"लोक सभा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q230003 (translate me)
सा हिज्जे मिलाउँदै
पङ्क्ति १:
{{भारत सरकार}}
'''लोक सभा''', [[भारतीय संसद]]को तल्लो सदन हो। भारतीय संसदको माथिल्लोसदन [[राज्य सभा]] हो। लोक सभा [[सार्वभौमिक वयस्क मताधिकार]]का आधारमा मानिसहरू द्वारा प्रत्यक्ष चुनावद्वारा चुने भए प्रतिनिधिहरूबाट गठित हुन्छ। [[भारतीय संविधान]]का अनुसार सदनमा सदस्यहरूको अधिकतम संख्या 552सम्म हो सक्दछ, जसमा बाट 530 सदस्य विभिन्न राज्यहरूको र 20 सदस्यसम्म केन्द्र शासित प्रदेशहरूको प्रतिनिधित्व गर्न सक्छन्। सदनमा पर्याप्त प्रतिनिधित्व छैनने स्थितिमा [[भारतको राष्ट्रपति]] यदि चाहे त [[आंग्ल-भारतीय]] समुदायका दुई प्रतिनिधिहरूलाई लोक सभाका लागि मनोनीत गर्न सक्दछ।
 
कुल निर्वाचित सदस्यताको वितरण राज्यहरूका बीच यस प्रकारबाट गरिन्छ कि प्रत्येक राज्यलाई आवंटित सीटहरूको संख्या र राज्यको जनसंख्याका बीच एक व्यावहारिक अनुपात हो, र यो सबै राज्यहरूमा लागू हुन्छ। तर पनि वर्तमान परिपेक्ष्यमा राज्यहरूको जनसंख्याका अनुसार वितरित सीटहरूको संख्याका अनुसार उत्तर भारतको प्रतिनिधित्व, दक्षिण भारतका मुकाबलामा पर्याप्त कम छ। जहां दक्षिणका चार राज्यहरू, [[तमिलनाडु]], [[आन्ध्र प्रदेश|आंध्र प्रदेश]], [[कर्नाटक]] र [[केरल]]लाई जसको संयुक्त जनसंख्या देशको जनसंख्याको मात्र 21% छ,लाई 129 लोक सभाको सीटहरू आवंटित गरिएको छन् जबकि, सबैभन्दा अधिक जनसंख्या भएका नेपाली भाषी राज्य [[उत्तर प्रदेश]] र [[बिहार]] जसको संयुक्त जनसंख्या देशको जनसंख्याको 25। 1% छ कि खाँदैमा सिर्फ 120 सीटहरू नैं आउँछन्। <ref>[http://www। firstpost। com/politics/unequal-democracy-south-gets-more-seats-than-it-deserves-in-ls-10121। html Unequal democracy: South gets more seats in Lok Sabha ]</ref> वर्तमानमा [[लोक सभा अध्यक्ष|अध्यक्ष]] र आंग्ल-भारतीय समुदायका दुई मनोनीत सदस्यहरूलाई मिलाएर, सदनको सदस्य संख्या 545 हो।<ref>{{cite web | title = संसद | work = भारत सरकार| url = http://india। gov। in/hindi/govt/parliament। php| accessdate = २१ नवंबर २००८}}</ref>
== राज्यहरूका अनुसार सीटहरूको संख्या ==
लोक सभाको सीटहरू निम्नानुसार 28 राज्यहरू र 7 केन्द्र शासित प्रदेशहरूका बीच विभाजित छ -
पङ्क्ति ९:
! उपविभाजन||प्रकार||निर्वाचन क्षेत्रहरूको संख्या<ref name="composition">{{cite web| url=http://parliamentofindia। nic। in/ls/intro/introls। htm| title=Lok Sabha Introduction| publisher=National Informatics Centre, Government of India| accessdate=2008-09-22}}</ref>
|-
|[[अण्डमान र निकोबार द्वीपसमूह]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[आन्ध्र प्रदेश]]||राज्य|| 42
|-
|[[अरुणाचल प्रदेश]]||राज्य|| 2
|-
|[[आसाम|असम]]||राज्य|| 14
|-
|[[बिहार]]||राज्य|| 40
|-
|[[चण्डिगढ|चण्डीगढ़]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[छाना्तीसगढ़]]||राज्य|| 11
|-
|[[दादरा र नगर हवेली]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[दमन र दीव]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[दिल्ली]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 7
|-
|[[गोवा]]||राज्य|| 2
|-
|[[गुजरात]]||राज्य|| 26
|-
|[[हरियाणा]]||राज्य|| 10
|-
|[[हिमाचल प्रदेश]]||राज्य|| 4
|-
|[[जम्मू र कश्मीर]]||राज्य|| 6
|-
|[[झारखण्ड]]||राज्य|| 14
|-
|[[कर्नाटक]]||राज्य|| 28
|-
|[[केरल]]||राज्य|| 20
|-
|[[लक्षद्वीप]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[मध्य प्रदेश]]||राज्य|| 29
|-
|[[महाराष्ट्र]]||राज्य|| 48
|-
|[[मणिपुर]]||राज्य|| 2
|-
|[[मेघालय]]||राज्य|| 2
|-
|[[मिजोरम]]||राज्य|| 1
|-
|[[नागाल्याण्ड|नागालैंड]]||राज्य|| 1
|-
|[[चण्डिगढ|उड़ीसा]]||राज्य|| 21
|-
|[[पुदुच्चेरी]]||केन्द्र शासित प्रदेश|| 1
|-
|[[पंजाब (भारत)|पंजाब]]||राज्य|| 13
|-
|[[राजस्थान]]||राज्य|| 25
|-
|[[सिक्किम]]||राज्य|| 1
|-
|[[तमिल नाडु]]||राज्य|| 39
|-
|[[त्रिपुरा]]||राज्य|| 2
|-
|[[उत्तराखण्ड]]||राज्य|| 5
|-
|[[उत्तर प्रदेश]]||राज्य|| 80
|-
|[[पश्चिम बङ्गाल|पश्चिम बंगाल]]||राज्य|| 42
|}
 
