"ज्वालामुखी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

कुनै सम्पादन सारांश छैन
सा spelling check, replaced: यहां → यहाँ (2), लाइ → लाई , धीरे धीरे → विस्तारै विस्तारै, नीदरलैंड → नेदरल्यान्ड्स, लै...
पङ्क्ति १:
[[File:MtCleveland ISS013-E-24184.jpg|thumb|300px|अलास्का को Aleutian द्वीप मा क्लीवल्याण्ड ज्वालामुखी अन्तर्राष्ट्रीय अन्तरिक्ष स्टेशन, मई 2006 देखि फोटो खिंचवाने.]]
[[File:Pinatubo ash plume 910612.jpg|thumb|Plumes ऐश 1991 मा माउंट Pinatubo, फिलीपींस मा climactic विस्फोट को समयमा 19 किलोमीटर को ऊंचाई मा पुग्यो.]]
'''ज्वालामुखी''' एक खुलेको वा टूटेको स्थान, खाल्टो वा एक ग्रहको सतह वा क्रस्ट हो, जुन सतह भन्दा तल बाट तातो magma, ज्वालामुखीको खरानी र ग्याँसहरू लाइलाई निस्कने बाटो दिन्छ।
 
ज्वालामुखीहरू साधारणतया विवर्तनिक प्लेटहरु भएको स्थानमा जहां diverging रहेको हुन्छ वा converging भएको हुन्छ त्यस्तो स्थानमा पाइन्छन्। एक मध्य समुद्री रिज, मध्य अटलांटिक रिज उदाहरण को लिए, मुक्तलिफ विवर्तनिक प्लेट खींच अलग भन्दा एक को कारण देखि ज्वालामुखी को उदाहरण हो, अग्नि को प्रशांत रिंग संसृत विवर्तनिक प्लेटहरु द्वारा एक साथ आने को कारण ज्वालामुखीहरू मा भन्दा एक उदाहरण हो. यसको विपरीत, ज्वालामुखी साधारण तरिका मा बनाइन्छ हैन दुइ विवर्तनिक जहां एक दोश्रो को अतीत प्लेटहरु स्लाइड. ज्वालामुखी पनि जहाँ वहाँ खींच र प्लेटें, जस्तै को भित्री भागहरुमा पृथ्वी को पपडी को thinning पूर्वी अफ्रीकी दरार, वेल्स ग्रे - Clearwater ज्वालामुखी क्षेत्र बढी उत्तरी अमेरिका मा रियो ग्रांडे दरार मा गर्न सक्छन्,. ज्वालामुखी को यस प्रकार को "प्लेट परिकल्पना" ज्वालामुखी को छतरी को तल गिर जान्छ। <ref name="Foulger">{{cite book |title=Plates vs. Plumes: A Geological Controversy |author=Foulger, G.R. |url=http://www.wiley.com/WileyCDA/WileyTitle/productCd-1405161485.html |year=2010 |isbn=978-1-4051-6148-0 |publisher=Wiley-Blackwell}}</ref> प्लेट सीमाहरू भन्दा टाढा ज्वालामुखी पनि पोशिश पंख एस को रूप मा बुझायाइएको छ। यिनी तथाकथित "hotspots", उदाहरण को लागि हवाई, magma साथ कोर पोशिश सीमा, 3000 किमी धरती मा गहिरो देखि diapir उमडने देखि उत्पन्न माने गर्दै छन्.
 
Erupting ज्वालामुखी विस्फोट को तत्काल नजिकै को क्षेत्र मा नै हैन, धेरै खतराहरू पैदा गर्न सक्छन्. ज्वालामुखीय खरानी विमान को लागि एक खतरा हुन सक्छ, विशेष रूप मा जेट इन्जिन संग उन जहां खरानी को कणहरु उच्च ओपरेटिंग तापमान देखि पिघलाया जान सक्छ। ठूलो eruptions एश र सल्फ्यूरिक एसिड को थोपाहरु को रूप मा [[सूर्य|सूर्य]] अस्पष्ट र पृथ्वी को तल्लो वायुमंडल या troposphere शान्त तापमान को प्रभावित गर्न सक्छन्, तर, उनि पनि अवशोषित गर्मी पृथ्वी ले निकलने वाला छ, जसबाट समताप मंडल वार्मिंग. ऐतिहासिक, तथाकथित ज्वालामुखी जाडोहरु एस भयात्यो अकाल s को कारण हो.
 
==व्युत्पत्ति==
पङ्क्ति १५:
===मुक्तलिफ प्लेट सीमाहरू===
{{Main|Divergent boundary}}
मध्य समुद्री लकीरें, दुइ विवर्तनिक प्लेट एक दोश्रो देखि हट जाना. नयाँ समुद्री क्रस्ट गर्म पिघला भयो रक धीरेविस्तारै धीरेविस्तारै चिसो र solidifying देखि गठन गरे जा रहेको छ . क्रस्ट विवर्तनिक प्लेटहरु को पुल को कारण मध्य समुद्री लकीरें मा धेरै पातलो छ। परत को thinning को कारण दबाव को रिहाई adiabatic विस्तार गर्न को लागि हुन्छ, र विरासत को आंशिक पिघलने को ज्वालामुखी को कारण र नयाँ समुद्री क्रस्ट बनाने. हाल मुक्तलिफ प्लेट सीमाहरू महासागरों को तल मा छन्, यसैले सबै भन्दा ज्वालामुखी गतिविधि पनडुब्बी छ, नयाँ seafloor बनाने. काला धूम्रपान छ या गहिरो समुद्र vents ज्वालामुखी गतिविधि को यस तरिका को एक उदाहरण हों. मध्य समुद्री रिज समुद्र स्तर ले माथि छ, ज्वालामुखी द्वीपहरु, उदाहरण को लिए, [[आइसल्याण्ड|आइसलैंड]] को गठन गर्दै छन्.
 
