रिका|अफ्रीका.]]
 
यसको ऐतिहासिक उच्च मूल्यको कारण से, इतिहास भरमा खनन सुनको ज्यादा प्रचलनमा अझै पनि एक या कुनै अन्यमा छ।
 
== घटना ==
[[चित्र:Stringer156 nugget.jpg|thumb|इस औंस 156 (4.85 किग्रा) सुनको डला दक्षिणी कैलिफोर्निया मरुभूमिमा एक व्यक्ति पूर्वेक्षक एक मेटल डिटेक्टरको उपयोग गरेर पायाइयो.]]
 
गोल्डको 79 नम्बर परमाणु स्वाभाविक बनाइन्छ घटित एकको उच्च परमाणु संख्या जुन तत्वहरू. लोहे भन्दा ठूलो संख्या सँग परमाणु तत्व सबै जस्तै, सुनको प्रक्रिया nucleosynthesis छ सुपरनोवा भन्दा एक विचारको लागि गठित गरिएको छ। उनको ठाउँ बिखरे भएका विस्फोटों धातुको भारी तत्वहरू)मा सुनको तरिका क्षेत्र सहित धूल (युक्त-. त्यस पछि उनी जुन संघनितमा हाम्रो सौर मंडल र पृथ्वी <ref>{{Cite journal|doi=10.1086/190111|title=Nucleosynthesis of Heavy Elements by Neutron Capture.|year=1965|last1=Seeger|first1=Philip A.|last2=Fowler|first2=William A.|last3=Clayton|first3=Donald D.|journal=The Astrophysical Journal Supplement Series|volume=11|pages=121}}</ref>
 
पृथ्वी मा, जब पनि मौलिक सुन हुन्छ, यो सुन सँग चांदीको अक्सरको रूपमा ठोस समाधान धातु एक सबै भन्दा प्रकट हुन्छ, अर्थात् एक मिश्र धातु सुन, चांदी. यस्तो मिश्र सामान्यतया 8-10%को एक चांदीको सामाग्री छ। Electrum चांदी 20% भन्दा अधिक मौलिक सुन छ सँग र अधिक. छ Electrum रंग स्वर्ण चांदी देखि चांदीको चलाइन्छ, चांदीको सामग्रीमा निर्भर छ। अधिक चांदी, कम विशिष्ट गुरूत्व.
 
[[चित्र:Gold 30g for a 860kg rock.jpg|thumb|एक 860 किलो सुन अयस्कको ब्लक, र सुनको 30 ग्राम छ कि यो देखि निकालयो जान सक्छको सापेक्ष आकार. Toi सुनको खान, जापान.]]
[[चित्र:GoldinPyriteDrainage acide.JPG|thumb|सुन पछि एक pyrite क्यूबको हेमटिट औक्सीकरण थियो पछि छोड दिए छ। गुहाको घन आकार ध्यान दें.]]
सुन अयस्कमा पाइन्छको सुनको बनएको छको धेरै सानो या सूक्ष्म कणहरू सँग चट्टान. यो सुन अयस्क या खनिज सल्फाइड क्वार्ट्ज अक्सर पाया एक साथ संग. S एकको रूपमा ''बेवकूफ छ गोल्ड'' छ, जुन pyrite <ref>
{{Cite web
|url=http://arizonagoldprospectors.com/formation.htm
|title=Formation of Lode Gold Deposits
|publisher=arizonagoldprospectors.com
|accessdate=2009-05-23
|last=
|first=
}}
</ref> यिनी जम्मा परत भनिन्छ। '''देशी सुन)''' छको जम्मा बुलाया placer (यह पनि पायाइयोमा प्रपत्र देखि मुक्त गुच्छे, एस ठूलो सुनको डला या अनाज कि जम्मा जलोढमा गरियो घिस देखि चट्टानहरू र अन्त तक. यस तरिकाको मुक्त सुन अपक्षय छ द्धारा पीछा गरे साथ खनिजहरूको संधै धनीमा औक्सीकरणको नसोंको कारण असर सुनको सतह र धूल धोनेकोमा नदिहरू र नदिहरू, जहाँ यो इकट्ठा र कार्रवाई पानी देखि welded गरिन सक्छ सुनको डला फारम एस
 
सुन कहिले काँही टेल्यूरियम सँग संयुक्त रूपमा हुन्छ calaverite खनिज, krennerite, nagyagite, petzite र sylvanite, र)को रूपमा दुर्लभ द्विपक्षीय bismuthide (maldonite Au <sub>2)</sub> र antimonide aurostibite AuSb <sub>(2.</sub> ) र) <sub>2 3</sub> पारा) weishanite ((Au, एजी <sub>तीन</sub> स्वर्ण पनि तांबा हुन्छमा दुर्लभ मिश्र संग, सीसा, पारा र: खनिजों auricupride <sub>(3</sub> घन Au), (novodneprite AuPb.
 
हालको अनुसन्धान देखि थाहा हुन्छ कि रोगाणुओं जम्मा गरेर सकते हैं कि जलोढ जम्मामा सुनको डली एक कहिले काँही खेलमा महत्वपूर्ण भूमिका बनान सुनको जम्मा र, परिवहन र precipitating अनाज फारम सुनको लागि.<ref>{{Cite web|url=http://www.abc.net.au/science/news/enviro/EnviroRepublish_1032376.htm|title=Environment & Nature News - Bugs grow gold that looks like coral - 28 January 2004|accessdate=2006-07-22}} यो छ, राष्ट्रिय अस्ट्रेलियाई Reithमा फ्रैंक डक्टरेट अनुसंधान गरे द्धारा विश्वविद्धालय 2004 प्रकाशित गर्‍यो।</ref>
 
दुनियाको सागर सुन हुन्छन्। अटलांटिक प्रशांत पूर्वोत्तर र नापयो सांद्रताको सुनमा 50-150 करोड शंख हैं fmol / एल भागहरू प्रति 10-30 या. सामान्य मा, अटलांटिक र प्रशांत नमूने लागि Au सांद्रता नै (~ 50 fmol / एल), तर कम केही गर्दै छन्। भूमध्य गहिरो पानी Auको उच्च सांद्रता (100-150 fmol / एल) होते हावा उडा धूल र / या नदिहरूलाई जिम्मेदार ठहराया. करोड शंख प्रति 10 भागहरूमा पृथ्वीको महासागरों.को 15,000 टन सुन गर्नेछन् <ref>{{Cite journal|doi= 10.1016/0012-821X(90)90060-B| title = Gold in seawater |first = K.|last = Kenison Falkner|journal = Earth and Planetary Science Letters|volume = 98|year = 1990| pages = 208–221|last2= Edmond|first2= J|issue = 2}}</ref> यिनी आंकडोंको परिमाणको तीन आदेशहरू देखि कम 1988 भन्दा पहिले साहित्यमा सूचना दी, यसले पहिले डेटा सँग संदूषण समस्याहरूको संकेत गर्दै छन्।
 
