"एचआइभी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा r2.7.2+) (रोबोट ले थप्दै: tl:HIV
सा r2.7.3) (रोबोट ले परिवर्तन गर्दै: hi:एचआइवी; अंगराग परिवर्तन
पङ्क्ति २०९:
 
== संकेत तथा लक्षण ==
[[Fileचित्र:Hiv-timecourse.png|300px|thumb|right|एचआईभि (HIV) प्रतिहरु (वायरल लोड) र अनुपचारित एचआईभि (HIV) संक्रमणको औसत पाठ्यक्रममा CD4 गिनतीको एक सामान्यीकृत ग्राफ, कुनै विशेष व्यक्तिको रोग स्तर एकदम भिन्न हुन सक्छन्.[45][46]]]
एचआईभि-1 (HIV-1) देखि हुने संक्रमणलाई सीडीटी<sup>+</sup>4 टी (CD4<sup>+</sup> T) कोशिकाहरूको संख्यामा लगातार आती गिरावट र जीवाण्विक भारमा वृद्धि देखि जोडिन्छ। संक्रमणको चरणको निर्धारण विरामीको सीडीटी<sup>+</sup>4 टी (CD4<sup>+</sup> T) कोशिकाहरूको संख्या र रक्तमा एचआईभि (HIV)को स्तर ले गर्न सकिन्छ।
 
पङ्क्ति २२१:
=== एचआईभि (HIV)को तीव्र संक्रमण ===
{{Main|Acute HIV infection}}
[[Fileचित्र:Symptoms of acute HIV infection.png|thumb|right|300px|तीव्र एचआईभि (HIV) संक्रमणको मुख्य लक्षण.]]
 
सामान्यतः एचआईभि (HIV)को साथ प्रारम्भिक सङ्क्रमण एक संक्रमित व्यक्ति ले कुनै असंक्रमित व्यक्तिमा शारीरिक द्रवहरूको स्थानांतरणको साथ हुन्छ। संक्रमणको पहिलो चरण, प्राथमिक या तीव्र सङ्क्रमण, तीव्र जीवाण्विक प्रतिलिपि निर्माणको चरण हो, जुन कुनै व्यक्तिको एचआईभि (HIV)को संपर्कमा आनेको तुरुन्त पछि आता हो, जसको परिणामस्वरूप मािधीय रक्तमा जीवाणुहरूको अधिकता हुन्छ र एचआईभि (HIV)को स्तर साधारण तरिकामा अनेक मिलियन जीवाणु प्रति मिली (mL) सम्म पहुंच जाछन.<ref name="Piatak">
पङ्क्ति ५०८:
=== संरचना तथा जीनोम ===
{{Main|Structure and genome of HIV}}
[[Fileचित्र:HIV Virion-en-2.png|thumb|300px|एचआईभि (HIV)को आरेख]]
 
एचआईभि (HIV)को संरचना अन्य रेट्रोभाइरसहरू देखि भिन्न हुन्छ। मोटे तरिकामा यो वृत्ताकार हुन्छ<ref name="McGovern">{{
पङ्क्ति ६३०:
 
