"इस्लाम धर्म" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा Bot: Migrating 195 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q432 (translate me) |
सा हिज्जे मिलाउँदै |
||
पङ्क्ति २:
{{इस्लाम}}
'''इस्लाम धर्म''' (الإسلام) अनुयायी संख्याको आधारमा [[ईसाई धर्म]] पश्चात् विश्वको दोस्रो ठूलो धर्म हो।
(१) शान्ति
पङ्क्ति ८:
(२) आत्मसमर्पण।<ref>Entry for ''šlm'', p. 2067, Appendix B: Semitic Roots, ''The American Heritage Dictionary of the English Language'', 4th ed., Boston, New York: Houghton Mifflin, 2000, ISBN 0-618-08230-1.</ref>
[[एक इश्वरवाद]] र मूर्तिपूजा नगर्ने इस्लाम धर्मको विशेषता हो। यसका अनुयायीहरूको प्रमुख विश्वास छ कि ईश्वर केवल एउ छन र पुरै सृष्टिमा केवल उनी नैं महिमा (इबादत)
== इस्लामी धर्म मत ==
पङ्क्ति १४:
=== ईश्वरको एकता ===
मुसलमान एक नैं ईश्वरको मानते छन्, जसलाई वो [[अल्लाह]] (फारसी: [[खुदा]]) भन्दछन। एकेश्वरवादलाई अरबीमा ''तौहीद'' भन्दछन, जो शब्द ''वाहिद'' बाट आउद छ जसको अर्थ हो एक। इस्लाममा ईश्वरलाई [[मानव]]
{{Quotation|कहो: छ ईश्वर एक र अनुपम।<br />
छ ईश्वर
उसको न कुनै सन्तान छ न त्यो स्वयं कसैको सन्तान हो।<br />
र उ जस्तो कोहि अरु छैन॥”<br />
(कुरान, सूरत ११२, आयते १ - ४)}}
=== दूत(नबी) र
इस्लामीक मत
सबै मुसलमानहरू ईश्वर द्वारा पठाईएका सबै नबिहरूको वैधता स्वीकार गर्दछन र मुसलमानहरू,हजरत मुहम्मदलाई ईश्वरको अन्तिम नबी मान्दछन। [[अहमदिया सम्प्रदाय]]का अनुयायी हजरत मुहम्मद अन्तिमलाई नबी मान्दैनन र स्वयंलाई इस्लामको अनुयायी पनि भन्दछन। भारतको सर्वोच्च सर्वोच्च अनुसार उनीहरूलाई भारतमा मुसलमान मानिन्छ।<ref>{{cite web|url=http://www.thedailystar.net/law/2004/03/03/index.htm|title=On right to freedom of religion and the plight of Ahmadiyas|author=Hoque, Ridwanul|publisher=The Daily Star|date=March 21, 2004}}</ref> विभिन्न समयमा पहिले पनि थुप्रै अन्य प्रतिष्ठित मुसलमान विद्वानले
=== धार्मिक पुस्तक ===
[[File:FirstSurahKoran.jpg|right|thumb|कुरानको एक पाण्डुलिपिमा त्यसको प्रथम अध्याय।]]
मुसलमानहरूको लागि ईश्वरद्वारा रसूलोंको प्रदान गरियो सभी धार्मिक पुस्तकहरू वैध छन्। मुसलमनहरूको अनुसार कुरान ईश्वरद्वारा मनुष्यलाई प्रदान गरिएको
* सहूफ ए इब्राहीमी जो कि [[इब्राहीम]] लाई प्रदान गरिएको थियो। यो अब लुप्त भैसकेको छ।
पङ्क्ति ३७:
* इंजील जो कि [[ईसा]] लाई प्रदान गरिएको थियो।
मुसलमान यो समझन कि ईसाइ र [[योूदी]]हरूले आफ्नो पुस्तकहरूको सन्देशमामा परिवर्तन् गरिदिएका छन्। उनीहरू यी चारवटाको
=== देवदूत ===
मुसलमान देवदूतों (अरबीमा ''मलाइका'')
* जिब्राईल (''Gabriel'') जो नबीयों र रसूलोंको ईश्वर का सन्देशा न्याएर दिन्छन।
* इज्राईल (''Azrael'') जो ईश्वरको समादेश देखि मृत्य् का दूत जो मनुषयको आत्माले जाता छ।
* मीकाईल (''Michael'') जो ईश्वरको समादेशमा मौसम बदलनेवाला देवदूत
* इस्राफील (''Raphael'') जो ईश्वरको समादेशमा प्रलयको दिनको
=== प्रलय (कयामत) ===