मान्छेहरूको संख्या एक पानी समुद्र देखि सुनको दावा गरेको छ ठीक गर्नको लागि आर्थिक रूपले सक्षम छ, तर अब सम्म उनी गलत गरिएको छ सबै या त या बदमाश. एक तथाकथित आदरणीय, Prescott Jernegan दौडा एक सुन [[संयुक्त राज्य अमेरिका|राज्य अमेरिका]]मा 1890 देखि ठगी-समुद्री जलमा [[संयुक्त राज्य अमेरिका|संयुक्त.]] एक ब्रिटिश जालसाज 1900मा इङ्गल्याण्डमा जल्दी घोटाले भाग नै छ। <ref>Plazak, 2006)को प्रेस यूटा. ''होलमा एक'' दान ''सँग एक ग्राउंड पर'' नुन ''झूठे (शीर्ष'' झील: Univ 0874808405 ISBN (पर एक अध्याय शामिल सुन swindles देखि समुद्री जल)</ref> फ्रिट्ज Haber (Haber प्रक्रियाको जर्मन आविष्कारक) पानी समुद्र देखि सुनको निकासीमा गरे अनुसंधान. भुगतान [[प्रथम विश्वयुद्ध|मैं]] [[जर्मनी]] [[प्रथम विश्वयुद्ध|युद्ध]] reparations पछि [[प्रथम विश्वयुद्ध|विश्व]]मा मदद गर्नको लागि एक प्रयास <ref>{{Cite journal|title =Das Gold im Meerwasser| first =F.|last =Haber|volume = 40|issue = 11| year =1927|doi= 10.1002/ange.19270401103|pages =303–314|journal =Zeitschrift für Angewandte Chemie}}</ref> 2को प्रकाशित मूल्हरूमा समुद्री जलमा सुनको 64 ppb सम्मको आधारमा एक व्यावसायिक रूपले सफल निकासी संभव लग रहयो थियो। परियोजना जल 4000 पछिको विश्लेषणको औसतको एक नमूने उपज 0.004 यो ppb बन स्पष्ट छ कि हैन हुनेछ निकासी संभव हो बंद गर्‍यो र वह.<ref>{{Cite journal|doi= 10.1016/0375-6742(88)90051-9|title = Concentration of gold in natural waters|first = J.B.|last = McHugh|journal = Journal of Geochemical Exploration|volume = 30|year = 1988| pages = 85–94|issue = 1–3}}</ref> समुद्रको पानी देखि सुन निष्कर्षण प्रदर्शन गर्नको लागि कुनै आर्थिक रूपले व्यावहारिक व्यवस्था अझै सम्म पहिचान गरे गई छ। सुनको संश्लेषण र व्यवहार्य छैन आर्थिक भविष्य निकट छमा यस्तो हुनु संभव हैन हो जान्छन्।
 
=== क्रिस्टलीय देशी सुनको नमूनोंको गैलरी ===
<gallery>
File:Gold-tt48a.jpg|Lena नदी, साखा गणराज्य, रूस देखि "सुन रस्सी". आकार: 2.5 × 1.2 × 0.7 सेमी.
File:Gold-mz4b.jpg|मीना Zapata, सांता ऐलेना डी Uairen, वेनेजुएला देखि क्रिस्टलीय सुन. आकार: 3.7 × 1.1 × 0.4 सेमी.
File:Gold-37466.jpg|हार्वर्ड मेरा, जेम्सटाउन, कैलिफोर्निया, अमरीका देखि सुनको पत्ती. 9.3 × 3.2 ×> 0.1 सेमी आकार.
</gallery>
 
== उत्पादन ==
{{Main|Gold prospecting|Gold mining|Gold extraction|List of countries by gold production}}
[[चित्र:Gold (mined)2.png|thumb|2005मा गोल्ड उत्पादन]]
[[चित्र:Gold mine.jpg|thumb|विक्टोरिया, अस्ट्रेलियामा एक भूमिगत सुनको खानको लागि प्रवेश द्वार]]
[[चित्र:golddust.jpg|thumb|शुद्ध सुन एक्वा regia शोधन प्रक्रिया द्धारा उत्पादित वेग]]
सुन जम्मा निकासी सजिलै सँग खनन गरेको छ, सबै भन्दा किफायतीमा ठूलो छ। अयस्क ग्रेडको रूपमा 0.5 मिलीग्रामको रूपमा साना / किलोग्राम (मिलियन प्रति 0.5 भागहरू, पीपीएम) किफायती हुन सक्छ। -पिट खानों खुला ठेठ अयस्क ग्रेडमा 1-5 मिग्रा हैं / किलोग्राम (1-5 पीपीएम); रक खानों कठिन अयस्क ग्रेडमा भूमिगत या साधारण तरिकामा कम से कम 3 मिलीग्राम / किग्रा (3 पीपीएम). 30 मिलीग्रामको अयस्क ग्रेड किन भनें / किलोग्राम (30 पीपीएम) सामान्यतयाको आवश्यकता छ सुन भन्दा पहिले नग्न आँखाहरूलाई दिखाई अधिकांश सुनको खदानों सुन अदृश्य छमा छ।
 
1880को दशक पछि से, दक्षिण अफ्रीकाको आपूर्ति सुन दुनिया छ ठूलो अनुपातको एक छ स्रोतको लागि गरियो [[दक्षिण अफ्रिका|दक्षिण अफ्रीका]] आनको लागि हुन बाट उत्पादन गर्‍यो, कहिल्यै सँग सुनको सबैको बारेमा 50%. 1970मा उत्पादनको आपूर्ति दुनियाको हिसाब%को लागि 79, टन उत्पादनको बारेमा 1480 एस 2008को उत्पादन 2,260 टन थियो। 2007मा चीन (टन सँग 276) निर्माताको सबै भन्दा ठूलो सुनको छ overtook दक्षिण अफ्रीकाको रूपमा दुनिया, समय भन्दा पहिले 1905 छ कि दक्षिण अफ्रीकाको सबै भन्दा ठूलो गरिएको छ हैन.<ref>{{Cite web|last=Mandaro |first=Laura |url=http://www.marketwatch.com/news/story/china-now-worlds-largest-gold/story.aspx?guid=%7B8C528CE8%2D0262%2D485D%2DACEB%2D2247D18282CB%7D |title=China now world's largest gold producer; foreign miners at door - MarketWatch |publisher=MarketWatch|date=2008-01-17 |accessdate=2009-04-05}}</ref>
 
