"नागरिकता" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

हाल हीका वर्षहरुमा, केही अन्तर सरकारी संगठनहरुले नागरिकतादेखि सम्बन्धित शब्दावली र अवधारणालाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरसम्म विस्तृत गरेकोछ,<ref>डेनियल आर्चिबुगी, "[http://press.princeton.edu/titles/8737.html ''द ग्लोबल कमन वेल्थ अफ़ सिटीजंस'' ]".[http://press.princeton.edu/titles/8737.html ''"कस्मोपोलिटन लोकतंत्रको तर्फ"'' ] , प्रिंसटन यूनिवर्सिटीयूनिभर्सिटी प्रेस, प्रिंसटन, 2008</ref> जहाँ यो नागरिकहरुका संयुक्त अवयव देसहरुको समग्रतामा लागू हुन्छ. यस स्तरमा नागरिकता एक द्वितीयक अवधारणा छ, जहाँ अधिकार राष्ट्रीय नागरिकतादेखि व्युत्पन्न हुन्छन्।

तर पनि [[आयरलैण्ड|आयरल्याण्ड]]ले 1949मा राष्ट्रमण्डललाई छोड़ दिए, प्राय यसका साथ यस्तो व्यवहार गरिन्छ, जस्तो कि यो राष्ट्रमण्डलको सदस्य हो। क़ानूनीकानूनी दस्तावेजहरुमा 'राष्ट्रमण्डल र आयरल्याण्ड गणराज्य'का लागि सन्दर्भ दिइन्छ र यसका नागरिकहरुलाई विशेष रुपले [[संयुक्त राजशाही (ब्रिटेन)|संयुक्त राष्ट्र]]मा विदेशी नागरिकहरुका रूपमा वर्गीकृत छैन गरिन्छ।

1921मा निष्ठाका सन्दर्भमा परिभाषित गरिनमा कनाडाक्यानाडा राष्ट्रीयताका सिद्धान्तदेखि अलग भयो। 1935मा आयरिश मुक्त राज्यले पहिलो पल्ट आफ्नो नागरिकतालाई शुरू गरे (तर पनि, आयरिश नागरिकहरुलाई अहिले पनि सिंहासनमा बैठनका लागि योग्य मानिन्थ्यो, र आज पनि तिनलाई विदेशी छैन मानिन्छ, तर पनि आयरल्याण्ड राष्ट्रमण्डलको सदस्य छैनछ; ''मुरे वी पार्केस'' [1942] आल ई आर 123)। क्यानाडाको नागरिकता अधिनियम जो 1 जनवरी 1947 मा अस्तित्वमा आया, कनाडाकोक्यानाडाको एक अलग नागरिकता उपलब्ध गरा्दछ, यो ती नागरिकहरुलाई स्वतः नैं प्राप्त हुन जान्छ जो कनाडामाक्यानाडामा पैदा भए छन् (विशेष अपवादहरुका साथ) र साथै यसमा यस्तो परिस्थितिहरुलाई पनि परिभाषित गरिन्छ जसको तहत कुनै व्यक्ति समीकृत नागरिक बन्न सक्छ। राष्ट्रमण्डल नागरिकताको अवधारणालाई 1948मा ब्रिटिश राष्ट्रीयता अधिनियम 1948मा शुरू गरिएको। अन्य डोमिनियनले [[न्यूज़ीलैण्ड|न्यूज़ील्याण्ड]], ब्रिटिश राष्ट्रीयता र न्यूज़ील्याण्ड नागरिकता अधिनियम 1948मा यस सिद्धान्तलाई अपनाए। नागरिकताले निष्ठालाई प्रतिस्थापित गरिदिएका छन्, जो एक प्रतीकात्मक परिवर्तनको तुलनामा केही अधिक छ।

नागरिकता अधिकतर राष्ट्र राज्यको सदस्यतादेखि सम्बन्धित हुन्छ, परन्तुतर यस शब्दलाई एक उप राष्ट्रीय स्तर पनि लागू गर्न सकिन्छ। उप राष्ट्रीय संस्थाहरु रेजीडहरुसी वा अन्यथा, आवश्यकताहरुलाई अध्यारोपित गर्न सक्छौं, जो नागरिकहरुलाई त्यस संस्थाको राजनीतीमा भाग लिने अनुमति दिन्छ, वा यस संस्थाको सरकारका द्वारा उपलब्ध गराये गए फायदहरुको आनंद उठाउने मौका प्रदान गर्दछ। तर यस्ता मामलहरुमा, यी पात्र कहिले कहिले प्रासंगिक राज्य, प्रान्त वा क्षेत्रका "नागरिक" मानिन्छन्। यसका एक उदाहरण बता्दछ कि [[स्विट्ज़रलैण्ड|स्विस]] नागरिकताको मूल आधार कसरी कुनै व्यक्तिगत कम्यूनको नागरिकता छ, जसदेखि एक कहरुटन वा कोनफेडरेशनको नागरिकता प्राप्त हुन्छ। एक अर्को उदाहरण हो एक आल्याण्ड (Åland) जहाँ नागरिक [[फ़िनलैण्ड|फिनल्याण्ड]], ''हेम्बिगदसरात (hembygdsrätt)''मा विशेष प्रान्तीय नागरिकताको लाभ उठाउँछन्।

