"ज्वालामुखी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

Translated from http://en.wikipedia.org/wiki/Volcano (revision: 515156767) using http://translate.google.com/toolkit with about 32% human translations.
 
Translating to Nepali using Nepali Wikipedia Translator
पङ्क्ति २:
{{about|the geological feature}}
{{pp-semi|small=yes}}
[[File:MtCleveland ISS013-E-24184.jpg|thumb|300px|अलास्का कीको Aleutian द्वीप मेंमा क्लीवलैंडक्लीवल्याण्ड ज्वालामुखी अंतरराष्ट्रीयअन्तर्राष्ट्रीय अंतरिक्षअन्तरिक्ष स्टेशन, मई 2006 सेदेखि फोटो खिंचवाने.]]
[[File:Pinatubo ash plume 910612.jpg|thumb|Plumes ऐश 1991 मेंमा माउंट Pinatubo, फिलीपींस मेंमा climactic विस्फोट केको दौरानसमयमा 19 किलोमीटर कीको ऊंचाई परमा पहुंच गयापुग्यो.]]
'''ज्वालामुखी''' एक खुलेको वा टूटेको स्थान, खाल्टो वा एक ग्रहको सतह वा क्रस्ट हो, जुन सतह भन्दा तल बाट तातो magma, ज्वालामुखीको खरानी र ग्याँसहरू लाइ निस्कने बाटो दिन्छ।
 
ज्वालामुखीहरू साधारणतया विवर्तनिक प्लेटहरु भएको स्थानमा जहां diverging रहेको हुन्छ वा converging भएको हुन्छ त्यस्तो स्थानमा पाइन्छन्। एक मध्य समुद्री रिज, मध्य अटलांटिक रिज उदाहरण केको लिए, मुक़्तलिफ़मुक्तलिफ विवर्तनिक प्लेट खींच अलग सेभन्दा एक कीको वजहकारण सेदेखि ज्वालामुखी केको उदाहरण हैहो, अग्नि कीको प्रशांत रिंग संसृत विवर्तनिक प्लेटोंप्लेटहरु द्वारा एक साथ आने केको कारण ज्वालामुखीहरू मेंमा सेभन्दा एक उदाहरण हैहो. यसको विपरीत, ज्वालामुखी साधारण तरिकालेतरिका बन्दैनमा बनाइन्छ हैन दुइ विवर्तनिक जहां एक दोश्रो को अतीत प्लेटहरु घिसारिन्छस्लाइड. ज्वालामुखी भीपनि जहाँ वहाँ खींच और प्लेटें, जैसेजस्तै के अंदरूनीको हिस्सोंभित्री मेंभागहरुमा पृथ्वी कीको पपड़ीपपडी केको thinning पूर्वी अफ्रीकी दरार, वेल्स ग्रे - Clearwater ज्वालामुखी क्षेत्र औरबढी उत्तरी अमेरिका मेंमा रियो ग्रांडे दरार मेंमा करगर्न सकते हैंसक्छन्,. ज्वालामुखी केको इसयस प्रकार केको "प्लेट परिकल्पना" ज्वालामुखी कीको छतरी केको नीचेतल गिर जाता है.जान्छ। <ref name="Foulger">{{cite book |title=Plates vs. Plumes: A Geological Controversy |author=Foulger, G.R. |url=http://www.wiley.com/WileyCDA/WileyTitle/productCd-1405161485.html |year=2010 |isbn=978-1-4051-6148-0 |publisher=Wiley-Blackwell}}</ref> प्लेट सीमाहरू सेभन्दा दूरटाढा ज्वालामुखी भीपनि पोशिश पंख एस केको रूप मेंमा समझायाबुझायाइएको गयाछ। है। इनयिनी तथाकथित "hotspots", उदाहरण केको लिएलागि हवाई, magma साथ कोर पोशिश सीमा, 3000 किमी धरती मेंमा गहरेगहिरो सेदेखि diapir उमड़नेउमडने सेदेखि उत्पन्न माने कर रहे हैं।गर्दै छन्.
 
Erupting ज्वालामुखी विस्फोट केको तत्काल आसपासनजिकै केको क्षेत्र मेंमा हीनै नहींहैन, कईधेरै खतरोंखतराहरू पैदा कर सकते हैं।गर्न सक्छन्. ज्वालामुखीय राखखरानी विमान केको लिएलागि एक खतरा हो सकताहुन हैसक्छ, विशेष रूप मेंमा जेट इंजनइन्जिन के साथसंग उन जहां राखखरानी केको कणोंकणहरु उच्च ऑपरेटिंगओपरेटिंग तापमान सेदेखि पिघलाया जाजान सकतासक्छ। है। बड़ेठूलो eruptions एश और सल्फ्यूरिक एसिड कीको बूंदोंथोपाहरु केको रूप मेंमा [[सूर्य|सूरजसूर्य]] अस्पष्ट और पृथ्वी केको निचलेतल्लो वायुमंडल या troposphere शांतशान्त तापमान को प्रभावित करगर्न सकते हैंसक्छन्, लेकिनतर, वेउनि भीपनि अवशोषित गर्मी पृथ्वी सेले निकलने वालीवाला है, जिससेजसबाट समताप मंडल वार्मिंग। वार्मिंग. ऐतिहासिक, तथाकथित ज्वालामुखी सर्दिहरूजाडोहरु एस भयावहभयात्यो अकाल s काको कारण है। हो.
 
==व्युत्पत्ति==
शब्द ''ज्वालामुखी'' Vulcano, इटलीइटाली केको वातज द्वीप मेंमा एक ज्वालामुखी द्वीप बारी मेंमा नाम जिसकाजसको वालकैन, रोमन पौराणिक कथाहरू मेंमा आगआगो कीको एक देवता केको नाम सेले निकलती हैहो केको नाम सेले ली गई है। छ। <ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=volcano |title=Volcano |work=Online Etymology Dictionary |author=Douglas Harper |date=November 2001 |accessdate=June 11, 2009}}</ref> ज्वालामुखी केको अध्ययन ज्वालामुखी कहा जाता हैभनिन्छ, कभीकहिले कभीकाँही वर्तनी ''vulcanology। vulcanology.''
 
==प्लेट विवर्तनिकी==
[[File:Spreading ridges volcanoes map-en.svg|thumb|360px|और हाल हीनै मेंमा उप हवाई ज्वालामुखी - मुक़्तलिफ़मुक्तलिफ प्लेट (समुद्रीय फैल लकीरें OSR) सीमाहरू दिखा नक्शा.]]
 
===मुक़्तलिफ़मुक्तलिफ प्लेट सीमाहरू===
{{Main|Divergent boundary}}
मध्य समुद्री लकीरें, दोदुइ विवर्तनिक प्लेट एक दूसरेदोश्रो सेदेखि हट जाना. नईनयाँ समुद्री क्रस्ट गर्म पिघला हुआभयो रॉकरक धीरे धीरे ठंडाचिसो और solidifying सेदेखि गठन कियागरे जा रहारहेको छ है. क्रस्ट विवर्तनिक प्लेटोंप्लेटहरु केको पुल केको कारण मध्य समुद्री लकीरें परमा बहुतधेरै पतली है.पातलो छ। परत केको thinning केको कारण दबाव कीको रिहाई adiabatic विस्तार करनेगर्न केको लिए होतालागि हैहुन्छ, और विरासत काको आंशिक पिघलने केको ज्वालामुखी केको कारण और नएनयाँ समुद्री क्रस्ट बनाने. हाल मुक़्तलिफ़मुक्तलिफ प्लेट सीमाहरू महासागरों केको तल परमा हैंछन्, इसलिएयसैले सबसेसबै भन्दा ज्वालामुखी गतिविधि पनडुब्बी है, नईनयाँ seafloor बनाने. काला धूम्रपान है या गहरेगहिरो समुद्र vents ज्वालामुखी गतिविधि केको इसयस तरहतरिका केको एक उदाहरण हैंहों. मध्य समुद्री रिज समुद्र स्तर सेले ऊपरमाथि है, ज्वालामुखी द्वीपोंद्वीपहरु, उदाहरण केको लिए, [[आइसल्याण्ड|आइसलैंड]] काको गठन कर रहे हैं।गर्दै छन्.
 
===संसृत प्लेट सीमाहरू===
{{Main|Convergent boundary}}
Subduction क्षेत्र स्थानोंस्थानहरु परमा जहां दोदुइ प्लेटें, आमसाधारण तौरतरिका परमा एक समुद्री प्लेट औरबढी एक महाद्वीपीय प्लेट, टकराने हैं.हैं। इसयस मामलेमामला मेंमा, समुद्री प्लेट subducts, महाद्वीपीय प्लेट केको नीचेतल या submerges एक गहरेगहिरो समुद्र खाई सिर्फ अपतटीय काको गठन किया.गर्यो। थाली सेदेखि जारी subducting जल overlying पोशिश पच्चर केको पिघलने केको तापमान को कम करती हैगर्छ, magma बनाने. इसयस magma केको कारण इसकीयसको उच्च सिलिका सामग्रीसामाग्री बहुतधेरै चिपचिपा होहुन सकता हैसक्छ, इसलिएयसैले अक्सरप्राय सतह तकसम्म पहुँच नहींगर्दैन करता हैगहिराई औरमा गहराईचिसो मेंगर्न ठंडाको करने के लिए जाता है.लागि जान्छ। जब यहयो सतह तकसम्म पहुँच नहीं हैछैन, एक ज्वालामुखी काको गठन किया जाता है.गरिन्छ। ज्वालामुखी केको इसयस प्रकार केको लिएलागि विशिष्ट उदाहरण माउंट एटना और अग्नि कीको प्रशांत रिंग मेंमा ज्वालामुखी हैं।
 
==="Hotspots"===
{{Main|Hotspot (geology)}}
"Hotspots" ज्वालामुखी पोशिश पंख s द्वारा गठित कियागरे जा माने प्रांतोंप्रांतहरु कोलाई दियादिए नाम हैहो. इनयिनी कोर पोशिश सीमा सेले गर्म वृद्धि है कि सामग्रीसामाग्री कीको स्तंभ समावेश माने. वेउनि गर्म हो सकताहुन हैसक्छ, जिससेजसबाट बड़ीठूलो मात्रा पिघलने काको सुझाव दियादिए है, और अंतरिक्षअन्तरिक्ष मेंमा तय कियाहुन जाना है.छ। विवर्तनिक प्लेटोंप्लेटहरु उन्हेंउनलाई भर मेंमा ले जाते हैंजान्छन्, क्योंकिकिनकी प्रत्येक ज्वालामुखी एक समय के बादपछि निष्क्रिय होहुन्छ जाता है और फिरफेरि एक नया ज्वालामुखी केको रूप मेंमा थाली माने पंख परमा बदलाव काको गठन कियागरेको है.छ। हवाई द्वीप केको लिएलागि इसयस तरहतरिका केको एक तरीकेतरिका केको रूप मेंमा केको रूप में अच्छीमा तरहराम्रो सेतरिकाले साँप नदी सादा मेंमा Yellowstone Caldera गर्म स्थान ऊपरमाथि वर्तमान मेंमा उत्तर अमेरिकी प्लेट काको हिस्साभाग होने के साथसंग गठन कियागरिएको गया है, सुझाव दियादिइएको गया है.छ। आलोचना केको अंतर्गत वर्तमान मेंमा इसयस सिद्धांतसिद्धान्त हैहो, लेकिनतर. <ref name="Foulger"></ref>
 