जोहानसबर्ग शहरको दक्षिण अफ्रीका स्थितमा देखेको छ कहिल्यैको परिणाम थियो स्थापनाको रूपमा एक Witwatersrand दुनियाको सबै भन्दा ठूलो सुनको जम्माको गोल्ड रशको परिणामस्वरूप जुन केही खोज गरे। सुन प्रांतों Gauteng र फ्री स्टेट क्षेत्रहरूको भित्र स्थित बेसिनमा हडतालमा व्यापक हैं र खानों गहरी डुबकी दुनियाको केही आवश्यकता हुन्छको 3777 मा, साथ Savuka र मेरो TauTona खानों वर्तमानमा गरे जा रहेको छ गहरी सुन दुनिया मी ब्रिटिश साम्राज्य Afrikaner बोअर र दोस्रो बोअर युद्धको 1899-1901को बीच दक्षिण अफ्रीकामा धन सुनको कब्जेमा थियो र खनिक अधिकारहरूको माथि कम से कम आंशिक रूप ले.
 
अन्य प्रमुख उत्पादक [[पेरू]] गर्दै छन् संयुक्त राज्य अमेरिका, रूस र अस्ट्रेलिया. संयुक्त राज्य अमेरिकामा दक्षिण डकोटा खान र नेवादा दुइ तिहाईको आपूर्ति माको सुनको उपयोग गर्‍यो। अमेरिकामा दक्षिण, विवादास्पद परियोजना Pascua लामा [[अर्जेन्टिना|अर्जेंटीना]] Atacamaको पहाडहरूमा उच्चको धनी क्षेत्रहरू शोषण गर्न छमा र [[चिली]]को सीमाको बीच डेजर्ट, पर. उत्पादन सुन आज दुनियाको बारेमा एक चौथाई खनन मात्रामा छ साना या अनुमानको आरंभ देखि artisanal.<ref>{{Cite journal|title=Removal of Barriers to the Abatement of Global Mercury Pollution from Artisanal Gold Mining|url=http://www.unido.org/fileadmin/import/10644_CHRISTIANtext.3.pdf|last=Beinhoff|first=Christian}}</ref>
 
उत्पादन पछि प्रारंभिक, सुन पछि अक्सर पिघलमा औद्धोगिक रूपले परिष्कृत द्धारा द्धारा या प्रक्रिया Wohlwill जुन इलेक्ट्रोलीज छको आधारमा मिलर क्लोरीनीकरण प्रक्रिया, कि छ। परिणामहरूमा उच्च शुद्धता प्रक्रिया Wohlwill, तर जटिल छ र अधिक छ र केवल. प्रतिष्ठानहरूमा साना मात्रामा लागू <ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=__lqGczo9TwC&pg=PA342|page=342|title=Pollution prevention technology handbook|author=Noyes, Robert |publisher=William Andrew|year=1993|isbn=0815513119}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=E_u9ARrm37oC&pg=PA244|page=244|title=Industrial electrochemistry|author=Pletcher, Derek and Walsh, Frank|publisher=Springer|year=1990|isbn=0412304104}}</ref> सुनको मात्रामा अन्य तरीकोंको सफाई साना र परख गर्नको क्रिया या regia शोधन तरीकोंको आधारमा भंगको सुनमा पानी, cupellation साथ नै inquartation र शामिल बिदाई.<ref>{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=0NE1KjVISyAC&pg=PA210|page=210|title=Separation, preconcentration, and spectrophotometry in inorganic analysis|author=Marczenko, Zygmunt and Balcerzak, María|publisher=Elsevier|year=2000|isbn=0444505245}}</ref>
 
2009को अन्त मा, यो अनुमान लागायाइयो थियो कि सबै खनन सुनको कहिल्यै टन कुल 165000 <ref name="World Gold Council FAQ" /> यो 20.28 मीटरको दूरीको बारेमा लंबाईको किनारा एक एक घन सँग द्धारा गरिन सक्छ प्रतिनिधित्व गर्‍यो। यस मूल्य धेरै नै सीमित छ, प्रति औंस 1200 डलर मा, सुनको 165,000 टन 6.6 केवल खरब डलरको एक मूल्य होता.
 
औसत स्वर्ण खनन र निष्कर्षण लागत 2007 थिएको बारेमा 317/oz यूएस $, तर यिनी गुणवत्ता अयस्क सक्छ र व्यापक रूपले भिन्न प्रकारको आधारमा खनन, मेरो उत्पादन राशि. टन गर्नको लागि 2,471.1 वैश्विक <ref>{{Cite news|date=13 April 2007|title=Gold mine production costs up by 17% in 2006 while output fell|author=O'Connell, Rhona |url=http://www.mineweb.net/mineweb/view/mineweb/en/page33?oid=19485&sn=Detail}}</ref>
 
सुन त स्थिर छ र यति मूल्यवान छ कि विनिर्मित वस्तुहरू, गहना, र कलाको कार्यहरूमा प्रयोग सुनको सबै भन्दा अन्तमा र बरामदको छ पुनर्नवीनीकरण छ। केही अंतरिक्ष यान र इलेक्ट्रनिक उपकरणहरूमा प्रयोग सुन लाभ बरामद गरिन सकिंदैन, तर यो साधारण तरिकामा एकदम पतली परत या धेरै ठीक तारोंको छ कि कुल थिए (और खो) मात्राको कुल राशिको तुलनामा सानो छ ताकिको रूपमा छ यिनी अनुप्रयोगहरूमा प्रयोग सुनको उत्पादन गरेको छ र किनएर भंडार. यस प्रकार अर्थ छ आर्थिकमा नयाँ सुनको खपत कम सही, सुनको जायजा रहता. (एक आधुनिक दुनिया पाली), जबकि स्वामित्व देखि कम से कम गर्नको लागि एक पार्टी लगातार अनिवार्य <ref>{{Cite web|url=http://www.lewrockwell.com/blumen/blumen14.html|title= The Myth of the Gold Supply Deficit|accessdate=2009-03-30}}</ref> एक अनुमान यो हो कि कहिल्यै खनन सुन 85%को सबै अझै पनि स्टक उपलब्ध वसूलीमा दुनिया छ सजिलै सँग उपयोग गर्दछ औद्धोगिक, सँग 15% recyclable होने दिइएको गैर खो दिए छ, या प्रयोग मा.<ref>[http://www.gold-eagle.com/editorials_05/zurbuchen011506.html इतिहास सुन अनुमान भन्दा अधिकको कुल हानि] 2010 नोभेम्बर सम्म पुगयो 10,</ref>
 