===संसृत प्लेट सीमाहरू===
पङ्क्ति २३:
==="Hotspots"===
{{Main|Hotspot (geology)}}
"Hotspots" ज्वालामुखी पोशिश पंख s द्वारा गठित गरे जा माने प्रांतहरु लाई दिए नाम हो. यिनी कोर पोशिश सीमा ले गर्म वृद्धि छ कि सामाग्री को स्तंभ समावेश माने. उनि गर्म हुन सक्छ, जसबाट ठूलो मात्रा पिघलने को सुझाव दिए छ, र अन्तरिक्ष मा तय हुन छ। विवर्तनिक प्लेटहरु उनलाई भर मा ले जान्छन्, किनकी प्रत्येक ज्वालामुखी एक समय पछि निष्क्रिय हुन्छ र फेरि एक नया ज्वालामुखी को रूप मा थाली माने पंख मा बदलाव को गठन गरेको छ। हवाई द्वीप को लागि यस तरिका को एक तरिका को रूप मा को रूप मा राम्रो तरिकाले साँप नदी सादा मा Yellowstone Caldera गर्म स्थान माथि वर्तमान मा उत्तर अमेरिकी प्लेट को भाग होने संग गठन गरिएको छ, सुझाव दिइएको छ। आलोचना को अंतर्गत वर्तमान मा यस सिद्धान्त हो, तर. <ref name="Foulger">< /ref>
 
==ज्वालामुखीय सुविधाहरू==
[[File:Lakagigar Iceland 2004-07-01.jpg|right|thumbnail|Lakagigar आइसल्याण्ड मा विदर वेंट, 1783-84 को प्रमुख दुनिया जलवायु परिवर्तन को स्रोत.]]
[[File:Skjaldbreidur Herbst 2004.jpg|right|thumbnail|Skjaldbreiður, एक ढाल ज्वालामुखी जसको नाम "व्यापक ढाल" को मतलब]]
एक ज्वालामुखी को सबै भन्दा साधारण धारणा एक शंक्वाकार पर्वत को छ, आफ्नो शिखर सम्मेलन मा एक गड्ढा देखि लाभा र जहरीली ग्याँसहरु उगल. यस बस को वर्णन गर्दछ एक ज्वालामुखी को धेरै प्रकार के, र ज्वालामुखी को सुविधाहरू को बढी अधिक जटिल हैं। र ज्वालामुखीहरू को संरचना र व्यवहार कारकहरु को एक संख्या मा निर्भर गर्दछ। केहिकेही ज्वालामुखी लाभा गुंबद द्वारा गठित एक शिखर सम्मेलन गड्ढा सट्टा बीहड चोटियों छ, जबकि दूसरहरुलाई भारी पठार छ जस्तै वर्तमान परिदृश्य सुविधाहरू. Vents छ कि यस मुद्दा को ज्वालामुखी सामाग्री (लाभा, जुन छ, जुन magma भनिन्छ एक पल्ट यो सतह को लागि बच गएको छ र राख) र ग्याँसहरु (मुख्य रूप ले बाफ र magmatic ग्याँसहरु) landform मा कहीं पनि स्थित हुन सक्छ। यिनी vents को धेरै तरिका को रूप मा साना शंकु को लागि जन्म दे पु यू {{okina}} {{okina}} ओ {{okina}} ओ हवाई Kilauea को दिशा मा.
कीचड र ज्वालामुखी तों, जुन संरचनाहरू ज्ञात magmatic गतिविधि संग प्राय जुडा छैन, ज्वालामुखी को अन्य प्रकार को (या बरफ ज्वालामुखी) cryovolcano es, [[बृहस्पतिग्रह|बृहस्पतिग्रह,]] [[शनिग्रह|शनि,]] र [[नेप्च्युन|नेप्च्यून]] को केहिकेही चन्द्रमाहरू मा विशेष रूप ले शामिल हैं। सक्रिय कीचड ज्वालामुखी आग्नेय ज्वालामुखीहरू मध्ये उन मान्छे को तुलना मा धेरै कम तापमान को छोडेर जब वास्तव मा एक माटो ज्वालामुखी एक आग्नेय ज्वालामुखी को एक वेंट, को शामिल गर्छन.
 
===Vents फिशर===
पङ्क्ति ६९:
===पनडुब्बी ज्वालामुखी===
{{Main|Submarine volcano}}
'''पनडुब्बी ज्वालामुखी''' समुद्र तल मा सामान्य विशेषताहरु हैं। केहिकेही सक्रिय हो र उथले पानी मा नष्ट गर्न र समुद्र को सतह को माथि चट्टानी मलबे उच्च बाफ आफ्नो उपस्थिति को खुलासा. धेरै अन्य मान्छे मा महान गहिराई हो कि उनको माथि पानी को भारी वजन बाफ र ग्याँसहरु को विस्फोटक रिहाई देखि बचाइन्छ मा झूठ बोल्छन, हुनत उनि hydrophone र ज्वालामुखी ग्याँस तों को कारण देखि पानी को मलिनकिरण को द्वारा पाया जान सक्छ। कुस्र्न बेडा पनि दिखाई दे सकते हैं। यहांयहाँ सम्म ​​कि ठूलो पनडुब्बी eruptions समुद्र को सतह परेशान हैन हुन सक्छ। जोड भन्दा चिसो पानी को प्रभाव को रूप मा हावा, र वृद्धि को उछाल को तुलना को कारण से, पनडुब्बी ज्वालामुखी प्राय उनको ज्वालामुखी vents मा बल्कि खडी खंभे को रूप मा को माथि सतह ज्वालामुखी को रूप मा को तुलना में. उनि यति ठूलो छ कि उनि नयाँ द्वीपहरु को रूप मा समुद्र को सतह को तोडने हुन सक्छ। तकिया लाभा पनडुब्बी ज्वालामुखीहरू मा भन्दा एक साधारण ज्वालामुखी उत्पादन हो. जलतापीय वेंट एस यिनी ज्वालामुखी को निकट साधारण छन्, बढी केहिकेही समर्थन अजीब भंग खनिजहरु मा आधारित पारितंत्रों.
 
