"इलेक्ट्रोन" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा r2.7.2+) (रोबोट ले परिवर्तन गर्दै: vi:Electron
सा स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: रुप → रूप (4), हरु → हरू (6), । → । (3)
पङ्क्ति १:
'''विद्युदणु''' या '''इलेक्ट्रोन''' ऋणात्मक [[विद्युत आवेश|वैद्युत आवेश]] युक्त मौलिक उपपरमाणविक कण है ।है। जो [[परमाणु]]के नाभिक के चारो तरफ चक्कर लगता है । जिसका द्रव्यमान प्रोटोन का 1/1836 गुना होता है ।है। परम्परागत रुपदेखिरूपदेखि यसका आवेशलाई ऋणात्मक मानिन्छ र यसमामान -१ परमाणु इकाई (e) निर्धारित गरिएको हो। अर्का परमाणुहरुकापरमाणुहरूका एलेक्ट्रोनहरुदेखिएलेक्ट्रोनहरूदेखि यिनको अन्तःक्रिया [[रासायनिक बंध]]नको मुख्य कारण हुन्छ। यसमा1.6E-19 [[कूलाम्ब]] परिमाणको ऋण [[आवेश]] हुन्छ। यसको [[द्रव्यमान]] 9.11E−31 किग्रा हुन्छ जो [[प्रोटोन]]का [[द्रव्यमान]]को लगभग १८३७ औं भाग हो। कुनै उदासीन [[परमाणु]]मा इलेक्ट्रोनहरुकोइलेक्ट्रोनहरूको संख्या र प्रोटानहरुकोप्रोटानहरूको संख्या समान हुन्छ।यिनको आन्तरिक संरचना ज्ञात छैन यस लागि यसलाई प्राय:[[मूलभूत कण]] मानिन्छ। यिनको आन्तरिक कोणिय संवेग अर्थात [[स्पिन]] १/२ हुन्छ, अतः यो [[फर्मीअन]] हुन्छन्।''' इलेक्ट्रोन''' का[[प्रतिकण]][[पोजीट्रोन]] कहलाउँछ। द्रव्यमानका अतिरिक्त [[पोजीट्रोन]]का सारे गुण यथा आवेश, [[स्पिन]] इत्यादि''' इलेक्ट्रोन'''का बिलकुल विपरीत हुन्छन्। जब''' इलेक्ट्रोन''' र [[पोजीट्रोन]]को टक्कर हुन्छ त दोंनो पूर्णतः नष्ट हो जान्छन् एवं दो[[गामा किरण]][[फोटोन]] उत्पन्न हुन्छ।
 
'''इलेक्ट्रोन''',[[लेप्टोन]] परिवारका प्रथम पीढीको सदस्य छ, जो कि गुरुत्वाकर्षण,विद्युत चुम्बकत्व एवं दुर्बल प्रभाव सबैमा भूमिका निभाउँदछ।''' इलेक्ट्रोन''' कण एवं तरंग दोनो प्रकारका व्यवहार प्रदर्शीत गर्दछ। बिटा-क्षयका रुपमारूपमा यो तरंग जस्तो व्यवहार गर्दछ,जबकि यसको संवेग जस्तो गुण यसको कणको प्रकृति दर्शाउँदछ। चूंकि यसको सांख्यिकीय व्यवहार [[फर्मिअन]] हुन्छ र यो [[पोली एक्सक्ल्युसन सिध्दाँत]]को पालन गर्दछ अतः सबै इलेक्ट्रोनोको क्वांटम अवस्था भिन्न हुन्छ।
 
आइरिस भौतिकविद [[जर्ज जनस्टोन स्टोनी]] ( George Johnstone Stoney )ले १८९४ मा''' इलेक्ट्रोन''' नामको सुझाव दिएको थियो।''' इलेक्ट्रोन'''को कणका रुपमारूपमा पहचान १८९७मा [[जे जे थमसन]] ( J J Thomson ) र तिनको ब्रिटीश भौतिकविद दलले गरेको थियो।
 
कइ भौतिकीय घटनाहरुघटनाहरू जस्तै-[[विध्युत]] ,[[चुम्बकत्व]] ,[[उष्मा]] चालकता मा''' इलेक्ट्रोन'''को अ हामी भूमिका हुन्छ। जब''' इलेक्ट्रोन''' त्वरित हुन्छ त यो [[फोटान]]का रुपरूप मा[[ऊर्जा]]को अवशोषण वा उत्सर्जन गर्दछ।[[प्रोटोन]] अनि [[न्यूट्रोन]]का साथ मिलेर यह्[[परमाणु]]को निर्माण गर्दछ।[[परमाणु]]का कुल [[द्रव्यमान]] मा''' इलेक्ट्रोन'''को भाग कमभन्दा कम् 0.0६ प्रतिशत हुन्छ।''' इलेक्ट्रोन''' र [[प्रोटोन]]का बीच लागे भएका कुलाम्ब बल ( coulomb force )के कारण '''इलेक्ट्रोन''' परमाणुदेखि बाँधिएको हुन्छ। दुई वा दुइभन्दा अधिक परमाणुहरुकापरमाणुहरूका इलेक्ट्रोनोका आपसी आदान-प्रदान वा साझेदारीका कारण रासायनिक बंध बन्दछन्।
 
[[ब्रह्माण्ड]]मा अधिकतर इलेक्ट्रोनोको निर्माण [[बिग बैंग सिद्धान्त|बिग-बैंग]]का बेला भएकोछ, यिनको निर्माण रेडियोधर्मी समस्थानिक ( radioactive isotope )देखि बीटा-क्षय र अन्तरिक्षीय किरणो ( cosmic ray )का वायुमण्डलमा प्रवेशका बेला उच्च ऊर्जा टक्करका कारण पनि हुन्छ।
"https://ne.wikipedia.org/wiki/इलेक्ट्रोन" बाट अनुप्रेषित