== सेवन ==
विश्वमा उत्पादित सुनको खपत गहनेमा 50%को बारे मा, निवेशमा 40%, र उद्योगमा 10% छ।
 
भारत सुन छ दुनिया उपभोक्ताको सबै भन्दा बडा, जस्तो कि भारतीहरू सुन दुनिया छको खरीदको बारेमा 25%,<ref>{{Cite news|url=http://www.nakedcapitalism.com/2008/03/indias-love-affair-with-gold-tarnishing.html|title=India's love affair with gold tarnishing|date=March 27, 2008}}</ref> को लागि हरेक साल सुनको टन, ज्यादातर गहने लगभग 800 क्रय. भारत सुनको सबै भन्दा ठूलो आयोतक भी, 2008मा भारत सुन टन 400को आसपास आयोत गर्‍यो। <ref>{{Cite news|url=http://www.commodityonline.com/news/Gold-Why-China-outbeats-India-in-gold-reserves-17196-3-1.html|title=Gold: Why China outbeats India in gold reserves|date=
2009-04-26|publisher=Commodity online}}</ref>
 
== रसायन ==
[[चित्र:Gold(III) chloride solution.jpg|thumb|left|गोल्ड (III) पानीमा क्लोराइड समाधान]]
 
हुनत सुनको धातु हो एक महान, यो यौगिकों रूपहरू धेरै र विविध. यसको यौगिकों 5मा सुनको औक्सीकरण राज्यले पर्वतमालाको लागि -1, तर Au (आई) र Au (III) रसायन विज्ञान हावी आफ्नो. ) Au (मैं, आयन aurous भनिन्छको रूपमा छ सबै भन्दा साधारण नरम ligand साथ औक्सीकरण राज्य phosphine तृतीयक र एस जस्तै thioether छ, thiolate एस, एस Au यौगिकों (आई) सामान्यतया रैखिक रहे हैं। एक राम्रो उदाहरण छ Au (CN) <sub>2</sub> <sup>-</sup> छ, जुन सुन घुलनशील फारमको छ खननमा सामना गर्न पर्‍यो. मजेको कुरा हो, पानीको aurous परिसरों दुर्लभ हैं। halide छ, जस्तै AuCl सुन द्विआधारी, चेन polymeric फारम वक्र, फेरि Au समन्वयमा रैखिक विशेषता. अधिकांश सुनमा आधारित दबाइहरू डेरिवेटिव हैं (आई) Au.<ref>{{Cite journal|author=Shaw III, C. F. |title=Gold-Based Medicinal Agents |journal=Chemical Reviews |year=1999 |volume=99 |issue=9 |pages=2589–2600 |doi=10.1021/cr980431o |pmid=11749494}}</ref>
 
) Au (III) (सुनको राज्य हो एक साधारण औक्सीकरण, र <sub>6</sub> सीएल <sub>2</sub> सचित्र द्धारा सुन (III) क्लोराइड Au,. परमाणु केंद्रहरूमा Au सुन (III) परिसरों, यौगिकों अन्यको तरिका घ <sup>8,</sup> चरित्र सँग रासायनिक बांड, आमतौर वर्ग planar छ आएसी कि दुवै सहसंयोजक र आयन.
 
एक्वा regia, र हाइड्रोक्लोरिक एसिड एसिड एक 01:03 मिश्रणको नाइट्रिक, सुनको हुन्छ। नाइट्रिक एसिड 3 आयनहरूलाई धातु oxidizes, तर केवल मिनेट मात्रा मा, सामान्यतया प्रतिक्रियाको रासायनिक संतुलनको कारण देखि शुद्ध एसिडमा undetectable में. हुनत, आयनों <sub>4</sub> AuCl बनान संतुलन देखि हटा रहे हैं द्धारा, एसिड हाइड्रोक्लोरिक <sup>-</sup> आयन, या chloroauric एसिड, यस प्रकार सक्रिय गर्नको औक्सीकरण आगे.
 
केहि मुफ्त हलोजन. साथ प्रतिक्रिया हो सुन <ref>{{Cite book
| last = Holleman , Wiberg|first =|year = 2001| title = Inorganic Chemistry| edition = 101| publication-place =
| publisher = Academic Press| isbn = 0123526515| pages = 1286}}</ref> सुन पनि पोटेशियम साइनाइड समाधानको alkalineमा प्रतिक्रिया गर्छन। पारा संग, यो मिश्रण रूपहरू एक.
 
=== कम साधारण औक्सीकरण राज्यहरू ===
कम साधारण सुनको औक्सीकरण राज्यहरू -1, 2, र 5 शामिल हैं।
 
में यौगिकों जसमा aurides भनिन्छ, आयनों Au <sup>-</sup> तब हुन्छ -1 औक्सीकरण राज्य. सीजयम auride (CsAu), उदाहरणको लागि, आकृति क्लोराइड क्रिस्टलीकृतमा सीजियम.<ref name="relativist_Au_Pt">{{Cite journal|title = Effects of relativistic motion of electrons on the chemistry of gold and platinum|first = Martin|last = Jansen|journal = Solid State Sciences|volume = 7|issue = 12|year = 2005|doi = 10.1016/j.solidstatesciences.2005.06.015|pages = 1464–1474}}</ref> अन्य aurides tetramethylammoniumको उनी मान्छेहरूमा शामिल आरबी <sup>+</sup> K <sup>+,</sup> र <sub>(3</sub> CH) <sub>4</sub> <sup>+</sup> N.<ref name="Holleman">Holleman, वायुसेना, Wiberg, ई. "कैमिस्ट्री शैक्षणिक प्रेस अकार्बनिक: सैन डिएगो, 2001. ISBN 0-12-352651-5.</ref>
 
