विकिपिडिया

"क्यान्सर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

अन्तरक्रियात्मक रूपमा इतिहास हेर्नुहोस्
← अघिल्लो भिन्नतापछिल्लो भिन्नता →
Content deleted Content added
दृश्यात्मकविकिपाठ
सा स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: को → को (2), मा → मा , अगस्त → अगस्ट (2), दिसम्बर → डिसेम्बर (2), नजिक → नजी...
सा स्वचालित हिज्जे सम्पादन, replaced: को → को , ग्रंन्थ → ग्रन्थ, ले → ले (21)
पङ्क्ति १७:
}}
 
'''क्यान्सर''' (चिकित्सकीय पद: [[घातक]] [[निओप्लाज्म|नियोप्लास्म]]) [[रोग|रोगहरू]]को एक वर्ग हो जसमा [[कोशिका (जीव विज्ञान)|कोशिकाहरू]]को एक समूहको ''अनियन्त्रित वृद्धि'' (सामान्य सीमा भन्दा अधिक [[कोशिका विभाजन|विभाजन]]), ''रोग आक्रमण'' (आस-पासको उतकहरूको विनाश आक्रमण) र कहिलेकाँही ''[[मेटास्टेसिस]]'' (लसिका या रक्तको माध्यमले शरीरको अन्य भागहरूमा फैलन्छ)को रूपमा देखिन्छ। क्यान्सरका यी तीन लक्षण यसलाइ [[सौम्य गाँठ या सौम्य अबुर्द|सौम्य गाँठ (ट्यूमर या अबुर्द)]] देखि विभेदित गर्छन्, जुन स्वयं सीमित छन्, आक्रामक छैनन् या मेटास्टेसिस प्रर्दशित हैन गर्छन्.अधिकांश क्यान्सरले विरामीको शरीरमा एक [[गाँठो या अबुर्द|गाँठ या अबुर्द (ट्यूमर)]] बनाउँछ, तर कुनै, जस्तै [[ल्यूकेमिया या रक्त क्यान्सर|रक्त क्यान्सर (ल्यूकेमिया)]] ले त्यस्तो गाँठो बनाउँदैन। क्यान्सरको अध्ययन, निदान, उपचार, र रोकथाम सँग सम्बंधित चिकित्साको शाखालाई [[अन्कोलोजी]] वा अबुर्द विज्ञान भन्ने गरिन्छ।
 
क्यान्सर सबै उमेरको मान्छेहरू लाइ, यहाँ सम्म कि [[भ्रूण]]को पनि प्रभावित गर्न सक्छ, तर अधिकांश किस्महरूको जोखिम उमेरको साथ बढइन्छ।<ref name="Cancer Research UK">{{cite web | last =Cancer Research UK | title =UK cancer incidence statistics by age | month=January | year=2007 | url =http://info.cancerresearchuk.org/cancerstats/incidence/age/ | accessdate =2007-06-25 }}</ref> क्यान्सर [[मृत्युको कारण|कुल मानव मृत्युों]] हरूमा 13%को कारण हो.<ref name="WHO">{{cite web | last =WHO | authorlink =World Health Organization | title =Cancer | publisher =World Health Organization |month=February | year=2006 | url =http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/ | accessdate =2007-06-25 }}</ref> [[अमेरिकन क्यान्सर सोसायटी]]को अनुसार, 2007को समयमा पुरे विश्वमा 7.6 मिलियन मान्छेहरूको मृत्यु क्यान्सरको कारण भयो।<ref name="American Cancer Society">{{cite web | last =American Cancer Society | authorlink =Reuters | title =Report sees 7.6&nbsp;million global 2007 cancer deaths | publisher =Reuters |month=December | year=2007 | url =http://www.reuters.com/article/healthNews/idUSN1633064920071217 | accessdate =2008-08-07 }}</ref> क्यान्सर सबै जनावरहरूलाइ प्रभावित गर्न सक्छ।
पङ्क्ति ७५:
*'''[[सार्कोमा]]''' : [[संयोजी ऊतक]], या [[मिजेन्काइमा|मध्योतक]] कोशिकाहरू देखि व्युत्पन्न दुर्दम गाँठ.
*'''[[लिम्फोमा (लासिकबुर्द)|लिंफोमा]]''' र '''[[ल्यूकेमिया या रक्त क्यान्सर|रक्त क्यान्सर(ल्यूकेमिया)]]''' : दुर्दमता हिमेटोपोयटिक ([[रगत|रक्त]]-बनाउन वाली) कोशिकाहरू देखि उत्पन्न हुन्छ।
*'''[[जनन कोशिका गाँठ]]''' : [[टोटीपोटेंट (एसी कोशिका जुन धेरै प्रकारको उतकहरूमा विकसित होनेको क्षमता रखती हो.)|टोटीपोटेंट]] कोशिका लेकोशिकाले उत्पन्न गाँठ. वयस्कहरूमा अक्सर [[अंडकोष|शुक्र ग्रंथि]] र [[अंडाशय]]मा पाइन्छ; भ्रूण, बच्चाहरू र साना बच्चहरूमा अधिकांशतया शरीरको मध्य रेखा मा, विशेष रूपले पुच्छ अस्थिको शीर्षमा पाइन्छ; घोडहरूमा अक्सर पोल (खोपडीको आधार)मा पाइन्छ।
* '''ब्लास्टिक गाँठ''' या [[ब्लास्टोमा]]: एक गाँठ (आमतौरमा दुर्दम) जुन एक अपरिपक्व या भ्रूणीय उतकको समान हुन्छ।
 
पङ्क्ति ९३:
मोटे तरिका मा, क्यान्सरको लक्षणहरूलाई तीन समूहहरूमा विभाजित गरे जान सक्छ:
 
*''स्थानीय लक्षण'' : असामान्य गाँठ या सुनिंनु (''[[गाँठ या अबुर्द|अबुर्द]]'' ), [[रक्तस्राव]] (खून बहना), [[पीडा]] र / या [[अल्सर (छालाविज्ञान)|व्रनोदभवन (अल्सरको निर्माण)]]. आसपासको ऊतकहरूमा संपीडनको कारण लेकारणले [[पीलिया]] जस्तै लक्षण पैदा हुन सक्छन् (आँखाहरू र छालाको पीलापन).
*''[[मेटास्टेसिसको लक्षण|मेटास्टेसिस (फैलना)को लक्षण]]'' : [[लसीका पर्व|लसिका पर्वों]]को आकारमा बढन, [[खाँसी]] र [[हिमोप्टाइसिस|हिमोपटायसिस]], [[हिपेटोमिगेली]] ([[यकृत]]को आकारमा बढन), अस्थि पीडा (हड्डीमा दर्द), प्रभावित [[अस्थिभंग (हड्डी टूटना)|अस्थियहरूको टूटना]] र [[तन्त्रिका विज्ञान|तन्त्रीकीय]] लक्षण.
यद्यपि विकसित हो चुके क्यान्सरमा [[पीडा|दुखाइ]] हुन सक्छ, अक्सर यो प्रारम्भिक लक्षण हुदैन.
पङ्क्ति १६७:
यसको विपरीत, विस्तारै विस्तारै रूपांतरित होने वाला भाइरस मा, भाइरस जीनोम, पोषीको जीनोममा एक प्रोटो-ओंकोजीनको नजीकै प्रविष्ट हुन्छ।
 
अब वायरल [[प्रवर्धक|प्रवर्तक]] या अन्य प्रतिलेखन विनियमन तत्त्व उनी प्रोटो-ओंकोजीनको अति-अभिव्यक्तिको कारण बनछन. यसमा अनियन्त्रित कोशिका विभाजन शामिल छ।किनकी प्रविष्टिको स्थान प्रोटो-ओंकोजीनको लागि विशिष्ट हुदैन र कुनै पनि प्रोटो-ओंकोजीनको नजीकै प्रविष्टिको सम्भावना कम हुन्छ, मधुरो गति लेगतिले रूपांतरित होने वाला भाइरस, तीव्रता देखि रूपांतरित होने वाला भाइरसको तुलना मा, संक्रमणको अधिक लामो समय पछि गाँठ पैदा गर्छन्.
 