==ज्वालामुखीय सुविधाहरू==
[[File:Lakagigar Iceland 2004-07-01.jpg|right|thumbnail|Lakagigar आइसलैंडआइसल्याण्ड मेंमा विदर वेंट, 1783-84 केको प्रमुख दुनिया जलवायु परिवर्तन केको स्रोत.]]
[[File:Skjaldbreidur Herbst 2004.jpg|right|thumbnail|Skjaldbreiður, एक ढाल ज्वालामुखी जिसकाजसको नाम "व्यापक ढाल" काको मतलब]]
एक ज्वालामुखी कीको सबसेसबै आमभन्दा साधारण धारणा एक शंक्वाकार पर्वत कीको है, अपनेआफ्नो शिखर सम्मेलन मेंमा एक गड्ढा सेदेखि लाभा और ज़हरीलीजहरीली गैसोंग्याँसहरु उगल. इसयस बस काको वर्णन करता हैगर्दछ एक ज्वालामुखी केको कईधेरै प्रकार के, और ज्वालामुखी कीको सुविधाहरू केको औरबढी अधिक जटिल हैं.हैं। और ज्वालामुखीहरू कीको संरचना और व्यवहार कारकोंकारकहरु कीको एक संख्या परमा निर्भर करता है.गर्दछ। कुछकेहि ज्वालामुखी लाभा गुंबद द्वारा गठित एक शिखर सम्मेलन गड्ढा बजायसट्टा बीहड़बीहड चोटिहरूचोटियों है, जबकि दूसरों कोदूसरहरुलाई भारी पठार है जैसेजस्तै वर्तमान परिदृश्य सुविधाहरू. Vents है कि इसयस मुद्देमुद्दा को ज्वालामुखी सामग्रीसामाग्री (लाभा, जोजुन है, जोजुन magma कहा जाता हैभनिन्छ एक बारपल्ट यहयो सतह केको लिएलागि बच गयागएको है और राख) और गैसेंग्याँसहरु (मुख्य रूप सेले भापबाफ और magmatic गैसोंग्याँसहरु) landform परमा कहीं भीपनि स्थित होहुन सकतासक्छ। है. इनयिनी vents केको कईधेरै तरहतरिका केको रूप मेंमा छोटेसाना शंकु केको लिएलागि जन्म दे पु यू {{okina}} {{okina}} ओ {{okina}} ओ हवाई Kilauea कीको दिशा मेंमा.
कीचड़कीचड और ज्वालामुखी तों, जोजुन संरचनाहरू ज्ञात magmatic गतिविधि केसंग साथप्राय अक्सरजुडा जुड़ा नहीं हैछैन, ज्वालामुखी केको अन्य प्रकार केको (या बर्फबरफ ज्वालामुखी) cryovolcano es, [[बृहस्पतिग्रह|बृहस्पतिबृहस्पतिग्रह,]] [[शनिग्रह|शनि,]] और [[नेप्च्युन|नेप्च्यून]] कीको कुछकेहि चन्द्रमाहरू परमा विशेष रूप सेले शामिल हैं.हैं। सक्रिय कीचड़कीचड ज्वालामुखी आग्नेय ज्वालामुखीहरू में सेमध्ये उन लोगोंमान्छे कीको तुलना मेंमा बहुतधेरै कम तापमान को छोड़करछोडेर जब वास्तव मेंमा एक मिट्टीमाटो ज्वालामुखी एक आग्नेय ज्वालामुखी केको एक वेंट, को शामिल करते हैंगर्छन.
 
===Vents फिशर===
{{Main|Fissure vent}}
ज्वालामुखीय '''विदर vents''' फ्लैट, रैखिक दरारें केको माध्यम सेले जोजुन लाभा उभर रहे हैं.हैं।
 
===शील्ड ज्वालामुखीहरू===
{{Main|Shield volcano}}
'''शील्ड ज्वालामुखीहरू,''' इसलिएयसैले नाम उनकेउनको व्यापक, ढाल की तरहजस्तै प्रोफाइल केको लिए, कम चिपचिपापन लाभा केको विस्फोट कि एक छिद्र सेभन्दा एक महान दूरी प्रवाह करगर्न सकतेसक्छन् हैं काको गठन कर रहेगर्दै हैंछन्. वेउनि आमसाधारण तौरतरिका परमा catastrophically विस्फोट नहींहैन. चूंकिकिनकी कम चिपचिपापन magma सिलिका मेंमा आमसाधारण तौरतरिका परमा कम है, ढाल ज्वालामुखी महाद्वीपीय सेटिंग्स सेदेखि समुद्री मेंमा आमसाधारण हैं.हैं। हवाई ज्वालामुखी श्रृंखला ढाल शंकु कीको एक श्रृंखला हैहो, और वेउनि [[आइसल्याण्ड|आइसलैंड]] मेंमा आमसाधारण हैंछन्, केको रूप में अच्छीमा तरहराम्रो सेतरिकाले.
 
===लाभा गुंबद===
{{Main|Lava dome}}
'''लाभा गुंबद''' अत्यधिक चिपचिपा लाभा कीको धीमीमधुरो eruptions द्वारा बनाया जाताजान्छ। है. वेउनि कभीकहिले कभीकाँही एक पिछलेपछिल्लो ज्वालामुखी विस्फोट (के रूप मेंमा माउंट सेंटसेन्ट हेलेंस में) काको गड्ढा केको भीतरभित्र काको गठन कर रहेगर्दै हैंछन्, लेकिनतर यहयो भीपनि स्वतंत्र रूप सेले करगर्न सकतेसक्छन् हैं फार्मफारम Lassen पीक केको मामलेमामला केको रूप मेंमा. स्तरीय तरह, वेउनि हिंसक, विस्फोट काको उत्पादन करगर्न सकते हैंसक्छन्, लेकिनतर उनकेउनको लाभा आमसाधारण तौरतरिका परमा अभीअझै तकसम्म प्रारंभिक वेंट सेदेखि प्रवाह नहीं हैछैन.
 
===Cryptodomes===
'''Cryptodomes''' जब चिपचिपा लाभा अपनीआफ्नो तरहतरिका सेदेखि बलोंबलहरु काको गठन करगर्दै रहेछन् हैं औरबढी एक उभाड़नाउभाडना काको कारण बनता है.छ। माउंट सेंटसेन्ट हेलेंस केको 1980 विस्फोट एक उदाहरण था.थियो। लाभा महान दबाव केको तहत कियाभएको गयाथियो था औरपहाड पहाड़ मेंमा एक उभाड़नाउभाडना, जोजुन अस्थिर थाथियो और नीचेतल उत्तर की ओरतिर गिरावट मजबूर किया.गर्यो।
 
===ज्वालामुखीय शंकु (राख शंकु)===
{{Main|volcanic cone|Cinder cone}}
'''ज्वालामुखीय शंकु''' या scoria और pyroclastics केको ज्यादातर छोटेसाना टुकड़ोंटुकडों (दोनोंदुईटै भस्म सदृश है, इसलिएयसैले इसयस ज्वालामुखी प्रकार केको नाम) है कि वेंट चारोंचारै ओर काको निर्माण कीको eruptions सेदेखि '''राखखरानी शंकु''' परिणाम. येयो अपेक्षाकृत अल्पकालिक eruptions कि एक पहाड़ीपहाडी शायद शंकु केको आकार काको उत्पादन 30 सेदेखि 400 मीटर कीको दूरी परमा उच्च होहुन सकता है.सक्छ। अधिकांश भस्म शंकु केवल एक बारपल्ट फूटना. भस्म शंकु बड़ेठूलो ज्वालामुखीहरू परमा पार्श्व vents केको रूप मेंमा फार्मफारम, करगर्न सकते हैंसक्छन् या अपनेआफ्नो दम परमा होते हैंहुन्छन्. मेक्सिको और एरिजोना मेंमा सूर्यास्त गड्ढा मेंमा परिक्युटिन भस्म शंकु केको उदाहरण हैंहों. न्यू मैक्सिको मेंमा काजा डेल रियो 60 सेभन्दा अधिक राखखरानी शंकु केको एक ज्वालामुखी क्षेत्र हैहो.
 
===स्तरीय (संयुक्त ज्वालामुखी)===
[[File:Volcano scheme.svg|thumb|300px]]
! colspan = "2" | '''एक stratovolcano केको माध्यम सेले पार अनुभाग (ऊर्ध्वाधर पैमानेमात्रा अतिशयोक्तिपूर्ण है):'''
| - वेलिजन = "टॉपटप"
1. बड़ेठूलो magma चैम्बर<br>2. Bedrock<br>3. नाली (पाइप)<br>4. आधार<br>5. देहली<br>6. योग्मैल फोमेस द योग्मैल फोमे इसयस द स्तान्दलोने फोर उर् सेल १) अद्वंचेस अ)द योग्फोमे इसयस उसर फ़्रिएन्दफ्रिएन्द ओफ ग्मैल सी द योग्मैल हेल्प प्लाचे तटबंध<br>7. ज्वालामुखी सेदेखि उत्सर्जित राखखरानी कीको परतें<br>8. पार्श्व
9 |. ज्वालामुखी सेदेखि उत्सर्जित लाभा कीको परतें<br>10. गला<br>11. परजीवी शंकु<br>12. लाभा प्रवाह<br>13. छिद्र<br>14. ज्वालामुखी पहाड काको मुख<br>15. ऐश बादल
|}]]
{{Main|Stratovolcano}}
'''स्तरीय''' या '''समग्र ज्वालामुखी''' लाभा प्रवाह केको वैकल्पिक परतों, तबके कि नाम को जन्म दे और अन्य उत्सर्ग लंबालामो शंक्वाकार बना पहाड़पहाड हैं.हैं। स्तरीय समग्र ज्वालामुखी विस्फोट केको विभिन्न प्रकार केको दौरानसमयमा कईधेरै संरचनाहरू सेदेखि बनाया केको रूप मेंमा भीपनि जाना जाता है.जानिन्छ। Strato / संयुक्त ज्वालामुखी भस्म, राखखरानी और लाभा केको बने होते हैंहुन्छन्. भस्म और राखखरानी हैहो, जहां यहयो ठंडाचिसो है और hardens केको शीर्ष परमा एक दूसरेदोश्रो, लाभा बहता केको शीर्ष परमा राखखरानी केको ढेर, और तब प्रक्रिया फिरफेरि सेदेखि शुरू होता है.हुन्छ। क्लासिक उदाहरण माउंट शामिल हैं.हैं। जापान मेंमा Fuji, फिलीपींस मेंमा Mayon ज्वालामुखी, और Mount Vesuvius और इटलीइटाली मेंमा Stromboli.
 