===Subglacial ज्वालामुखी===
पङ्क्ति ८७:
*यदि उत्सर्जित magma सिलिका को एक उच्च प्रतिशत (63%), लाभा फेल्सिक भनिन्छ।
**फेल्सिक लाभा (dacite या rhyolite है) को लागि अत्यधिक (नहीं धेरै तरल पदार्थ) चिपचिपा र गुंबदों या कम, ठूंठदार प्रवाह को रूप मा उभर आयो हो जान्छन्. चिपचिपा लाभा stratovolcano तों या लाभा गुंबद को रूप हुन्छन्. क्यालिफोर्निया मा Lassen पीक फेल्सिक लाभा भन्दा एक को गठन गरेको छ र यो वास्तव मा एक ठूलो लाभा गुंबद छ ज्वालामुखी को एक उदाहरण हो.
**किनकी siliceous magmas धेरै चिपचिपा गर्दै छन्, उनि जाल वाष्पशील (ग्याँसहरु), कि मौजूद छं जुन कारण magma catastrophically फूटना, अंततः स्तरीय बनाउन को लागि गर्छन. Pyroclastic प्रवाह (ignimbrite हरू) यस्तो ज्वालामुखीहरू को अत्यधिक खतरनाक उत्पादनहरु छन्, किनकी उनि पिघला भयो ज्वालामुखी खरानी पनि वातावरण मा जाना छ, त उनि ज्वालामुखी ढलानहरु गले लगान को र ठूलो eruptions को समयमा आफ्नो vents देखि अब सम्म को यात्रा को लागि भारी देखि बना रहे हैं। 1200 को रूप मा उच्च को रूप मा तापमान ° C pyroclastic प्रवाह, छ जुन ज्वलनशील आफ्नो पथ र गर्म pyroclastic प्रवाह जम्मा को मोटी परतहरुमा सबै केहिकेही तल राखन सकिन्छ, प्राय धेरै मीटर मोटी जलावाना मा भएको लागि जानिन्छ। दस हजार फूँकती अलास्का घाटी, 1912 मा Katmai निकट Novarupta को विस्फोट देखि गठन गरेको थियो, एक मोटी pyroclastic प्रवाह या ignimbrite जम्मा को एक उदाहरण हो. ज्वालामुखीय खरानी हो कि पर्याप्त प्रकाश को पृथ्वी को वायुमंडल मा उच्च भडक उठी छ धेरै किलोमीटर सम्म को यात्रा गर्न भन्दा पहिले यो जमीन फिर्ता गर्न को एक tuff को रूप मा आउछ हुन सक्छ।
*यदि उत्सर्जित magma 52-63% सिलिका, लाभा ''मध्यवर्ती'' रचना को छ।
**ये "andesitic" ज्वालामुखी सामान्यतया केवल सबडक्शन क्षेत्र (जस्तै इंडोनेशिया मा माउंट मेरापी) को माथि हुन्छन्.
पङ्क्ति ९८:
**शील्ड (Mauna Loa र Kilauea सहित हवाई द्वीप, उदाहरण को लिए) दुवै समुद्री र महाद्वीपीय परत, ज्वालामुखी;
**महाद्वीपीय बाढी बेसाल्ट एस को रूप मा.
*केहि भडक उठी magmas <= 45% सिलिका हुन्छन् र ultramafic लाभा को उत्पादन. , पनि komatiite एस को रूप मा जानिन्छ, Ultramafic प्रवाह धेरै दुर्लभ छन्, वास्तव मा, प्रोटेरोजोइक पछि देखि धेरै केहिकेही गरिएको छ पृथ्वी को सतह मा उभर आयो, जब ग्रह गर्मी प्रवाह अधिक थियो। उनि (या थे) गर्म लाभा, र शायद साधारण माफिक लाभा भन्दा अधिक तरल पदार्थ हो.
 
===लाभा बनावट===
पङ्क्ति ११२:
 
====सक्रिय====
कैसे परिभाषित गर्न को लागि एक "सक्रिय" ज्वालामुखी मा volcanologists को बीच कुनै साधारण सहमति छैन. एक ज्वालामुखी को उमेर महीनाबाट धेरै मिलियन वर्ष को लागि भिन्न हुन सक्छन्, यस तरिका को एक भेद कहिले काँही व्यर्थ बनाउन जब मनुष्य या यहांयहाँ सम्म ​​कि सभ्यताहरू को lifespans को तुलना मा गर्न सक्छन्. उदाहरण को लिए, पृथ्वी को ज्वालामुखीहरू मध्ये धेरै पछिल्लो केहिकेही हजार वर्ष मा दर्जनों पल्ट भडक उठी छ, तर विस्फोट को संकेत हैन दिखा. यस तरिका को ज्वालामुखी को लामो उमेर को देखते हुए, उनि धेरै सक्रिय हैं। मानव lifespans गरेर, तर गर्दै छन्, उनि हैन.
 
वैज्ञानिकहरु सामान्यतया एक ज्वालामुखी '''erupting''' या '''फूटना''' यदि यो वर्तमान erupting छ को '''संभावना छ,''' या असामान्य भूकम्प गतिविधि या महत्वपूर्ण नयाँ ग्याँस उत्सर्जन को रूप मा अशांति को संकेत दिखा रहेको छ मा विचार गर्नुहोस। ज्यादातर वैज्ञानिकहरु को एक ज्वालामुखी ''सक्रिय'' विचार यदि यो पछिल्लो 10,000 (Holocene बार) को वर्ष मा उभर आएको छ - स्मिथसोनियन वैश्विक ज्वालामुखी कार्यक्रम ''सक्रिय'' को यस परिभाषा को उपयोग गर्दछ। अग्नि को प्रशांत रिंग संग बहुमत - दुनिया मा 1500 को बारे मा सक्रिय ज्वालामुखी हैं। र यिनीहरु मध्ये 50 को नजिकै प्रत्येक वर्ष फूटना <ref name="esa">< /ref> एक अनुमान को अनुसार 500 मिलियन मान्छे को सक्रिय ज्वालामुखी को नजिकै रहछन. <ref name="esa">{{cite web |url= http://www.esa.int/SPECIALS/Space_for_our_climate/SEM3XU2VQUD_0.html |title=Volcanoes |date=2009 |publisher=European Space Agency |accessdate=August 16, 2012}}</ref>
 
'''ऐतिहासिक बार''' (कि इतिहास मा दर्ज छ,) ''सक्रिय'' को लागि एउटा अझै अर्को समय सीमा हो. <ref name="Decker">< /ref> <ref>{{cite book |title=Volcanoes |first=Robert I. |last=Tilling |year=1997 |publisher=U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey |location=Denver, Colorado |page= |pages= |accessdate=August 16, 2012 |chapter=Volcano environments |chapterurl= http://pubs.usgs.gov/gip/volc/environments.html |quote=There are more than 500 active volcanoes (those that have erupted at least once within recorded history) in the world}}</ref> ''सूची विश्व को सक्रिय ज्वालामुखीहरू मा भन्दा एक छ,'' ज्वालामुखी को इंटरनेशनल एसोसिएशन द्वारा प्रकाशित छ, यस परिभाषा को उपयोग गर्दछ, जसको द्वारा वहाँ 500 भन्दा अधिक सक्रिय ज्वालामुखी हैं। <ref name="Decker">< /ref> तर इतिहास को अवधि क्षेत्र क्षेत्र ले अलग छ। चीन र भूमध्य सागर मा, यो लगभग 3000 साल पहिले सम्म पुगछ, तर संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानाडा को उत्तर पश्चिमी प्रशांत मा, यो कम से कम 300 साल पहिले सम्म पुगछ, र हवाई [[न्यु जिल्यान्ड|और न्यूजीलैंड]] मा 200 साल को नजिकै नै छ। <ref name="Decker">{{cite book |title=Mountains of Fire: The Nature of Volcanoes |last1=Decker |first1=Robert Wayne |last2=Decker |first2=Barbara |year=1991 |publisher=Cambridge University Press |isbn=0-521-31290-6 |page=7 |accessdate=August 16, 2012 |url= http://books.google.com/books?id=-P83AAAAIAAJ&pg=PA7&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false }}</ref>
 