[[हेपेटाइटिस बी|हैपेटाइटिस बी]] र [[हेपेटाइटिस सी]] सहित हेपेटाइटिस भाइरस, एक दीर्घकालिक (क्रोनिक) वायरल संक्रमणलाई प्रेरित गर्न सक्छ, जुन प्रतिवर्ष [[हेपेटाइटिस बी|हैपेटाइटिस बी]]को 0.47% रोगिहरूमा (विशेष रूपले एशिया मा, उत्तरी अमेरिकामा यस्तो कम दे खा्यो है) र प्रति वर्ष [[हेपेटाइटिस सी]]को 1.4% रोगिहरूमा [[यकृतकोशिकी कार्सिनोमा|यकृत क्यान्सर]]को कारण हो.लीवर सिरोसिस, चाहे क्रोनिक वायरल हैपेटाइटिस संक्रमणको कारण हो या रक्सी पीनेको कारण, यो [[यकृत कोशिकी कार्सिनोमा|यकृत क्यान्सर]]को विकास देखि सम्बंधित हुन्छ, र सिरोसिस र वायरल हैपेटाइटिसको संयोजन [[यकृत कोशिकी कार्सिनोमा|यकृत क्यान्सर]] विकासकहरू उच्चतम जोखिमको कारण हो.दुनिया भरमा [[वायरल हेपेटाइटिस|वायरल हैपेटाइटिस]]को सञ्चरण र रोगको भारी बोझको कारण, [[यकृत कोशिकी कार्सिनोमा|यकृत क्यान्सर]] सबै सँग साधारण र सबै सँग अधिक घातक क्यान्सरहरू हरूमा एक छ।
पङ्क्ति १९५:
 
* रेटिनो ब्लास्टोमा, जब साना बच्चहरूमा हुन्छ, त यो [[रेटिनोब्लास्टोमा|रेटिनो ब्लास्टोमा]] जीनमा एक वंशानुगत उत्परिवर्तनको कारण हुन्छ।
* [[डाउन सिंड्रोम]]को रोगी, जसमा एक अतिरिक्त [[गुणसूत्र 21]] हुन्छ, उनिमा रक्त क्यान्सर र [[शुक्र ग्रंन्थिकोग्रन्थिको क्यान्सर|शुक्र ग्रंथि क्यान्सर]]को मामला देखे गए छन्, यद्यपि यस कारणलाई ठीक प्रकार देखि समझा हैन गयो छ।
 
===अन्य कारण ===
पङ्क्ति २५६:
गाँठको शमन गराउन वाला जीनोंको उत्परिवर्तन जुन [[जननस्तर|जनन स्तर]] कोशिकाहरूमा उत्पन्न हुन्छन्, उनी [[संतति]]मा स्थानांतरित हो जाछन, र अगली पीढियहरूमा क्यान्सरको सम्भावनाको बढयो देते छन्.
 
इन परिवारोंको सदस्हरू लेसदस्हरूले यस्तो घटनाहरूमा वृद्धिको हो र यससँग बहुल ट्यूमरको विलंबतामा कमी आएको छ।गाँठको प्रकार गाँठको शमन गराउन वाला उत्परिवर्तनको प्रत्येक प्रकारको लागि प्रारूपिक हुन्छन्, कुनै उत्परिवर्तन विशेष प्रकारको क्यान्सरको कारण हुन् , जबकि अन्य उत्परिवर्तन अन्य प्रकारको क्यान्सरको कारण हुन् .
उत्परिवर्ती ट्यूमर शामकको वंशागतिको प्रकार यो हो कि एक प्रभावी सदस्य एक दोषपूर्ण प्रतिलिपिको एक जनक देखि र सामान्य प्रतिलिपिको दोस्रो जनक देखि प्राप्त गर्छ।उदाहरणको लिए, एक व्यक्ति जुन एक उत्परिवर्ती ''[[p53]]'' एलीलको वंशागत रूपले प्राप्त गर्छ (और इसलागि उत्परिवर्तित ''p53''को लागि [[विषम युग्मनज|विषम युग्मजी]] है) त्यो [[मेलानोमा]] र अग्नाशयी क्यान्सर विकसित गर्न सक्छ जुन [[ली-फ्रामेनी सिंड्रोम]] भनिन्छ। अन्य वंशागत गाँठको शमन गराउन वाला जीन सिंड्रोममा शामिल हो [[रेटिनोब्लास्टोमा|रेटिनो ब्लास्टोमा]] देखि सम्बंधित ''[[रेटिनोब्लास्टोमा प्रोटीन|Rb]]'' उत्परिवर्तन र [[फेमिलियल एडिनोमेटस पोली पोसिस|ऐडिनोपोलीपोसिस ठूलो आंतको क्यान्सर]] भन्दा जोडिएको ''[[फेमिलियल एडिनोमेटस पोली पोसिस#रोग विज्ञान कार्यिकी|APC]]'' जीन उत्परिवर्तन.ऐडिनोपोलीपोसिस [[वृहद् आन्त्र मलाशयको क्यान्सर|बडी आंतको क्यान्सर]] बाल्यकालको अवस्थामा ठूलो आंतमा हजारों पोलिप देखि सम्बंधित छन्, जुन अपेक्षाकृत कम उमेरमा ठूलो आंतको क्यान्सर उत्पन्न गर्छन्.अंत मा, ''BRCA1'' र ''BRCA2''मा वंशागत उत्परिवर्तन [[स्तन क्यान्सर]]को प्रारम्भिक शुरुआतको कारण बनछन.
 
