"तीर्थयात्रा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
अन्तरविकि कड़ी hi:तीर्थयात्रा जोड़ियो |
सा स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: मा → मा , नजिक → नजीक (3), रुप → रूप (9), हरु → हरू (170), added orphan tag |
||
पङ्क्ति १:
{{Orphan|date=अगस्त २०१२}}
==हिन्दू धर्म==
तीर्थ संस्कृत भाषाको शब्द हो जसको अर्थ हुन्छ '''पापदेखि तारने अर्थात् पार उतारनेवाला'''। पुण्य पापको भावना सबै
सामान्य
[[स्कंदपुराण]]का काशीखंडमा तीनप्रकारका
भारतका विशाल भूखंडको चार
जबदेखि देश स्वतन्त्र भएकोछ,
संक्षेपमा तीर्थको अभिप्राय छ पुण्य स्थान, अर्थात् जो आफ्नोमा पुनीत हो आफ्नो यहाँ
इस प्रकार समयको आवश्यकता तथा परिस्थितिका अनुसार पनि तीर्थोको नयाँ कल्पना र नया निर्माण होता रहन्छ। कालोंतरमा उनको पनि धार्मिक तीर्थ सरीखा महत्व प्राप्त हुन जान्छ। उदाहरणका लागि गंगा तथा अन्य
कतिपय धार्मिक
==बौद्ध धर्म==
बौद्धधर्ममा पनि तीर्थयात्राको महत्व मानिएको छ। महापरिनिब्बान सुत्तंतमा
भनिन्छ कि बुद्धको
==जैन धर्म==
समय-समयमा भए जैन धर्मका
देवदर्शन, स्तवन, पूजन, पाठ आदिका सामान तीर्थयात्रा विशुद्धिको कारण हुन्छ। घरको वातावरण अशान्त हुन्छ, अतएव प्रतिदिन मंदिर जाने विधान छ। केही लामा समयसम्म गृहस्थीको मोह छोड़ेर धर्मध्यान हो सके यस कारण , तीर्थयात्रामा पनि क्रोध-मान-माया-लोभादिको संवरण न गर्न सकियोस्।
1 - अष्टापददेखि प्रथम तीर्थकंर ऋषभदेवलाई निर्माण प्राप्त भएको थियो। वर्तमानमा यसको मान्यता हिमाचलका त्यस भागमा छ जहाँ वैदिक धर्मानुयायी शिवतीर्थ मान्दछन्।
2- संभेदशिखर-हजारीबाग
3 - मंदारगिरि-पूर्व रेलवेका भागलपुर स्टेशनदेखि तीन मीलको दूरीमा सानो सी पहाड़ी छ। यहाँदेखि
4 - गिरनार-पश्चिम रेलवेका जूनागढ़ स्टेशनदेखि 7-8 मीलको दूरीमा यो पर्वत छ। यसको पाँचवी चोटीदेखि
5 - पावापुर-पूर्व रेलवेका नवादा स्टेशनदेखि यो स्थान 21 मी0 टाड़ा छ। यस युगका अन्तिम तीर्थकर महावीरको निर्वाणभूमि हुनको कारण यसको विशेष महत्व हुन्छ।
प्रधान
जैन वाड्मयमा लोकोत्तरताको भाव व्यक्त गर्नका लागि "अतिशय" शब्दको प्रयोग भएको छ। फलत: मूर्ति, मंदिर, वातावरणको प्रभावकता र स्थापत्यकलाको अद्भुतताका कारण पनि अनेक तीर्थ भए छन् जसलाई "अतिशयक्षेत्र" संज्ञा दिएको छ। निश्चित नैं यी
आबू, अचलगढ़, गवालियर दुर्ग, चदेरी (गुना। म। प्र.), देवगढ़ (झाँसी), अहार (टीकमगढ़ म। प्र.), खजुराहो (पृष्ठ, म। प्र.) अजयगढ़ (कोटा राजस्थान), कारंजा (अकोला), बीजापुर, एलोरा (मनमांड), स्तवनिधि र बेलगाँव (महाराष्ट्र), बादामी (बीजापुर) हुम्मच (शिमोगा, मैसुर), वरांग (दक्षिण कानाडा), कारकल, मुडविदुरै, बेणूर बेलूर हीलाबैंड (हसन, मैसूर) र खंडगिरि (पुरी उड़ीसा) आफ्नो लोकोत्तर मूर्तिकला तथा स्थापत्यकलाका कारण तीर्थताको प्राप्त भए छन्। ऐल खारवेलका शिरातोेख तथा विपुल ऐतिहासिक एवं पुरातत्वीय संपत्तिका कारण खंडगिरिको मान्यता
चांदखेडी (कोटा, राजस्थान), ऊन (नीमाड़, म। प्र.), पपौरा (टीकमगढ़, म। प्र.), पचराई एवं थुबोन (गुन, म। प्र.), रामटेक (नागपुर) र कालुबा (गया, बिहार)
==ईसाई ==
प्राचीन कालदेखि नैं ईसाई साधनामा
(1) बेथलेहेम, जहाँ एक गुफामा ईसाको जन्म भएको थियो,
Line ५७ ⟶ ५९:
(3) येरुसलेम, जहाँ क्रूसमा तिनको प्राणान्त भयो र पछि ती कब्रमा देखि जी उठे।
ईसाई
आधुनिक कालमा रोमन काथलिक चर्चमा ईसाको माता संत मरियमका
==मुस्लिम ==
प्राचीन अरब
हजका समय प्रत्येक तीर्थयात्रीलाई संयम तथा पवित्रतादेखि केही विषिष्ट
प्राचीन अरबमा मक्का स्थित काबाको पनि तीर्थयात्रा प्रचलित थियो। यस तीर्थस्थानको पूर्वी अंचल
इस्लाम धर्मका अंग यद्यपि पैगंबर मुहम्मद साहब किशोड़ावस्थादेखि नैं हजको समारोह देख्दै आ रहोस् थिए तथापि शु डिग्रीमा उनले यसलाई तथा अन्य अरबी
===तीर्थयात्रा सम्बन्धी कृत्य===
भारतेतर मुस्लिम तीर्थोमा मक्काको माहात्भ्य सबैभन्दा अधिक छ। यो इस्लामका पाँच
मक्कामा हजका अवसरमा विश्वका विभिन्न
इस पवित्र तीर्थस्थानमा यात्रीगण "उमरह"का साथ आफ्नो तीर्थयात्राको शुभारम्भ गर्दछन्। उमरह कुनै समय गर्न सकिन्छ। मक्कावासी प्राय: धार्मिक
जो मुसलमान मस्जिद उल नवाबी वा जियारतमा उपस्थित भएर घर लौट्दछन् ती हाजी भनिन्छन्। मक्काका अन्य पवित्र
===भारतीय मुस्लिम तीर्थ ===
मक्का, मदीना र गर्बला जस्तै प्रसिद्ध
==बाह्य कड़ीहरु==
Line ८८ ⟶ ९०:
[[श्रेणी:संस्कृति]]
[[श्रेणी:यात्रा]]
[[ar:حج (مصطلح)]]
|