इतिहास केको दौरान, राखखरानी स्तरीय केको विस्फोटक विस्फोट सेदेखि उत्पादन कियागरिएको गया है सभ्यताहरू केको लागि लिएसबै सबसेभन्दा बड़ाबडा खतरा उत्पन्न केको ज्वालामुखीहरू केको अन्य प्रकार केको रूप मेंमा कीको तुलना में. नहींहैन supervocano मानव इतिहास मेंमा उभर आयाआएको है.छ। शील्ड volcanos छोटेसाना अंतर्निहित लाभा प्रवाह सेदेखि दबाव buildup केको रूप मेंमा स्तरीय कीको तुलना मेंमा है.छ। फिशर vents और monogenetic ज्वालामुखी क्षेत्र (ज्वालामुखी शंकु) कम शक्तिशाली eruptions है, केको रूप मेंमा वेउनि विस्तार केको तहत कईधेरै बारपल्ट कर रहेगर्दै हैंछन्. स्तरीय एक बड़ाबडा ऐतिहासिक खतरा कियागरिएको गया हैकिनकी क्योंकिउनि वे सेदेखि steeper ढाल volcanos हैंछन्, आमसाधारण तौरतरिका परमा 5-10 ° कीको ढलानोंढलानहरु कीको तुलना मेंमा 30-35 डिग्री केको ढलानोंढलानहरु के साथसंग, और उनकेउनको ढीला tephra खतरनाक lahar केको लिएलागि सामग्रीसामाग्री रहे हैं.हैं। <ref>{{Cite book |url=http://books.google.com/?id=eJopFDVRgYMC&pg=PA115&dq |title=Volcanoes: Global Perspectives |first=John P. |last=Lockwood |first2=Richard W. |last2=Hazlett |year=2010 |isbn=978-1-4051-6250-0 |page=552 }}</ref>
 
===ठूला ज्वालामुखीहरू===
{{Main|Supervolcano}}
{{see also|List of largest volcanic eruptions}}
एक '''ठूलो ज्वालामुखी''' एक बड़ेठूलो ज्वालामुखी है कि आमसाधारण तौरतरिका परमा एक बड़ीठूलो काल्डेरा है औरबढी संभवतः एक विशाल, कभीकहिले कभीकाँही महाद्वीपीय पैमानेमात्रा परमा तबाही काको उत्पादन कर सकतेगर्न हैंसक्छन्. ऐसेयस्तो eruptions काको भारी मात्रा मेंमा सल्फर और राखखरानी भड़कभडक उठी कीको वजहकारण सेदेखि बादत्यस मेंपछि कईधेरै वर्षोंवर्ष केको लिएलागि वैश्विक तापमान केको गंभीर ठंडाचिसो पैदा करनेगर्न मेंमा सक्षम होगा.हुनेछ। वेउनि ज्वालामुखी केको सबसेसबै भन्दा खतरनाक प्रकार के होतेको हैंहुन्छन्. उदाहरण Yellowstone Caldera Yellowstone राष्ट्रीय उद्यान और न्यू मेक्सिको (दोनोंदुईटै पश्चिमी संयुक्त राज्य अमेरिका), न्यूजीलैंडन्यूजील्याण्ड मेंमा झीलपोखरी टॉपोटपो, सुमात्रा मेंमा झीलपोखरी तोबा, इंडोनेशिया और तंजानियातान्जानिया मेंमा Ngorogoro गड्ढा, जावा और सुमात्रा, इंडोनेशिया केको पासनजिकै Krakatoa मेंमा Valles Caldera मेंमा शामिल हैं.हैं। ठूला ज्वालामुखीहरू सदिहरूसदियों बादपछि पहचानपहिचान मुश्किल भारी क्षेत्रोंक्षेत्रहरु वेउनि कवर दिया.दिए। बड़ेठूलो आग्नेय प्रांत s भीपनि बेसाल्ट लाभा केको विशाल राशि भड़कभडक उठी कीको वजहकारण ठूला ज्वालामुखीहरू माना जाता हैमानिन्छ, लेकिनतर गैर विस्फोटक हैं.हैं।
 
===पनडुब्बी ज्वालामुखी===
{{Main|Submarine volcano}}
'''पनडुब्बी ज्वालामुखी''' समुद्र तल परमा सामान्य विशेषताएंविशेषताहरु हैं.हैं। कुछकेहि सक्रिय हैंहो और उथले पानी मेंमा नष्ट करनागर्न और समुद्र कीको सतह केको ऊपरमाथि चट्टानी मलबे उच्च भापबाफ अपनीआफ्नो उपस्थिति काको खुलासा. कईधेरै अन्य लोगोंमान्छे मेंमा महान गहराईगहिराई हैहो कि उनकेउनको ऊपरमाथि पानी कीको भारी वजन भापबाफ और गैसोंग्याँसहरु केको विस्फोटक रिहाई सेदेखि बचाताबचाइन्छ है मेंमा झूठ बोलते हैंबोल्छन, हालांकिहुनत वेउनि hydrophone और ज्वालामुखी गैसग्याँस तों कीको वजहकारण सेदेखि पानी कीको मलिनकिरण केको द्वारा पाया जाजान सकता है.सक्छ। कुस्र्न बेड़ाबेडा भीपनि दिखाई दे सकते हैं.हैं। यहां तकसम्म ​​कि बड़ेठूलो पनडुब्बी eruptions समुद्र कीको सतह परेशान नहींहैन होहुन सकतासक्छ। है.जोड तेजीभन्दा से ठंडाचिसो पानी केको प्रभाव केको रूप मेंमा हवाहावा, और वृद्धि कीको उछाल कीको तुलना कीको वजहकारण से, पनडुब्बी ज्वालामुखी अक्सरप्राय उनकेउनको ज्वालामुखी vents परमा बल्कि खड़ीखडी खंभे केको रूप मेंमा केको ऊपरमाथि सतह ज्वालामुखी केको रूप मेंमा कीको तुलना में. वेउनि इतनीयति बड़ीठूलो है कि वेउनि नएनयाँ द्वीपोंद्वीपहरु केको रूप मेंमा समुद्र कीको सतह को तोड़नेतोडने होहुन सकता है.सक्छ। तकिया लाभा पनडुब्बी ज्वालामुखीहरू मेंमा सेभन्दा एक आमसाधारण ज्वालामुखी उत्पादउत्पादन हैहो. जलतापीय वेंट एस इनयिनी ज्वालामुखी केको निकट आमसाधारण हैंछन्, औरबढी कुछकेहि समर्थन अजीब भंग खनिजोंखनिजहरु परमा आधारित पारितंत्रों.
 
===Subglacial ज्वालामुखी===
{{Main|Subglacial volcano}}
'''Subglacial ज्वालामुखी''' icecaps नीचेतल काको विकास. वेउनि फ्लैट लाभा जोजुन व्यापक तकिया लाभा और palagonite केको शीर्ष परमा बहती केको बने होते हैंहुन्छन्. Icecap जब पिघला देता हैदिइन्छ, शीर्ष पतन परमा लाभा, एक फ्लैट सबसेसबै भन्दा ऊपरमाथि पहाड़पहाड छोड़नेछोडने. येयो ज्वालामुखी भीपनि तालिका पहाड़ोंपहाडों, तुया है या (अपूर्व) mobergs कहा जाता है.भनिन्छ। ज्वालामुखी केको इसयस प्रकार केको बहुतधेरै अच्छाराम्रो उदाहरण आइसलैंडआइसल्याण्ड मेंमा देखादेख्न जा सकता हैसकिन्छ, तथापि, वहाँ भी करपनि रहेगर्दै हैंछन् ब्रिटिश कोलंबिया मेंमा tuyas. शब्द कीको उत्पत्ति तुया Butte है, जोजुन तुया नदी औरबढी उत्तरी ब्रिटिश कोलंबिया मेंमा तुया रेंज केको क्षेत्र मेंमा कईधेरै tuyas सेदेखि आता है.आउछ। तुया Butte थाथियो इसयस तरहतरिका कीको पहलीपहिलो landform विश्लेषण और तो अपनेआफ्नो नाम केको ज्वालामुखी गठन केको इसयस तरहतरिका केको लिएलागि भूवैज्ञानिक साहित्य मेंमा प्रवेश कियागरेको है.छ। तुया पर्वत प्रोविंशियल पार्क हाल हीनै मेंमा इसयस असामान्य परिदृश्य है, जोजुन तुया झीलपोखरी और जेनिंग्स नदी केको दक्षिण कीको युकोन क्षेत्र के साथसंग सीमा केको निकट उत्तर झूठ कीको रक्षा केको लिएलागि स्थापित कियाभएको गया था.थियो।
 
===मिट्टी ज्वालामुखी===
{{Main|Mud volcano}}
'''मिट्टीमाटो ज्वालामुखी''' या '''कीचड़कीचड गुंबदों''' भू - excreted तरल पदार्थ और गैसोंग्याँसहरु केको द्वारा बनाई गईबनाईएको संरचनाहरू हैंछन्, हालांकिहुनत वहाँ कईधेरै प्रक्रियाहरू है जोजुन इसयस तरहतरिका कीको गतिविधि केको कारण होहुन सकतासक्छ। है।सबै सबसेभन्दा बड़ीठूलो संरचनाहरू व्यास मेंमा 10 किलोमीटर कीको दूरी परमा हैंहो और 700 मीटर कीको दूरी परमा उच्च तकसम्म पहुँच.
 
==भड़कभडक उठी सामग्री==
[[File:Lava channel overflow.JPG|thumb|Pahoehoe हवाई लाभा प्रवाह. चित्र एक मुख्य लाभा चैनलच्यानल केको overflows बाट थाहा हुन्छ।]]
[[File:DenglerSW-Stromboli-20040928-1230x800.jpg|thumb|सिसिली केको तट परमा Stromboli stratovolcano लगातार हजारोंहजारहरु साल केको लिएलागि उभर आयाआएको है, शब्द strombolian विस्फोट को जन्म दिइरहेको छ।]]
 