=== प्रतिलिपि चक्र ===
[[Fileचित्र:HIV gross cycle only.png|right|thumb|220px|एचआईभि (HIV)को नकल चक्र]]
==== कोशिकामा प्रवेश ====
एचआईभि (HIV) अभिग्राहकहरु तिर स्थित यसको सतहमा ग्लाइकोप्रोटीनहरूको अधिशोषणको द्वारा मैक्रोफेजों (macrophages) र सीडी4<sup>+</sup> टी कोशिकाहरू (CD4<sup>+</sup> T cells)मा प्रवेश गर्छ र यसको पछि जीवाण्विक आवरण कोशिकाको मेम्ब्रेनको साथ संगलित हो जाइन्छ तथा एचआईभि (HIV) कैप्सिडको कोशिकामा छोड दिए जाइन्छ।<ref name="Chan2">{{cite journal |author=Chan D, Kim P |title=HIV entry and its inhibition |journal=Cell |volume=93 |issue=5 |pages=681–4 |year=1998 |pmid=9630213 |doi=10.1016/S0092-8674(00)81430-0}}</ref><ref name="Wyatt">{{cite journal |author=Wyatt R, Sodroski J |title=The HIV-1 envelope glycoproteins: fusogens, antigens, and immunogens |journal=Science |volume=280 |issue=5371 |pages=1884–8 |year=1998 | doi=10.1126/science.280.5371.1884 |pmid=9632381}}</ref>
पङ्क्ति ६४६:
जीवाण्विक कैप्सिडद्वारा कोशिकामा प्रवेश गराउनको कुनै नै समय बाद, ''रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेस (reverse transcriptase)'' नामक एक किण्वक एकल-रेशे वाला (+)[[राइबोज न्यूक्लिक अम्ल|आरएनए (RNA)]] जीनोमको सम्बन्धित जीवाण्विक प्रोटीनहरू देखि मुक्त गर्छ र एक पूरक डीएनए (सीडीएनए) (cDNA) अणुमा यसको प्रतिलिपि बनाइन्छ।<ref name="Zheng">{{cite journal
| author=Zheng, Y. H., Lovsin, N. and Peterlin, B. M. | title=Newly identified host factors modulate HIV replication | journal=Immunol. Lett. | year=2005 | pages=225–34 | volume=97 | issue=2 | pmid=15752562 | doi=10.1016/j.imlet.2004.11.026}}</ref> रिवर्स ट्रांस्क्रिप्शनको प्रक्रियामा त्रुटि उत्पन्न होनेको धेरै अधिक संभावना हुन्छ, र परिणामस्वरूप प्राप्त हुने मािवर्तन दबाइहरूको विरुद्ध प्रतिरोध उत्पन्न गर्न सक्छ या जीवाणुलाई शरीरको प्रतिरक्षा तन्त्र देखि बच निकलनेको मौका दे सक्छ। रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेसमा राइबोन्युक्लियस गतिविधि, जुन सीडीएनए (cDNA)को संश्लेषणको समयमा जीवाण्विक डीएनए (DNA)को स्तर घटा देती हो, तथा साथ नै डीएनए (DNA)मा निर्भर डीएनए (DNA) बहुलक गतिविधि, जुन ''एंटीसेन्स'' सीडीएनए (antisense cDNA) भन्दा एक सेन्स डीएनए (sense DNA)को निर्माण गर्छ, पनि हुन्छ। [http://student.ccbcmd.edu/courses/bio141/lecguide/unit3/viruses/hivlc.html डाक्टर कैसरको सूक्ष्मजैविकी गृह पृष्ठ > चतुर्थ. वाईरसेस > एफ अनिमल भाइरस लाईफ साईकल > 3].[http://student.ccbcmd.edu/courses/bio141/lecguide/unit3/viruses/hivlc.html द लाइफ साइकल अफ एचआईभि] बाल्टीमोर काउंटीको सामुदायिक कलेज. अद्यतन: जनवरी 2008</ref> सीडीएनए (cDNA) र यसको पूरक एक साथ मिलेरएक दोहोरो-रेशे वाला जीवाण्विक डीएनए (DNA)को निर्माण गर्छन्, जसलाइ यसको पछि कोशिकाको केंद्रमा पठाइयो जाइन्छ। पाहुना कोशिकाको जीनोममा जीवाण्विक डीएनए (DNA)को एकीकरण एक अन्य जीवाण्विक किण्वकद्वारा हुन्छ, जसलाइ ''इंटीग्रेस (integrase)'' भन्दछन्.<ref name="Zheng" />
[[Fileचित्र:Reverse Transcription.png|thumb|right|220px|डबल भूग्रस्त डीएनए (DNA)मा एचआईभि (HIV)को जीनोमको रिवर्स प्रतिलेखन]]
अब यो एकीकृत जीवाण्विक डीएनए (DNA) एचआईभि (HIV) संक्रमणको दीर्घकालिक चरणमा निष्क्रिय पर्यो रह सक्छ।<ref name="Zheng" /> सक्रिय रूप ले जीवाणुलाई उत्पन्न गराउनको लागि विशिष्ट कोशिकीय ट्रांस्क्रिप्शन कारकहरूको उपस्थित हुनु आवश्यक हुन्छ, जसमा देखि सर्वाधिक महत्वपूर्ण एनएफकेबी (NF-''κ'' B) (एनएफ काप्पा बी) (NF kappa B) हो, जसको उच्च-नियमन टी (T)-कोशिकाको सक्रिय भए पछि गरिन्छ।<ref name="Hiscott">{{cite journal
| author=Hiscott J, Kwon H, Genin P. | title=Hostile takeovers: viral appropriation of the NF-kappaB pathway | journal=J Clin Invest. | year=2001 | pages=143–151 | volume=107 | issue=2 | pmid=11160127 | doi=10.1172/JCI11918
पङ्क्ति ६६७:
=== आनुवंशिक परिवर्तिता ===
{{See|Subtypes of HIV}}
[[Fileचित्र:HIV-SIV-phylogenetic-tree.svg|thumb|300px|एसआईवी (SIV) र एचआईभि (HIV)को जातिवृत्तीय वृक्ष.]]
एचआईभि (HIV) अनेक जीवाणुहरू देखि यस रूपमा भिन्न हो कि यसमा अति-उच्च आनुवांशिक परिवर्तिता हुन्छ। यो विविधता यसको तीव्र दोहराव चक्र, जसमा यो प्रतिदिन 10<sup><sup>9</sup></sup> देखि 10<sup>10</sup> वायरिऔन उत्पन्न गर्छ,को साथ दोहरावको प्रत्येक चक्रमा लगभग 3 x 10<sup>−5</sup> प्रति न्युक्लिओटाइड आधारको उच्च परिवर्तन दर र रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेसको पुनर्संयोजनात्मक गुणहरुको परिणामस्वरूप प्राप्त हुन्छ।<ref name="RobertsonDL">{{cite journal | author=Robertson DL, Hahn BH, Sharp PM. | title=Recombination in AIDS viruses | journal=J Mol Evol. | year=1995 | pages=249–59 | volume=40 | issue=3 | pmid=7723052 | doi=10.1007/BF00163230}}</ref><ref name="Rambaut_2004">{{cite journal | title=The causes and consequences of HIV evolution | last=Rambaut | first=A et al | journal=Nature Reviews Genetics | volume=5 | year=2004 | month=January | doi=10.1038/nrg1246 | pmid=14708016 | url=http://tree.bio.ed.ac.uk/downloadPaper.php?id=242 | issue=52-61 | last2=Posada | first2=D | last3=Crandall | first3=KA | last4=Holmes | first4=EC | pages=52–61}}</ref>
 
