"अन्धविश्वास" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा →अनुवाद गरिंदै: स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: हरु → हरू (2) |
कुनै सम्पादन सारांश छैन |
||
पङ्क्ति १:
{{अनुवादित हिन्दी}}
{{स्रोतहीन|date=दिसम्बर 2011}}
आदिम मनुष्य अनेक
▲आदिम मनुष्य अनेक क्रियाहरू र [[परिघटना|घटनाहरू]]को कारणहरूलाई थह। त्यो अज्ञानवश समझता थियो कि यिनको पछि कुनै अदृश्य शक्ति हो। वर्षा, बिजुली, रोग, भूकम्प, वृक्षपात, विपत्ति आदि अज्ञात तथा अज्ञेय देव, भूत, प्रेत र पिशाचोंको प्रकोपको परिणाम माने जान्थे। ज्ञानको प्रकाश भए पछि पनि यस्तो विचार विलीन हैन हुए, प्रत्युत यो अंधविश्वास माने जाते लगे। आदिकालमा मनुष्यको क्रिया क्षेत्र संकुचित थियो। यसैले अंधविश्वासोंको संख्या पनि अल्प थियो। ज्यों ज्यों मनुष्यको क्रियाहरूको विस्तार भयो त्यों-त्यों अंधविश्वासहरूको जाल पनि फैलदै गयो र यिनको अनेक भेद-प्रभेद भए। अंधविश्वास सार्वदेशिक र सार्वकालिक छन्। विज्ञानको प्रकाशमा पनि यो छिपे रहछन। यिनीहरूका कहिल्यै सर्वथा उच्द्वेद हुँदैन।
जादू, टोना, शकुन, मुहूर्त, मणि, ताबीज आदि अंधविश्वासको संतति छन्।
▲अंधविश्वासहरूको सर्वसम्मत वर्गीकरण सम्भव छैन। यिनीहरूका नामकरण पनि कठिन छ। पृथ्वी शेषनागमा स्थित छ, वर्षा, गर्जन र बिजुली इंद्रको क्रियाहरू छन्, भूकम्पको अधिष्टात्री एक देवी छ, रोगहरूको कारण प्रेत र पिशाच छन्, यस प्रकारको अंधविश्वासहरूलाई प्राग्वैज्ञानिक या धार्मिक अंधविश्वास भन्न सकिन्छ। अंधविश्वासहरूको दोस्रो ठूलो वर्ग हो मन्त्र-तन्त्र। यस वर्गको पनि अनेक उपभेद छन्। मुख्य भेद हो रोग निवारण, वशीकरण, उच्चाटन, मारण आदि। विविध उद्देश्योंको पूर्त्यर्थ मन्त्र प्रयोग प्राचीन तथा मध्य कालमा सर्वत्र प्रचलित थियो। मन्त्र द्धारा रोग निवारण अनेक मान्छेहरूको व्यवसाय थियो। विरोधी र उदासीन व्यक्तिको आफ्नो वशमा गर्न या दूसरोंको वशमा गराउनु मन्त्र द्धारा सम्भव मानिन्थ्यो। उच्चाटन र मारण पनि मन्त्रको विषय थिए। मन्त्रको व्यवसाय गर्ने दुई प्रकारको हुन्थे-मन्त्रमा विश्वास गर्न वालाहरू, र दूसरहरूलाई ठगनेको लागि मन्त्र प्रयोग गर्न वालाहरू।
मणि धातु, काष्ठ
▲जादू, टोना, शकुन, मुहूर्त, मणि, ताबीज आदि अंधविश्वासको संतति छन्। यिनी सबैको अंतस्तलमा केही धार्मिक भाव छन्, तर यिनी भावहरूको विश्लेषण हैन हो सकता। यिनीहरूमा तर्कशून्य विश्वास छ। मध्य युगमा यो विश्वास प्रचलित थियो कि यस्तो कुनै काम छैन जुन मन्त्र द्धारा सिद्ध न हो सकता हो। असफलताएँ अपवाद मानी जाती थिए। यसैले कृषि रक्षा, दुर्गरक्षा, रोग निवारण, संततिलाभ, शत्रु विनाश, आयु वृद्धि आदिको हेतु मन्त्र प्रयोग, जादू-टोना, मुहूर्त र मणिको पनि प्रयोग प्रचलित थियो।
योगिनी, शाकिनी र डाकिनी सम्बन्धी विश्वास पनि
▲मणि धातु, काष्ठ या पत्तेको बनाइन्छ र उनमा कुनै मन्त्र लेखेर घाँटी या हात पाखुरामा बाँधीन्छ। यसलाई मन्त्र द्वारा सिद्ध गरिन्छ र कहिले काँही यसले देवताको भाँति आवाहन गरिन्छ। यसको उद्देश्य हो आत्मरक्षा र अनिष्ट निवारण।
फलित ज्योतिषको आधार गणित पनि
▲योगिनी, शाकिनी र डाकिनी सम्बन्धी विश्वास पनि मन्त्र विश्वासको नै विस्तार छ। डाकिनीको विषयमा इङ्गल्याण्ड र यूरोपमा 17औं शताब्दी सम्म कानून बनेको थिए। योगिनी भूतयोनिमा मानीन्छ। यस्तो विश्वास छ कि यसलाई मन्त्र द्धारा वशमा गरिन सक्छ। फेरि मन्त्र पुरुष यसले अनेक दुष्कर र विचित्र कार्य करवा सक्छ। यही विश्वास प्रेतको विषयमा प्रचलित छ।
==यी पनि हेर्नुहोस्==
▲फलित ज्योतिषको आधार गणित पनि हो। यसैले यो सर्वांशतः अंधविश्वास हैन। शकुनको अंधविश्वासमा समावेश हुन सक्छ। अनेक अंधविश्वासोंले रूढिवादीहरूको पनि रूप धारण गरेको छ।
*[[जादू-टोना]]
==बाह्य कड़ीहरु==
*[http://kk.sciencedarshan.in/p/blog-page_05.html अंधविश्वास कसरी-कसरी?]
*[http://rajendrarathore.jagranjunction.com/2011/05/23/समाज-मा-गहरी-होती-अंधविश/ समाजमा गहरी होती अंधविश्वासको ज्ने] (जाकरण)
*[http://www.janokti.com/featured/निर्मल-दरबार-यहाँ-पैसे-से/ निर्मल दरबार : यहाँ पैसेदेखि कृपा मिल्दछ ! ]
*[http://www.jagran.com/bihar/nalanda-8580090.html तन्त्रमंत्र अनि अंधविश्वास कानूनी अपराध : भं्दै बुद्घ]
*[http://cgpolice.blogspot.in/2009/03/blog-post.html अंधविश्वास आधारित अपराधहरुका नियन्त्रण हेतु अभियान – एक नज़र]
*[http://www.teesarakhamba.com/?p=1581 अखबारहरु द्वारा अश्लील र धोखे भएका विज्ञापन प्रकाशित गर्नु अपराध छ]
*[http://www.lawyersclubindia.com/bare_acts/Drugs-and-Magic-Remedies-Objectionable-Advertisements-Act-352.asp Drugs and Magic Remedies (Objectionable Advertisements) Act,1954] (औषधि तथा जादुई उपचार (आपत्तिजनक विज्ञापन) अधिनियम, १९५४)
[[श्रेणी:अन्धविश्वास]]
| |||