"संयुक्त अधिराज्य" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

कुनै सम्पादन सारांश छैन
कुनै सम्पादन सारांश छैन
पङ्क्ति ९५:
* {{lang-gd|Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn Mhòir agus Èireann a Tuath}};
* {{lang-cy|Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon}}</ref> (सामान्यतः '''यूनाइटेड किंगडम''', '''यू के''', '''UK''' , या '''ब्रिटेन''' को रूपमा जानिन्छ)। <ref>देखें</ref>
एक [[विकसित देश]] हो जो [[महाद्वीपीय यूरोप]] को पश्चिमोत्तर किनारामा स्थित छ। यो एक [[द्वीपीय देश]] हो,<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/615557/United-Kingdom|title= Encyclopaedia Britannica|quote=Island country located off the north-western coast of mainland Europe|accessdate=2007-09-25}}</ref><ref name="Countries">{{cite web|url=http://www.number10.gov.uk/Page823|title=Countries within a country|publisher= www.number-10.gov.uk|accessdate=2007-06-13|quote=Countries within a country}}</ref> यो ब्रिटिश द्वीप समूहमा फैलिएको छ, जसमा [[ग्रेट ब्रिटेन]], [[आयरलैंड]] का पूर्वोत्तर भाग, र केही साना द्वीप शामिल छन। [[उत्तरी आयरलैंड]], UK का एकमात्र ऐसा हिस्सा हो जहां एक स्थल सिमाना अन्य राष्ट्र सम्ग जोडिईन्छ, र यहां आयरलैण्ड यू के का छिमेकी देश हो<ref>http://www.ukinvest.gov.uk/Northern-Ireland/en-GB-list.html</ref><ref>http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/2455710/Border-checks-between-Britain-and-Ireland-proposed.html</ref>। यो देशको सिमानाको अलावा, UK [[अटलांटिकएटलान्टिक महासागर ]], [[उत्तरी सागर]], [[इंग्लिश चैनल]] र [[आयरिश सागर]] बाट घेरिएको छ। सबभन्दा ठुलो द्वीप, ग्रेट ब्रिटेन, [[चैनल सुरंग]] द्वारा [[फ़्रांस]] संग जोडीएको छ।
 