पङ्क्ति २६३:
आमतौर मा, ओंकोजीन [[प्रभावी जीन|प्रभावी]] हुन्छन्, किन भनें उनिमा [[क्रिया-का-लाभ उत्परिवर्तन]] शामिल हुन्छ, जबकि उत्परिवर्तित ट्यूमर शामक [[अप्रभावी जीन|अप्रभावी]] हुन्छन्, किन भनें उनिमा [[क्रिया-की-हानि उत्परिवर्तन]] शामिल हुन्छ। हरेक कोशिकामा समान जीनको दुई प्रतिलिपियां हुन्छं, यिनीहरूमा देखि प्रत्येक प्रतिलिपि अभिभावकले प्राप्त गरिन्छ, र अधिकांश मामलाहरूको अन्तर्गत एक विशेष प्रोटो-ओंकोजीनको केवल एक प्रतिलिपिमा क्रिया-का-लाभ उत्परिवर्तन, उनी जीनको एक वास्तविक ओंकोजीन बनाउनको लागि पर्याप्त हुन्छ।दोस्रो ओर, क्रिया-की-हानि उत्परिवर्तन का, गाँठको शमन गराउन वाला जीनको दुवै प्रतिलिपियहरूमा हुनु आवश्यक हो ताकि जीनको पूरी जस्तै/तरिका देखि क्रियाहीन बनाया जा सके.हुनत, यस्तो/यस्ता/यसरी मामला हुन् जसमा [[गाँठको शमन गराउन वाला जीन]]को एक उत्परिवर्तित प्रतिलिपि अन्य [[जंगली-प्रकार]] प्रतिलिपिको क्रियाहीन बनयोदेती छ।यो घटना ''प्रभावी नकारात्मक प्रभाव'' भन्ने गरिन्छ र धेरै p53 उत्परिवर्तनहरूमा देखि जान्छ।
 
नुडसनको दुई चोटको मोडलको हाल नैमा धेरै जांचकर्ताहरू द्वारा चुनौती दी गई छ।गाँठको शमन गराउन वाला कुनै जीनोंको एक एलीलको निष्क्रियकरण ट्यूमरको उत्पन्न गराउनको लागि पर्याप्त छ।यो घटना [[हप्लोइन्सुफ्फिगरेन्क्य|अगुणित अपर्याप्तता]] भन्ने गरिन्छ र यसलाइ धेरै प्रयोगात्मक दृष्टिकोणोंको द्वारा प्रदर्शित गरेको छ।अगुणित अपर्याप्तता देखि उत्पन्न भयो गाँठको शुरुवात साधारण तरिकामा अबेर देखि हुन्छ, जब यसको तुलना एक एक दुई चोटको प्रक्रिया लेप्रक्रियाले गरिन्छ।<ref name="Fodde-Haploinsufficiency">{{cite journal | author = Fodde R, Smits R | title = Cancer biology. A matter of dosage | journal = Science | volume = 298 | issue = 5594 | pages = 761–3 | year = 2002 | pmid = 12399571 | doi = 10.1126/science.1077707}}</ref>
 
===क्यान्सर कोशिका जीव विज्ञान===
[[File:Cancer progression from NIH.png|thumb|300px|left|उतकको सामान्य देखि लिएर क्यान्सर सम्म एक सतत स्पेक्ट्रममा संगठित गरे जान सक्छ।]]
 
अक्सर, बहुल आनुवंशिक परिवर्तन जसको परिणाम क्यान्सर हुन्छ, उसलाइ सञ्चित होनेमा धेरै साल लग सकते छन्. यस समयको समयमा, पूर्व दुर्दम कोशिकाहरूको जैविक व्यवहार विस्तारै विस्तारै सामान्य कोशिका लेकोशिकाले बदल गरेर क्यान्सर कोशिकाको हो जाइन्छ।[[सूक्ष्मदर्शी]]को सहायता भन्दा पहिले दुर्दम ऊतकमा विभेदक गुण देखे जान सकिन्छं.विभेदक लक्षणहरूमा हो विभाजित होती भयो कोशिकाहरूको बढी भयो संख्या, [[कोशिकाको केन्द्रक|केन्द्रक]]को आकार र आकृतिमा भिन्नता, कोशिकाको आकार र आकृतिमा भिन्नता, विशिष्टीकृत कोशिकाहरूको गुणहरूमा कमी, र सामान्य उतक संगठनको क्षति. [[डिस्प्लेजिया]] अतिरिक्त कोशिका प्रचुरोद भवनको एक असामान्य प्रकार हो जुन सामान्य उतक व्यवस्था तथा पूर्व दुर्दम कोशिकाहरूमा कोशिका सरंचनाको हानिको द्वारा परिलक्षित हुन्छ।ये प्रारम्भिक निओप्लास्टिक परिवर्तन हाइपर प्लाजिया देखि विभेदित गरे जाउन चाहियें, जुन एक बाहिरी उद्दीपनको कारण कोशिका विभाजनमा एक उत्परिवर्ती वृद्धि हो, जस्तै होर्मोनी असंतुलन या पुरानी जलन.
 
डिस्प्लेजियाको सबै सँग गंभीर मामलाहरूलाइ "[[कार्सिनोमा स्वस्थानी|स्वस्थानी कार्सिनोमा]]" भनिन्छ।ल्याटिन मा, "स्वस्थानी (in situ)" शब्दको अर्थ हो "स्थान मा", इसलागि कार्सिनोमा स्वस्थानी शब्दको अर्थ हो कोशिकाहरूको अनियन्त्रित वृद्धि जुन आफ्नो मूल स्थानमा नै बनी रहन्छ, र जसले अन्य उतकोंमा कुनै आक्रमण होन दर्शाया छ।
पङ्क्ति २७८:
जस जस्तै/तरिका देखि जनावरोंको आबादीमा विकास हुन्छ, ठीक त्यसै जस्तै/तरिका कोशिकाहरूको अनियन्त्रित आबादीमा पनि विकास हुन्छ। यो अवांछनीय प्रक्रिया [[क्यान्सरमा कायिक विकास|कायिक विकास]] भन्ने गरिन्छ, र त्यहि जस्तै/तरिका देखि क्यान्सर उत्पन्न हुन्छ र अधिक दुर्दम बन जाइन्छ। {{cite journal |author=Nowell PC |title=The clonal evolution of tumor cell populations |journal=Science |volume=194 |issue=4260 |pages=23–8 |year=1976 |month=October |pmid=959840 |doi=10.1126/science.959840 |url=http://www.sciencemag.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=959840}}</ref>
 
कोशिकीय उपापचयमा अधिकांश परिवर्तन जुन कोशिकामा अनियमित तरिका देखि विभाजनको कारण हुन् , उनी कोशिका मृत्युको कारण हुन्छन्. हुनत एक पल्ट क्यान्सर शुरू हो जाए पछि, क्यान्सरको कोशिकाहरू [[प्राकृतिक वरण]]को एक प्रक्रिया लेप्रक्रियाले भएर गुजरती छन्: नयाँ आनुवंशिक परिवर्तनहरू देखि युक्त कुनै कोशिकाहरू जुन आफ्नो जीवन र प्रजननको बढावा दिनको लागि निरंतर बहुगुणित होती रहन्छं, र जल्दी नै विकसित होती भयो गाँठमा प्रभावी हुन्छं, किन भनें कम अनुकूलित आनुवंशिक परिवर्तनहरू देखि युक्त कोशिकाहरू प्रतिस्पर्धा देखि बाहिर हुन्छं. {{cite journal |author=Merlo LM, Pepper JW, Reid BJ, Maley CC |title=Cancer as an evolutionary and ecological process |journal=Nat Rev Cancer |volume=6 |issue=12 |pages=924–35 |year=2006 |month=December |pmid=17109012 |doi=10.1038/nrc2013 |url=}}</ref> त्यहि प्रकार देखि [[MRSA]] जस्तै रोगजनक [[प्रतिजैविक प्रतिरोध|प्रतिजैविक-प्रतिरोधी]] बन जाछन (या त्यहि प्रकार देखि [[HIV (एचआईभि)|HIV]] [[औषध प्रतिरोध|ड्रग-प्रतिरोधी]] बन जाइन्छ), र यही कारण हो कि खेतिोंको ब्लाईट र किरा [[किरानाशक प्रतिरोध|कीटनाशक प्रतिरोधी]] बन जाछन.
यहि विकासकहरू कारण क्यान्सर पुनरावृतिमा यस्तो कोशिकाहरू हुन्छं जुन [[क्यान्सरमा कायिक विकास#चिकित्सात्मक प्रतिरोधमा कायिक विकास|क्यान्सरको दबाइहरूको लागि प्रतिरोध]] प्राप्त गर्छं (या कुनै मामलाहरूमा [[रेडियोथेरेपी]]को विकिरणोंको लागि प्रतिरोधी हुन्छं)
 