====विलुप्त====
[[File:Fourpeaked-fumaroles-cyrus-read1.JPG|thumb|Fourpeaked ज्वालामुखी, सेप्टेम्बर 2007 मा अलास्का पछि 10,000 भन्दा अधिक वर्ष को लागि विलुप्त सोचा जा रहेको छ ,.]]
[[File:Rinjani 1994.jpg|thumb|1994 मा माउंट Rinjani Lombok, इंडोनेशिया मा विस्फोट]]
विलुप्त ज्वालामुखी उन छ कि वैज्ञानिकहरु ले फेरि फूटना को संभावना हैन मानते, किनकी ज्वालामुखी अब एक magma को आपूर्ति को छ। विलुप्त ज्वालामुखी को उदाहरण हवाई मा धेरै ज्वालामुखी हो - प्रशांत महासागर मा सम्राट Seamount चेन, Hohentwiel, Shiprock र [[नेदरल्याण्ड्स|नीदरलैंडनेदरल्यान्ड्स]] मा Zuidwal ज्वालामुखी. एडिनबर्ग क्यासल स्कटल्याण्ड मा मशहूर एक विलुप्त ज्वालामुखी को माथि स्थित छ। अन्यथा, एक ज्वालामुखी वास्तव मा विलुप्त छ कि प्राय तय गरेर पाउन मुश्किल छ। किनकी "ठूलो ज्वालामुखी" काल्डेरा एस ज्वालामुखी कहिले काँही साल को लाखहरुमा नापयो lifespans हुन सक्छ, एक काल्डेरा छ कि वर्ष को हजारहरु को दसियहरुमा एक विस्फोट को उत्पादन गरेन विलुप्त को सट्टा निष्क्रिय विचार भएको संभावना छ। केहिकेही volcanologists निष्क्रिय को रूप मा विलुप्त ज्वालामुखी को उल्लेख छ, हुनत यस शब्द अब बढी अधिक सामान्यतः प्रयोग गरिन्छ को लागि एक पल्ट ज्वालामुखीहरू को लागि विलुप्त हो सोचा.
 
====निष्क्रिय====
पङ्क्ति १२८:
===ज्वालामुखीहरू को प्रौद्योगिकी वर्गीकरण===
====ज्वालामुखीय चेतावनी स्तर====
ज्वालामुखीहरू मध्ये तीन साधारण लोकप्रिय वर्गीकरण व्यक्तिपरक हुन सक्छ बढी केहिकेही विलुप्त गरिएको छ सोचा ज्वालामुखी फेरि भडक उठी छ। झूठा विश्वास छ कि उनि जोखिम मा जब मा या एक ज्वालामुखी को नजिकै रहन वाला छैनन् देखि मान्छे को रोकन मा मदद गर्न को लागि, देशहरु को नयाँ वर्गीकरण अपनाएको छ गर्न को लागि विभिन्न स्तरहरु र ज्वालामुखी गतिविधि को चरणहरु को वर्णन छ। <ref>{{cite web|url=http://www.volcanolive.com/alerts.html |title=Volcanic Alert Levels of Various Countries |publisher=Volcanolive.com |accessdate=August 22, 2011}}</ref> केहिकेही चेतावनी सिस्टम अलग संख्या या रंग को उपयोग गर्न को लागि विभिन्न चरणहरु लाई नामित गर्न सक्छन्. अन्य प्रणालिहरु रंग र शब्दहरु को उपयोग गर्नुहोस। केहिकेही सिस्टम दुवै को एक संयोजन को उपयोग गर्नुहोस।
 
====संयुक्त राज्य अमेरिका को ज्वालामुखी चेतावनी योजनाहरू====
पङ्क्ति १३४:
 
==उल्लेखनीय ज्वालामुखी==
[[File:Koryaksky_volcano_PetropavlovskKoryaksky volcano Petropavlovsk-Kamchatsky_octKamchatsky oct-2005.jpg|thumb|Kamchatka प्रायद्वीप, सुदूर पूर्वी रूस Koryaksky ज्वालामुखी पैट्रोपेवलस्क - कैमचैट्स्की मा ऊंचा.]]
{{Main|Lists of volcanoes|Decade Volcanoes}}
दशक ज्वालामुखी 16 ज्वालामुखी बडे, विनाशकारी eruptions र आबादी वाला क्षेत्रहरु को लागि निकटता को आफ्नो इतिहास को प्रकाश मा विशेष रूप ले अध्ययन को योग्य भएको रूप मा ज्वालामुखी विज्ञान र रसायन विज्ञान को इंटरनेशनल एसोसिएशन (IAVCEI) पृथ्वी को आंतरिक द्वारा को पहिचान हों. उनि दशक ज्वालामुखी नाम मा गर्दै होन् किनकी यस परियोजना को प्राकृतिक आपदा न्यूनीकरण को लागि संयुक्त राष्ट्र प्रायोजित अन्तरराष्ट्रीय दशक को भाग को रूप मा शुरू भएको थियो। 16 वर्तमान दशक ज्वालामुखी
पङ्क्ति १६९:
अलग ज्वालामुखी ग्याँस तों को सांद्रता मा एकदम एक ज्वालामुखी देखि अर्को गर्न को लागि भिन्न हुन सक्छन्. जल वाष्प सामान्यतया सबै भन्दा प्रचुर मात्रा मा ज्वालामुखी ग्याँस, कार्बन डाइओक्साइड र सल्फर डाइओक्साइड द्वारा पीछा गरेको छ। अन्य प्रमुख ज्वालामुखी ग्याँसहरु हाइड्रोजन सल्फाइड, हाइड्रोजन क्लोराइड, र हाइड्रोजन फ्लोराइड शामिल हैं। सानो र ट्रेस ग्याँसहरु को एक ठूलो संख्या ज्वालामुखी उत्सर्जन मा पनि पाए जान्छन्, उदाहरण को लागि [[हाइड्रोजन|हाइड्रोजन,]] कार्बन मोनोआक्साइड, हेलोकार्बन, कार्बनिक यौगिकहरु, र अस्थिर धातु क्लोराइड.
 