यूनाइटेड किंगडम एक [[संवैधानिक राजतन्त्र|संवैधानिक राजशाही]] र [[एकात्मक राज्य]] हो जसमा चार [[यूनाइटेड किंगडम को देश|देश]] शामिल छ: [[इंग्लैंड]], [[उत्तरी आयरलैंड]], [[स्कॉटलैंड]] र [[वेल्स]].<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/geography/uk_countries.asp|title=The Countries of the UK|publisher=www.statistics.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=10 October 2008}}</ref> यो एक [[संसदीय प्रणाली]] द्वारा संचालित छ जसको राजधानी [[लण्डन]] मा सरकार बस्छ, तर यस मध्ये तीनमा निक्षेपण गरिएको प्रशासन छ, [[बेलफ़ास्ट]], [[कार्डिफ़]] र [[एडिनबर्ग]], क्रमशः उत्तरी आयरलैंड, वेल्स र स्कॉटलैंड को राजधानी। [[जर्सी]] र [[ग्वेर्नसे]] द्वीप समूह, जसलाई सामूहिक रूपबाट [[चैनल द्वीपसमूह|चैनल द्वीप]] भनिन्छ, र मैन द्वीप (आईल ऑफ मान), यू के को राजत्व निर्भरता छ र UK को हिस्सा होईन।<ref>{{cite web|url=http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517|title=Key facts about the United Kingdom|accessdate=2008-06-26|work=Government, citizens and rights|publisher= [[Directgov]]|quote=The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. 'The UK' is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Great Britain' (or just 'Britain') does not include Northern Ireland. The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.}}</ref> यसको अलावा, UK को चौध समुद्रपार निर्भर क्षेत्र हो,<ref>{{cite web|url=http://www.fco.gov.uk/en/fco-in-action/global-network/|title=FCO global network|work=FCO in Action|publisher=[[Foreign and Commonwealth Office]]|accessdate=2008-06-26}}</ref> ब्रिटिश साम्राज्य, जो १९२२ मा आफ्नो चरम थियो, विश्वको लगभग एक चौथाई क्षेत्रफ़ललाई घेरद थियो र इतिहास का सबभन्दा ठुलो साम्राज्य थियो। यसको पूर्व उपनिवेशहरुको भाषा, संस्कृति र कानूनी प्रणालीमा ब्रिटिश प्रभाव अहिले पनि देख्न सकिन्छ।
पङ्क्ति १०४:
[[चित्र:Sadler, Battle of Waterloo.jpg|thumb|left|वाटरलूको युद्धले नेपोलियन युद्धको अन्त र ब्रिटेनको प्रभुताको कालको शुरुआतलाई चिह्नित गरे।]]1 मई 1707 मा, [[इंग्लॅण्ड का साम्राज्य|इंग्लैंडको साम्राज्य]] (जसमा [[वेल्स]] शामिल थियो) र [[स्कॉटलैंड का साम्राज्य|स्कॉटलैंडको साम्राज्य]] को [[राजनीतिक संघ]] द्वारा ब्रिहत्तर ब्रिटेनको संयुक्त राजशाही<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.uk/actofunion/ |title=Welcome|publisher=www.parliament.uk|dateformat=dmy|accessdate=7 October 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html |title=The treaty or Act of the Union |publisher=www.scotshistoryonline.co.uk |dateformat=dmy|accessdate=27 August 2008}}</ref> को स्थापना गरियो। यो सन्धिलाई सहमति 22 जुलाई 1706 मा प्राप्त भयो |<ref>{{cite web|url=http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm |title=Articles of Union with Scotland 1707|publisher=www.parliament.uk |dateformat=dmy|accessdate=19October 2008}}</ref> र फेरी [[इंग्लैंड का संसद|इंग्लैंडको संसद]] र [[स्कॉटलैंड का संसद|स्कॉटलैंडको संसद]] दुबैले एक [[संघको ऐन 1707|संघको ऐन]] 1707 द्वारा यसको पुष्टि गरे। लगभग एक शताब्दी पछी, [[आयरलैंड का साम्राज्य]], जो 1691 सम्म अंग्रेजी नियन्त्रणमा आएको थियो, त्यो [[ग्रेट ब्रिटेन र आयरलैण्ड का यूनाइटेड किंगडम|यूनाइटेड किंगडम]] बनाउनको लागी [[संघको ऐन 1800]] द्वारा ग्रेट ब्रिटेन साम्राज्यको साथ विलय भयो।<ref>{{cite web |url=http://www.actofunion.ac.uk/actofunion.htm#act | title=The Act of Union |publisher=Act of Union Virtual Library |dateformat=dmy|accessdate=15 May 2006}}</ref> जबकि इंग्लैंड र स्कॉटलैंड 1707 भन्दा पहिले अलग भएको थिए, वे 1603 मा [[राजत्व संघ|राजत्वको संघ]] बाट नै [[व्यक्तिगत संघ|व्यक्तिगत रूपबाट संघ]] मा थे, जब [[इंग्लैंडको जेम्स I|स्कॉट्सको राजा जेम्स VI]] को इंग्लैंड र आयरलैंड राज्य का सिंहासन विरासतमा मिला र वे आफ्नो [[राजदरबार|दरबार]] ईडिनबर्ग बाट लण्डन ले गए.<ref>{{cite book|title=Chronology of Scottish History|publisher=Geddes & Grosset|isbn=1855343800|last=Ross|first=David|year=2002|quote=''1603:'' James VI becomes [[James I of England]] in the [[Union of the Crowns]], and leaves Edinburgh for London|page=56}}</ref><ref>{{cite book|title=Claiming Scotland: National Identity and Liberal Culture|publisher=Edinburgh University Press|isbn=1902930169|last=Hearn|first=Jonathan|year=2002|quote=Inevitably, James moved his court to London|page=104}}</ref>
 