गोल्ड द्धितीय) यौगिकों <sub>(2</sub> हैं सीएल <sub>2 5)] 2</sub> एच <sub>6</sub> सामान्यतया diamagnetic साथ Au Au बांड जस्तै Au [CH <sub>(2) 2</sub> पी सी (. समाधानको एक वाष्पीकरणको {{chem|Au(OH)|3}}मा केंद्रित {{chem|H|2|SO|4}} सल्फेट द्धितीय) (सुन रातो क्रिस्टलको उत्पादन हो, {{chem|AuSO|4}} . मूल यौगिक सोचा valenceको एक मिश्रित, यो होते दिखाया गएको छ {{chem|Au|2|4+}} फैटायनों.<ref>{{Cite journal|doi=10.1002/1521-3749(200109)627:9<2112::AID-ZAAC2112>3.0.CO;2-2|author=Wickleder, Mathias S.|year=2001|title=AuSO4: A True Gold(II) Sulfate with an Au4+2 Ion|journal=Journal of Inorganic and General Chemistry |volume=627|pages=2112–2114}}</ref><ref>{{Cite book
| title = Handbook of chalcogen chemistry: new perspectives in sulfur, selenium and tellurium
| author = Wickleder, Mathias S.
| editor = Francesco A. Devillanova
| publisher = Royal Society of Chemistry
| year = 2007
| isbn = 0854043667
| pages = 359–361|url=http://books.google.com/?id=IvGnUAaSqOsC&pg=PA359
}}</ref> एक उल्लेखनीय, वैध सुन (द्धितीय) जटिल <sub>2</sub> छ tetraxenonogold (द्धितीय) कटियन,) <sub>11</sub> एफमा पाया <sub>[2</sub> Sb AuXe <sub>4]</sub> (जोको रूपमा शामिल क्सीनन एक ligand.<ref>{{Cite journal|author=Seidel, S.; Seppelt, K. |title=Xenon as a Complex Ligand: The Tetra Xenono Gold(II) Cation in AuXe<sub>4</sub><sup>2+</sup>(Sb<sub>2</sub>F<sub>11</sub><sup>−</sup>)<sub>2</sub> |journal=Science |year=2000 |volume=290 |issue=5489 |pages=117–118 |doi=10.1126/science.290.5489.117 |pmid=11021792}}</ref>
 
सुन pentafluoride र उनको व्युत्पन्न आयनों, {{chem|AuF|6|-}} , राज्यको एकमात्र उदाहरण छ सुन (वी), उच्चतम सत्यापित औक्सीकरण.<ref>{{Cite journal|author=Riedel, S.; Kaupp, M. |title=Revising the Highest Oxidation States of the 5d Elements: The Case of Iridium(+VII) |journal=Angewandte Chemie International Edition |year=2006 |volume=45 |issue=22 |pmid=16639770 |pages=3708–3711 |doi=10.1002/anie.200600274}}</ref>
 
केहि सुन सम्बन्ध यौगिकों एक्जिबिट ''aurophilic सम्बन्ध,'' सुनको प्रवृत्तिको जुन वर्णन आयनों वाल्स der बातचीत गर्नको लागि वैनमा छ कि दूरी कम गर्दै छन् कि धेरै लामो समयको लागि हो एक तर पारंपरिक Au-Au बंधन. बातचीतको बंधन हाइड्रोजन एकको होनेको अनुमान छ कि तागत हो तुलनीय छ।
 
=== मिश्रित valence यौगिकों ===
राम्रो तरिका देखि परिभाषित क्लस्टर यौगिकों धेरै हैं। <ref name="Holleman" /> यस्तो मामलाहरू मा, सुनको एक आंशिक औक्सीकरण राज्य हो। एक प्रतिनिधि उदाहरण <sup>2</sup> छ अष्टभुजाकार प्रजातिहरू {Au (पी सी एच <sub>(6 5) 3) 6}</sub> <sup>+.</sup>को रूपमा सुन सल्फाइड, जस्तै गोल्ड chalcogenides,) (तृतीय Au सुविधा बराबर मात्रामा Au (आई) र.
 
== विषाक्तता ==
धातु शुद्ध (मौलिक) सुन परेशान छ गैर विषैले र गैर जब ingested <ref>{{Cite web|title=Gold MSDS|url=http://www.espi-metals.com/msds's/gold.htm|publisher=Electronic Space Products International|author=Dierks, S |month=May|year=2005}}</ref> र कहिले काँही सुनको पत्तीको रूपमा खाद्ध सजावट एक प्रयोगको रूप मा. धातु सुन Goldwasser छ, र हडताल पनि एक गोल्ड घटकको मादक पेहरू Goldschläger. धातु सुन) Alimentarius कोडेक्समा एकको रूपमा मंजूरी दियो खान additiveमा (ईयू E175. हुनत सुन आयन विषैला हुन्छ, एक खान additiveको रूपमा धातु सुनको स्वीकृति उनको रिश्तेदार रासायनिक जरा पदार्थको एक विशिष्त स्थितिको कारण, र प्रतिरोध गर्नको लागि जीर्णशीर्ण जा रहेको छ या कुनै पनि ज्ञात रासायनिक प्रक्रिया हो जुन मानव शरीरमा सामना गरिनेछ द्धारा घुलनशील लवण (सुन यौगिकों)मा तब्दील हुन्छ .
 
लवण) जस्तै सुन क्लोराइड सुन (घुलनशील यौगिकों गुर्दे र जिगरको विषाक्त गर्दै छन्। पोटेशियम सुन जस्तै साइनाइड साधारण साइनाइड सुनको लवण, सुन विद्युत आवरणमा प्रयोग गर्‍यो, उनको साइनाइड र सुनको सामग्रीको आधारमा दुवै विषाक्त गर्दै छन्। वहाँ. पोटेशियम देखि जहरको घातक सुन मामलाहरू रहे हैं दुर्लभ सुन साइनाइड <ref>{{Cite journal|author =Wright, I. H.; Vesey, C. J.|year = 1986|title = Acute poisoning with gold cyanide|journal =Anaesthesia|volume =41|issue = 79| pages = 936–939|doi = 10.1111/j.1365-2044.1986.tb12920.x}}</ref><ref>{{Cite journal|author = Wu, Ming-Ling; Tsai, Wei-Jen; Ger, Jiin; Deng, Jou-Fang; Tsay, Shyh-Haw; Yang, Mo-Hsiung.|journal = Clinical toxicology|year = 2001|volume = 39|issue = 7|pages = 739–743|title = Cholestatic Hepatitis Caused by Acute Gold Potassium Cyanide Poisoning|doi = 10.1081/CLT-100108516|pmid = 11778673}}</ref> सुनको विषाक्तता Dimercaprol जस्तै एजेन्ट सँग एक चिकित्सा ameliorated केलेशन सँग हुन सक्छ।
 