बडे, विस्फोटक ज्वालामुखी विस्फोट समताप मंडल मा पानी वाष्प (एच <sub>2</sub> हे), कार्बन डाइओक्साइड (सीओ <sub>2),</sub> सल्फर डाइओक्साइड <sub>(2</sub> एसओ), हाइड्रोजन क्लोराइड (एचसीएल), हाइड्रोजन फ्लोराइड (HF) र खरानी (रक र कुस्र्न pulverized) इंजेक्षन पृथ्वी को सतह ले माथि 16-32 किलोमीटर (10-20 मील) को ऊंचाइयहरुलाई. यिनी इंजेक्शनों देखि सबै भन्दा महत्वपूर्ण प्रभाव सल्फर डाइओक्साइड को रूपांतरण देखि सल्फ्यूरिक एसिड (एच <sub>2</sub> अतः <sub>4),</sub> जुन समताप मंडल मा जोड देखि संघनित ठीक सल्फेट एयरोसौल्ज फारम आउछन्. एयरोसौल्ज बढाने को लागि पृथ्वी को एलबेडो फिर्ता अन्तरिक्ष मा [[सूर्य|सूर्य]] देखि विकिरण को प्रतिबिंब - र यस तरिका शान्त पृथ्वी को तल्लो वायुमंडल या क्षोभ मंडल, तथापि, उनि पनि गर्मी को अवशोषित पृथ्वी ले निकलने, जसबाट समताप मंडल वार्मिंग. पछिल्लो सताब्दी को समयमा धेरै eruptions अप गर्न को लागि पृथ्वी को सतह मा एक देखि तीन वर्ष को अवधि को लागि आधा भन्दा एक डिग्री (फारेनहाइट पैमाने) को औसत तापमान मा गिरावट को कारण हो - Huaynaputina को विस्फोट देखि सल्फर डाइओक्साइड शायद 1601 को रूसी अकाल को कारण हुन्छ -1603. <ref>{{cite web |author=University of California - Davis |title=Volcanic Eruption Of 1600 Caused Global Disruption |date=April 25, 2008 |work=ScienceDaily |url=http://www.sciencedaily.com/releases/2008/04/080423135236.htm}}</ref>
 
एक प्रस्तावित ज्वालामुखी जाडोहरु ग भयो। 70000 साल पहिले इंडोनेशिया मा सुमात्रा द्वीप मा पोखरी तोबा supereruption पछि. <ref> " [http://www.sciencedaily.com/releases/2009/11/091123142739.htm ठूलो ज्वालामुखी विस्फोट सुमात्रा मा भारत 73,000 साल पहिले deforested] ". ''साइंसडेली.'' 24 नोभेम्बर, 2009.</ref> तोबा तबाही सिद्धान्त जुन केहिकेही मानवविज्ञानी र archeologists सदस्यता लेने को लागि को अनुसार, यो वैश्विक परिणाम थियो, <ref> " [http://www.bbc.co.uk/sn/prehistoric_life/human/human_evolution/new_batch1.shtml नयाँ बैच - 150.000 साल पहिले] ". बीबीसी - विज्ञान र प्रकृति - मनुष्य को विकास.</ref> सबै भन्दा त जिउँदो मान्छे को हत्या बढी एक जनसंख्या टोंटी छ कि आज सबै मनुष्यहरु को आनुवंशिक विरासत प्रभावित बनाने. <ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2975862.stm|title=When humans faced extinction|publisher=BBC|date=June 9, 2003|accessdate=January 5, 2007}}</ref> माउंट Tambora 1815 विस्फोट वैश्विक जलवायु विसंगतियों कि "एक ग्रीष्मकालीन बिना वर्ष" को रूप मा जानिन्छ उत्तरी अमेरिकी र यूरोपीय मौसम मा प्रभाव को कारण भन्दा एक बन गया. <ref> [http://books.google.com/books?id=ipNcKc0Mv5IC&amp;pg=PA155&amp;dq&amp;hl=en#v=onepage&amp;q=&amp;f=false ''मानव इतिहास मा ज्वालामुखी: प्रमुख विस्फोट को प्रभाव दूरगामी है'' ] . Jelle Zeilinga डे बोअर, डोनाल्ड थिओडोर सैंडर्स (2002). प्रिंसटन यूनिभर्सिटी प्रेस. पी. 155. 0-691-05081-3 ISBN</ref> कृषि खेतिहरु मा विफल रहेको छ र पशुहरू को उत्तरी गोलार्ध को ज्यादा मा मृत्यु हो गई, एक 19 औं सताब्दी को सबै भन्दा खराब अकाल मा जसको परिणामस्वरूप. <ref>{{cite journal |last=Oppenheimer |first=Clive |title=Climatic, environmental and human consequences of the largest known historic eruption: Tambora volcano (Indonesia) 1815 |journal=Progress in Physical Geography |volume=27|issue=2|year=2003|pages=230-259|doi=10.1191/0309133303pp379ra}}</ref> 1740-41 को ठंड जाडोहरु, जुन उत्तरी युरोप मा व्यापक अकाल को नेतृत्व मा पनि एक ज्वालामुखी विस्फोट को लागि आफ्नो मूल कर्जदार हुन सक्छ। <ref> " [http://press.princeton.edu/chapters/s8857.html Ó Grada, सी.: अकाल: एक लघु इतिहास] ". प्रिंसटन यूनिभर्सिटी प्रेस.</ref>
 
यो सुझाव दिइएको छ कि ज्वालामुखी गतिविधि को कारण या अन्त Ordovician, Permian-Triassic, स्वर्गीय डेवोनियन जन विलुप्त होने, बढी संभवतः अरूहरूको लागि योगदान दिए। ठूलो मात्रा मा विस्फोटक घटना जुन साइबेरियाई जाल, पृथ्वी को भूवैज्ञानिक इतिहास को पछिल्लो 500 मिलियन वर्ष को सबै भन्दा ठूलो ज्ञात ज्वालामुखी को घटनाहरू को एक, को गठन एक लाख साल को लागि जारी राखएको छ र "मरने महान" को संभावना कारण लगभग 250 मिलियन मानयो साल पहिले, <ref> " [http://dsc.discovery.com/convergence/supervolcano/others/others_07.html Yellowstone सुपर दीदी] ". डिस्कवरी चैनल.</ref> जुन मौजूदा प्रजातिहरु मध्ये 90% समय मा मारे गए हो अनुमान हो. <ref>
{{cite book|author=Benton M J|year=2005|title=When Life Nearly Died: The Greatest Mass Extinction of All Time|publisher=Thames & Hudson|isbn=978-0-500-28573-2}}</ref>
 
