'''कृपाचार्य''' कौरवहरू र पाण्डवहरूका गुरू थिए। सात चिरंजीविहरूमा ती पनि एक छन्।
कृपाचार्य महर्षि गौतम शरद्वान्का पुत्र। शरद्वानको तपस्या भंग गर्नका लागि इन्द्रले जानपदी नामक एक देवकन्या पठाईी थियो, जसका गर्भदेखि दुइ यमज भाई-बहन भए। पिता-माता दुइटैले यी जंगलमा छोड़ दिएछोडिदिए जहाँ महाराज शन्तनुले यिनकोदेखा। इनपर कृपा गरेर दुइटैलाई पाला पोसा जसदेखि यिनको नाम कृप तथा कृपी पड़ गए।पर्ए। यिनको बहन कृपीको विवाह द्रोणाचार्यदेखि भयो र तिनको पुत्र अश्वत्थामा भए। आफ्नो पिताका नैं सदृश कृपाचार्य पनि परम धनुर्धर भए। कुरुक्षेत्रका युद्धमा यी कौरवहरूका साथ थिए र तिनको नष्ट हुनमा पाण्डवहरूका नजीक आ गए।आए। पछि इन्होंनेयिनले परीक्षितलाई अस्त्रविद्या सिखाई। भागवतका अनुसार सावर्णि मनुका समय कृपाचार्यको गणना सप्तर्षिहरूमा हुन्थ्यो।
==जन्मको कथा==
[[गौतम]] ऋषिका पुत्रको नाम [[शरद्वान]] थियो। तिनको जन्म बाणहरूका साथ भएको थियो। तिनलाई वेदाभ्यासमा थोडा़ पनि रुचि थिएन र धनुर्विद्यादेखि तिनलाई अत्यधिक लगाव थियो। ती धनुर्विद्यामा इतनेयति निपुण हो गये कि देवराज [[इन्द्र]] उनीसित भयभीत रहनेरहन लागोस्। इन्द्रले तिनलाई साधनादेखि डिगाउन कालिकालो [[नामपदी]] नामक एक देवकन्यालाई तिनको नजीक पठाई दिए। त्यस देवकन्याका सौन्दर्यका प्रभावदेखि शरद्वान इतनेयति कामपीड़ितकामपीडित हुये कि तिनको वीर्य स्खलित हो गर्न एक सरडल्लामा आ गिरा। त्यो सरकंडा दुइ भागहरूमा विभक्त भयो जस मध्येको एक भागदेखि [[कृप]] नामक बालक उत्पन्न भयो र अर्का भागदेखि [[कृपी]] नामक कन्या उत्पन्न भएको छ। कृप पनि धनुर्विद्यामा आफ्नो पिताका समान नैं पारंगत हुये। [[भीष्म]] जीले यिनैं कृपलाई पाण्डवहरू र कौरवहरूको शिक्षा-दीक्षाका लागि नियुक्त गरे र ती कृपाचार्यका नामले विख्यात हुये।