===लाभा रचना===
ज्वालामुखी वर्गीकृत करने कागर्ने एक अन्य तरीका ''सामग्रीसामाग्री कीको संरचना भड़कभडक उठी'' (लाभा) सेदेखि है, केपछि बाददेखि से इसयस ज्वालामुखी केको आकार कोलाई प्रभावित करता है.गर्दछ। लाभा मोटे तौरतरिका परमा 4 अलग रचनाहरू (कैस और राइट, 1987) मेंमा वर्गीकृत किया जा सकतागरिन हैसक्छ:
*यदि उत्सर्जित magma सिलिका केको एक उच्च प्रतिशत (63%), लाभा फेल्सिक कहा जाता है.भनिन्छ।
**फेल्सिक लाभा (dacite या rhyolite है) केको लिएलागि अत्यधिक (नहीं बहुतधेरै तरल पदार्थ) चिपचिपा और गुंबदों या कम, ठूंठदार प्रवाह केको रूप मेंमा उभर आयाआयो हो जाते हैंजान्छन्. चिपचिपा लाभा stratovolcano तों या लाभा गुंबद केको रूप होते हैंहुन्छन्. कैलिफोर्नियाक्यालिफोर्निया मेंमा Lassen पीक फेल्सिक लाभा सेभन्दा एक काको गठन कियागरेको है और यहयो वास्तव मेंमा एक बड़ीठूलो लाभा गुंबद है ज्वालामुखी काको एक उदाहरण हैहो.
**क्योंकिकिनकी siliceous magmas बहुतधेरै चिपचिपा करगर्दै रहे हैंछन्, वेउनि जाल वाष्पशील (गैसोंग्याँसहरु), कि मौजूद हैंछं जोजुन कारण magma catastrophically फूटना, अंततः स्तरीय बनानेबनाउन के लिएको करतेलागि हैंगर्छन. Pyroclastic प्रवाह (ignimbrite हरू) ऐसेयस्तो ज्वालामुखीहरू कीको अत्यधिक खतरनाक उत्पादोंउत्पादनहरु हैंछन्, क्योंकिकिनकी वेउनि पिघला हुआभयो ज्वालामुखी राखखरानी भीपनि वातावरण मेंमा जाना है, तो वेउनि ज्वालामुखी ढलानोंढलानहरु गले लगानेलगान केको और बड़ेठूलो eruptions केको दौरानसमयमा अपनेआफ्नो vents सेदेखि अब तकसम्म कीको यात्रा केको लिएलागि भारी सेदेखि बना रहे हैं.हैं। 1200 केको रूप मेंमा उच्च केको रूप मेंमा तापमान ° C pyroclastic प्रवाह, है जोजुन ज्वलनशील अपनेआफ्नो पथ और गर्म pyroclastic प्रवाह जमाजम्मा कीको मोटी परतोंपरतहरुमा मेंसबै सबकेहि कुछतल नीचेराखन रखा जा सकता हैसकिन्छ, अक्सरप्राय कईधेरै मीटर मोटी जलावाना मेंमा होनेभएको के लिए जानालागि जाता है.जानिन्छ। दस हजार फूँकती अलास्का घाटी, 1912 मेंमा Katmai निकट Novarupta केको विस्फोट सेदेखि गठन कियागरेको थाथियो, एक मोटी pyroclastic प्रवाह या ignimbrite जमाजम्मा काको एक उदाहरण हैहो. ज्वालामुखीय राखखरानी हैहो कि पर्याप्त प्रकाश को पृथ्वी केको वायुमंडल मेंमा उच्च भड़कभडक उठी है कईधेरै किलोमीटर तकसम्म कीको यात्रा करनेगर्न सेभन्दा पहलेपहिले यहयो जमीन वापसफिर्ता करनेगर्न केको एक tuff केको रूप मेंमा आताआउछ हैहुन हो सकता है.सक्छ।
*यदि उत्सर्जित magma 52-63% सिलिका, लाभा ''मध्यवर्ती'' रचना कीको है.छ।
**ये "andesitic" ज्वालामुखी आमतौर परसामान्यतया केवल सबडक्शन क्षेत्र (जैसेजस्तै इंडोनेशिया मेंमा माउंट मेरापी) के ऊपरको होतेमाथि हैंहुन्छन्.
**Andesitic लाभा आमतौर परसामान्यतया टेक्टोनिक प्लेट एस केको अभिसरण सीमा हाशिये परमा गठन कियागरेको है, कईधेरै प्रक्रियाहरू द्वारा:
***जलयोजन peridotite और आंशिक crystallization [[File:Sarychev Peak eruption on 12 June 2009, oblique satellite view.ogv|अंगूठे]] केको पिघलने [[File:Sarychev Peak eruption on 12 June 2009, oblique satellite view.ogv|| सही | 220px | Sarychev पीक विस्फोट, Matua द्वीप, तिरछा उपग्रह दृश्य]]
***Subducted स्लैब युक्त तलछट केको पिघलने {{citation needed|I believe that full-slab melting has been rejected, and it is more mineral destabiliztion; tag here to incite me or someone else to find a ref. Same comment left at [[Andesite]]. [[User:Awickert|Awickert]] ([[User talk:Awickert|talk]]) 17:57, April 24, 2011 (UTC)|date=April 2011}}
***Magma एक मध्यवर्ती जलाशय मेंमा फेल्सिक rhyolitic और mafic बेसाल्टी magmas केको बीच पूर्व मिश्रण क़ायमकायम करनागर्न या लाभा प्रवाह.
*यदि उत्सर्जित magma <52% और> 45% सिलिका, लाभा माफिक कहा जाता हैभनिन्छ या बेसाल्ट आईसी (क्योंकिकिनकी यहयो मैग्नीशियमम्याग्नेशियम केको उच्च प्रतिशत (एमजी) और लोहाफलाम (Fe) शामिल हैं). इनयिनी लाभा आमतौर परसामान्यतया कम rhyolitic लाभा कीको तुलना मेंमा चिपचिपा ज्यादा, उनकेउनको विस्फोट तापमान परमा निर्भर करता हैगर्दछ, वेउनि भीपनि फेल्सिक लाभा सेदेखि hotter हो जाते हैंजान्छन्. Mafic लाभा सेटिंग्स कीको एक विस्तृत श्रृंखला मेंमा होते हैंहुन्छन्:
**मध्य सागर रिज एस मेंमा, जहां दोदुइ समुद्री प्लेटोंप्लेटहरु केको अलावावाहेक खींच रहे हैंछन्, बेसाल्टी लाभा गूँज उठताउठइन्छ है केको रूप मेंमा तकिए खाई को भरने केको लिए,
**शील्ड (Mauna Loa और Kilauea सहित हवाई द्वीप, उदाहरण केको लिए) दोनोंदुवै समुद्री और महाद्वीपीय परत, ज्वालामुखी;
**महाद्वीपीय बाढ़बाढी बेसाल्ट एस केको रूप मेंमा.
*कुछकेहि भड़कभडक उठी magmas <= 45% सिलिका होतेहुन्छन् हैं और ultramafic लाभा काको उत्पादन. , भीपनि komatiite एस केको रूप मेंमा जाना जाता हैजानिन्छ, Ultramafic प्रवाह बहुतधेरै दुर्लभ हैंछन्, वास्तव मेंमा, प्रोटेरोज़ोइकप्रोटेरोजोइक केपछि बाददेखि सेधेरै बहुतकेहि कुछगरिएको किया गया है पृथ्वी कीको सतह परमा उभर आयाआयो, जब ग्रह गर्मी प्रवाह अधिक था.थियो। वेउनि (या थे) गर्म लाभा, और शायद आमसाधारण माफिक लाभा सेभन्दा अधिक तरल पदार्थ हैहो.
 
===लाभा बनावट===
लाभा केको दोदुइ प्रकार सतह बनावट केको अनुसार नाम हैंहों: {{okina}} {{okina}} एक (स्पष्ट {{IPA-haw|ˈʔaʔa|}} ) और (pahoehoe {{IPA-haw|paːˈho.eˈho.e|}} ), दोनोंदुवै हवाई शब्द. {{okina}} {{okina}} एक एक मोटा, clinkery सतह कीको विशेषता हैहो और चिपचिपा लाभा प्रवाह कीको विशिष्ट बनावट है.छ। हालांकिहुनत, भीपनि बेसाल्टी या mafic प्रवाह केको रूप मेंमा उभर आयाआयो जाजान सकता हैसक्छ {{okina}} {{okina}} एक प्रवाह है, खासकर अगरयदि विस्फोट दर ऊंचीअग्लो है और ढलान खड़ीखडी है.छ।
 
Pahoehoe अपनीआफ्नो चिकनीचिल्लो औरबढी अक्सरप्राय ropey या wrinkly सतह के द्वारा होती हैहुन्छ और आमसाधारण तौरतरिका परमा अधिक तरल पदार्थ लाभा बहता सेदेखि बनाईबनाए है.छ। आमतौर परसामान्यतया, केवल माफिक प्रवाह pahoehoe केको रूप मेंमा प्रस्फुटित होनाहुनु है, क्योंकिकिनकी वेउनि अक्सरप्राय उच्च तापमान परमा फूटना या उचित रासायनिक मेकअप करनेगर्न केको लिएलागि उन्हेंउनलाई अधिक सेभन्दा अधिक तरलता के साथसंग प्रवाह करने कीगर्ने अनुमति.
 
==ज्वालामुखीय गतिविधि==
[[File:Pompeii - Casa del Centenario - MAN.jpg|thumb|left|upright|Bacchus और Agathodaimon पीछेपछि Mount Vesuvius, केको शतवार्षिकी केको Pompeii हाउस मेंमा देखादेख्यो साथ फ्रेस्को]]
 
===ज्वालामुखीहरू केको लोकप्रिय वर्गीकरण===
Magmatic ज्वालामुखी को वर्गीकृत करने कागर्ने एक लोकप्रिय तरीका उनकेउनको विस्फोट कीको आवृत्ति द्वारा उन है कि फूटना नियमित रूप सेले '''सक्रिय''' बुलाया, उन है कि ऐतिहासिक समय मेंमा उभर आयाआएको है, लेकिनतर अब शांतशान्त बुलाया '''निष्क्रिय''' या '''निष्क्रिय''' गर्दै कर रहे हैंछन्, और उन ऐतिहासिक समय मेंमा नहींहैन उभर आयाआएको है कि '''विलुप्त''' बुलाया केसंग साथछ। है. हालांकिहुनत, इनयिनी लोकप्रिय वर्गीकरण विलुप्त व्यावहारिक वैज्ञानिकोंवैज्ञानिकहरु केको लिएलागि अर्थहीन विशेष रूप सेले करगर्दै रहे हैंछन्. वेउनि वर्गीकरण है जोजुन एक विशेष ज्वालामुखी रचनात्मक और ज्वालामुखी प्रक्रियाहरू और आकार, जोजुन कि ऊपरमाथि बतायाभनियो गयाथियो था जिसकेजसको परिणामस्वरूप उल्लेख काको उपयोग करें.गर्नुहोस।
 
====सक्रिय====
कैसे परिभाषित करनेगर्न केको लिएलागि एक "सक्रिय" ज्वालामुखी परमा volcanologists केको बीच कोईकुनै आमसाधारण सहमति नहीं हैछैन. एक ज्वालामुखी की उम्रको महीनोंउमेर सेमहीनाबाट कईधेरै मिलियन वर्ष केको लिएलागि भिन्न होहुन सकते हैंसक्छन्, इसयस तरहतरिका केको एक भेद कभीकहिले कभीकाँही व्यर्थ बनानेबनाउन जब मनुष्य या यहां तकसम्म ​​कि सभ्यताहरू केको lifespans कीको तुलना मेंमा करगर्न सकते हैंसक्छन्. उदाहरण केको लिए, पृथ्वी केको ज्वालामुखीहरू मेंमध्ये सेधेरै कईपछिल्लो पिछले कुछकेहि हजार वर्षोंवर्ष मेंमा दर्जनों बारपल्ट भड़कभडक उठी है, लेकिनतर विस्फोट केको संकेत नहींहैन दिखा. इसयस तरहतरिका केको ज्वालामुखी कीको लंबीलामो उम्रउमेर को देखते हुए, वेउनि बहुतधेरै सक्रिय हैं.हैं। मानव lifespans करकेगरेर, लेकिन करतर रहेगर्दै हैंछन्, वेउनि नहींहैन.
 
वैज्ञानिकोंवैज्ञानिकहरु आमतौर परसामान्यतया एक ज्वालामुखी '''erupting''' या '''फूटना''' यदि अगर यहयो वर्तमान erupting है कीको '''संभावना है,''' या असामान्य भूकंपभूकम्प गतिविधि या महत्वपूर्ण नईनयाँ गैसग्याँस उत्सर्जन केको रूप मेंमा अशांति केको संकेत दिखा रहारहेको है परमा विचार करें.गर्नुहोस। ज्यादातर वैज्ञानिकोंवैज्ञानिकहरु काको एक ज्वालामुखी ''सक्रिय'' विचार अगरयदि यहयो पिछलेपछिल्लो 10,000 (Holocene बार) केको वर्षोंवर्ष मेंमा उभर आयाआएको है - स्मिथसोनियन वैश्विक ज्वालामुखी कार्यक्रम ''सक्रिय'' को की इसयस परिभाषा काको उपयोग करता है.गर्दछ। अग्नि कीको प्रशांत रिंग के साथसंग बहुमत - दुनिया मेंमा 1500 केको बारे मेंमा सक्रिय ज्वालामुखी हैं.हैं। और इनमेंयिनीहरु सेमध्ये 50 केको आसपासनजिकै प्रत्येक वर्ष फूटना <ref name="esa"></ref> एक अनुमान केको अनुसार 500 मिलियन लोगोंमान्छे को सक्रिय ज्वालामुखी के पासको रहतेनजिकै हैंरहछन. <ref name="esa">{{cite web |url= http://www.esa.int/SPECIALS/Space_for_our_climate/SEM3XU2VQUD_0.html |title=Volcanoes |date=2009 |publisher=European Space Agency |accessdate=August 16, 2012}}</ref>
 