पङ्क्ति ७४१:
== उपचार ==
{{See|Antiretroviral drug|Post-exposure prophylaxis}}
[[Fileचित्र:Abacavir (Ziagen) 300mg.jpg|right|thumb|अबाकावीर - एक न्Post processing should be at the endयूक्Post processing should be at the endलियोसाइड रिवर्स ट्रांसक्रिपटेस अवरोधक (NARTIs or NRTIs)]]
 
वर्तमानमा एचआईभि (HIV) या एड्स (AIDS)को लागि कुनै सुइ या उपचार सार्वजनिक रूप ले उपलब्ध छैन. {{cite web|author=Los Alamos National Laboratory • Established 1943 |url=http://www.lanl.gov/discover/curing_aids |title=Fighting the world’s most dangerous disease::Los Alamos Lab |publisher=Lanl.gov |date= |accessdate=2010-07-28}}</ref> {{cite journal|author=Robb ML|title=Failure of the Merck HIV vaccine: an uncertain step forward|journal=Lancet|volume=372|issue=9653|pages=1857–1858|doi=10.1016/S0140-6736(08)61593-7|year=2008}}</ref> हुनत, पछिल्लो दुई असफल उम्मेदवार सुइहरूको संयोजन देखि बने एक सुइहरूको बारेमा सेप्टेम्बर 2009मा यो जानकारी मिली थियो कि थाइल्याण्डमा गरिएको एक परीक्षणमा यसको प्रयोगको कारण संक्रमणहरूमा 30%को कमी आएको थियो। {{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/8272113.stm | work=BBC News | title=HIV vaccine 'reduces infection' | date=September 24, 2009 | accessdate=March 30, 2010}}</ref> यस्तो मानिन्छ कि यसको अतिरिक्त उजागर होनेको तुरुन्त पछि किये जाउन वाला एंटीरेट्रोवायरल उपचार, जसलाइ पोस्ट-एक्सपोजर प्रोफिलेक्सिस (post-exposure prophylaxis) भन्दछन्,को एक कोर्स यदि यथाशीघ्र प्रारम्भ गर्‍यो जाए, त यो संक्रमणको जोखिमको कम गर्छ।<ref name="Fan">{{cite book
पङ्क्ति ९५३:
{{Main|AIDS pandemic}}
 
[[Fileचित्र:HIV time.png|thumb|270px|left|एचआईभि (HIV)को साथ बाँच्ने वाला मान्छेहरू गर्यो, उनी संग संक्रमित, र उनको द्वारा मारे गये मान्छेहरूको संख्या (1990-2008)<ref name="UNmilleniumgoals2010">[392]</ref>]]
 
[[Fileचित्र:HIV Epidem.png|thumb|300px|right|2005को अंतमा युवा वयस्कहरू (15-49)मा एचआईभि (HIV)को अनुमानित व्याप्ति]]
 
[[Fileचित्र:HIV-AIDS world map - DALY - WHO2002.svg|thumb|300px|right|प्रति 100,000 निवासिहरूको लागि विकलांगता देखि समायोजित एचआईभि (HIV) र एड्स (AIDS). [393][394][395][396][397][398][399][400][401]]]
 
यूएनएड्स (UNAIDS) र डब्ल्यूएचओ (WHO)को अनुमान हो कि 1981मा पहिलो पल्ट पहचाने जाउनको समय देखि लिएर आज सम्म एड्स (AIDS)ले 25 मिलियन भन्दा अधिक मान्छेहरूको जान ली हो, जसको कारण यो इतिहासमा दर्ज सर्वाधिक विनाशकारी महामारिहरू हरूमा एक बन्यो छ। एक अनुमानको मुताबिक, विश्वको अनेक क्षेत्रहरूमा एंटी-रेट्रोवायरल उपचार र देखभाल सम्म अभिगममा हालिया सुधारको बावजूद, एड्स (AIDS)को महामारीले 2005मा लगभग 2.8 मिलियन (2.4 र 3.3 मिलियनको बीच) जाउनं लीं, जसमध्ये आधा मिलियन भन्दा अधिक (570,000) बच्चाहरू थिए।<ref name="UNAIDS2006" />
पङ्क्ति १,१४९:
[[fr:Virus de l'immunodéficience humaine]]
[[he:HIV]]
[[hi:ऍचआइवीएचआइवी]]
[[hr:HIV]]
[[hu:HIV]]
"https://ne.wikipedia.org/wiki/एचआइभी" बाट अनुप्रेषित