पङ्क्ति ३३६:
हालको अध्ययनहरू देखि क्यान्सरको कुनै रूपहरू र परिष्कृत शर्गरयोऔर अन्य साधारण कार्बोहाईड्रेटको उच्च उपभोगको बीच संभावित कडीको प्रदर्शित गरेको छ। {{cite journal |author=Romieu I, Lazcano-Ponce E, Sanchez-Zamorano LM, Willett W, Hernandez-Avila M |title=Carbohydrates and the risk of breast cancer among Mexican women |journal=Cancer Epidemiol Biomarkers Prev |volume=13 |issue=8 |pages=1283–9 |year=2004 |pmid=15298947 |url=http://cebp.aacrjournals.org/cgi/content/full/13/8/1283 |month=Aug |day=01}}</ref> {{cite journal | author= Francesca Bravi, Cristina Bosetti, Lorenza Scotti, Renato Talamini, Maurizio Montella, Valerio Ramazzotti, Eva Negri, Silvia Franceschi, and Carlo La Vecchia | title=Food Groups and Renal Cell Carcinoma: A Case-Control Study from Italy | journal=International Journal of Cancer | year=2006 | month=October | volume=355:1991-2002 | url=http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/abstract/113412400/ABSTRACT | doi=10.1002/ijc.22225}}</ref> {{cite journal | author= Jee SH, Ohrr H, Sull JW, Yun JE, Ji M, Samet JM | title= Fasting serum glucose level and cancer risk in Korean men and women | journal=JAMA | volume = 293 |issue=2 | doi= 10.1001/jama.293.2.194 | year= 2005 |pages=194–202 | pmid= 15644546 }}</ref> {{cite journal | author= Michaud DS, Liu S, Giovannucci E, Willett WC, Colditz GA, Fuchs CS | title= Dietary sugar, glycemic load, and pancreatic cancer risk in a prospective study | journal= J Natl Cancer Inst | volume= 94 |issue=17 | url=http://jnci.oxfordjournals.org/cgi/content/full/94/17/1293 | pmid= 12208894 | doi= 10.1093/jnci/94.17.1293 | year= 2002 |pages=1293–300}}</ref> {{cite journal | author= Venkateswaran V, Haddad AQ, Fleshner NE ''et al.'' | title= Association of diet-induced hyperinsulinemia with accelerated growth of prostate cancer (LNCaP) xenografts | volume= 99 |issue=23 |url=http://jnci.oxfordjournals.org/cgi/content/full/99/23/1793 | pmid=18042933| doi=10.1093/jnci/djm231| year=2007| journal=J Natl Cancer Inst |pages=1793–800}}</ref> हुनत संबंधोंको अंश र केजुअल्सुइहरू अंश विवादकहरू मुद्दा छन्, [128] ^ फ्रिएबे, रिचर्ड: ''[http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1662484,00.htmlको एक उच्च बोसो युक्त आहार क्यान्सर देखि लडनमा मदद गर्छ?]'' टाइम मैगजीन, सेप्टेम्बर 17, 2007</ref> [129] ^ हित्ती, मिरांडा: ''[http://www.webmd.com/cancer/news/20070227/high-blood-sugar-linked-cancer-risk उच्च रक्त शर्गरयोलिंक क्यान्सरको खतरे देखि सम्बंधित है]'' [http://www.webmd.com WebMD], 22 फेब्रुअरी 2008</ref> मोयनिहन, टिमोथी: ''[http://www.mayoclinic.com/health/cancer-causes/CA00085 क्यान्सरको कारण: क्यान्सरको कारणहरुको बारेमा लोकप्रिय मिथक]'' , MayoClinic.com, 22 फेब्रुअरी 2008को पुनः प्राप्त</ref> खासगरि कुनै संगठन क्यान्सरको निवारणको लागि परिष्कृत शर्गरयोऔर स्टार्चको खपतको कम गराउनको सिफारिश गर्छन्. [131] ^ ''[http://www.aicr.org/site/PageServer?pagename=dc_recs_03_avoid_sugary_drinks शर्गरयोयुक्त पेय पदार्थहरु देखि बचें]'' ''[http://www.aicr.org/site/PageServer?pagename=dc_recs_03_avoid_sugary_drinks अधिक ऊर्जा युक्त खाद्य पदार्थहरुको उपभोग सिमित करें]'' , अमेरिकन इंस्टीट्यूट फर क्यान्सर रिसर्च , 20 फेब्रुअरी 2008को संशोधित</ref> ''[http://www.apha.org/publications/tnh/archives/2005/02-05/WebExclusive/287.htm उच्च शर्गरयोके स्तर क्यान्सर र मृत्यु दरको जोखिमको बढते छन्]'' , देशको स्वास्थ्य: अमेरिकन पब्लिक हेल्थ एसोसिएशनको सरकारी समाचार पत्र, फेब्रुअरी 2005</ref> {{cite journal |author=Kushi LH, Byers T, Doyle C, ''et al.'' |title=American Cancer Society Guidelines on Nutrition and Physical Activity for cancer prevention: reducing the risk of cancer with healthy food choices and physical activity |journal=CA Cancer J Clin |volume=56 |issue=5 |pages=254–81; quiz 313–4 |year=2006 |pmid=17005596 |doi=10.3322/canjclin.56.5.254 |url=http://caonline.amcancersoc.org/cgi/content/full/56/5/254}}</ref>
 
