"ख्याली" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति ५:
'''ख्याली''' विशेष चाडपर्वमा वा पूजाआजामा [[खैंजडी]], [[मुजुरा]] आदि बजाउँदै, गाइने लोकगीत; चुड्का हो ।<ref>'''नेपाली बृहत् शब्दकोश ISBN No.: 978-99933-71-10-6''' , नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान</ref> ख्याली श्रृङ्गारप्रधान र भक्तिप्रधान गरी दुई प्रकारको हुन्छ। तन्नेरीतरुनीहरू भेला भई गाइने एक प्रकारको जुवारी श्रृङ्गारप्रधान हुन्छ भन जात्रा, देवाली पूजा जस्ता विशेष चाडपर्वमा वा पूजाआजामा भक्तिप्रधान ख्याली गाउने गरेको पाइन्छ। खैँजडी र मजुराको प्रयोग गरी विशेष प्रकारको थेगोलाई दोहोर्याउँदै लय र तालमा फेरबदल गर्दै गाइने ख्याली लोक गीतको एउटा प्रसिद्ध भाका हो।<ref name="">नेपाली लोकसाहित्य, पूर्व आधुनिक साहित्य तथा आधुनीक नेपाली निबन्ध, कृष्णविलास पौड्याल</ref>
‘खेली गीत’ नेपाली लोकगीतको एउटा महत्वपूर्ण प्रकार हो । ‘खेली’ शब्दको व्युत्पत्ति खोज्दै गयो भने ‘खेल’ मूल शब्दमा ‘ई’ प्रत्यय लागेर ‘खेली’ बनेको हो
*(१) विशेष चाडपर्व वा पूजाआजामा खैँजडी मजुरा आदि बजाउँदै गाइने लोकगीत, चुड्का *(२) तन्नेरी, तरुनी भेला भई गाइने एक प्रकारको जुवारी *(३) खूब ख्याल, ठट्टा गर्ने स्वभावको, ठट्यौलो खेली लगायतका लोकगीतहरूलाई पहिले पहिले एक प्रकारको खेलको रूपमा लिइने चलन पनि थियो । जहाँ जीतहारको सवाल हुन्छ त्यसलाई खेल मान्न सकिन्छ । भनिन्छ, खेली गीतको जुहारी अथवा दोहोरी यस्तो घम्साघम्सीले चल्थ्यो कि सात दिन सात रातसम्म जीतहारको टुङ्गो लाग्दैनथ्यो र जित्नेले बिहे गरेरै लाने वा जानेसम्म हुन्थ्यो । त्यसरी ख्याल ख्यालैमा हँस्यौली–ठट्यौली पाराले पनि निकै समय गाइने ==सन्दर्भ सामाग्रीहरू==
|