आंग्ल-भारतीय (2, यदि राष्ट्रपति मनोनीत गरे (संविधानका अनुच्छेद 331का तहत))
 
== लोक सभाको कार्यकाल ==
यदि समयबाट पहिला भंग गरिएन भनें, लोक सभाको कार्यकाल आफ्नो पहली बैठकबाट लिएर अगले पाँच वर्षसम्म हुन्छ त्यसको पछि यो स्वत: भंग भइहाल्छ। लोक सभाका कार्यकालका समयमा यदि ''[[आपातकालको घोषणा]]'' गरिन्छ भनें ो संसदलाई यसको कार्यकाल कानूनका द्वारा एक समयमा अधिकतम एक वर्षसम्म बढाउने अधिकार छ, जबकि आपातकालको घोषणा समाप्त हुने स्थितिमा यसलाई कुनै पनि परिस्थितिमा छ: महीनाले अधिक बढाउन सकिंदैन।
 
== पीठासीन अधिकारी ==
{{main|लोक सभा अध्यक्ष}}
लोक सभा आफ्नो निर्वाचित सदस्यहरू मध्येको एउटा सदस्यलाई आफ्नो पीठासीन अधिकारीका रूपमा चुन्दछ, जसलाई [[लोक सभा अध्यक्ष|अध्यक्ष]] भनिन्छ। कार्य संचालनमा अध्यक्षको सहायता उपाध्यक्षद्वारा गरिन्छ, जसको चुनाव पनि लोक सभाका निर्वाचित सदस्य गर्दछन्। लोक सभामा कार्य संचालनको उत्तरदायित्व अध्यक्षको हुन्छ।
 
== 1 ==
पङ्क्ति ९६:
* [[चौदहौं लोकसभा]]का सदस्य
 
== बाहरीबाहिरी कडीहरू ==
 
[[श्रेणी:राजनीति]]
"https://ne.wikipedia.org/wiki/लोक_सभा" बाट अनुप्रेषित