|
|महिला साक्षरता प्रतिशत=
|क्षेत्रफल = १३०,०५८
|जिलाहरू = ३०
|कृषि उत्पाद=
|उद्योग धन्दा=
}}
'''तमिल नाडु''' ([[तमिल]]: {{Audio|Tamil_Nadu.ogg|தமிழ்நாடு}}, तमिलनाटु) [[भारत]]को एउटा दक्षिणी [[प्रान्त|राज्य]] हो। तमिल नाडुको राजधानी [[चेन्नई]] छ। तमिल नाडुका अन्य महत्त्वपूर्ण नगर [[मदुरै]], [[त्रिचि]], [[कोयम्बतूर]], [[सलेम]], [[तिरूनेलवेली]] छन्। यसका पड़ोसी राज्य [[आन्ध्र प्रदेश]], [[कर्नाटक]] र [[केरल]] छन्। तमिल नाडुमा बोलिने प्रमुख भाषा [[तमिल]] छ। तमिल नाडुको वर्तमान [[मुख्यमन्त्री]] [[जयललिता]] र [[राज्यपाल]] [[सुरजीत सिंह बरनाला]] छन्।
== नामाकरण ==
[[ब्रिटिश राज|ब्रिटिश शाशनकाल]]मा यो प्रान्त [[मद्रास प्रेसिडेन्सी]]को भाग थियो। स्वतन्त्रताका पछि मद्रास प्रेसिडेन्सीलाई विभिन्न भागहरूमा बाँट दिइएको, जसको परिणति '''मद्रास''' तथा अन्य राज्यहरूमा भएको हो। १९६८मा मद्रास प्रान्तको नाम बदलामार तमिल नाडु गरिएको।
तमिलनाडु शब्द [[तमिल भाषा]]का ''तमिल'' तथा ''नाडु'' (நாடு) अथवा देश वा वासस्थान,देखि मिलेर बनाएको छ जसको अर्थ ''तमिलहरूको घर'' वा ''तमिलहरूको देश'' हुन्छ।
== इतिहास ==
तमिलनाडुको [[इतिहास]] धेरै प्राचीन छ। यो ती केही क्षेत्रहरू मध्येको एउटा छ जो [[प्रागैतिहासिक]] कालदेखि अबसम्म लगातार रहेको छ। अत्यारम्भदेखि यो तीन प्रसिद्ध राजवंशहरूको गर्मभूमि रहेको छ- [[चेर]], [[चोल]] तथा [[पांड्य]]। तमिल नाडुका प्राचीन [[संगम साहित्य]]मा, यहाँका तत्कालीन राजाहरू, राजकुमारहरू तथा तिनको प्रशंसक कविहरूको बारम्बार विवरण मिल्दछ। विद्वान तथा विशेषज्ञ यस्तो मान्दछन् कि, यो संगम साहित्य यस ोत्तर (इसा-पश्चात)को आरम्भिक केही सताव्दीहरूको छ। आरम्भिक चोल, पहिलो शताव्दीदेखि लिएर चौथो शताव्दीसम्म सत्ताका मुख्य अधिपति रहोस्। यिनमा सर्वप्रमुख नाम '''करिकाल चोल''' (तमिल - கரிகால சோல (तमिल हिज्जेको शुद्धता अपूर्ण हुन सक्छ )) छ, जसले आफ्नो साम्राज्यलाई [[कांचीपुरम्]]सम्म पुगाईा। चोलाहरूले वर्तमान [[तंजावुर जिल्ला|तञ्जावुर]] तथा [[तिरुचिरापल्ली जिल्ला|तिरुचिरापल्ली]]सम्म आफ्नो साम्राज्य विस्तृत गरे तथा सैन्य गर्महरूमा महारत प्राप्त गरे।आफ्नो यौवन कालमा चोलाहरूले दक्षिणमा [[श्रीलंका]] तथा उत्तरमा धेरै सौ कि.मी.सम्म आफ्नो प्रभुत्व स्थापित गरे। तेस्रो शताव्दीसम्म '''कालभ्रहरू'''का आक्रमणदेखि चोलाहरूको पतन आरम्भ भयो। ''कालभ्रहरू''लाई छठी शताव्दीसम्म उत्तरमा ''पल्लवों'' तथा दक्षिणमा ''पांड्यहरू ''ले हराएर बाहिर गरिदिए।
=== मन्दिर निर्माण ===
५८० ई०का आसनजीक [[पांड्य]] शाशक, जो मन्दिर निर्माणमा निपुण निकले, सत्ताका प्रमुख भए र अगले १५० वर्षहरूसम्म राज सम्भाले। कांचीपुरम् तिनको प्रमुख केन्द्र थियो। [[द्रविड़]] [[स्थापत्य]] यस समय आफ्नो चरममा थियो।
९औं शताव्दीमा चोलाहरूको पुनरोदय भयो। [[राजाराजा चोल]] तथा त्यसको पुत्र [[राजहरूद्र चोल]]का नेतृत्वमा चोल [[एशिया]]का प्रमुख साम्राज्यहरूमा गिना जाने लागेको। तिनको साम्राज्य [[बङ्गाल]]सम्म फैल्यो। राजहरूद्र चोलको नौसेनाले [[बर्मा]] (म्यानमार ), [[अंडमान र निकोबार द्वीप]] समूह, [[सुमात्रा]], [[जावा]], मलय तथा [[लक्षद्वीप]] तकमा अधिपत्य जमाए।
चोलाहरूले पनि भुवन ([[मन्दिर]]) निर्माणमा प्रवीणता हासिल गरे।[[तंजावुर]]को [[वृहदेश्वर मन्दिर]] यसको सुंदरतम उदाहरण छ। 14 औं शताव्दीका आरम्भमा पांड्य फेरि प्रभुत्वमा आए,मा अधिक दिनहरूसम्म टिक्न सकेनन्। तिनलाई उत्तरका [[मुस्लिम]] [[खिलजी]] शाशकहरूले हराई दिए। [[मदुरई]]लाई लूटे।
== यो पनि हेर्नुहोस् ==
* [[तमिलनाडुका लोकसभा सदस्य]]
== बाह्य कडीहरू ==
*[http://www.bharat.gov.in/knowindia/st_tamilnadu.php तमिल नाडु - भारतका राष्ट्रीयराष्ट्रिय पोर्टल पर]
*[http://www.tn.gov.in/ आधिकारिक जालस्थल] {{अंग्रेज़ी}}
*[http://www.tn.gov.in/tamiltngov/index.html आधिकारिक जालस्थल] {{तमिल}}
| 