"कुमाऊँ मण्डल" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

==इतिहास==

===प्राचीन===

१० औं शताब्दीमा कुनै बेला यहाँ [[सोम चंद]] द्वारा [[चंद राजवंश|चंद]] राज्यको स्थापना गरियेको थियो जुन [[इलाहाबाद]] नजिक कन्नोजबाट आयेको थिए र यहाँ आये पछि कत्युरी राज्यलाई यहाँबाट हटायेका थिए। उ आफ्नो यस राज्यलाई कुर्माञ्चलनै भन्ने गर्थ्यो र यस राज्यको राजधानी काली कुमाउँको चम्पावतमा स्थापित गर्यो। ११ र १२औं शताब्दीको बेला यस्को राजधानीमा बालेश्वर र नागनाथ मन्दिरको निर्माण गरियो।

१३ देखि १८औं शताब्दी सम्म कुमाउँमाथि चंद राजाहरुको शासन चल्न थाल्यो जो भारतको तराईबाट आयेका थिए, यस समय यहाँ चित्रकलाको शिक्षा र नया स्वरुप (पहाड़ि कलाविद्यालय) को विकास भयो।

यस पछि लामाखेत (पिथौड़ागढ़) को महेन्द्र चंद कुमाउँको राजा भये, महेन्द्र चंदले गीता चंद संग बिवाह गरे र तीनवटा सन्तान प्राप्त गरे, अकांक्षा चंद, मल्लिका चंद र आर्यन चंद।

===आधुनिक===

सन् १७९१ मा नेपालको गोर्खा सैनिकले नेपाल एकिकरण अभियान स्वरुप काली नदी पार गरेर कुमाउँ र अन्य क्षेत्रमाथि आक्रमण गरेर आफ्नो अधिन पारे। पछि १९१६ मा नेपाल – अङ्रेज युद्ध पछि भयेको सुगौली सन्धिमा नेपालले जितेको यी क्षेत्रहरु ब्रिटिश इस्ट इण्डिया कम्पनिलाई सुम्पनु पर्यो। पछि ब्रिटिश भारतमा यो क्षेत्र बिना राजाको तीन अधिकारीहरु मिस्टर ट्रेल, मिस्टर जे. एच. बैटेन र सर हेनरी द्वारा सत्तर वर्ष सम्म चल्यो। पछि यस क्षेत्रलाई युनाईटेड प्रविन्स भनिने राज्यमा गाभियो।

[[en:Kumaon Kingdom]]