'''ऐतिहासिक बार''' (कि इतिहास मेंमा दर्ज है,) ''सक्रिय'' को केलागि लिएएउटा एकअझै औरअर्को समय सीमा हैहो. <ref name="Decker"></ref> <ref>{{cite book |title=Volcanoes |first=Robert I. |last=Tilling |year=1997 |publisher=U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey |location=Denver, Colorado |page= |pages= |accessdate=August 16, 2012 |chapter=Volcano environments |chapterurl= http://pubs.usgs.gov/gip/volc/environments.html |quote=There are more than 500 active volcanoes (those that have erupted at least once within recorded history) in the world}}</ref> ''सूची विश्व केको सक्रिय ज्वालामुखीहरू मेंमा सेभन्दा एक है,'' ज्वालामुखी केको इंटरनेशनल एसोसिएशन द्वारा प्रकाशित है, इसयस परिभाषा काको उपयोग करता हैगर्दछ, जिसकेजसको द्वारा वहाँ 500 सेभन्दा अधिक सक्रिय ज्वालामुखी हैं.हैं। <ref name="Decker"></ref> लेकिनतर इतिहास कीको अवधि क्षेत्र क्षेत्र सेले अलग है.छ। चीन और भूमध्य सागर मेंमा, यहयो लगभग 3000 साल पहलेपहिले तकसम्म पहुँच जाता हैपुगछ, लेकिनतर संयुक्त राज्य अमेरिका और कनाडाक्यानाडा केको उत्तर पश्चिमी प्रशांत मेंमा, यहयो कम से कम 300 साल पहलेपहिले तकसम्म पहुँच जाता हैपुगछ, और हवाई [[न्यु जिल्यान्ड|और न्यूजीलैंड]] मेंमा 200 साल केको आसपासनजिकै हीनै है.छ। <ref name="Decker">{{cite book |title=Mountains of Fire: The Nature of Volcanoes |last1=Decker |first1=Robert Wayne |last2=Decker |first2=Barbara |year=1991 |publisher=Cambridge University Press |isbn=0-521-31290-6 |page=7 |accessdate=August 16, 2012 |url= http://books.google.com/books?id=-P83AAAAIAAJ&pg=PA7&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false }}</ref>
 
====विलुप्त====
[[File:Fourpeaked-fumaroles-cyrus-read1.JPG|thumb|Fourpeaked ज्वालामुखी, सितंबरसेप्टेम्बर 2007 मेंमा अलास्का के बादपछि 10,000 सेभन्दा अधिक वर्षोंवर्ष केको लिएलागि विलुप्त सोचा जा रहारहेको छ है,.]]
[[File:Rinjani 1994.jpg|thumb|1994 मेंमा माउंट Rinjani Lombok, इंडोनेशिया मेंमा विस्फोट]]
विलुप्त ज्वालामुखी उन है कि वैज्ञानिकोंवैज्ञानिकहरु नेले फिरफेरि फूटना कीको संभावना नहींहैन मानते, क्योंकिकिनकी ज्वालामुखी अब एक magma कीको आपूर्ति कीको है.छ। विलुप्त ज्वालामुखी केको उदाहरण हवाई परमा कईधेरै ज्वालामुखी हैंहो - प्रशांत महासागर मेंमा सम्राट Seamount चेन, Hohentwiel, Shiprock और [[नेदरल्याण्ड्स|नीदरलैंड]] मेंमा Zuidwal ज्वालामुखी. एडिनबर्ग कैसलक्यासल स्कॉटलैंडस्कटल्याण्ड मेंमा मशहूर एक विलुप्त ज्वालामुखी केको ऊपरमाथि स्थित है.छ। अन्यथा, एक ज्वालामुखी वास्तव मेंमा विलुप्त है कि अक्सरप्राय तय करगरेर पानापाउन मुश्किल है.छ। चूंकिकिनकी "ठूलो ज्वालामुखी" काल्डेरा एस ज्वालामुखी कभीकहिले कभीकाँही साल के लाखोंको मेंलाखहरुमा मापानापयो lifespans हो सकताहुन हैसक्छ, एक काल्डेरा है कि वर्षों केवर्ष हजारोंको केहजारहरु दसिहरूको मेंदसियहरुमा एक विस्फोट काको उत्पादन नहीं कियागरेन विलुप्त केको बजायसट्टा निष्क्रिय विचार होने कीभएको संभावना है.छ। कुछकेहि volcanologists निष्क्रिय केको रूप मेंमा विलुप्त ज्वालामुखी काको उल्लेख है, हालांकिहुनत इसयस शब्द अब औरबढी अधिक सामान्यतः प्रयोग किया जाता हैगरिन्छ केको लिएलागि एक बारपल्ट ज्वालामुखीहरू केको लिएलागि विलुप्त हो सोचा.
 
====निष्क्रिय====
यहयो मुश्किल है कि एक निष्क्रिय एक (निष्क्रिय) सेभन्दा एक विलुप्त ज्वालामुखी भेद. ज्वालामुखी अक्सरप्राय विलुप्त हो अगरयदि वहाँ अपनीआफ्नो गतिविधि काको कोईकुनै लिखित रिकॉर्डरेकर्ड करगर्दै रहेछन् हैंमानिन्छ। मानाफेरि जाता है. फिर भीपनि, ज्वालामुखी समय कीको एक लंबीलामो अवधि केको लिएलागि निष्क्रिय रहरहन सकता है.सक्छ। उदाहरण केको लिए, Yellowstone / सोनासुन 700 केको आसपासनजिकै काको पुनर्भरण अवधि, औरबढी चारोंचारै ओर 380 ka कीको तोबा है.छ। <ref name="chesner1991">{{cite journal|doi=10.1130/0091-7613(1991)019<0200:EHOESL>2.3.CO;2|url=http://www.geo.mtu.edu/~raman/papers/ChesnerGeology.pdf|last1=Chesner| first1=C.A.|last2=Westgate|first2=J.A.|last3=Rose|first3=W.I.|last4=Drake|first4=R.|last5=Deino|first5=A.|title=Eruptive History of Earth's Largest Quaternary caldera (Toba, Indonesia) Clarified|volume=19|pages=200–203200-203|journal=Geology|month=March | year=1991|accessdate=January 20, 2010|issue=3|bibcode = 1991Geo....19..200C }}</ref> Vesuvius रोमन लेखकोंलेखकहरु द्वारा बगीचों और दाख कीको बारियां केसंग साथ अपनेआफ्नो 79 ई., जोजुन Herculaneum और Pompeii केको शहरोंशहरहरु कोलाई नष्ट कर दियागर्‍यो प्रसिद्ध विस्फोट सेभन्दा पहलेपहिले कवर कियागरिएको गया है केको रूप मेंमा वर्णित कियाभएको गयाथियो। था. इसकेयसको 1991 केको भयावहभयात्यो विस्फोट सेभन्दा पहलेपहिले, Pinatubo एक अगोचर ज्वालामुखी, आसपासनजिकै केको क्षेत्रोंक्षेत्रहरु मेंमा ज्यादातर लोगोंमान्छे केको लिएलागि अनजान था.थियो। दोदुइ अन्य उदाहरण मोंटेसेराट केको द्वीप परमा लंबेलामो समय सेदेखि निष्क्रिय Soufrière हिल्स ज्वालामुखी, विलुप्त हो सकताहुन हैसक्छ इससेयसले पहलेपहिले 1995 मेंमा फिरफेरि सेदेखि शुरू और अलास्का, जो, इसकेयसको सितंबरसेप्टेम्बर 2006 केको विस्फोट सेभन्दा पहलेपहिले, केपछि बाद सेदेखि 8000 ईसा पूर्व सेले पहलेपहिले नहींहैन उभर आयाआएको थाथियो मेंमा माउंटेन Fourpeaked सोचा हैंहो और लंबेलामो समय सेदेखि थाथियो विलुप्त हो सोचा.
 
===ज्वालामुखीहरू केको तकनीकीप्रौद्योगिकी वर्गीकरण===
====ज्वालामुखीय चेतावनी स्तर====
ज्वालामुखीहरू में सेमध्ये तीन आमसाधारण लोकप्रिय वर्गीकरण व्यक्तिपरक होहुन सकतासक्छ हैबढी और कुछकेहि विलुप्त कियागरिएको गया है सोचा ज्वालामुखी फिरफेरि भड़कभडक उठी है.छ। झूठा विश्वास है कि वेउनि जोखिम मेंमा जब परमा या एक ज्वालामुखी केको पासनजिकै रहनेरहन वालेवाला नहींछैनन् हैंदेखि से लोगोंमान्छे को रोकनेरोकन मेंमा मदद करनेगर्न केको लिएलागि, देशोंदेशहरु केको नएनयाँ वर्गीकरण अपनायाअपनाएको है करनेगर्न केको लिएलागि विभिन्न स्तरोंस्तरहरु और ज्वालामुखी गतिविधि केको चरणोंचरणहरु काको वर्णन है.छ। <ref>{{cite web|url=http://www.volcanolive.com/alerts.html |title=Volcanic Alert Levels of Various Countries |publisher=Volcanolive.com |accessdate=August 22, 2011}}</ref> कुछकेहि चेतावनी सिस्टम अलग संख्या या रंग काको उपयोग करनेगर्न केको लिएलागि विभिन्न चरणोंचरणहरु कोलाई नामित कर सकतेगर्न हैंसक्छन्. अन्य प्रणालिहरूप्रणालिहरु रंग और शब्दोंशब्दहरु काको उपयोग करें.गर्नुहोस। कुछकेहि सिस्टम दोनोंदुवै काको एक संयोजन काको उपयोग करें.गर्नुहोस।
 
====संयुक्त राज्य अमेरिका केको ज्वालामुखी चेतावनी योजनाहरू====
संयुक्त राज्य अमेरिका भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (यूएसजीएस) एक आमसाधारण प्रणाली को अपनायाअपनाएको है अशांति और ज्वालामुखी मेंमा ज्वालामुखी गतिविधि केको स्तर निस्र्पक केको लिएलागि राष्ट्रव्यापी. नया ज्वालामुखी सिस्टम अलर्ट स्तर ज्वालामुखी अब एक सामान्य, सलाहकार, घड़ीघडी या चेतावनी चरण मेंमा होने केभएको रूप मेंमा वर्गीकृत कियागरेको है.छ। इसकेयसको अतिरिक्त, रंग राखखरानी कीको मात्रा को निरूपित करनेगर्न केको लिए किया जाता है.लागि गरिन्छ। अमेरिकी प्रणाली काको विवरण ज्वालामुखी संयुक्त राज्य अमेरिका कीको चेतावनी योजनाहरू मेंमा पाया जाजान सकता है.सक्छ।
 