सल्फेट एयरोसौल्ज पनि उनको सतहहरु मा जटिल रासायनिक प्रतिक्रियाहरू छ कि वायुमंडल मा क्लोरीन र नाइट्रोजन रासायनिक प्रजातिहरु मा परिवर्तन को बढावा दिन को लागि. यस आशय, बढयो chlorofluorocarbon प्रदूषण देखि समताप मंडल को क्लोरीन को स्तर संग मिलएर, क्लोरीन मोनोओक्साइड (ClO), जुन ओजोन को नष्ट गर्छ <sub>(3</sub> ओ) उत्पन्न गर्दछ। को रूप मा को एयरोसौल्ज बढन र जमना, उनि माथि troposphere जहां उनि सिरस बादल एस को लागि नाभिक को रूप मा सेवा बढी अगाडी पृथ्वी को विकिरण संतुलन को संशोधित मा बसने. हाइड्रोजन क्लोराइड (एचसीएल) र हाइड्रोजन फ्लोराइड (HF) को अधिकांश विस्फोट बादल मा पानी को थोपाहरु मा भंग गर्दै छन् बढी चाँडैी देखि अम्ल वर्षा को रूप मा भूमि मा गिर जान्छन्. इंजेक्शन खरानी पनि समताप मंडल भन्दा छिटोी देखि गिर जान्छ, यसको बारे मा सबै भन्दा अधिक एक केहिकेही हफ्ताहरुको लागि धेरै दिनहरु को भित्र हटा दिइन्छ। अन्त मा, विस्फोटक ज्वालामुखी विस्फोट ग्रीनहाउस ग्याँस कार्बन डाइओक्साइड जारी छ र यस प्रकार biogeochemical चक्र को लागि एक कार्बन को गहिरो स्रोत प्रदान गर्छन.
 
ज्वालामुखीहरू देखि ग्याँस उत्सर्जन अम्ल वर्षा को लागि एक प्राकृतिक योगदान गर्दै छन्. कार्बन डाइओक्साइड को 130 देखि 230 (+१४५ मिलियन देखि 255 मिलियन साना टन) प्रत्येक वर्ष teragrams बारे मा ज्वालामुखी गतिविधि विज्ञप्ति. <ref>{{cite web|url=http://volcanoes.usgs.gov/Hazards/What/VolGas/volgas.html|title=Volcanic Gases and Their Effects|accessdate=June 16, 2007|publisher=U.S. Geological Survey}}</ref> ज्वालामुखीय eruptions पृथ्वी को वायुमंडल मा एयरोसौल्ज इंजेक्षन सक्छ। ठूलो इंजेक्शन असामान्य रूप ले रंगीन sunsets को रूप मा यस तरिका को दृश्य प्रभाव पैदा गर्न सक्छ र यसलाई चिसो गरेर मुख्य रूप ले वैश्विक जलवायु को प्रभावित गर्न सक्छन्. ज्वालामुखीय eruptions ज्वालामुखी चट्टानहरु को अपक्षय प्रक्रिया को माध्यम ले माटो मा पोषक तत्वहरु लाई जोडने को पनि लाभ प्रदान गर्छन. यो उपजाऊ माटो बिरुवाहरु र विभिन्न खेतिहरु को विकास मा सहायता. ज्वालामुखीय eruptions पनि नयाँ द्वीपहरु बना सकते छन्, magma चिसो र पानी संग संपर्क मा solidifies.
 
Eruptions द्वारा हावा मा फेंक दिए ऐश विमान को लागि एक खतरा पेश गर्न सक्छन्, विशेष रूप ले जेट विमान जहां कण उच्च ओपरेटिंग तापमान देखि पिघल जान सक्छ। इंडोनेशिया मा Galunggung को विस्फोट पछि, 1982 र 1989 मा खतरनाक मुठभेडों माउंट रीडाउट मा अलास्का को विस्फोट पछि यस घटना को बारे मा जागरूकता उठाया. नौ ज्वालामुखीय खरानी सलाहकार केन्द्र अन्तरराष्ट्रीय नागर विमानन संगठन द्वारा खरानी पछिलों को निगरानी र पायलटों तदनुसार सल्लाह स्थापित गरियो थिए। Eyjafjallajökull को 2010 eruptions युरोप मा हवाई यात्रा गर्न को लागि ठूलो बाधा को कारण हुन्छ।
पङ्क्ति १८४:
==अन्य ग्रहहरु निकायहरु मा ज्वालामुखी==
[[File:Tvashtarvideo.gif|left|thumb|Tvashtar ज्वालामुखी बृहस्पतिग्रह चंद्रमा Io को सतह को माथि एक पंख 330 किलोमीटर (205 मील) गूँज उठइन्छ।]]
[[File:Olympus Mons.jpeg|thumb|upright|ओलंपस मन्स (लैटिनल्याटिन, "माउंट ओलिंप") को सबै भन्दा अग्लो हाम्रो सौर मंडल मा ज्ञात पर्वत, मंगलग्रह मा स्थित छ।]]
{{Main|Geology of the Moon|Geology of Mars|Volcanism on Io|Volcanism on Venus}}
 
पृथ्वी को [[चन्द्रमा|चंद्रमा]] कुनै ठूलो ज्वालामुखी र कुनै वर्तमान ज्वालामुखी गतिविधि हो, हुनत हाल नै मा सबूत देखि थाहा हुन्छ कि यो अझै पनि एक आंशिक रूप ले पिघला भयो कोर को अधिकारी हुन सक्छ। <ref>{{cite journal | author=M. A. Wieczorek, B. L. Jolliff, A. Khan, M. E. Pritchard, B. P. Weiss, J. G. Williams, L. L. Hood, K. Righter, C. R. Neal, C. K. Shearer, I. S. McCallum, S. Tompkins, B. R. Hawke, C. Peterson, J, J. Gillis, B. Bussey | title=The Constitution and Structure of the Lunar Interior | journal=Reviews in Mineralogy and Geochemistry | year=2006 | volume=60 | issue=1 | pages=221-364 | doi= 10.2138/rmg.2006.60.3 }}</ref> हुनत, चंद्रमा (गहरा पैच चाँद मा देखा) मारिया, चन्द्र उपत्यका र गुंबदों को रूप मा धेरै ज्वालामुखी सुविधाहरू छ।
 