यूरोपीय मध्य युगहरुका बेला, नागरिकता सामान्यतौरमा सहरहरुदेखि सम्बन्धित हुन्थ्यो, हेर्नुहोस् बर्घर (burgher), ग्रेट बर्घर (Great burgher) र बोर्गेओइसि (Bourgeoisie)। अभिजात वर्गका नजिक सामान्य मानिसेको तुलनामा अधिक विशेषाधिकार हुन्थे (हेर्नुहोस् [[कुलीन तन्त्र|एरिस्टोक्रेसी]]), परन्तुतर [[फ़्रांसीसी क्रान्ति|फ़्रांसिसी क्रान्ति]] र अन्य क्रान्तिहरुले यी विशेषाधिकारहरुलाई रद्द गरिदिए र नागरिक बनाए।

कनाडाकोक्यानाडाको मानद नागरिकताका लागि संसदका सर्वसम्मतिदेखि अनुमोदनको आवश्यकता हुन्छ। केही मानिस जसलाई कनाडाकोक्यानाडाको मानद नागरिकता दिएको छ, 1985मा राउल पोस्थुमोसली, 2001मा [[नेल्सन मंडेला]], 14 औं दलाई लामा, 2006मा तेनजिन ग्यात्सो, 2007मा [[आंग सान सू की|अंग सेन सू क्यी]] र 2009मा [[आगा खां चतुर्थ|प्रिंस गरीम आगा खान]]।

2002मा [[दक्षिण कोरिया]]ले डच फुटबल (सकर) कोच गूस हिडिंकलाई मानद नागरिकता दिए जसले सफलतापूर्वक र अप्रत्याशित रुपले राष्ट्रीय टीमलाई 2002 फीफा विश्व कपमा पुग्यो दिए। 2006मा एक ब्ल्याक कोरियन अमेरिकी फुटबल खेलाडी हिनेस वार्डलाई पनि मानद नागरिकतादेखि सम्मानित गरिएको, किनभनें उनले हाफ-कोरियंसका खिलाफबिरुद्ध कोरियामा भेदभावलाई कम गर्ने प्रयास गरेको थियो।

क्रिकेटर [[मैथ्यू हेडन]] र [[हर्शल गिब्स]]लाई [[2007 क्रिकेट विश्वकप|2007 क्रिकेट विश्व कप]]मा तिनको रिकर्ड तोड़तोड पारीका लागि 2007मा सहरुट किट्स र नेविसको मानद नागरिकतादेखि सम्मानित गरियो।

[[जर्मनी]]मा मानद नागरिकता सहरहरु, कस्बाहरु र कहिले कहिले संघीय राज्यहरुका द्वारा प्रदान गरिन्छ। मानद नागरिकता व्यक्तिको मृत्युका साथ समाप्त हुन जान्छ, वा असाधारण मामलाहरुमा, यसलाई सहर, कस्बा वा राज्यको संसद वा परिषदका द्वारा वापसफिर्ता लिइन्छ। युद्धका अपराधिहरुका मामलामा, यस्ता सबै सम्मान 12 अक्टूबर 1946 मा "जर्मनीको मित्र नियन्त्रण परिषदका अनुच्छेद VIII , खंड II , अक्षर i" द्वारा लिइयो।केही मामलाहरुमा, मानद नागरिकतालाई 1989/90 मा GDRका पतनका पछि पूर्व GDR सदस्यहरु जस्तै एरिच हुनेकरद्वारा लिइएको थियो ।

आयरल्याण्डमा, "मानद नागरिकता" वास्तवमा एक पूर्ण क़ानूनीकानूनी नागरिकता हो जसमा आयरल्याण्डमा रहने र मतदान गर्ने अधिकार सामेल हुन्छ।

[[चे ग्वेभारा]]लाई क्यूबा क्रान्तिमा भाग लिनको लागि [[फिदेलफिडेल कास्ट्रो|फिदेल कास्त्रो]]का द्वारा [[क्यूबा]]का मानदमानार्थ नागरिकको सम्मान दिइयो , पछि ग्वेराले तिनलाई प्रख्यात विदाई पनि दिए<ref name="dfes1">{{cite web

ऐतिहासिक दृष्टि भन्दा अधिकांश राज्य नागरिकतालाई आफ्नो आबादीसम्म नैं सीमित राख्छन्, यसका द्वारा ती नागरिक वर्गलाई राजनैतिक अधिकार दिन्छन्, जसलाई आबादीका अन्य वर्गहरुदेखिवर्गहरुभन्दा बेहतरराम्रो मानिन्छ, तर ती एक अर्काका सामान हुन्छन्। सीमित नागरिकताको एक उदाहरण एथेन्स छ जहाँ गुलाम, महिलाहरु र आवासी विदेशीहरु (जो मेटिक कहलाउँछन्)लाई राजनैतिक अधिकारहरुदेखि वञ्चित राखिन्छ।

नोवा स्कोटियामा नागरिकतालाई ग्रेड 8 सामाजिक अध्ययनमा पाठ्यक्रमका भागहरुका रूपमा पढ़ाइन्छ।पढाइन्छ।

क़ानूनीकानूनी रुपले नागरिकताका कर्तव्य देश अनुसार भिन्नता राख्दछन्, र यसमा निम्नलिखित आइटम सामेल हुन सक्छन्:<ref>{{cite web