सुन धातु वर्षको थियो मतदान Allergen सोसायटी जिल्दको सुनिंनु देखि संपर्कमा 2001 सम्म अमेरिकी. सुन संपर्क एलर्जी ज्यादातर महिलाहरूलाई प्रभावित.<ref>[http://www.entrepreneur.com/tradejournals/article/149265914.html मेहंदी टैटू घटक वर्षको छ Allergen. (][http://www.entrepreneur.com/tradejournals/article/149265914.html राउंड क्लीनिकल)] . पुनः प्राप्त 17, 2009 सेप्टेम्बर</ref> यसको बावजूद, सुन निकल रहेको छ एक अपेक्षाकृत गैर allergen जस्तै, संपर्क शक्तिशाली धातुहरू सँग तुलना में.<ref>{{Cite news|url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-176478357.html|title=Ubiquitous nickel wins skin contact allergy award for 2008|date=February 15, 2008|author=Brunk, Doug}}</ref>
 
== मूल्य ==
धातुहरूलाई तरिका अन्य कीमती, सुन ग्राम द्धारा द्धारा मापाउछ ट्रय र वजन एस जब यो ''करात'' या सँग alloyed छ अन्य धातुहरू कार्यकाल ''कैरेट'' कम आनुपातिक छ रेटिंग्स सुन र शुद्ध करेट गरे जा रहयो कम 24 प्रयोग गर्न सँग संकेत राशिको सुन, उपस्थित थिए। या सिक्का पल्ट पवित्रताको एक सुनको धेरै गरेर सकते हैं शुद्ध गरे जा रहेको छ .995 पनि हुनु लिएर व्यक्तिको रूपमा व्यक्त दशमलव एक देखि जानिन्छ, 0-1 सुंदरता हजारौं भागको रूप मा, यस तरह.
 
सुनको कीमत बजारमा डेरिवेटिव र सुनको माध्यमले निर्धारित गरिन्छ व्यापार मा, तर एक [[लण्डन|लन्डन]]मा फिक्सिंगको रूपमा जाना जाता प्रक्रिया गोल्ड, 1919 सितंबरमा होने वालाहरू, उद्योग प्रदान गर्नको लागि एक मूल्य दैनिक बेंचमार्क. दोपहर पछि 1968मा शुरूको फिक्सिंगको लागि एक मूल्य प्रदान गर्न छ जब अमेरिकी बजार खुला छं।
 
ऐतिहासिक दृष्टिले सुन सिक्का मुद्राको रूपमा प्रयोग भएको थियो व्यापक रूप ले, जब कागज पैसे पेश भएको थियो, यो साधारण तरिकामा बुलियन सिक्का थियो या सुनको एक रसीदको लागि प्रतिदेय. मानकमा एक सुनको रूपमा मौद्रिक प्रणालीमा जानिन्छ, वजनको सुनको केही एक मुद्राको एक एकाइको नाम दिए गएको थियो। अवधिको लागि एक लंबे, संयुक्त राज्य अमेरिका सरकार) अमेरिकाको सेट मूल्य डलर ताकि एक ट्रय) 664.56/kg थियो औंस बराबरको लागि $ 20.67 ($ 1934 मा, तर 1125.27/kg $ (औंस ट्रय प्रति डलर थियो अवमूल्यनको लागि $ 35.00. 1961 सम्म यो कीमत यस बनाए राख्नको लागि भएको थियो बनन मुश्किल छ, र अमेरिकाको पूल एउटा अझै अर्को यूरोपीय बैंकहरू मांग सहमत हेरफेर गर्नको लागि बजार सुनको अवमूल्यनको बिरुद्ध बढ मुद्राको रोकनको लागि आगे.
 
[[चित्र:Goldkey logo removed.jpg|thumb|left|स्विस-1 किलो सुनको पट्टी डाली]]
17 मार्च, 1968 मा, आर्थिक परिस्थितिहरू सुन पूलको पतनको कारण बनएको छ , र एक दुइ tiered मूल्य निर्धारण योजना स्थापित भएको थियो जसबाट सुन अझै पनि ट्रय (छ / 1.13 $) औंस तर कीमतको प्रति पुरानी $ 35.00मा अन्तर्राष्ट्रिय खातों व्यवस्थित प्रयोग भएको थियो निजी बजारमा सुनमा उतार चढावको अनुमति दी थियो, यो दुइ tiered मूल्य निर्धारण प्रणाली 1975मा छोड दिए गएको थियो जब सुनको कीमतको लागि आफ्नो मुक्त बजार स्तर खोजने छोड दिए गएको थियो। केन्द्रिय बैंकको रूप माको मूल्य एक दुकानको भंडार ऐतिहासिक सुन पकड हुनत अझै पनि स्तर घट गएको छ साधारण तरिका पर. दुनियामा सबै भन्दा ठूलो सुनको निक्षेपागार छ कि%को बैंकमा नयाँ अमेरिकी फेडरल रिजर्व न्यूयर्क, 3 राखइन्छ जसको बारेमा {{Citation needed|date=June 2008}} , खनन सुनको कहिल्यैको रूपमा नक्स गर्दछ उसी प्रकार डिपजिटरीमा फोर्ट बुलियन लादेन अमेरिका.
 