[[मध्य एशिया]]को अन्य
=== भाग्य ===
मुसलमान भाग्यको मान्दछन। भाग्यको अर्थ यिनको लागी यो छ कि ईश्वर बीते हुए समय, वर्तमान, र भविष्यको बारेमा सबै जान्दछन। कुनै पनि घटना उनको अनुमतिको बिना हुन सक्दैन। मनुष्यलाई आफ्नो इच्छाबाट जिउने स्वतन्त्रता त छ तर यसको अनुमति पनि ईश्वर नैं द्वारा उसलाई दिईएको छ। इस्लामको अनुसार मनुष्य आफ्नो
== मुसलमानका कर्तव्य र शरियत ==
पङ्क्ति ५७:
[[चित्र:Kabaa.jpg|thumb|right|[[हज]]को समयमा मुसलमान [[काबा]]को चक्कर लगाउदै गर्दै।]]
इस्लाम दुई प्रमुख वर्ग छन, [[शिया]] र [[सुन्नी]]। दुबैको आफ्नो आफ्नो इस्लामी नियम छ तर आधारभूत सिद्धान्त मिल्द -जुल्दा छन्। सुन्नी इस्लाममा हरेक मुसलमानको ५ आवश्यक कर्तव्य हुदछ जसलाई इस्लामको ५ स्तम्भ पनि भनिन्छ। शिया इस्लाममा थोरै अलग सिद्धान्तहरूलाई स्तम्भ भनिन्छ। सुन्नी इस्लामको ५ स्तम्भ हुन:-
* साक्षी हुनु (''शहादाह'')- यसको शाब्दिक अर्थ हो गवाही दिनु। इस्लाममा यसको अर्थ यस अरबी घोषणाबाट छ:-
पङ्क्ति ६४:
यस घोषणाबाट हरेक मुसलमान ईश्वरको एकेश्वरवादिता र मुहम्मद साहब रसूल भएको अपने विश्वासको गवाही दिदछन। यो इस्लामको सबभन्दा प्रमुख सिद्धान्त हो। हरेक मुसलमानको लागि अनिवार्य छ कि उ यसलाई स्वीकार गर्नपर्छ। एक गैर-मुस्लिमले इस्लाम स्वीकार गर्नको लागि केवल यसलाई स्वीकार गर्नु पर्याप्त छ।
* प्रार्थना (''सलात'')- यसलाई नेपालीमा नमाज पनि भनिन्छ। यो एक प्रकारको प्रार्थना हो जो अरबी भाषामा एक विशेष नियमसँग पढिन्छ। इस्लामको अनुसार नमाजले ईश्वर प्रति मनुष्यको कृतज्ञता दर्शाउदछ। यो [[मक्का]] तर्फ मुख फर्काएर पढिन्छ। हरेक मुसलमानको लागि दिनमा ५ पटक नमाज पढनु अनिवार्य छ। विवशता र बीमारीको हालतमा यसलाई टाल्न सकिन्छ र पछि
* दान (''जकात'')- यो एक वार्षिक दान हो जो कि हरेक आर्थिक रूपबाट सक्षम मुसलमानले निर्धनहरूले निर्धनहरूलाई दिन अनिवार्य छ। धेरै जसो मुसलमान आफ्नो वार्षिक आयको २.५% दानमा दिदछन। यो एक धार्मिक कर्तव्य हो किन भनें इस्लाम अनुसार मनुष्यको पूञ्जी वास्तवमा ईश्वरको देन हो।
* व्रत (''सौम'')- यस अनुसार [[इस्लामी पात्रो]]को नऔ महीनामा सबै सक्षम मुसलमानहरूको लागि सूर्योदय देखि सूर्यास्तसम्म व्रत बस्नु अनिवार्य छ। यस व्रतलाई रोजा भनिन्छ। रोजामामा हर प्रकारको खानपिन निशेध छ। अन्य व्यर्थ कर्महरूमा पनि आफुलाई टाढा राखीन्छ।
* तीर्थ यात्रा (''हज'')- हज त्यो धार्मिक तीर्थ यात्राको नाम हो जो इस्लामी कैलेण्डरको १२औ महीना [[मक्का]]मा गएर गरिन्छ। हरेक समर्पित मुसलमान (जो हजको खर्च उठाउन सक्छ र विवश छैन)को लागि जीवनमा एक पटक यो गर्नु अनिवार्य छ।
पङ्क्ति ७५:
[[चित्र:Madhhab Map2.png|left|thumb|300px|विश्वमा इस्लामको प्रमुख सम्प्रदाय र त्यसको वितरण।]]
इस्लामले मुसलमानहरूको लागि जीवनको हरेक पक्षमा आफ्नो अपना प्रभाव राख्दछ। इस्लामी सिद्धान्त मुसलमानहरूको घरेलू जीवन, उसको राजनैतिक वा आर्थिक जीवन, मुसलमान राज्योरुको परराष्ट्र नीति इत्यादिमा प्रभाव पर्दछ। शरियत ती समुच्चा नीतिलाई भनिन्छ जो जो इस्लामी कानूनी परम्परा र इस्लामी व्यक्तिगत र नैतिक आचरणहरूमा आधारित हुदछ। शरियतको नीतिलाई आधार