[[चित्र:The British Empire.png|thumb|left|प्रदेश, जो किसी समय ब्रिटिश साम्राज्य का एक भाग थियो। ब्रिटिश विदेशी क्षेत्र (ब्रिटिश अंटार्कटिक क्षेत्रलाई छोडेर) रातोमा रेखांकित छ।]] आफ्नो पहली शताब्दीमा, यूनाइटेड किंगडम ले [[संसदीय प्रणाली]] को [[पश्चिमी दुनिया|पश्चिमी]] विचारों को विकसित गर्नमा एक महत्वपूर्ण भूमिका निभाईनिभायो साथै साहित्य, कला र विज्ञानमा महत्वपूर्ण योगदान दियो।<ref>{{cite book |last=Ferguson |first=Niall |authorlink=Niall Ferguson |year=2003 |title=Empire: The Rise and Demise of the British World Order |publisher=Basic Books |isbn=0465023282}}</ref> UK को नेतृत्वमा [[औद्योगिक क्रांति]] ले देश को बदल दियो र बढ़ती हुई [[ब्रिटिश साम्राज्य]] को उत्तेजित गरे। यस समयको दौरान, अन्य [[ठुलो शक्ति|महान शक्तियों]] को तरह, UK [[उपनिवेशवाद|औपनिवेशिक]] शोषणमा शामिल शामिल थियो, यसमा [[अटलांटिकएटलान्टिक दास व्यापार]] पनि शामिल छ, जबकि 1807 मा [[दास व्यापार ऐन 1807|दास व्यापार ऐन]] पारित भए पछी, UK ले [[दास व्यापार|गुलामों को व्यापार]] का मुकाबला गर्नमा एक अग्रणी भूमिका निभाईनिभायो।.<ref>[http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml गुलामी को खिलाफ बहना. ]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml जो लूसमोर द्वारा]</ref>
 
[[नेपोलियन युद्धों|नपोलियन युद्धों]] मा [[फ्रांस को नेपोलियन I|नेपोलियन]] को हार पछी, UK १० औं शताब्दीमा नौसेनामा प्रमुख शक्तिको रूपमा उभरा र २० औं शताब्दीको मध्यसम्म एक प्रख्यात शक्ति बना रहा. 1921 सम्म ब्रिटिश साम्राज्य आफ्नो अधिकतम आकारमा विस्तारित भयो, [[प्रथम विश्व युद्ध|विश्व युद्घ I]] पछी जर्मन र तुर्क कालोनियों मा [[राष्ट्रों का संयोग|राष्टों का संघटन]] शासनादेश हासिल गर्यो। एक बर्ष पछी, विश्वको पहिलो ठुलो मात्रामा अन्तरराष्ट्रीय प्रसारण नेटवर्क, [[BBC]], बनाईएको थियो।
पङ्क्ति १९२:
 
