"व्युत्पत्तिशास्त्र" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा unicodifying, added orphan tag
सा Bot: Fixing redirects
पङ्क्ति ३:
भाषाका शब्दहरुका इतिहासका अध्ययनलाई '''व्युत्पत्तिशास्त्र''' (etymology) भन्दछन्। यसमा विचार गरिन्छ कि कुनै शब्द ती भाषामा कहिले र कसरि प्रविष्ट भयो; कुन स्रोतबाट अथवा भनेँबाट आया; उनको स्वरूप र अर्थ समय सहित कुन तरिका परिवर्तित भएको छ। व्युत्पत्तिशास्त्रमा शब्दका इतिहासका माध्यम भन्दा कुनै पनि राष्ट्र, प्रान्त एवं समाजको भाषिक, सांस्कृतिक, ऐतिहासिक एवं सामाजिक पृष्ठभूमि अभिव्यक्त हुन्छ।
 
''''व्युत्पत्ति''''को अर्थ छ ‘विशेष उत्पत्ति’ । कुनै शब्दका क्रमिक इतिहासको अध्ययन गर्न, व्युत्पत्तिशास्त्रको विषय छ । यसमा शब्दका स्वरूप र उनको अर्थका आधारको अध्ययन गरिन्छ । [[अङ्ग्रेजी भाषा|अङ्ग्रेजी]]मा व्युत्पत्तिशास्त्रलाई 'Etymology' भन्दछन्। यो शब्द यूनानी भाषाका यथार्थ अर्थमा प्रयुक्त Etum तथा लेखा-जोखाका अर्थमा प्रयुक्त Logosका योगबाट ब्ने छ , जसको आशय शब्दका इतिहासको वास्तविक अर्थ सम्पुष्ट गर्न छ |
 
[[भारतवर्ष]]मा व्युत्पत्तिशास्त्रको उद्भव धेरै प्राचीन छ। जब [[वेद]] मन्त्रहरुका अर्थहरुलाई समझ्नु सुगम नरहयो तब भारतीय मनीषीहरु द्वारा वेदहरुका क्लिष्ट शब्दहरुका संग्रह रूपमा [[निघण्टु]] ग्रन्थ लेखिए तथा निघण्टु ग्रन्थहरुका शब्दहरुको व्याख्या र शब्द व्युत्पत्तिका ज्ञान को लागि निरूक्त ग्रन्थहरुको रचना भए। वेदहरुका अध्ययन को लागि [[वेदांग|वेदागहरु]]का छ: शास्त्रहरुमा [[निरूक्त]] शास्त्र पनि सम्मिलित छन् । निरूक्त शास्त्र संख्यामा 12 बताइन्छ, किन भनें यस समय आचार्य [[यास्क]] प्रणीत एक मात्र निरूक्त उपलब्ध छ।