==उल्लेखनीय ज्वालामुखी==
[[File:Koryaksky_volcano_Petropavlovsk-Kamchatsky_oct-2005.jpg|thumb|Kamchatka प्रायद्वीप, सुदूर पूर्वी रूस Koryaksky ज्वालामुखी पैट्रोपेवलॉस्कपैट्रोपेवलस्क - कैमचैट्स्की परमा ऊंचा.]]
{{Main|Lists of volcanoes|Decade Volcanoes}}
दशक ज्वालामुखी 16 ज्वालामुखी बड़ेबडे, विनाशकारी eruptions और आबादी वालेवाला क्षेत्रोंक्षेत्रहरु केको लिएलागि निकटता केको अपनेआफ्नो इतिहास केको प्रकाश मेंमा विशेष रूप सेले अध्ययन केको योग्य होने केभएको रूप मेंमा ज्वालामुखी विज्ञान और रसायन विज्ञान केको इंटरनेशनल एसोसिएशन (IAVCEI) पृथ्वी केको आंतरिक द्वारा कीको पहचानपहिचान हैंहों. वेउनि दशक ज्वालामुखी नाम परमा करगर्दै रहेहोन् हैंकिनकी क्योंकि इसयस परियोजना केको प्राकृतिक आपदा न्यूनीकरण केको लिएलागि संयुक्त राष्ट्र प्रायोजित अंतर्राष्ट्रीयअन्तरराष्ट्रीय दशक केको हिस्सेभाग केको रूप मेंमा शुरू कियाभएको गया था.थियो। 16 वर्तमान दशक ज्वालामुखी
:
{|
| शैली = "चौड़ाईचौडाई: 50%;"
|
:*Avachinsky - Koryaksky, Kamchatka, रूस
:*नेव्हाडो डी कोलीमा, Jalisco और Colima, मेक्सिको
:*माउंट एटना, सिसली, इटली
:*Galeras, Nariño, कोलंबिया
:*Mauna Loa, हवाई, संयुक्त राज्य अमेरिका
:*मेरापी पर्वत, मध्य जावा, इंडोनेशिया
:*माउंट न्यारागोंगो, डेमोक्रेटिक रिपब्लिक ऑफओफ कांगों
:*माउंट Rainier, वाशिंगटन, संयुक्त राज्य अमेरिका
| शैली = "चौड़ाईचौडाई: 50%;"
|
:*Sakurajima, कागोशिमा प्रान्त, जापान
पङ्क्ति १५९:
:*ताल ज्वालामुखी, Luzon, फिलीपींस
:*Teide, कैनरी द्वीप, स्पेन
:*Ulawun, नईनयाँ ब्रिटेन, पापुआ न्यू गिनी
:*माउंट Unzen, नागासाकी प्रान्त, जापान
:*Vesuvius, नेपल्स, इटली
|}
==ज्वालामुखीहरू केको प्रभाव==
[[File:Volcanic injection.svg|thumb|left|एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज और गैसोंग्याँसहरु केको ज्वालामुखी इंजेक्शन केको योजनाबद्ध.]]
[[File:Mauna Loa atmospheric transmission.png|thumb|सौर विकिरण 1958-2008 ग्राफ, दिखा कैसेकसरि विकिरण प्रमुख ज्वालामुखी विस्फोट के बादपछि कम हो जाता है.हुन्छ।]]
[[File:SO2 Galapagos 20051101.jpg|thumb|right|अक्टूबर 2005 मेंमा एक विस्फोट केको दौरानसमयमा सिएरा नेग्रा ज्वालामुखी, गैलापागोस द्वीप समूह परमा सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड एकाग्रता]]
 
वहाँ ज्वालामुखी eruptions और संबंधितसम्बन्धित गतिविधिहरूगतिविधिहरु केको कईधेरै अलग अलग प्रकार केको होते हैंहुन्छन्: (eruptions भापबाफ उत्पन्न) phreatic eruptions, उच्च सिलिका लाभा (जैसेजस्तै, rhyolite) केको विस्फोटक विस्फोट, कम सिलिका लाभा कीको असंयत विस्फोट (जैसेजस्तै, बेसाल्ट), pyroclastic प्रवाह lahar (मलबे प्रवाह) और कार्बन डाइऑक्साइडडाइओक्साइड उत्सर्जन. इनयिनी गतिविधिहरूगतिविधिहरु केको सभीसबै मनुष्य केको लिएलागि एक खतरा पैदा करगर्न सकते हैंसक्छन्. भूकंपभूकम्प, गर्म पानी केको झरने, वातिमुख एस, मिट्टीमाटो बर्तन है और गीजर है अक्सरप्राय ज्वालामुखी गतिविधि के साथसंग.
 
अलग ज्वालामुखी गैसग्याँस तों कीको सांद्रता मेंमा काफीएकदम एक ज्वालामुखी सेदेखि अगलेअर्को करनेगर्न केको लिएलागि भिन्न होहुन सकते हैंसक्छन्. जल वाष्प आमतौरसामान्यतया परसबै सबसेभन्दा प्रचुर मात्रा मेंमा ज्वालामुखी गैसग्याँस, कार्बन डाइऑक्साइडडाइओक्साइड और सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड द्वारा पीछा कियागरेको है.छ। अन्य प्रमुख ज्वालामुखी गैसोंग्याँसहरु हाइड्रोजन सल्फाइड, हाइड्रोजन क्लोराइड, और हाइड्रोजन फ्लोराइड शामिल हैं.हैं। छोटीसानो और ट्रेस गैसोंग्याँसहरु कीको एक बड़ीठूलो संख्या ज्वालामुखी उत्सर्जन मेंमा भीपनि पाए जाते हैंजान्छन्, उदाहरण केको लिएलागि [[हाइड्रोजन|हाइड्रोजन,]] कार्बन मोनोआक्साइड, हेलोकार्बन, कार्बनिक यौगिकोंयौगिकहरु, और अस्थिर धातु क्लोराइड.
 
बड़ेबडे, विस्फोटक ज्वालामुखी विस्फोट समताप मंडल मेंमा पानी वाष्प (एच <sub>2</sub> हे), कार्बन डाइऑक्साइडडाइओक्साइड (सीओ <sub>2),</sub> सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड <sub>(2</sub> एसओ), हाइड्रोजन क्लोराइड (एचसीएल), हाइड्रोजन फ्लोराइड (HF) और राखखरानी (रॉकरक और कुस्र्न pulverized) इंजेक्षन पृथ्वी कीको सतह सेले ऊपरमाथि 16-32 किलोमीटर (10-20 मील) की ऊंचाइहरू को ऊंचाइयहरुलाई. इनयिनी इंजेक्शनों सेदेखि सबै सबसेभन्दा महत्वपूर्ण प्रभाव सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड केको रूपांतरण सेदेखि सल्फ्यूरिक एसिड (एच <sub>2</sub> अतः <sub>4),</sub> जोजुन समताप मंडल मेंमा तेजीजोड सेदेखि संघनित ठीक सल्फेट एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज फार्मफारम आते हैंआउछन्. एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज बढ़ानेबढाने केको लिएलागि पृथ्वी केको एलबेडो वापसफिर्ता अंतरिक्षअन्तरिक्ष मेंमा [[सूर्य|सूर्य]] सेदेखि विकिरण केको प्रतिबिंब - और इसयस तरहतरिका शांतशान्त पृथ्वी केको निचलेतल्लो वायुमंडल या क्षोभ मंडल, तथापि, वेउनि भीपनि गर्मी को अवशोषित पृथ्वी सेले निकलने, जिससेजसबाट समताप मंडल वार्मिंग. पिछलीपछिल्लो सदीसताब्दी केको दौरानसमयमा कईधेरै eruptions अप करनेगर्न केको लिएलागि पृथ्वी कीको सतह परमा एक सेदेखि तीन वर्ष कीको अवधि केको लिएलागि आधेआधा सेभन्दा एक डिग्री (फारेनहाइट पैमाने) केको औसत तापमान मेंमा गिरावट काको कारण हैहो - Huaynaputina केको विस्फोट सेदेखि सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड शायद 1601 कीको रूसी अकाल केको कारण होता हैहुन्छ -1603. <ref>{{cite web |author=University of California - Davis |title=Volcanic Eruption Of 1600 Caused Global Disruption |date=April 25, 2008 |work=ScienceDaily |url=http://www.sciencedaily.com/releases/2008/04/080423135236.htm}}</ref>
 
एक प्रस्तावित ज्वालामुखी सर्दिहरूजाडोहरुहुआ.भयो। 70000 साल पहलेपहिले इंडोनेशिया मेंमा सुमात्रा द्वीप परमा झीलपोखरी तोबा supereruption के बादपछि. <ref> " [http://www.sciencedaily.com/releases/2009/11/091123142739.htm ठूलो ज्वालामुखी विस्फोट सुमात्रा मेंमा भारत 73,000 साल पहलेपहिले deforested] ". ''साइंसडेली.'' 24 नवंबरनोभेम्बर, 2009.</ref> तोबा तबाही सिद्धांतसिद्धान्त जोजुन कुछकेहि मानवविज्ञानी और archeologists सदस्यता लेने केको लिएलागि केको अनुसार, यहयो वैश्विक परिणाम थाथियो, <ref> " [http://www.bbc.co.uk/sn/prehistoric_life/human/human_evolution/new_batch1.shtml नएनयाँ बैच - 150.000 साल पहलेपहिले] ". बीबीसी - विज्ञान और प्रकृति - मनुष्य केको विकास.</ref> सबसेसबै तोभन्दा जिंदा इंसानजिउँदो कीमान्छे को हत्या औरबढी एक जनसंख्या टोंटी है कि आज सभीसबै मनुष्हरूमनुष्यहरु केको आनुवंशिक विरासत प्रभावित बनाने. <ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2975862.stm|title=When humans faced extinction|publisher=BBC|date=June 9, 2003|accessdate=January 5, 2007}}</ref> माउंट Tambora 1815 विस्फोट वैश्विक जलवायु विसंगतिहरूविसंगतियों कि "एक ग्रीष्मकालीन बिना वर्ष" केको रूप मेंमा जाना जाता हैजानिन्छ उत्तरी अमेरिकी और यूरोपीय मौसम परमा प्रभाव कीको वजहकारण सेभन्दा एक बन गया. <ref> [http://books.google.com/books?id=ipNcKc0Mv5IC&amp;pg=PA155&amp;dq&amp;hl=en#v=onepage&amp;q=&amp;f=false ''मानव इतिहास मेंमा ज्वालामुखी: प्रमुख विस्फोट केको प्रभाव दूरगामी है'' ] . Jelle Zeilinga डे बोअर, डोनाल्ड थिओडोर सैंडर्स (2002). प्रिंसटन यूनिवर्सिटीयूनिभर्सिटी प्रेस. पी. 155. 0-691-05081-3 ISBN</ref> कृषि फसलोंखेतिहरु मेंमा विफल रहारहेको है और पशुहरू केको उत्तरी गोलार्ध केको ज्यादा मेंमा मृत्यु हो गई, एक 19 वींऔं सदीसताब्दी केको सबसेसबै भन्दा खराब अकाल मेंमा जिसकेजसको परिणामस्वरूप. <ref>{{cite journal |last=Oppenheimer |first=Clive |title=Climatic, environmental and human consequences of the largest known historic eruption: Tambora volcano (Indonesia) 1815 |journal=Progress in Physical Geography |volume=27|issue=2|year=2003|pages=230–259230-259|doi=10.1191/0309133303pp379ra}}</ref> 1740-41 कीको ठंड सर्दिहरूजाडोहरु, जोजुन उत्तरी यूरोपयुरोप मेंमा व्यापक अकाल केको नेतृत्व मेंमा भीपनि एक ज्वालामुखी विस्फोट केको लिएलागि अपनेआफ्नो मूल कर्ज़दारकर्जदार होहुन सकता है.सक्छ। <ref> " [http://press.princeton.edu/chapters/s8857.html Ó Grada, सी.: अकाल: एक लघु इतिहास] ". प्रिंसटन यूनिवर्सिटीयूनिभर्सिटी प्रेस.</ref>
 
यहयो सुझाव दियादिइएको गया है कि ज्वालामुखी गतिविधि केको कारण या अंतअन्त Ordovician, Permian-Triassic, स्वर्गीय डेवोनियन जन विलुप्त होने, औरबढी संभवतः दूसरोंअरूहरूको के लिएलागि योगदान दिया.दिए। बड़ेठूलो पैमानेमात्रा परमा विस्फोटक घटना जोजुन साइबेरियाई जाल, पृथ्वी केको भूवैज्ञानिक इतिहास केको पिछलेपछिल्लो 500 मिलियन वर्ष कीको सबसेसबै बड़ीभन्दा ठूलो ज्ञात ज्वालामुखी कीको घटनाहरू काको एक, काको गठन एक लाख साल केको लिएलागि जारी रखाराखएको है और "मरने महान" कीको संभावना कारण लगभग 250 मिलियन मानामानयो साल पहलेपहिले, <ref> " [http://dsc.discovery.com/convergence/supervolcano/others/others_07.html Yellowstone सुपर दीदी] ". डिस्कवरी चैनल.</ref> जोजुन मौजूदा प्रजातिहरू मेंप्रजातिहरु सेमध्ये 90% समय मेंमा मारे गए हैंहो अनुमान हैहो. <ref>
{{cite book|author=Benton M J|year=2005|title=When Life Nearly Died: The Greatest Mass Extinction of All Time|publisher=Thames & Hudson|isbn=978-0-500-28573-2}}</ref>
 