2005मा विश्व स्वर्ण परिषदको आपूर्ति अनुमानित कुल वैश्विक सुनको मांग 3859 टन र 3754 टन, टनको 105 अतिरिक्त दिनको एक.<ref>{{Cite web|url=http://www.gold.org/value/stats/statistics/gold_demand/index.html|title=World Gold Council > value > research & statistics > statistics > supply and demand statistics|accessdate=2006-07-22}}</ref>
 
1968 पछि देखि सुनको कीमत व्यापक रूपले बतायाइयो छ, 21 जनवरी, 1980को एक 850/oz ($ 27,300 $ / किग्रा)को उच्च देखि 21 जून 1999 (लन्डन गोल्ड फिक्सिंग)मा 252.90/oz ($ 8,131 $ / किग्रा)को कम देखि .<ref>[http://kitco.com/LFgif/au75-pres.gif Kitco.com] , सुन - लन्डन 1975 फिक्स प्रधानमन्त्री - वर्तमान (GIF), 2006/07/22 लियाइयो.</ref> देखि 2001को अवधिको लागि 1999 बजारमा एक 20 सालको भालू पछि चिह्नित "ब्राउन तल".<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/politics/article1655001.ece "Goldfinger ब्राउनमा बुलियन बजार भूल £ 2000000000"] . ) ''टाइम्स'' (लन्डन, 15 अप्रिल 2007.</ref> कीमतहरूमा 1991 भन्दा छिटोी देखि वृद्धि भए छ, तर 1980को उच्च) 3 जनवरी, थिएन भन्दा अधिक 2008 सम्म 865.35 प्रति ट्रय डलरको अधिकतम जब एक नया सेट थियो औंस गोल्ड (रहे हूँ लन्डन फिक्सिंग.<ref name="LBMA statistics">{{Cite web|url=http://www.lbma.org.uk/2008dailygold.htm |title=LBMA statistics |publisher=Lbma.org.uk |date=2008-12-31 |accessdate=2009-04-05}}</ref> एउटा अझै अर्को रिकार्ड कीमत 17 मार्च 2008मा 1023.50/oz ($ 32,900 $ / किग्रा) (कम देखि स्थापित भएको थियो am. लन्डन फिक्सिंग गोल्ड).<ref name="LBMA statistics" /> अबेर देखि 2009 मा, सुन बजारले गति वृद्धिको मांग र एक कमजोर अमेरिकी डलरको कारण माथि तिर नयाँ सिरे देखि अनुभव गर्‍यो। डिसेम्बर 2009को 2,, गोल्ड औंस महत्वपूर्ण बाधाको पारित प्रति $ 1200 अमेरिकाको लागि $ 1215मा बंद भयो। <ref>{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8390779.stm |title=Gold hits yet another record high |publisher=[[BBC News]] |date=2009-12-02 |accessdate=2009-12-06}}</ref> सुन अगाडी कर्जा संकट पछि यूरोपीय संघ मे 2010 लामबंद मार नयाँ highsमा सम्पत्तिको लागि एक सुरक्षितको रूपमा सुनको लागि भन्यो र अगाडीको खरीद.<ref>{{Cite news|title=PRECIOUS METALS: Comex Gold Hits All-Time High |newspaper=[[The Wall Street Journal]] |date=May 11, 2010 |url=http://online.wsj.com/article/BT-CO-20100511-717954.html |accessdate=August 4, 2010}} {{Dead link|date=September 2010|bot=H3llBot}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.marketwatch.com/story/gold-prices-resume-rise-as-eu-plan-pondered-2010-05-11 |title=Gold futures hit closing record as investors fret rescue deal |last1= Gibson |first1=Kate |last2= Chang |first2= Sue |date=May 11, 2010 |publisher=[[MarketWatch]] |accessdate=August 4, 2010}}</ref>
 
अप्रिल 2001 पछि देखि सुनको कीमत डलर अधिक छ अमेरिकाको बिरुद्ध मूल्य देखि तीन गुना मा,<ref>[http://kitco.com/LFgif/au3650nyb.gif 10 वर्ष गोल्ड] (GIF). Kitco.com.</ref> बजार उत्साह अडकलहरू हैं कि यस समय धर्मनिरपेक्ष भालू छ बजार खत्म भयो र एक बैल. लौटा छ <ref>{{Cite web|url=http://www.ameinfo.com/75511.html |title=Gold starts 2006 well, but this is not a 25-year high! | Financial Planning |publisher=Ameinfo.com|accessdate=2009-04-05}}</ref>
 
== प्रतीकवाद ==
[[चित्र:GoldBarAtGrandEmperorCasino.JPG|thumb|मकाउमा सम्राट कैसीनोमा गोल्ड बार]]
सुन गरिएको छ उच्च उमेर भर धेरै समाजहरूमा बहुमूल्य छ। यो यस सँग राख्नमा अक्सर एक जोरदार सकारात्मक प्रतीकात्मक निकट प्रश्नमा समाजमा सबै भन्दा अधिक सम्मानमा आयोजित मूल्हरू देखि जुडे अर्थ पर्एको छ। सुनको शक्ति, शक्ति, धन, गर्मी, खुशी, प्रेम, आशा, आशावाद, बुद्धि, न्याय, संतुलन, पूर्णता, गर्मी, खेति र सूर्यको प्रतीक हुन सक्छ।
 
महान उपलब्धिहरू मानव सुन सँग पुरस्कृत गर्दै छन् अक्सर सजावट अन्य ट्राफियां र स्वर्ण,मा प्रपत्रको स्वर्ण पदक छ। प्रतियोगिताओं वर्गीकृत विजेताहरूलाई एथलेटिक घटनाहरू र अन्य पदक देखि सम्मानित गर्दै छन् सुन सामान्यतया एक (जस्तै, ओलिंपिक खेलहरू). [[नोबेल पुरस्कार]]को रूपमा धेरै पुरस्कार यस्तो नै बन्यो रहे हैं सुन से. अन्य पुरस्कार मूर्तिहरू र पुरस्कार सुनमा चित्रित गर्दै छन् या गर्दै छन् सुन मढवाया (जस्तै पुरस्कारको रूपमा अकादमी पुरस्कार, गोल्डन ग्लोब पुरस्कार, एमी पुरस्कार, पाल्मे डी 'या, र ब्रिटिश फिलिम अकादमी).
 
नैतिकता आफ्नो अरस्तूमा "प्रयोग गरे जाता सुन प्रतीकहरू मतलब छ जब जिक्र सुनहरा क्या" छ अब सामान्यतः ज्ञातको रूप मा. त्यहि प्रकार, सुन "अनुपात सुनहरीयो छ कहिले काँही भन्यो जाता" जो, Phiको मामलाले संबद्ध छमा सही रूपमा या दिव्य सिद्धांतहरू, जस्तै.
 