[[शुक्रग्रह|शुक्र]] ग्रह एक सतह कि 90% बेसाल्ट छ, यो दर्शाउइन्छ कि ज्वालामुखी यसको सतह को आकार दिन मा एक प्रमुख भूमिका निभाए छ। ग्रह एक प्रमुख वैश्विक resurfacing घटना थियो हुन सक्छ को बारे मा 500 मिलियन साल पहिले, <ref>{{cite web | author=D.L. Bindschadler | year = 1995 |title = Magellan: A new view of Venus' geology and geophysics | publisher = American Geophysical Union |doi=10.1029/95RG00281 }}</ref> के वैज्ञानिकबाट सतह मा प्रभाव craters को घनत्व देखि बता सकते हैं। लाभा प्रवाह ठूलो मात्रा मा गर्दै छन् र पृथ्वी मा मौजूद हैन ज्वालामुखी को रूपहरु को रूप मा राम्रो तरिकाले हुन्छन्. ग्रह को वातावरण र बिजुली को टिप्पणिहरु मा परिवर्तन हिड रहे ज्वालामुखी विस्फोट को लागि जिम्मेदार ठहरायाइएको छ, हुनत चाहे या हैन वीनस अझै पनि सक्रिय ज्वालामुखी छ कुनै पुष्टि छ। हुनत, मैगलन जांच देखि लग रडार शिखर सम्मेलन को नजिकै खरानी प्रवाह को रूप मा बढी उत्तरी दिशा मा अपेक्षाकृत हाल नै मा वीनस को उच्चतम ज्वालामुखी Maat मन्स मा ज्वालामुखी गतिविधि को लागि सबूत छ, ठेगाना चला.
 
[[मंगलग्रह|मंगलग्रह]] मा धेरै विलुप्त ज्वालामुखी छन्, जस मध्ये चार विशाल ढाल ज्वालामुखी हो अब सम्म पृथ्वी मा कसै संग पनि बडा. उनि Arsia मन्स, Ascraeus मन्स, Hecates Tholus, ओलंपस मन्स, र Pavonis मन्स शामिल हैं। यो ज्वालामुखी धेरै वर्ष को लाखों मान्छे को लागि विलुप्त गरइएको छ, तर यूरोपीय ''मार्स एक्सप्रेस'' अन्तरिक्ष यान सबूत छ कि हाल नै मा ज्वालामुखी गतिविधि मंगलग्रह मा हुन सक्छ को रूप मा राम्रो तरिकाले भयो पाउयाइयो छ। <ref name="ESAmarsvolcanoes">{{cite web|url=http://www.esa.int/esaMI/Mars_Express/SEMLF6D3M5E_0.html|title=Glacial, volcanic and fluvial activity on Mars: latest images |publisher=[[European Space Agency]]|accessdate=August 17, 2006|date=February 25, 2005}}</ref> <ref name="ESAmarsvolcanoes">< /ref>
 
[[बृहस्पतिग्रह|बृहस्पतिग्रह]] चंद्रमा Io बृहस्पतिग्रह संग ज्वारीय बातचीत को कारण देखि सौर प्रणाली मा सबै भन्दा सक्रिय ज्वालामुखी वस्तु हो. यो ज्वालामुखी छ कि सल्फर, सल्फर डाइओक्साइड र सिलिकेट रक फूटना संग कवर गरिन्छ, बढी एक परिणाम को रूप मा, Io resurfaced लगातार गरे जा रहेको छ . यसको लाभा सौर प्रणाली मा कहीं पनि ज्ञात गर्म तापमान 1800 कश्मीर (पन्द्रह सय डिग्री सेल्सियस) भन्दा अधिक संग गर्दै छन्. फरवरी 2001 मा, सबै भन्दा बडा सौर प्रणाली मा दर्ज ज्वालामुखी विस्फोट Io मा भयो। <ref> [http://keckobservatory.org/news/exceptionally_bright_eruption_on_io_rivals_largest_in_solar_syatem/ "Io मा असाधारण उज्ज्वल विस्फोट सौर प्रणाली मा सबै भन्दा बडा प्रतिद्वंद्वियों"] , 13 नोभेम्बर, 2002.</ref> यूरोपा, बृहस्पतिग्रह गलीली चंद्रमा एस को सबै भन्दा सानो, पनि गर्न को लागि एक सक्रिय ज्वालामुखी प्रणाली छ कि यसको ज्वालामुखी गतिविधि, जुन उदासीन सतह मा बरफ मा जम्मा दिइन्छ पानी को रूप मा पुरा तरिकाले छ, को छोडेर प्रकट हुन्छ। यस प्रक्रिया cryovolcanism को रूप मा जानिन्छ, र जाहिरा तरिका मा सौर प्रणाली को बाहिरी ग्रह को चन्द्रमाहरू मा सबै भन्दा साधारण छ।
 
मल्लाह 2 अन्तरिक्ष यान 1989 मा ट्राइटन [[नेप्च्युन|नेप्च्यून]] को एक चाँद मा cryovolcano es (बर्फ ज्वालामुखी) मनाया, र 2005 मा कैसिनी-Huygens जांच Enceladus, [[शनिग्रह|शनि]] को चाँद देखि जमे भएका erupting कणहरु को फव्वारे फोटो. <ref>{{cite web|url=http://www.pparc.ac.uk/Nw/enceladus.asp |title=Cassini Finds an Atmosphere on Saturn's Moon Enceladus' |publisher=Pparc.ac.uk |accessdate=October 24, 2010}}</ref> उत्सर्ग पानी, तरल नाइट्रोजन, धूल, या मीथेन यौगिकबाट बना हुन सक्छ। कैसिनी-Huygens पनि [[शनिग्रह|शनि]] इआन चंद्रमा टाइटन, जुन आफ्नो वातावरण मा पाया मीथेन को एक महत्वपूर्ण स्रोत मानयो जा रहेको छ मा एक cryovolcano मीथेन उगल को सबूत मिल्यो. <ref>{{cite web|url=http://www.newscientist.com/article.ns?id=dn7489 |title=Hydrocarbon volcano discovered on Titan|date=June 8, 2005 |publisher=Newscientist.com |accessdate=October 24, 2010}}</ref> यो theorized छ क्विपर बैल्ट ओब्जेक्ट क्वाओआर मा cryovolcanism पनि मौजूद हुन सक्छ।
 
Exoplanet Corot देखि 7b, जुन पारगमन द्वारा 2009 मा पाउयाइयो थियो, अध्ययन गरेको छ कि पाहुना स्टार देखि ज्वारीय हीटिंग धेरै ग्रह र पडोसी ग्रहहरु को करीब को 2010 को एक अध्ययन तीव्र ज्वालामुखी Io गर्न को लागि त्यहि तरिका को गतिविधि उत्पन्न गर्छन. <ref>{{cite web|last=Jaggard|first=Victoria|title="Super Earth" May Really Be New Planet Type: Super-Io|work=National Geographic web site daily news|publisher=[[National Geographic Society]]|date=February 5, 2010|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2010/02/100205-new-type-planet-corot-7b-io/|accessdate=March 11, 2010}}</ref>
 