नोभेम्बर 2007 मा, [[क्यान्सर अनुसंधानको लागि अमेरिकी संस्थान|अमेरिकन इंस्टीट्यूट फर क्यान्सर रिसर्च]] (AICR),ले [[विश्व क्यान्सर अनुसन्धान कोष|वर्ल्ड क्यान्सर रिसर्च फंड]] (WCRF)को सहयोग देखि ''[[:भोजन, पोषण, शारीरिक गतिविधि, र क्यान्सरको रोकथाम: एक वैश्विक परिप्रेक्ष्य.|फूड, न्यूट्रीशियन, फिजिकल एक्टिविटी एन्ड दी प्रिवेंशन अफ क्यान्सर: अ ग्लोबल पर्सपेक्टिव]]''को प्रकाशन गर्‍यो, "जो आहार, शारीरिक क्रिया र क्यान्सरमा सबै सँग वर्तमान र व्यापक विश्लेषण है". [135] ^ [http://www.dietandcancerreport.org/?p=historical_overview "ऐतिहासिक अवलोकन"] ''dietandcancerreport.org.'' 27 अगस्ट, 2008को पुनः प्राप्त.</ref> WCRF / AICR विशेषज्ञ रिपोर्ट 10 सल्लाहहरूको सूची देती हो जसको प्रयोग मान्छे क्यान्सरको विकासकहरू जोखिमको कम गराउनको लागि गरेर सकते छन्, जसमा आहारको निम्न दिशानिर्देश शामिल छन्: (1) यस्तो/यस्ता/यसरी खाद्य र पेय पदार्थहरूको सेवनको कम गर्न जुन वजन बढाते छन्, नामतः अधिक ऊर्जा युक्त खाद्य र शर्गरयोयुक्त पेय, (2) अधिकतर पादप उत्पत्तिको खाद्यको उपभोग, (3) रातो मांसको सेवनको सीमित गर्न र उपचारित मासु लेमासुले परहेज गर्न, (4) एल्कोहल युक्त पेय पदार्थहरूको उपभोगको सीमित गर्न, र (5) नुनको सेवनको कम गर्न र कालातीत अनाज (अन्न) या दालों (फलिहरू ) देखि परहेज गर्न. [136] ^ [http://www.dietandcancerreport.org/?p=recommendations "अनुशंसाएँ".] ''Dietandcancerreport.org.'' 27 अगस्ट, 2008को पुनः प्राप्त.</ref> फूड, न्यूट्रीशियन, फिजिकल एक्टिविटी, एन्ड दी प्रिवेंशन अफ क्यान्सर: एक वैश्विक परिप्रेक्ष्य [http://www.dietandcancerreport.org/downloads/chapters/chapter_12.pdf अध्याय 12] विश्व क्यान्सर रिसर्च कोष (2007).आईएसबीएन 978-0-9722522-2-5.</ref>
 
===विटामिन ===
पङ्क्ति ३५४:
फोटोकेम फोटोबायोल 2005 नोभेम्बर-डिसेम्बर; 81 (6): 1276-86.</ref> अनुमान हो कि संयुक्त राज्य अमेरिकामा 50,000-63,000 र ब्रिटेनमा 19,000- 25,000 व्यक्ति भिटामिन Dको कमीको कारण प्रतिवर्ष समय पूर्व क्यान्सर देखि मर जाछन.
 
[[बीटा कैरोटीन]]को मामला [[चिकित्सीय परीक्षण|यद्रिच्चिक नैदानिक परीक्षणहरू]]को महत्त्वको एक उदाहरण दिन्छ।आहार र सीरमको स्तरहरूमा अध्ययन गराउन वाला [[महामारी विज्ञान|महामारी विज्ञानीहरू ]]को अनुसार [[भिटामिन A]]को पूर्ववर्ती [[बीटा कैरोटीन]]को उच्च स्तर, एक सुरक्षात्मक प्रभाव ले, सम्बंधित हुन् जुन क्यान्सरको जोखिमको कम गर्छन्.यो प्रभाव विशेष रूप लेरूपले [[फेफडहरूको क्यान्सर|फेफडोंको क्यान्सर]]मा अधिक प्रबल छ।इस [[परिकल्पना]]को आधारमा 1980 र 1990को दशकोंको समयमा [[फिनलैंड]] र संयुक्त राज्य अमेरिकामा धेरै [[चिकित्सीय परीक्षण|नैदानिक परीक्षण]] एक श्रृंखलामा गरियो।
 
इस अध्ययनमा 80,000 धूम्रपान गराउन वाला या पूर्व धूम्रपान वालाहरूलाई [[प्लेसबो]] या बीटा-केरोटीनको दैनिक पूरक आहार उपलब्ध गरायाइयो.
पङ्क्ति ४१९:
क्यान्सरको लागि स्क्रीनिंग धेरै मामलाहरूमा विवादकहरू विषय हो, जब सम्म यो ठेगाना न हो कि परीक्षण वास्तवमा जीवनको बचायेगा.विवाद र अधिक बढ्छ जब यो स्पष्ट न हो कि स्क्रीनिंगको लाभ नैदानिक परीक्षणहरू र क्यान्सरको उपचारैको संभावी जोखिमले अधिक प्रभावी छन्.उदाहरणको लिए: [[प्रोस्टेट क्यान्सर]]को स्क्रीनिंगको समय, [[प्रोस्टेट विशिष्ट प्रतिजन|PSA]] परीक्षण साना क्यान्सरहरूलाई ठेगाना लागयोसक्छ, जुन कहिल्यै पनि जीवनको लागि घातक हैन बनते, तर एक पल्ट ठेगाना हिड जाए पछि उपचार शुरू गर्न नै हुन्छ।यो स्थिति अति निदान भन्ने गरिन्छ, जुन पुरूषको अनावश्यक उपचार जस्तै शल्य चिकित्सा र विकिरणको जटिलताओंको सामना गराउनको लागि मजबूर गरेर देती छ।प्रोस्टेट क्यान्सरको निदान गराउनको लागि प्रयुक्त प्रक्रियाहरू ([[प्रोस्टेट बायोप्सी]]) पार्श्व प्रभावहरूको कारण हुन सक्छं जसमा रक्त प्रवाह र संक्रमण शामिल छ।प्रोस्टेट क्यान्सरको उपचार [[मूत्र असंयम|असंयम]] (मूत्रको प्रवाहको नियन्त्रित गराउनको लागि असमर्थता) र [[इरेक्टाइल डिसफंक्शन|लैंगिक निष्क्रियता]] (इरेक्शन यानि शिश्नको उत्तेजना जुन संभोगको लागि अपर्याप्त हो )को कारण हुन सक्छ।यहि प्रकार, [[स्तन क्यान्सर]]को लिए, हाल नैमा यो आलोचना दी गयी हो कि कुनै देशहरूमा स्तन स्क्रीनिंग कार्यक्रम समस्याहरूलाई हल गराउनको सट्टा बढयो दिन्छ।ऐसा इसलागि हो कि सामान्य जनसंख्यामा महिलाहरूमा स्क्रीनिंग धेरै आभासी धनात्मक परिणाम दे सकती हो, जसलाई अग्रिम जांचको आवश्यक हुन्छ, जसको कारणले स्तन क्यान्सरको केवल एक नै मामलेको ठेगाना लगाउन र उनको उपचारको लागि धेरै ठूलो संख्यामा महिलाओंको उपचार (या स्क्रीनिंग) गरिन्छ।
 
एक सार्वजनिक स्वास्थ्य परिप्रेक्ष्यको अनुसार [[पैप स्मियर|पैप स्मीय]]रको माध्यमले ग्रीवा क्यान्सर स्क्रीनिंग, अन्य सबै प्रकारको क्यान्सरको तुलनामा मूल्यको दृष्टि लेदृष्टिले अधिक लाभकारी हो, यो ठूलो मात्रामा एक भाइरसको कारण हुन्छ, यसमा स्पष्ट जोखिम कारक (यौन संपर्क) छन्, यस क्यान्सरको प्राकृतिक प्रसारको तरीका यो हो कि यो सामान्यतया विस्तारै विस्तारै धेरै वर्षहरूमा फैलता हो, इसलागि स्क्रीनिंग कार्यक्रमलाई यसलाइ जल्दी पकडमाले लिउनको लागि अधिक समय मिल जाइन्छ।यसको वाहेक, परीक्षण आफैमा सस्तो र धेरै नै सजिलो छ।
 