* '''हनफी सप्रदाय'''- यसको अनुयायी दक्षिण एशिया र मध्य एशियामा छन्।
पङ्क्ति ८७:
=== हजरत मुहम्मद सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम ===
[[चित्र:Cave Hira.jpg|thumb|मक्का नजीक हिराको गुफा जहाँ हजरत मुहम्मद सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लमलाई ईश्वरबाट पहलो सन्देश प्राप्त भएको थियो।]]
हजरत मुहम्मद सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम(५७०-६३२)को [[मक्का]]को पहाडमा परम ज्ञान
=== राशिदून खलीफा र गृहयुद्ध ===
[[चित्र:Age of Caliphs.png|thumb|left|300px|७५०मा इस्लामी सम्राज्य।]]
हजरत मुहम्मद सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लमको ससुरा [[अबु बक्र सिद्दीक]]
उमर बिन खत्ताब पछि [[उसमानरजी* बिन अफ्फान]] ६४४मा खलीफा बने। यो पनि हजरत मुहम्मद सल्लल्लाहु अलैहि
=== शिया र सुन्नी वर्गको बारेमा ===
अली रजी*
मुआविया रजी* खलीफा भए पछि खिलाफत वंशानुगत भयो। यसबाट [[उम्मयद वंश]]
=== इस्लामको स्वर्णयुग (७५०-१२५८) ===
[[चित्र:AverroesColor.jpg|thumb|इबन रशुद, जसले दर्शनशास्त्रमा इबनरशुवाद सृजना गरे।]]
उम्मयद वंश ७० बर्षसम्म सत्तामा रहे र यस समयमा उत्तरी अफ्रीका, दक्षिण यूरोप, सिन्ध र मध्य एशियाको धेरै हिस्सा माथि
[[चिकित्सा विज्ञान]]मा शरीर रचना र
इस्लामी [[दर्शनशास्त्र]]मा प्राचीन युनानी सभय्ताको
राजनैतिक
=== विभिन्न मुस्लिम सम्राज्यहरूको रचना र आधुनिक इस्लाम ===
[[चित्र:Hattin.jpg|thumb|right|११८७मा यरूशलेमको लागि भएको युद्धमा सलादीनको सेनाको कलात्मक चित्रण।]]
[[फातिमिद वंश]]
नौं सताब्दी देखि नैं इस्लाममा अब एक धार्मिक रहस्यवादको भावनाको विकास हुन लागेको थियो जसलाई [[सूफीवाद|सूफी मत]] भन्दछन। [[गजाली]](१०५८-११११)
== समुदाय ==
=== जनसांख्यिकी ===
[[चित्र:World Muslim Population Pew Forum.png|thumb|right|400px|विश्वमा मुस्लिम जनसंख्या।]]
विश्वमा आज लगभग १.३ अरब (वा
{| class="wikitable"
|-
!धेरै मुसलमान भएका देशहरू<ref>[http://www.nationmaster.com/graph/rel_isl_num_of_mus-religion-islam-number-of-muslim
!मुसलमान जनसंख्या
|-
| [[इण्डोनेशिया|इंडोनेशिया]]
| १९,५२,७२,०००
|-
| [[पाकिस्तान]]
| १६,०८,२९,४५०
|-
| [[भारत]]
पङ्क्ति १३९:
|-
| [[बंगलादेश]]
| १२,९६,८१,५०९
|-
| [[टर्की]]
| ७,२७,५०,०००
|-
| [[मिश्र|इजिप्ट]]
| ६,९५,६०,०००
|-
| [[इरान|ईरान]]
| ६,८८,०५,०००
|-
| [[नाइजेरिया]]
पङ्क्ति १५४:
|-
| [[जनबादी गणतन्त्र चीन|चीन]]
| ३,९१,११,०००
|-
| [[इथियोपिया]]
पङ्क्ति १६१:
=== मस्जिद ===
मुसलमानहरूको उपासनास्थललाई मस्जिद भनिन्छ। मस्जिद इस्लाममा केवल ईश्वरको प्रार्थनाको मात्र केन्द्र हुदैन बरु योाँ बरु मुस्लिम समुदायका मानिसहरू विचार आदान प्रदान र अध्ययन पनि गर्दछन। मस्जिदहरूमा प्रयजसो [[इस्लामी वास्तुकला]]को थुप्रै अद्भुत उदाहरण देख्न पाइन्छ। विश्वको सबैभन्दा ठूलो मस्जिद मक्काको मस्जिद अल हराम हो। मुसलमानहरूको पवित्र स्थल [[काबा]] यसै