==ज्वालामुखी संग सम्वन्धित पारंपरिक मान्यताहरू==
पङ्क्ति २४५:
*[http://volcano.oregonstate.edu/ ज्वालामुखी विश्व]
*[http://www.worsleyschool.net/science/files/volcano/page.html Volcanos] (Worsley स्कूल)
 
[[श्रेणी:ज्वालामुखी]]
[[श्रेणी:भूवैज्ञानिक खतराहरू]]
Line २५२ ⟶ २५३:
[[श्रेणी:ज्वालामुखी चट्टानहरु]]
[[श्रेणी:ज्वालामुखी विज्ञान]]
 
 
{{Link GA|et}}
पङ्क्ति २६०:
{{Link FA|hu}}
{{Link FA|sk}}
 
[[kbd:Къэбэкъауэ]]
[[af:Vulkaan]]
[[am:እሳተ ገሞራ]]
[[an:Vulcán]]
[[ang:Fȳrbeorȝ]]
[[ar:بركان]]
[[anarz:Vulcánبركان]]
[[ast:Volcán]]
[[az:Vulkan]]
[[bn:আগ্নেয়গিরি]]
[[ba:Вулкан]]
[[bat-smg:Vulkans]]
[[be:Вулкан]]
[[be-x-old:Вулькан (геалёгія)]]
[[bg:Вулкан]]
[[bn:আগ্নেয়গিরি]]
[[bo:མེ་རི།]]
[[bs:Vulkan]]
[[br:Menez-tan]]
[[bs:Vulkan]]
[[ca:Volcà]]
[[ckb:گڕکان]]
[[co:Volcanu]]
[[cs:Sopka]]
[[cv:Вулкан (геологи)]]
[[cs:Sopka]]
 
[[en:Volcano]]
[[sn:Chikwatamabwe]]
[[co:Volcanu]]
[[cy:Llosgfynydd]]
[[da:Vulkan]]
[[de:Vulkan]]
[[et:Vulkaan]]
[[el:Ηφαίστειο]]
[[en:Volcano]]
[[eo:Vulkano]]
[[es:Volcán]]
[[eoet:VulkanoVulkaan]]
[[eu:Sumendi]]
[[fa:آتشفشان]]
[[fi:Tulivuori]]
[[fiu-vro:Tulõmägi]]
[[fr:Volcan]]
[[fur:Vulcan]]
[[fy:Fulkaan]]
[[fur:Vulcan]]
[[ga:Bolcán]]
[[gan:火山]]
[[gd:Beinn-theine]]
[[gl:Volcán]]
[[gan:火山]]
[[gu:જ્વાળામુખી]]
[[kohe:화산הר געש]]
[[hy:Հրաբուխ]]
[[hi:ज्वालामुखी]]
[[hr:Vulkan]]
[[ioht:VolkanoVòlkan]]
[[ilohu:BulkánTűzhányó]]
[[idhy:Gunung berapiՀրաբուխ]]
[[ia:Vulcano]]
[[id:Gunung berapi]]
[[ilo:Bulkán]]
[[io:Volkano]]
[[is:Eldstöð]]
[[it:Vulcano]]
[[heja:הר געש火山]]
[[jv:Gunung geni]]
[[kn:ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]]
[[ka:ვულკანი]]
[[kbd:Къэбэкъауэ]]
[[kk:Жанартау]]
[[kn:ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]]
[[rw:Ikirunga]]
[[swko:Volkeno화산]]
[[htksh:VòlkanVulkahn]]
[[ku:Volkan]]
[[ky:Жанар Тоо]]
[[la:Mons ignifer]]
[[lv:Vulkāns]]
[[lb:Vulkan]]
[[lt:Ugnikalnis]]
[[li:Vulkaan]]
[[ln:Ngómbá-mɔ̌tɔ]]
[[lmo:Vulcan]]
[[huln:TűzhányóNgómbá-mɔ̌tɔ]]
[[lt:Ugnikalnis]]
[[lv:Vulkāns]]
[[mk:Вулкан]]
[[ml:അഗ്നിപർവ്വതം]]
[[mn:Галт уул]]
[[mr:ज्वालामुखी]]
[[xmf:ვულკანი]]
[[arz:بركان]]
[[ms:Gunung berapi]]
[[mn:Галт уул]]
[[my:မီးတောင်]]
[[nah:Tletepētl]]
[[nds:Vulkan]]
[[etnds-nl:Vulkaan]]
[[nl:Vulkaan]]
[[nds-nlnn:VulkaanVulkan]]
[[ja:火山]]
[[no:Vulkan]]
[[nn:Vulkan]]
[[nrm:Montangne dé feu]]
[[oc:Volcan]]
[[om:Volcano]]
[[pnb:اگپہاڑ]]
[[pap:Volkan]]
[[nds:Vulkan]]
[[pl:Wulkan]]
[[pnb:اگپہاڑ]]
[[pt:Vulcão]]
[[kshqu:VulkahnAriq]]
[[ro:Vulcan (geografie)]]
[[quru:AriqВулкан]]
[[rue:Вулкан]]
[[rurw:ВулканIkirunga]]
[[sa:अग्निपर्वतः]]
[[sc:Vulcanu]]
[[scn:Vurcanu (gioluggìa)]]
[[sco:Volcanae]]
[[sqsh:VullkaniVulkan]]
[[scn:Vurcanu (gioluggìa)]]
[[si:යමහල්]]
[[simple:Volcano]]
[[sk:Sopka]]
[[sl:Ognjenik]]
[[sn:Chikwatamabwe]]
[[so:Fulkaano]]
[[ckbsq:گڕکانVullkani]]
[[sr:Вулкан]]
[[sh:Vulkan]]
[[fi:Tulivuori]]
[[sv:Vulkan]]
[[tlsw:BulkanVolkeno]]
[[ta:எரிமலை]]
[[tt:Вулкан]]
[[te:అగ్నిపర్వతం]]
[[th:ภูเขาไฟ]]
[[tg:Вулқон]]
[[th:ภูเขาไฟ]]
[[tl:Bulkan]]
[[tr:Yanardağ]]
[[tt:Вулкан]]
[[ug:Yanardag]]
[[uk:Вулкан]]
[[ur:آتش فشاں]]
[[ug:Yanardag]]
[[vec:Volcan]]
[[vi:Núi lửa]]
[[fiu-vro:Tulõmägi]]
[[wa:Volcan]]
[[vls:Vulkoan]]
[[wa:Volcan]]
[[war:Bulkan]]
[[xmf:ვულკანი]]
[[yi:וואולקאן]]
[[zh-yue:火山]]
[[bat-smg:Vulkans]]
[[zh:火山]]
[[jazh-yue:火山]]
"https://ne.wikipedia.org/wiki/ज्वालामुखी" बाट अनुप्रेषित