इन्हीं कारणहरू से, क्यान्सर स्क्रीनिंगको लागि विचार गर्दा खेरी नैदानिक प्रक्रिया र उपचारको लाभ तथा जोखिममा ध्यान दिनयोमहत्वपूर्ण छ।
पङ्क्ति ४५४:
शरीरको नोकसान पहुचाये बिना क्यान्सरलाई पूरी जस्तै/तरिका देखि खत्म गर्न उपचारको उद्देश्य हुन्छ।कहिलेकाँही यसलाइ शल्य चिकित्साको द्वारा गरे जान सक्छ, तर क्यान्सरको आस-पासको उतकोंमा आक्रमण गराउनको प्रवृति या सूक्ष्म मेटास्टेसिसद्वारा दूरको स्थानहरूमा फैल जाउनको प्रवृति अक्सर यसको प्रभाविताको सीमित गरेर देती छ।कीमोथेरपीको प्रभावशीलता अक्सर शरीरमा अन्य उतकोंको विषिकरणको द्वारा सीमित हुन्छ।विकिरण सामान्य ऊतकहरूलाइ पनि नोकसान पुगयो सकते छन्.
 
किनकी "क्यान्सर"को सन्दर्भ रोगहरूको एक वर्ग लेवर्गले हो, यस्तो सम्भव छैन कि "[[क्यान्सरको लागि उपचार|क्यान्सरको संधै एक मात्र उपचार]]" नै रहेगा, फेरि पनि सबै संक्रामक रोगहरूको लागि एक नै उपचार हुन्छ।
 
===शल्य चिकित्सा===
पङ्क्ति ४७५:
{{main|Chemotherapy}}
 
[[कीमोथैरेपी|कीमोथेरेपी]]मा उनी [[दबाइ दिनयो|दबाइहरू]] देखि क्यान्सरको उपचार गरिन्छ ("क्यान्सर विरोधी दबाइहरू") जुन क्यान्सरको कोशिकाहरूलाई नष्ट गर्न सक्छं.वर्तमान उपयोग मा, शब्द "कीमोथेरेपी"को उपयोग उनी ''साइटोटोक्सिक'' दबाइहरूको लागि गरिन्छ जुन ''लक्षित थेरेपी''को विपरीत, सामान्य रूपमा जोड देखि विभाजित होती भयो कोशिकाहरूलाई प्रभावित गर्छं. (नीचे हेर्नुहोस).कीमोथेरेपी दबाइहरू भिन्न संभव तरीकाहरू देखि कोशिका विभाजनमा बाधा डालती छन्, उदाहरण [[DNA (डीएनए)]]को प्रतिकृति देखि या नव निर्मित [[गुणसूत्र|गुणसूत्रों]]को पृथक्करण से.कीमोथेरेपीको अधिकांश रूप जोड देखि विभाजित होती भयो सबै कोशिकाहरूलाई लक्ष्य बनाछन, यिनीहरू केवल क्यान्सरको कोशिकाहरूको लागि विशिष्ट छैनन्, यद्यपि कुनै विशिष्टता यस कारण लेकारणले आ जान्छ कि अधिकांश क्यान्सरको कोशिकाहरू [[डीएनएको क्षति|डीएनए क्षति]]को मरम्मतमा सक्षम हुन्नं जबकि सामान्य कोशिकाहरूमा साधारण तरिकामामा यिनीहरू क्षमता हुन्छ।अतः, कीमोथेरेपीमा स्वस्थ उतकहरूलाइ नोकसान पहुंचानेको क्षमता हुन्छ, विशेष रूप लेरूपले उनी उतक जसमा उच्च प्रतिस्थापन दर हुन्छ (उदाहरण आंतको आंतरिक स्तर).ये कोशिकाहरू आमतौरमा कीमोथेरेपी पछि आफ्नो मरम्मत गर्छं.
 
किनकी कुनै दबाइहरू अके लि गरे तुलनामा एक साथ राम्रो कार्य गर्छं, इसलागि एक नै समयमा दुइ या अधिक दबाइहरू दी जान्छं.यसहरू "संयोजन कीमोथेरपी" भनिन्छ; अधिकांश कीमोथेरेपी रेजिमेन एक संयोजनमा नै दिइन्छ।
पङ्क्ति ४९६:
रेडियो न्युक्लीड जुन यिनी पेपटाईडों (उदाहरण RGD) भन्दा जोडिएको हुन्छन्, अंततः क्यान्सर कोशिकालाई मार देते हुन् यदि न्यूक्लीड कोशिकाको आस नजीकै अपघटित हो रहयोहै।
 
विशेष रूप लेरूपले यिनी बंधित पदार्थहरूको ओलिगो- या मल्टीमर्स धेरै महत्वपूर्ण हुन्छन्, चूँकि उनी गाँठको विशिष्टता र उत्कंठाको बढाते छन्.
 
[[प्रकाश गतिक चिकित्सा]] (PDT) क्यान्सरको लागि तिहरा उपचार हो जसमा प्रकाश संवेदक, उतक औक्सीजन, ओर प्रकाश (अक्सर [[लेजर]]को उपयोग) शामिल छन्. PDTको उपयोग [[आधारी कोशिका कार्सिनोमा]] (BCC) या [[फेफडहरूको क्यान्सर|फेफडोंको क्यान्सर]]को उपचारको लागि गरिन्छ; PDT ठूलो ट्यूमरको शल्य चिकित्साको द्वारा हटा दिए जाउन पछि दुर्दम उतकको बचे भए अवशेषहरूलाइ हटाउउनमा पनि उपयोगी हुन सक्छ। {{cite journal |last=Dolmans |first=DE |coauthors=Fukumura D, Jain RK |year=2003 |month=May |title=Photodynamic therapy for cancer |journal=Nat Rev Cancer |volume=3 |issue=5 |pages=380–7 |pmid=12724736 |url=http://www.nature.com/nrc/journal/v3/n5/abs/nrc1071_fs.html |doi=10.1038/nrc1071}}</ref>
पङ्क्ति ५१०:
 
एल्लोजिनेनिक [[हिमेटोपोयटिक स्टेम कोशिका प्रत्यारोपण]] (आनुवंशिक रूप लेरूपले असमान दाता देखि "अस्थि-मज्जा स्थानान्तरण")को प्रतिरक्षा थेरेपीको एक रूप मानिन सक्छ, किन भनें दाताको प्रतिरक्षा कोशिकाहरू [[हिमेटोपोयटिक स्टेम कोशिका प्रत्यारोपण#पार्श्व दुष्प्रभाव र जटिलताहरू|ग्राफ्ट-बनाम-गाँठ प्रभाव]]को तहत गाँठमा अक्सर आक्रमण गर्छं.इसीलिए, एल्लोजिनेनिक HSCT, धेरै प्रकारको क्यान्सरको लागि औटोलगस प्रत्यारोपणको तुलनामा उपचारको उच्च दरको कारण बनती हो, यद्यपि पार्श्व दुष्प्रभाव पनि अधिक गंभीर हुन्छन्.
 