== भूगोल ==
[[चित्र:United Kingdom labelled map7.png|thumb|175px|यूनाइटेड किंगडमको देश]]यूनाइटेड किंगडम का कुल क्षेत्रफल लगभग 245000km<sup>2</sup> छ जसमा ग्रेट ब्रिटेनको द्वीप, आयरलैंड (उत्तरी आयरलैंड) द्वीपको पूर्वोत्तर का एक छटा हिस्सा र साना द्वीप शामिल छन।<ref name="factbook"/> उत्तर अटलांटिकएटलान्टिक महासागर महासागर र उत्तर सागरको बीच पर्दछ, फ्रांसको उत्तर पश्चिमी किनाराको 35 km को भित्र, जहाँ देखी यो [[इंग्लिश चैनल]] द्वारा अलग हुदछ.<ref name="factbook"/> ग्रेट ब्रिटेन अक्षांश 49° र 59° उत्तरको बीच (शेटलैंड द्वीप 61° उत्तरसम्म पुग्दछ), र देशांतर 8° पूर्व देखी 2° पश्चिममा पर्दछ। लन्दनको पास, रॉयल ग्रीनविच वेधशाला, [[मुख्य मध्याह्न रेखा|प्रमुख पराकाष्ठा]] का परिभाषित निशान छ। जब सीधे उत्तर -दक्षिण मापा गया, ग्रेट ब्रिटेन लंबाईमा 1100 km लंबा छ र व्यापकतम मा 500 km कम एक अंश हो, दुई अंकको बीच सबभन्दा धेरै दूरी 1350 km छ [[भूमिको समाप्ति]] र [[कॉर्नवॉल]] ([[पेनज़ैंस|पेंज़ैन्स]] को नज़दीक) र [[कैथनेस]] मा [[जॉन ओ ग्रोट्स|जॉन ओ' ग्रोअट्स]] ([[थर्सो|थुर्सो]] को नज़दीक) को बीच। उत्तरी आयरलैंड, [[आयरलैंड गणराज्य|आयरलैंड]] को साथ 360 km सीमा भूमि बाडँदछ.<ref name="factbook"/>
 
यूनाइटेड किंगडममा एक शीतोष्ण [[मौसम|जलवायु]] छ, जहाँ बर्ष भरी भरपूर मात्रामा वर्षा हुदछ।<ref name="factbook"/> मौसमको साथ तापमान बदलिन्छ तर कहिले काही -10 C नीचे तल झर्दछ या 35 C माथि उठदछ. मौजूदा हवा दक्षिण पूर्व बाट छ, जो अटलांटिकएटलान्टिक महासागर महासागरबाट लगातार नर्म र गीला मौसम लिएर आउदछ। पूर्वी भाग को हवाबाट सबभन्दा ज्यादा शरण मिलेको छ र यस कारण सबभन्दा धेरै सूखा छ। [[गल्फ स्ट्रीम|गल्फ नदी]] बाट गरम हुई अटलांटिकएटलान्टिक धाराएँ, हल्की सर्दियाँ लाग्दछ, खासकर पश्चिममा, जहाँ विशेष रूपबाट उच्च भूमिमा, सर्दियाँ गीली छ। यूरोपीय महाद्वीपको सबभन्दा करीब होते हुए, इंग्लैंडको दक्षिणी पूर्वमा ग्रीष्मकाल सबभन्दा गर्म छ, र उत्तरमा सबभन्दा ठंडा. बर्फबारी सर्दियों र शुरुवाती वसंतमा हुन सक्दछ, यद्यपि उच्च भूमिबाट टाढा यो कहिले काही ही महान गहराईमा बस्दछ.
 
[[चित्र:uk topo en.jpg|thumb|175px|left|UK को स्थलाकृति]][[इंग्लैंड का भूगोल|इंग्लैंड]] UK को कुल क्षेत्रफल का सिर्फ आधा छ, 130410 km<sup>2</sup> आच्छादन करते हुए.अधिकांश देशमा तराई क्षेत्र छ, [[टीस-एक्स रेखा|टीस-एक्स को रेखा]] को उत्तर पश्चिममा पहाड़ी इलाकाको साथ झील जिल्लाको [[झील जिला|कम्ब्रियन पहाडियों]], [[पेन्नीनेस|पेनिनेस]] र [[चूना पत्थर]] पहाडी को [[चरम जिला|पीक जिला]], [[एक्स्मूर]] र [[दार्ट्मूर|डार्ट्मूर]] सहित.[[थेम्स नदी|थेम्स]], [[सेवर्ण नदी|सेवर्न]] र [[हंबर]], मुख्य नदीहरु र ज्वारनदमुख छ। इंग्लैंड का सबभन्दा ऊंचे पर्वत [[स्काफेल पाईक]] हो, जो [[झील जिला]] 978 m मा छ, इंग्लैंडमा केही नगर र शहर छ, जसमा यूरोपीय संघको सर्वोच्च 50 [[ठुलो शहरी क्षेत्र]] को छह शामिल छ.