=== पारिवारिक र सामाजिक जीवन ===
मुसलमानहरूको पारिवारिक र सामाजिक जीवन इस्लामी कानूनहरू र इस्लामी प्रथाहरूबाट प्रभावित हुदछ। विवाह एक प्रकारको कानूनी र सामाजिक करार हुदछ। जसको वैधता केवल पुरुष र महिलाको इच्छा र २ साक्षीबाट निर्धारित हुदछ। (शिया वर्गमा केवल १ साक्षी चाहीने हुन्छ)। इस्लामी कानून महिलालाई पनि पुरुषको समाग् पैत्रिकमा हिस्सा दिदछ।(तथापी त्यसको हिस्सा धेरैजसो पुरुषहरूको आधा
इस्लामको दुई महत्वपूर्ण [[मुस्लिम त्यौहार|त्यौहार]] [[ईद उल फितर]] र [[ईद-उल-अज्हा]] हो। रमजानको महीना (जुन [[हिजरी|इस्लामी कैलेण्डर]]को नवौ महीनामा पर्दछ) धेरै पवित्र सम्झीन्छ। आफ्नो इस्लामी परिचय देखाउनको लागि मुसलमान आफ्नो बाल-बालिकाहरूको नाम प्रायजसो अरबी भाषाबाट लिदछन। यसै कारण उनीहरू दाढी पनि राख्दछन। इस्लाममा कपडा लगाउदाको
== अन्य धर्म ==
[[File:Sufi photos 051.jpg|250px|thumb|भारतको अजमेर सहरमा सूफी सन्त मोइनुदीन चिश्तीको चिहान। यहा दिनहुँ हजारौं हिन्दू र मुसलमान श्रद्धाञ्जलि दिन आउँछन्।]]
अन्य धर्महरूसँग इस्लामको संपर्क समय र परिस्थ्तिबाट प्रभावित रहेको छ। यो संपर्क मुहम्मद साहबको समय देखि नै शुरु भएको थियो। त्यस समय इस्लामको अलावा अरबमा ३ परम्पराहरू मान्ने वाला थिए। एउटा त अरबको पुराना धर्म (जो अब लुप्त भई सकेको छ) थियो जसको वैधता इस्लामले स्वीकार गरेको थिएन। यसको कारण थियो कि त्यो धर्म ईश्वरको एकतालाई मान्दैन्थ्यो जुन कि इस्लामको मूल सिद्धान्तहरूको विरुद्ध थियो। [[ईसाई धर्म]] र [[यहुदि धर्म]] लाई इस्लामले वैध त स्वींकार गर्यो तर ईस्लामको अनुसार यि धर्मकोको अनुयायी र पूजारिहरूले यसमा परिवर्तन गरिदिएका थिए। मुहम्म्द साहबले आफ्नो मक्काबाट
मुहम्मद साहब पछिबाट अक्सर राजनैतिक कारण अन्य धर्महरू तर्फ इस्लामको व्यवहार निर्धारित गर्दै आएका छन्। जब राशिदून खलीफाहरूले अरबबाट बाहिर कदम रखे त उनीहरूको सामना [[पारसी धर्म]] संग् भयो। त्यसको पनि वैध स्वींकार गरियो।<ref>[http://www.iranchamber.com/religions/zoroaster_zoroastrians_in_iran.php Zoroaster and Zoroastrians in Iran], by Massoume Price, ''Iran Chamber Society'', retrieved March 24, 2006</ref> यी सबै धर्मको अनुयायीहरूलाई धिम्मी भनियो। मुसलमान खलीफाहरूले उनीहरूले एउटा शुल्क दिनु पर्दथ्यो जसलाई
| last = Berkey
| first = Jonathan
पङ्क्ति १८२:
}}</ref>
भारतमा इस्लामको आगमन त अरब व्यापारीले ७ औ शताब्दीमा नै लिइ आएका थिए।<ref>ISBN 81-86050-79-5 Ancient and Medieval History of India.</ref> तर भारतमा प्रारम्भिक मुस्लिम सुल्तानहरूको प्रबेश १० औ शताब्दीमा नै भयो। अहिलेसम्म आधिकारिक रूपबाट यी सुलतानहरूको इस्लामी खलीफाहरूसँग कुनै सम्बन्ध थिएन। यसकारण यी सबैले आफ्नो आफ्नो
== यो पनि हेर्नुहोस् ==
पङ्क्ति १९४:
* [http://www.islamhouse.com/gp/165691 इस्लामको विषयमा जानें]
* [http://quranhindi.com/ कुरआन हिन्दी] कुरआनको अरबी सहित हिन्दी अनुवाद
* [http://rahulworldofdream.blogspot.com/2010/06/blog-post_16.html इस्लाम व कुरान माथि भारतको
{{प्रवेशद्वार}}
|