===हार्मोन थेरेपी (हार्मोन चिकित्सा) ===
{{main|Hormonal therapy (oncology)}}
 
कुनै क्यान्सरको वृद्धिको विशेष होर्मोनहरूलाइ उपलब्ध गरयोकर या अवरुद्ध गरेर संदमित गरे जान सक्छ।हार्मोन संवेदी गांठोंको कुनै सामान्य उदाहरण छन्- विशेष प्रकारको स्तन र प्रोस्टेट क्यान्सर.[[एस्ट्रोजन]] या [[टेस्टोस्टेरोन]]को हटा दिनयोया अवरुद्ध गरेर दिनयोअक्सर एक महत्वपूर्ण अतिरिक्त उपचार हो।विशेष प्रकारको क्यान्सरहरू मा, हार्मोनको प्रशासन शिथिल हो जाइन्छ, जस्तै [[प्रोजेस्टोजन|प्रोजेसटोजन]] चिकित्साको दृष्टि लेदृष्टिले लाभकारी हुन सक्छ।
 
===एन्जियोजिनेसिस संदमक ===
पङ्क्ति ५२६:
[[एनलजेसिया|दर्दको दवाये]], जस्तै कि [[अफीम|मोर्फीन]] र [[ओक्सिकोडोन]], र मिचली र उल्सुइहरू रोकउनको लागि [[एंटीमेटिक|एंटीएमेटिक्स]] दबाइहरू, क्यान्सर देखि सम्बंधित लक्षणहरू देखि युक्त रोगिहरूमा साधारण तरिकामा काममा ली जान्छं. परिष्कृत [[एंटीमेटिक्स|एंटीएमेटिक्स]] जस्तै [[ओनडेनसेट्रोन|ओन्देनसेट्रोन]] र ऐनालोग्युस, साथ नै [[एप्रेपिटेंट|एप्रेपिटेन्ट]]ले क्यान्सर रोगिहरूमा उग्र उपचारको अधिक सम्भव बनयोदिए छ।
 
कैन्सरको कारण [[पुराना दुखाइ]] संधै सतत उतक क्षतिको कारण हुन्छ जुन रोग या उपचार प्रक्रिया लेप्रक्रियाले सम्बंधित हो (यानी शल्य चिकित्सा, रेडिएशन, कीमोथेरपी)यद्यपि पर्यावरणीय कारकहरू र दर्दको व्यवहारको उत्पादनमा प्रभावी गडबडीको पनि भूमिका हुन्छ, क्यान्सरको दुखाइले युक्त रोगिहरूमा साधारण तरिकामा प्रमुख इटियोलोजिक कारण हुदैनन्. यसको वाहेक, क्यान्सर देखि सम्बंधित भयंकर दुखाइले युक्त अधिकांश रोगी आफ्नो जीवनको अन्तिम अवस्थामा हुन्छन् र उसलाइ [[उपशामक|प्रशामक]] चिकित्साको आवश्यक हुन्छ।
 
मुद्दे जस्तै [[ओपीओइड्स|नशीले पदार्थहरू]]को उपयोगको सामाजिक कलंक, काम र कार्यात्मक स्थिति, र स्वास्थ्य देखभाल, समग्र मामलेको प्रबंधनमा अधिक महत्वपूर्ण छैनन्.अतः, क्यान्सर दुखाइ प्रबंधनको लागि विशिष्ट रणनीति हो नशीले पदार्थहरू र अन्य दबाइहरू, शल्य चिकित्सा र भौतिक तरीकाहरूको उपयोगको द्वारा रोगीको अधिक भन्दा अधिक आराम पुगनको कोशिश गर्न.डक्टर क्यान्सरको अन्तिम स्थितिको रोगिहरूमा दर्दको लागि मादक पदार्थहरूको उपयोग होन गर्न चाहते हुन् किन कि यससँग उसलाइ यसको लत हुन सक्छ या उनको श्वास क्रियामा बाधा आउन सक्छ।[[प्रशामक देखभाल]], [[धर्मशाला|देखभाल]] आंदोलनको एक नयाँ शाखा हो जुन क्यान्सरको रोगिहरूमा दर्दको उपचारमा अधिक व्यापक सहयोग प्रदान गर्छ।
पङ्क्ति ५६१:
यहाँ सम्म कि एक दबाइ जसमा परीक्षण गर्‍यो हो कि यो अपरा (प्लेसंटा) देखि भएर बच्चाहरू सम्म हैन पहुंचती हो, क्यान्सरको कुनै रूप अपराको नोकसान पुगयो सकते छन्, र दबाइ यसमा देखि भएर चली जान्छ।<ref name="curado" /> छाला क्यान्सरको कुनै रूप मेटास्टेसिसको द्वारा बच्चाहरूको शरीरमा पनि प्रवेश गरेर सकते छन्.<ref name="curado" />
 
निदान पनि ज्यादा कठिन भयो हो, किन भनें यसको उच्च विकिरण खुराकको कारण लेकारणले [[कमप्युटेड टोमोग्राफी]] अव्यवहार्य छ।
फिर भी, [[चुम्बकीय अनुनाद इमेजिंग|चुंबकीय अनुनाद इमेजिंग]] सामान्य रूपले काम गर्छ।<ref name="curado" /> हुनत [[विपरीत माध्यम|विपरीत मीडिया]]को उपयोग गर्न सकिन्न हो, किन भनें उनी अपराको पार गरेर जाछन.<ref name="curado" />
 
पङ्क्ति ६२९:
क्यान्सरको पहिलो यस्तो कारण ब्रिटिश शल्य चिकित्सक [[पेर्सिवल पोट|पेर्किवल पोट]]को द्वारा पहिचानाइयो, जसले 1775मा खोजको कि [[चिमनी स्वीप|चिमनीको सफाई]]मा संलग्न मान्छेहरूमा [[वृषणकोश|अंडकोश]]को क्यान्सर साधारण छ।अन्य व्यक्तिगत चिकित्सकोंको कार्यले धेरै दृष्टिकोण विकसित गरे, तर जब चिकित्सकोंले एक साथ काम गर्न शुरू गरे तब उनी ठोस निष्कर्षमा पहुँच सके.
 