सल्फेट एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज भीपनि उनकेउनको सतहोंसतहहरु परमा जटिल रासायनिक प्रतिक्रियाहरू है कि वायुमंडल मेंमा क्लोरीन और नाइट्रोजन रासायनिक प्रजातिहरूप्रजातिहरु मेंमा परिवर्तन को बढ़ावाबढावा देनेदिन केको लिएलागि. इसयस आशय, बढ़ाबढयो chlorofluorocarbon प्रदूषण सेदेखि समताप मंडल कीको क्लोरीन केको स्तर के साथसंग मिलकरमिलएर, क्लोरीन मोनोऑक्साइडमोनोओक्साइड (ClO), जोजुन ओजोन को नष्ट कर देता हैगर्छ <sub>(3</sub> ओ) उत्पन्न करतागर्दछ। है. केको रूप मेंमा कीको एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज बढ़नेबढन और जमना, वेउनि ऊपरीमाथि troposphere जहां वेउनि सिरस बादल एस केको लिएलागि नाभिक केको रूप मेंमा सेवा औरबढी आगेअगाडी पृथ्वी केको विकिरण संतुलन को संशोधित मेंमा बसने. हाइड्रोजन क्लोराइड (एचसीएल) और हाइड्रोजन फ्लोराइड (HF) केको अधिकांश विस्फोट बादल मेंमा पानी कीको बूंदोंथोपाहरु मेंमा भंग कर रहेगर्दै हैंछन् औरबढी जल्दीचाँडैी सेदेखि अम्ल वर्षा केको रूप मेंमा भूमि परमा गिर जाते हैंजान्छन्. इंजेक्शन राखखरानी भीपनि समताप मंडल सेभन्दा तेजीछिटोी सेदेखि गिर जाता हैजान्छ, इसकेयसको बारे मेंमा सबसेसबै भन्दा अधिक एक कुछकेहि हफ्तोंहफ्ताहरुको केलागि लिएधेरै कईदिनहरु दिनोंको के भीतरभित्र हटा दिया जाता है.दिइन्छ। अंतअन्त मेंमा, विस्फोटक ज्वालामुखी विस्फोट ग्रीनहाउस गैसग्याँस कार्बन डाइऑक्साइडडाइओक्साइड जारी है और इसयस प्रकार biogeochemical चक्र केको लिएलागि एक कार्बन कीको गहरीगहिरो स्रोत प्रदान करते हैंगर्छन.
 
ज्वालामुखीहरू सेदेखि गैसग्याँस उत्सर्जन अम्ल वर्षा केको लिएलागि एक प्राकृतिक योगदान करगर्दै रहे हैंछन्. कार्बन डाइऑक्साइडडाइओक्साइड केको 130 सेदेखि 230 (+१४५ मिलियन सेदेखि 255 मिलियन छोटेसाना टन) प्रत्येक वर्ष teragrams बारे मेंमा ज्वालामुखी गतिविधि विज्ञप्ति. <ref>{{cite web|url=http://volcanoes.usgs.gov/Hazards/What/VolGas/volgas.html|title=Volcanic Gases and Their Effects|accessdate=June 16, 2007|publisher=U.S. Geological Survey}}</ref> ज्वालामुखीय eruptions पृथ्वी केको वायुमंडल मेंमा एयरोसौल्ज़एयरोसौल्ज इंजेक्षन सकतासक्छ। है. बड़ेठूलो इंजेक्शन असामान्य रूप सेले रंगीन sunsets केको रूप मेंमा इसयस तरहतरिका केको दृश्य प्रभाव पैदा करगर्न सकतासक्छ है औरयसलाई इसेचिसो ठंडा करकेगरेर मुख्य रूप सेले वैश्विक जलवायु को प्रभावित कर सकतेगर्न हैंसक्छन्. ज्वालामुखीय eruptions ज्वालामुखी चट्टानोंचट्टानहरु कीको अपक्षय प्रक्रिया केको माध्यम सेले मिट्टीमाटो मेंमा पोषक तत्वोंतत्वहरु कोलाई जोड़नेजोडने काको भीपनि लाभ प्रदान करते हैंगर्छन. येयो उपजाऊ मिट्टीमाटो पौधोंबिरुवाहरु और विभिन्न फसलोंखेतिहरु केको विकास मेंमा सहायता. ज्वालामुखीय eruptions भीपनि नएनयाँ द्वीपोंद्वीपहरु बना सकते हैंछन्, magma ठंडाचिसो और पानी के साथसंग संपर्क परमा solidifies.
 
Eruptions द्वारा हवाहावा मेंमा फेंक दियादिए ऐश विमान केको लिएलागि एक खतरा पेश करगर्न सकते हैंसक्छन्, विशेष रूप सेले जेट विमान जहां कण उच्च ऑपरेटिंगओपरेटिंग तापमान सेदेखि पिघल जा सकता है.जान सक्छ। इंडोनेशिया मेंमा Galunggung केको विस्फोट के बादपछि, 1982 और 1989 मेंमा खतरनाक मुठभेड़ोंमुठभेडों माउंट रीडाउट मेंमा अलास्का केको विस्फोट केपछि बाद इसयस घटना केको बारे मेंमा जागरूकता उठाया. नौ ज्वालामुखीय राखखरानी सलाहकार केंद्रकेन्द्र अंतर्राष्ट्रीयअन्तरराष्ट्रीय नागर विमानन संगठन द्वारा राखखरानी केपछिलों बादलों कीको निगरानी और पायलटों तदनुसार सलाहसल्लाह स्थापित किए गए थे.गरियो थिए। Eyjafjallajökull केको 2010 eruptions यूरोपयुरोप मेंमा हवाई यात्रा करनेगर्न केको लिएलागि बड़ीठूलो बाधा केको कारण होता है.हुन्छ।
 
==अन्य ग्रहोंग्रहहरु निकाहरूनिकायहरु परमा ज्वालामुखी==
[[File:Tvashtarvideo.gif|left|thumb|Tvashtar ज्वालामुखी बृहस्पतिबृहस्पतिग्रह चंद्रमा Io कीको सतह केको ऊपरमाथि एक पंख 330 किलोमीटर (205 मील) गूँज उठता है.उठइन्छ।]]
[[File:Olympus Mons.jpeg|thumb|upright|ओलंपस मॉन्समन्स (लैटिन, "माउंट ओलिंप") कीको सबसेसबै ऊंचीभन्दा हमारेअग्लो हाम्रो सौर मंडल मेंमा ज्ञात पर्वत, मंगल ग्रहमंगलग्रह परमा स्थित है.छ।]]
{{Main|Geology of the Moon|Geology of Mars|Volcanism on Io|Volcanism on Venus}}
 
पृथ्वी केको [[चन्द्रमा|चंद्रमा]] कोईकुनै बड़ेठूलो ज्वालामुखी और कोईकुनै वर्तमान ज्वालामुखी गतिविधि हैहो, हालांकिहुनत हाल हीनै मेंमा सबूत सेदेखि पताथाहा चलता हैहुन्छ कि यहयो अभीअझै भीपनि एक आंशिक रूप सेले पिघला हुआभयो कोर केको अधिकारी होहुन सकता है.सक्छ। <ref>{{cite journal | author=M. A. Wieczorek, B. L. Jolliff, A. Khan, M. E. Pritchard, B. P. Weiss, J. G. Williams, L. L. Hood, K. Righter, C. R. Neal, C. K. Shearer, I. S. McCallum, S. Tompkins, B. R. Hawke, C. Peterson, J, J. Gillis, B. Bussey | title=The Constitution and Structure of the Lunar Interior | journal=Reviews in Mineralogy and Geochemistry | year=2006 | volume=60 | issue=1 | pages=221–364221-364 | doi= 10.2138/rmg.2006.60.3 }}</ref> हालांकिहुनत, चंद्रमा (गहरा पैच चाँद परमा देखा) मारिया, चन्द्र उपत्यका और गुंबदों केको रूप मेंमा कईधेरै ज्वालामुखी सुविधाहरू है.छ।
 
[[शुक्रग्रह|शुक्र]] ग्रह एक सतह कि 90% बेसाल्ट है, यहयो दर्शाता हैदर्शाउइन्छ कि ज्वालामुखी इसकीयसको सतह को आकार देनेदिन मेंमा एक प्रमुख भूमिका निभाईनिभाए है.छ। ग्रह एक प्रमुख वैश्विक resurfacing घटना थाथियो होहुन सकतासक्छ है केको बारे मेंमा 500 मिलियन साल पहलेपहिले, <ref>{{cite web | author=D.L. Bindschadler | year = 1995 |title = Magellan: A new view of Venus' geology and geophysics | publisher = American Geophysical Union |doi=10.1029/95RG00281 }}</ref> क्याके वैज्ञानिकों सेवैज्ञानिकबाट सतह परमा प्रभाव craters केको घनत्व सेदेखि बता सकते हैं.हैं। लाभा प्रवाह बड़ेठूलो पैमानेमात्रा परमा करगर्दै रहे हैंछन् और पृथ्वी परमा मौजूद नहींहैन ज्वालामुखी केको रूपोंरूपहरु केको रूप मेंमा अच्छीराम्रो तरहतरिकाले से होते हैंहुन्छन्. ग्रह केको वातावरण और बिजलीबिजुली कीको टिप्पणिहरूटिप्पणिहरु मेंमा परिवर्तन चलहिड रहे ज्वालामुखी विस्फोट केको लिएलागि जिम्मेदार ठहराया गयाठहरायाइएको है, हालांकिहुनत चाहे या नहींहैन वीनस अभीअझै भीपनि सक्रिय ज्वालामुखी है कोईकुनै पुष्टि है.छ। हालांकिहुनत, मैगलन जांच सेदेखि लग रडार शिखर सम्मेलन केको पासनजिकै राखखरानी प्रवाह केको रूप मेंमा औरबढी उत्तरी दिशा परमा अपेक्षाकृत हाल हीनै मेंमा वीनस केको उच्चतम ज्वालामुखी Maat मॉन्समन्स मेंमा ज्वालामुखी गतिविधि केको लिएलागि सबूत है, पताठेगाना चला.
 