सुन महान मूल्यको प्रतिनिधित्व गर्दछ। आदरणीय मान्छे "नियम सुनहरा उपचार गर्दै छन् सँग सबै भन्दा महत्वपूर्ण नियम हो,". एक कम्पनी दे सकते हैं आफ्नो सबै भन्दा मूल्यवान ग्राहकहरू "सुन कार्ड" या उनलाई "सुनको सदस्यहरू" बनाछन। हामी शांतिको क्षण मूल्य र यसैले हामी भन्छन्ं: "चुप्पी सुनहरीयो छ।" ग्रीक पौराणिक कथाहरूमा वहाँ थियो "" गोल्डन मूंडना.
 
सुन अगाडी उमेर बढन र स्वादको ज्ञान सँग जुडा भयो छ। पचासऔं विवाहको सालगिरह सुनहरीयो छ। हाम्रो कीमती पछिको वर्ष कहिले काँही "गोल्डन वर्ष" मानिन्छ। एक सभ्यताको ऊंचाई "उमेर छ सुनहरा निर्दिष्टको रूपमा एक".
 
ईसाई धर्म मा, सुनको छ सबै भन्दा ठूलो पवित्रता र अत्यन्त बुराईको कहिले काँही सँग संबद्ध गरियो extremities. पलायन बुक अफ मा, गोल्डन बछडा मूर्ति पूजा प्रतीकको एक छ। उत्पत्तिको पुस्तक मा, इब्राहीम [[चाँदी|चांदी]] र सुनमा थियो धनीले भन्यो कि हुन सक्छ, र मूसा सुन शुद्ध थियो संगको वाचाको सन्दूकको सीट कवर दयाको निर्देश दिए। कलामा ईसाई ईसाई संतों halosको मसीह, मरियम र सुनहरा गर्दै छन्।
 
मध्यकालीन राजाहरू मुकुट सुनहरा एक तेल र पवित्र थिए उद्घाटनको अंतर्गत लक्षण, र स्वर्ग अनन्त चमक प्रकाशको प्रतीक पछिको यस प्रकार एक ईसाई राजा अधिकार हो दैवीय प्रेरणा मिली. विवाहको अंगूठी छ बन्यो दिए छ सुनको लामो समय दिइएको. यो लामो समय देखि स्थायी र समय बीतने देखि अप्रभावित छ र अनन्तको अंगूठी प्रतीकहरूमा सहायता गरेर सकते प्रतिज्ञा परमेश्वर र या सूर्य र चंद्रमा र पूर्णताको प्रतीक हो विवाहले पहिले. ईसाई धर्ममा रूढिवादी, विवाहित जोडे संस्कार प्रतीकात्मक गर्‍यो, एक समामेलन रस्म छ सजी साथ समयमा मुकुट एक सुनहरा.
 
लोकप्रिय संस्कृति मा, सुनको धेरै अर्थ राख्छ, तर सबै भन्दा साधारण तरिकामा राम्रो छ या वाक्यांशहरूमा जस्तै महान छ, जस्तै शब्दहरू देखि जुडे: "सुनको एक दिल है", "सुनहरा पल", "तो तपाईं गर्दै छन् कि" सुनहरीयो छ! " सुनहरा! " र "लडका सुनहरा". सुन पनि अझै पनि धनको एक प्रतीकको रूपमा र भन्यो कि धेरै समाजहरू मा, सफलताको माध्यमले आफ्नो स्थान रखती छ।
 
== राज्य प्रतीक ==
राज्य खनिज र खनिज प्रतीक ". मा, कैलिफोर्निया विधानमंडल नामित सुन 1965" <ref>[http://www.leginfo.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&amp;group=00001-01000&amp;file=420-429.8 कैलिफोर्निया सरकार कोड 420-429.8 चयन] (425.1 देखने §)</ref>
 
1968 मा, अलास्का विधानमंडल नामित सुन "आधिकारिक राज्य खनिज." <ref>[http://www.legis.state.ak.us/cgi-bin/folioisa.dll/stattx08/query=*/doc/%7B@17998%7D? अलास्का विधिहरू] (44.09.110 देखने §)</ref>
 
== अरु पनि हेर्नुहोस ==
{{colbegin|3}}
*Altai पर्वत
*निष्कर्षण सुन नुनीन पानी थोक
*वस्तु fetishism (मार्क्सवादी आर्थिक सिद्धांत)
*डिजिटल स्वर्ण मुद्रा
*सुन एंटी ट्रस्ट एक्शन कमेटी
*सुनको बुलबुला
*सुन फिंगरप्रिंटिंग
*सुन अमेरिकाको prospectors एसोसिएशन
*सुनको मानक
*रोमन ब्रिटेनमा खनन
*पूर्वेक्षण
*रोमन इंजीनियरी
*Tumbaga
{{रसायन तत्त्व}}
{{colend}}
 
== सन्दर्भ ==
{{Reflist|colwidth=30em}}
 
== बाहिरी लिङ्कहरू ==
{{Commons}}
{{Wiktionary}}
*[http://www.lateralscience.co.uk/gold/auriferous.html किताब ''हो रही छ गोल्ड'' 1898] , www.lateralscience.co.uk
*[http://www.epa.gov/epaoswer/other/mining/techdocs/gold.pdfको गोल्ड माइनिंग प्रविधी दस्तावेज र निकालन पर] , www.epa.gov
*[http://www.pniok.de/au.htm Pniok हेनरिक तत्व संग्रह देखि चित्र मा] , www.pniok.de
*[http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Au/index.html WebElements.com - गोल्ड] www.webelements.com
*[http://www.rsc.org/chemistryworld/podcast/element.asp रसायन विज्ञान podcastमा यसको तत्व] कैमिस्ट्री छको रयल सोसायटी बाट) कैमिस्ट्रीको दुनिया (एमपी 3: [http://www.rsc.org/images/CIIE_Gold_48k_tcm18-118269.mp3 गोल्ड] www.rsc.org
 
{{Jewellery}}
{{Compact periodic table}}
{{Google Nepalitranslation}}
 
[[श्रेणी:सुन]]
[[श्रेणी:रासायनिक तत्व]]
[[श्रेणी:दंत चिकित्सा सामाग्री]]
[[श्रेणी:विद्युत कंडक्टर]]
[[श्रेणी:महान धातु]]
[[श्रेणी:कीमती धातुहरू]]
[[श्रेणी:संक्रमण धातुहरू]]
[[श्रेणी:घन खनिज]]
 
{{Link GA|de}}
{{Link GA|zh}}
"https://ne.wikipedia.org/wiki/सुन" बाट अनुप्रेषित