"कन्नड भाषा" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

|agency = [[कर्णाटक]] सरकारको विभिन्न संस्थाहरू<ref>{{cite book |title=कर्नाटक आधिकारिक भाषा अधिनियम, १९६३{{ndash}} कर्नाटक राजपत्र (विशेष) भाग चतुर्थ खण्ड २ए |year=१९६३ |publisher=कर्नाटक सरकार|pages=३३}}</ref>

|iso1=kn|iso2=kan|iso3=kan|notice=Indic

|caption = कन्नड़ एवं अंग्रेज़ीमा एउटा द्विभाषी संकेतपट्ट

}}

'''कन्नड़''' ({{lang|kn|[[wikt:ಕನ್ನಡ|ಕನ್ನಡ]]}} {{IAST|''Kannaḍa''}}, {{IPA-kn|ˈkʌnːəɖa|}}) वा {{lang|en|'''कैनड़ीज़'''}}<ref name="googlebooks_jaimini">[http://www.archive.org/details/jaiminibharataa00sandgoog].[जैमिनी भारत: प्रसिद्ध कन्नड़ काव्य, अनुवाद एवं टीका सहित (१८५२)].[२०१०-११-१३].</ref> [[भारत]]का [[कर्नाटक]] राज्यमा बोलिने भाषा हो र कर्नाटकको राजभाषा हो। यो भारतका सबैभन्दा अधिक प्रयोग गरिने भाषाहरू मध्येको एउटा हो। ४.५० करोड़ मानिस कन्नड भाषा प्रयोग गर्दछन्।<ref name=census /> यी भाषा एन्कार्टाका अनुसार विश्वको सर्वाधिक बोलिने ३० भाषाहरूको सूचीमा २७वहरू स्थानमा आउँछ।<ref name="encarta_lang_10million">''[http://encarta.msn.com/media_701500404/Languages_Spoken_by_More_Than_10_Million_People.html १ करोड़देखि अधिक मानिसहरु द्वारा बोलिने भाषाहरु]''. [[एन्कार्टा]]. [http://www.webcitation.org/query?id=1257013011437361 Archived] 2009-10-31.</ref> यी [[द्रविड़ भाषा-परिवार]]मा आउँछ तर यसमा [[संस्कृत]]देखि पनि धेरै शब्द छन्। कन्नड भाषा प्रयोग गर्ने यसलाई विश्वासदेखि 'सिरिगन्नड' भन्दछन्। कन्नड भाषा केही २५०० सालदेखि उपयोगमा छ कन्नड लिपि केही १९०० सालदेखि उपयोगमा छ कन्नड अन्य द्रविड़ भाषाहरूको प्रकार हो। [[तेलुगु]], [[तमिल]] र [[मलयालम]] यस भाषादेखि मिल्दा जुल्दा छन्। [[संस्कृत]] भाषासित धेरै प्रभावित भएको यो भाषामा संस्कृतसित धेरि अधिक शब्द त्यही अर्थदेखि उपयोग गरिन्छ। कन्नड भारतको २२ आधिकारिक भाषाहरू मध्येको एउटा हो।<ref name="official">{{cite web|url=http://dpal.kar.nic.in/26%20of%201963%20(E).pdf|format=PDF|title=कर्नाटक आधिकारिक भाषा अधिनियम|work= संसदीय मामलहरू एवं विधिको आधिकारिक जालस्थल |publisher= कर्नाटक सरकार |accessdate= २९ जुलाई २००७}}</ref>

 

कन्नड तथा कर्नाटक शब्दहरूको व्युत्पत्तिका सम्बन्धमा यदि कुनै विद्वान्को यो मत छ कि "कंरिदुअनाडु" अर्थात् "काली माटोको देश"देखि कन्नड शब्द बनाएको छ त अर्का विद्वान्का अनुसार "कपितु नाडु" अर्थात् "सुगंधित देश"देखि "कन्नाडु" र "कन्नाडु"देखि "कन्नड"को व्युत्पत्ति भएको हो। कन्नड साहित्यका इतिहासकार आर.नरसिंहाचारले यस मतलाई स्वीकार गरेकोछ। केही वैयाकरणहरूको कथन छ कि कन्नड़ [[संस्कृत]] शब्द "कर्नाट"को तद्भूव रूप हो। यो पनि भनिन्छ कि "कर्णयो अटति इति कर्नाटक" अर्थात जो कानहरूमा गूँज्दछ त्यो कर्नाटक हो।

 

अचेल कर्नाटक तथा कन्नड शब्दहरूको निश्चित अर्थमा प्रयोग हुन्छ – [[कर्नाटक]] प्रदेशको नाम हो र "कन्नड" भाषाको।

 

[[द्रविड़ भाषा परिवार]]को भाषाहरू '''पंचद्राविड़''' भाषाहरू कहलाउँछन्। कुनै समय यी पंचद्राविड भाषाहरूमा कन्नड, तमिल, तेलुगु, गुजराती तथा मराठी भाषाहरू सम्मिलित थिए। परन्तु अचेल पंचद्राविड़ भाषाहरूका अन्तर्गत कन्नड़, तमिल, तेलुगु, मलयालम तथा तुलु मानिन्छन्। वस्तुत: [[तुलु]] कन्नडको नैं एउटा पुष्ट बोली छ जो दक्षिण कन्नड जिल्लाहरूमा बोली जान्छ। तुलुका अतिरिक्त कन्नडको अन्य बोलीहरू छन्–कोडगु, तोड, कोट तथा बडग। कोडगु कुर्गमा बोली जान्छ र बाकी तीनहरूको नीलगिरि जिल्लाहरूमा प्रचलन हो। [[नीलगिरि जिल्ला]] [[तमिलनाडु]] राज्यका अन्तर्गत हो।

 

<center>{{कन्नड़ यूनिकोड सारणी}}</center>

 

*[[कन्नड़ लिपि]]

*[[कन्नड साहित्य]]

 

{{टिप्पणीसूची}}

 

*[http://www.yourdictionary.com/languages/dravidian.html कन्नडका प्रकार-प्रकारका शब्दकोश]

*[http://www.srijangatha.com/hindiwishwa_23may2k10 कन्नड र नेपालीको पारस्परिक सम्बन्ध]

[[ug:كانناداچە]]

[[uk:Каннада]]

[[vi:Tiếng Kannada]]

[[wuu:卡纳达语]]