[[मंगलग्रह|मंगल ग्रहमंगलग्रह]] परमा कईधेरै विलुप्त ज्वालामुखी हैंछन्, जिनमेंजस सेमध्ये चार विशाल ढाल ज्वालामुखी हैंहो अब तकसम्म पृथ्वी परमा किसीकसै सेसंग भीपनि बड़ाबडा. वेउनि Arsia मॉन्समन्स, Ascraeus मॉन्समन्स, Hecates Tholus, ओलंपस मॉन्समन्स, और Pavonis मॉन्समन्स शामिल हैं.हैं। येयो ज्वालामुखी कईधेरै वर्षोंवर्ष केको लाखों लोगोंमान्छे केको लिएलागि विलुप्त करगरइएको दिया गया है, लेकिनतर यूरोपीय ''मार्स एक्सप्रेस'' अंतरिक्षअन्तरिक्ष यान सबूत है कि हाल हीनै मेंमा ज्वालामुखी गतिविधि मंगलमंगलग्रह ग्रहमा परहुन होसक्छ सकता है केको रूप मेंमा अच्छीराम्रो तरहतरिकाले सेभयो हुआपाउयाइयो पाया गया है.छ। <ref name="ESAmarsvolcanoes">{{cite web|url=http://www.esa.int/esaMI/Mars_Express/SEMLF6D3M5E_0.html|title=Glacial, volcanic and fluvial activity on Mars: latest images |publisher=[[European Space Agency]]|accessdate=August 17, 2006|date=February 25, 2005}}</ref> <ref name="ESAmarsvolcanoes"></ref>
 
[[बृहस्पतिग्रह|बृहस्पतिबृहस्पतिग्रह]] चंद्रमा Io बृहस्पतिबृहस्पतिग्रह के साथसंग ज्वारीय बातचीत कीको वजहकारण सेदेखि सौर प्रणाली मेंमा सबै सबसेभन्दा सक्रिय ज्वालामुखी वस्तु हैहो. यहयो ज्वालामुखी है कि सल्फर, सल्फर डाइऑक्साइडडाइओक्साइड और सिलिकेट रॉकरक फूटना के साथसंग कवर किया जाता हैगरिन्छ, औरबढी एक परिणाम केको रूप मेंमा, Io resurfaced लगातार कियागरे जा रहारहेको छ है. इसकायसको लाभा सौर प्रणाली मेंमा कहीं भीपनि ज्ञात गर्म तापमान 1800 कश्मीर (पन्द्रह सौसय डिग्री सेल्सियस) सेभन्दा अधिक केसंग साथगर्दै कर रहे हैंछन्. फरवरी 2001 मेंमा, सबसेसबै बड़ाभन्दा बडा सौर प्रणाली मेंमा दर्ज ज्वालामुखी विस्फोट Io परमा हुई.भयो। <ref> [http://keckobservatory.org/news/exceptionally_bright_eruption_on_io_rivals_largest_in_solar_syatem/ "Io परमा असाधारण उज्ज्वल विस्फोट सौर प्रणाली मेंमा सबसेसबै बड़ाभन्दा प्रतिद्वंद्विहरूबडा प्रतिद्वंद्वियों"] , 13 नवंबरनोभेम्बर, 2002.</ref> यूरोपा, बृहस्पतिबृहस्पतिग्रह गलीली चंद्रमा एस केको सबसेसबै छोटीभन्दा सानो, भीपनि करनेगर्न केको लिएलागि एक सक्रिय ज्वालामुखी प्रणाली है कि इसकीयसको ज्वालामुखी गतिविधि, जोजुन उदासीन सतह परमा बर्फबरफ मेंमा जमाजम्मा देता हैदिइन्छ पानी केको रूप में पूरीमा तरहपुरा सेतरिकाले है, को छोड़करछोडेर प्रकट होताहुन्छ। है. इसयस प्रक्रिया cryovolcanism केको रूप मेंमा जाना जाता हैजानिन्छ, और जाहिरा तौरतरिका परमा सौर प्रणाली केको बाहरीबाहिरी ग्रह केको चन्द्रमाहरू परमा सबसेसबै आमभन्दा है.साधारण छ।
 
मल्लाह 2 अंतरिक्षअन्तरिक्ष यान 1989 मेंमा ट्राइटन [[नेप्च्युन|नेप्च्यून]] कीको एक चाँद परमा cryovolcano es (बर्फ ज्वालामुखी) मनाया, और 2005 मेंमा कैसिनी-Huygens जांच Enceladus, [[शनिग्रह|शनि]] केको चाँद सेदेखि जमे हुएभएका erupting कणोंकणहरु केको फव्वारे फोटो. <ref>{{cite web|url=http://www.pparc.ac.uk/Nw/enceladus.asp |title=Cassini Finds an Atmosphere on Saturn's Moon Enceladus' |publisher=Pparc.ac.uk |accessdate=October 24, 2010}}</ref> उत्सर्ग पानी, तरल नाइट्रोजन, धूल, या मीथेन यौगिकों सेयौगिकबाट बना होहुन सकता है.सक्छ। कैसिनी-Huygens भीपनि [[शनिग्रह|शनि]] इआन चंद्रमा टाइटन, जोजुन अपनेआफ्नो वातावरण मेंमा पाया मीथेन काको एक महत्वपूर्ण स्रोत मानामानयो जा रहारहेको है परमा एक cryovolcano मीथेन उगल काको सबूत मिल गयामिल्यो. <ref>{{cite web|url=http://www.newscientist.com/article.ns?id=dn7489 |title=Hydrocarbon volcano discovered on Titan|date=June 8, 2005 |publisher=Newscientist.com |accessdate=October 24, 2010}}</ref> यहयो theorized है क्विपर बैल्ट ऑब्जेक्टओब्जेक्ट क्वाओआर परमा cryovolcanism भीपनि मौजूद होहुन सकता है.सक्छ।
 
Exoplanet Corot सेदेखि 7b, जोजुन पारगमन द्वारा 2009 मेंमा पायापाउयाइयो गया थाथियो, अध्ययन कियागरेको है कि मेजबानपाहुना स्टार सेदेखि ज्वारीय हीटिंग बहुतधेरै ग्रह और पड़ोसीपडोसी ग्रहोंग्रहहरु केको करीब केको 2010 केको एक अध्ययन तीव्र ज्वालामुखी Io करनेगर्न केको लिएलागि इसीत्यहि तरहतरिका कीको गतिविधि उत्पन्न करते हैंगर्छन. <ref>{{cite web|last=Jaggard|first=Victoria|title="Super Earth" May Really Be New Planet Type: Super-Io|work=National Geographic web site daily news|publisher=[[National Geographic Society]]|date=February 5, 2010|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2010/02/100205-new-type-planet-corot-7b-io/|accessdate=March 11, 2010}}</ref>
 
==ज्वालामुखी केसंग बारे मेंसम्वन्धित पारंपरिक मान्यताहरू==
कई प्राचीन खातों देवता या यक्ष कीको कार्रवाई केको रूप मेंमा अलौकिक काको कारण बनता है, ज्वालामुखी विस्फोट मानो. प्राचीन यूनानी, ज्वालामुखीहरू 'सनकी शक्ति केवल देवताहरू केको रूप मेंमा कार्य करता समझाया जाजान सकता हैसक्छ, जबकि 16th/17th-century जर्मन खगोलशास्त्री योहानेस केप्लर काको माननामानन ​​था कि वेउनि पृथ्वी केको आँसू केको लिएलागि नलिकाहरू थे.थिए। <ref>{{cite journal
| first = Micheal
| last = Williams
पङ्क्ति २०९:
| title = Hearts of fire
| journal = Morning Calm
| issue = 11–200711-2007
| page = 6
| publisher = Korean Air Lines Co., Ltd.
}}
</ref> एक प्रारंभिक विचार है कि यहयो काउंटर जेसुइट Athanasius (1602-1680) Kircher, जोजुन माउंट एटना और Stromboli केको eruptions देखादेख्यो द्वारा प्रस्तावित कियाभएको गया थाथियो, तो Vesuvius केको गड्ढा काको दौरा कियागरे और कईधेरै कीको वजहकारण सेदेखि दूसरोंअरूहरूको के लिएलागि एक केंद्रीय जुड़ेकेन्द्रिय आगजुडे केआगो साथसंग एक पृथ्वी केको अपनेआफ्नो विचार प्रकाशित सल्फर, कोलतार, और कोयलेकोइलाहरु केको जलनेबल्न.
 
विभिन्न स्पष्टीकरण ज्वालामुखी व्यवहार केको लिएलागि पृथ्वी कीको पोशिश संरचना केको आधुनिक समझ सेभन्दा पहलेपहिले प्रस्तावित कियागरियो गया केको रूप मेंमा एक semisolid सामग्रीसामाग्री विकसित कियाभएको गया था.थियो। जागरूकता है कि संपीड़नसंपीडन और रेडियोधर्मी सामग्रीसामाग्री गर्मी स्रोत होहुन सकतासक्छ हैपछि केदशकहरु बादको दशकोंलागि के लिए उनकेउनको योगदान केको लिएलागि विशेष रूप सेले रियायती गया. ज्वालामुखीय कार्रवाई अक्सरप्राय रासायनिक प्रतिक्रियाहरू और सतह केको पासनजिकै पिघला हुआभयो रॉकरक कीको एक पतलीपातलो परत केको लिएलागि जिम्मेदार ठहरायाठहरायाइयो गया था.थियो।
 
==अरु पनि हेर्नुहोस==
{{Portal|Volcanoes}}
{{div col|colwidth=20em}}
*Extraterrestrial ज्वालामुखीहरू कीको सूची
*ज्वालामुखी विस्फोट केको समुद्री प्रभावोंप्रभावहरू
*ज्वालामुखी गतिविधि कीको भविष्यवाणी
*प्रमुख दुनिया भर मेंमा ज्वालामुखी विस्फोट केको समय सारिणी
*ज्वालामुखीय Explosivity सूचकांक
*ज्वालामुखी संख्या
पङ्क्ति २३५:
==थप पढाइ==
{{refbegin|30em}}
*कैस आरएएफ, और जेवी राइट, 1987. <cite>ज्वालामुखीय successions.</cite> अनविन Hyman इंक 528p. 0-04-552022-4 ISBN
*Macdonald गॉर्डनगर्डन, और Agatin टी. Abbott. (1970). <cite>सागर मेंमा ज्वालामुखी.</cite> विश्वविद्यालय केको हवाई प्रेस, होनोलूलू. 441 पी.
*{{cite book | author=Marti, Joan and Ernst, Gerald. | title=Volcanoes and the Environment | publisher=Cambridge University Press | year=2005 | isbn=0-521-59254-2}}
*OLLIER, क्लिफ. (1988). <cite>ज्वालामुखी.</cite> बेसिल ब्लैकवेलब्ल्याकवेल, ऑक्सफोर्डओक्सफोर्ड, ब्रिटेन, ISBN (hardback) 0-631-+१५,६६४-X, ISBN 0-631-15977-0 (पेपरबैक).
*Sigurðsson, Haraldur, एड. ''ज्वालामुखी केको विश्वकोश'' (1999). अकादमिक प्रेस. ISBN 0-12-643140-एक्स. इसयस एक भूवैज्ञानिकोंभूवैज्ञानिकहरु केको उद्देश्य सेदेखि संदर्भ है, लेकिनतर कईधेरै लेख गैर पेशेवरोंपेशेवरहरुको के लिएलागि सुलभ हैं.हैं।
{{refend}}
 
पङ्क्ति २४५:
{{commons|Volcano}}
*{{dmoz|Science/Earth_Sciences/Geology/Volcanoes|Volcanoes}}
*[http://www.fema.gov/hazard/volcano/index.shtm ज्वालामुखी] , अमेरिकी संघीय आपात प्रबंधन एजेंसीएजेन्सी फेमा
*[http://volcano.oregonstate.edu/ ज्वालामुखी विश्व]
*[http://www.worsleyschool.net/science/files/volcano/page.html Volcanos] (Worsley स्कूल)
[[Categoryश्रेणी:ज्वालामुखी]]
[[Categoryश्रेणी:भूवैज्ञानिक खतरोंखतराहरू]]
[[Categoryश्रेणी:भूवैज्ञानिक प्रक्रियाहरू]]
[[Categoryश्रेणी:प्लेट विवर्तनिकी]]
[[Categoryश्रेणी:ज्वालामुखीय भूआकृतिहरू]]
[[Categoryश्रेणी:ज्वालामुखी चट्टानोंचट्टानहरु]]
[[Categoryश्रेणी:ज्वालामुखी विज्ञान]]
 
 
{{Link GA|et}}
"https://ne.wikipedia.org/wiki/ज्वालामुखी" बाट अनुप्रेषित