18 औं सदीमा सूक्ष्मदर्शीको व्यापक उपयोगले यो ज्ञात भयो कि 'क्यान्सरको जहर' आफ्नो प्राथमिक ट्यूमरले अन्य स्थानहरू सम्म लिम्फ पर्वोंको माध्यमले फैलता हो ("[[मेटास्टेसिस]]").इस रोगको यो दृष्टिकोण सबै सँग पहिले अङ्ग्रेजी शल्य चिकित्सक [[कैम्पबेल डी मर्गन]]ले 1871 र 1874को बीच दिए। {{cite journal |author=Grange JM, Stanford JL, Stanford CA |title=Campbell De Morgan's 'Observations on cancer', and their relevance today |journal=Journal of the Royal Society of Medicine |volume=95 |issue=6 |pages=296–9 |year=2002 |url=http://www.jrsm.org/cgi/content/full/95/6/296|pmid=12042378|doi=10.1258/jrsm.95.6.296}}</ref> स्वच्छताको समस्याको कारण क्यान्सरको उपचार गराउनको लागि [[शल्य चिकित्सा]]को प्रयोग गराउनको परिणाम अच्छे हैन रहे. मशहूर स्कटलैंडको शल्य चिकित्सक [[अलेक्जेंडर मोनरो]]ले दुई सालमा शल्य चिकित्सा पछि जीवित साठ विरामीहरू हरूमा केवल दुइमा स्तन ट्यूमरको देखा.19 औं सताब्दी मा, [[असेप्सिस]]ले शल्य चिकित्सामा स्वच्छताको दृष्टि लेदृष्टिले सुधार गरे र यस सँग [[क्यान्सर पीडित|जीवित रहउन]]को आँकडहरूमा वृद्धि भयो, शल्य चिकित्सा क्यान्सरको प्रारम्भिक उपचार बन्यो.[[विलियम कोले|विलियम काले]] अपवाद थिए जसले 1800को अंतमा पायोकि असेप्सिस देखि ''पहिले'' शल्य चिकित्सा पछि उपचारको दर अधिक थियो, (और वहाँले मिश्रित परिणामहरूको साथ ट्यूमरमा जीवाणुलाई इंजेक्ट गर्‍यो), क्यान्सरको उपचार शल्य चिकित्सकको ट्यूमरको हटाउउनको कलामा निर्भर भयो।यहि अवधिको समयमा, यो ठेगाना लागयोकि शरीर धेरै [[ऊतक (जीव विज्ञान)|ऊतकों]] देखि बनयोहै जुन धेरै मिलियन कोशिकाहरू देखि बने छन्, यस विचार देखि शरीरमा रासायनिक असंतुलनको बारेमा ह्यूमर सिद्धांतहरूले जन्म लिए।[[कोशिका विकृतिविज्ञान]]को युगको जन्म भयो।
 
जब 19 औं सदीको अन्त मा, [[मारी क्यूरी|मेरी क्युरी]] र [[पियरे क्यूरी|पियरे क्युरी]]ले [[विकिरण]]को खोज गर्‍यो, वहाँले क्यान्सरको लागि पहिलो प्रभावी शल्य चिकित्सा हीन उपचार खोजा.विकिरणको साथ क्यान्सरको उपचारको लागि बहुल अनुशासनात्मक दृष्टिकोणको पहिले लक्षण प्रकट भए. शल्य चिकित्सक अब सिर्फ अपरेशन हैन गर्छन्, तर विकिरण विज्ञानीको साथ मिलेरकार्य गर्छन् र रोगीको मदद गर्छन्.यससँग सञ्चारमा जटिलताहरू आयीं, साथ नै घरको सट्टा रोगीको उपचारको आवश्यक अस्पतालमा महसूस भयो, साथ नै अस्पतालको फाइलहरूमा रोगी देखि सम्बंधित आंकडहरूलाइ संकलित गर्‍यो। जससँग पहिलो पल्ट सांख्यिकीय रोगी अध्ययनको शुरुवात भयो।
पङ्क्ति ६३६:
क्यान्सर महामारी विज्ञानमा उनको जबरदस्त कार्यको [[रिचर्ड डोल]] र [[औस्टिन ब्रेडफोर्ड हिल|औस्टिन ब्राडफोर्ड हिल]]को द्वारा अगाडी बढायाइयो, जसले "[[फेफडहरूको क्यान्सर|फेफडोंको क्यान्सर]] र [[धूम्रपान]] देखि सम्बंधित मृत्युको अन्य कारणहरूलाई प्रकाशित गर्‍यो.अमरत्वमा ब्रिटिश डक्टरोंको दोस्रो रिपोर्ट"1956मा दी गई (अन्यथा [[ब्रिटिश डक्टरहरूको अध्ययन]] भनिन्छ।)रिचर्ड डोलले 1968मा [[औक्सफोर्ड]] कैन्सर महामारी विज्ञान ईकाईको शुरू गराउनको लागि [[लण्डन|लन्दन]] चिकित्सा अनुसंधान केन्द्रको छोड दिए।[[कम्प्युटर|कम्प्यूटर]]को उपयोगको साथ, यो पहिलो ईकाई थियो जसले ठूलो मात्रामा क्यान्सरमा आंकडहरूको संकलन गर्‍यो.आधुनिक महामारी विज्ञान विधिहरू [[सार्वजनिक स्वास्थ्य]] नीति र रोगहरूको वर्तमान अवधारणाहरू देखि निकट सम्बंधित छन्.पछिल्लो 50 वर्ष ले, चिकित्सा अभ्यास, अस्पताल, प्रांतीय, राज्य, र यहाँ सम्म कि देशको सीमाओं, अदिमा आंकडा एकत्रित गराउनको लागि धेरै अधिक प्रयास गरियो छन्, साथ नै यस कुरामा पनि ध्यान दिइएको हो कि पर्यावरण र सांस्कृतिक कारक क्यान्सरको घटनालाई कसरि प्रभावित गर्छन्.
 
[[द्वितीय विश्व युद्ध]] सम्म एक चिकित्सकको व्यक्तिगत रूपले क्यान्सर रोगीको उपचार र अध्ययन गराउनको अनुमति थिएन, अब चिकित्सा अनुसंधान केन्द्रोंले खोजा कि रोगको घटनामा एकदम अन्तर्राष्ट्रीय अन्तर दि खाए देते छन्.इस अन्तर्दृष्टिको कारण राष्ट्रीय सार्वजनिक स्वास्थ्य निकाहरू लेनिकाहरूले अस्पतालों र क्लीनिकहरूमा स्वास्थ्य सम्बन्धी आंकडहरूलाइ संकलित गर्‍यो, यो एक यस्तो प्रक्रिया थियो जसलाइ आज धेरै देश गर्छन्.जापानी मेडिकल समुदायले प्रेक्षित गरे कि [[हिरोशिमा र नागासाकीको परमाणु बम विस्फोट|हिरोशिमा र नागासाकीको परमाणु विस्फोटों]]को शिकार मान्छेहरूको अस्थि मज्जा पूरी जस्तै/तरिका देखि नष्ट भएको थियो।वहाँले निष्कर्ष निकाले कि रोगग्रस्त [[अस्थि मज्जा]]को पनि विकिरणको द्वारा नष्ट गरे जान सक्छ, र यस सँग [[रक्त क्यान्सर (ल्यूकेमिया)]]को लागि अस्थि मज्जा प्रत्यारोपणको खोज भयो।द्वितीय विश्व युद्ध पछि देखि क्यान्सर उपचारको प्रवृतियहरूमा सुधार हो रहे छन्, यसमा उपस्थित उपचार विधियहरूमा सूक्ष्म स्तरमा सुधार भयो हो, उनको मानकीकरण गर्‍यो हो, र [[महामारी विज्ञान]] र अन्तर्राष्ट्रीय साझेदारीको माध्यमले उपचारको तरिकाको खोजमा उसलाइ वैश्वीकृत गरेको छ।अधिक जानकारीको लागि http://flaxindia.blogspot.comमा चटका गर्नुहोस।
 
==अनुसंधान निर्देश ==
"https://ne.wikipedia.org/wiki/क्यान्सर" बाट अनुप्रेषित