"उत्तरी ध्रुव" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा r2.7.1) (रोबोट ले थप्दै: hi:उत्तरी ध्रुव |
सा Bot: Fixing redirects |
||
पङ्क्ति १:
[[चित्र:उत्तरी ध्रुव.jpeg|thumb|right|200px|उत्तरी ध्रुवीय क्षेत्र।]]
'''उत्तरी ध्रुव''' हाम्रो ग्रह [[पृथ्वी]]को सबैभन्दा सुदूर उत्तरी बिन्दु छ। यो त्यो बिन्दु छ जहाँ पृथ्वीको धुरी घूम्दछ। यो [[आर्कटिक महासागर]]मा पर्छ, र यहाँ अत्यधिक ठंड पर्छ किनभनें लगभग छः महिना यहाँ सूर्य छैन चमगर्छ। ध्रुवका आसनजिकको महासागर धेरै ठंडा छ र सदैव बर्फ़को मोटी च्यादरदेखि ढका रहन्छ। यस भौगोलिक उत्तरी ध्रुवका निकट नैं चुम्बकीय उत्तरी ध्रुव छ, यसै चुम्बकीय उत्तरी ध्रुवतर्फ नैं कम्नजिकको सुई संकेत गर्दछ। उत्तरी तारा वा [[ध्रुव तारा]] उत्तरी ध्रुवका आकाशमा सदैव निस्कन्छ। सताव्दीहरुदेखि नाविक यसै ताराहरुलाई देखेर यी अनुमान लगाँदै रहोस् छको ती उत्तरमा कितनी टाड़ा छन्।यो क्षेत्र आर्कटिक घेरा पनि कहलाउँछ किनभनें वहाँ अर्धरात्रिका सूर्य (''मिडनाइट सन'') र ध्रुवीय रात (''पोलर नाइट'')को दृश्य पनि हेर्नेलाई मिल्दछ। उत्तरी ध्रुव क्षेत्रलाई आर्कटिक क्षेत्र पनि भनिन्छ। यहाँ बर्फदेखि ढंके विशाल क्षेत्रका अतिरिक्त [[आर्कटिक सागर]] पनि छ। यो सागर अन्य धेरै देसहरु जस्तै [[क्यानाडा|कनाडा]], [[ग्रीनल्याण्ड]], [[रुस|रूस]], [[संयुक्त राज्य अमेरिका|अमेरिका]], [[आइसल्याण्ड]], [[नॉर्वे]], [[स्वीडेन|स्वीडन]] र [[फिनल्याण्ड]]को जमीनहरुदेखि लागेको भएको छ। यसलाई [[अंध महासागर]]को उत्तरी छोर पनि भन्न सकिन्छ।<ref name="हिन्दुस्तान लाइव">[http://www.livehindustan.com/news/tayaarinews/gyan/67-75-95161.html उत्तरी ध्रुव]।७ फरवरी, २०१०।हिन्दुस्तान लाइव</ref>
== जलवायु ==
पङ्क्ति ८:
== वनस्पतिहरु र जीवजन्तु ==
[[चित्र:ध्रुवीय भालू.jpeg|thumb|right|200px|ध्रुवीय भालू।]]
इस क्षेत्रमा वनस्पति धेरै कम मिल्दछ। यहाँका सागरका पानीमा धेरै प्रकारका प्लैंक्टन मिल्दछन्। यसका अतिरिक्त, जमीनमा रहने भएका ध्रुवीय भालू र केही मानिस पनि यहाँ रहन्छन्। यसका अनोखे भौगोलिक वातावरणका कारण यहाँ रहने भएका मानिसहरुले स्वयंलाई वातावरणका अनुसार ढाल लिया छ। गत केही दशकहरुमा आर्कटिक क्षेत्रका बर्फीले सागरको बर्फ कम होनी शुरू भएको छ।<ref name="हिन्दुस्तान लाइव"/> यहाँ पाए जाने केही पशु छन्, [[ध्रुवीय भालू]] र [[सील]]। भालू माँसाहारी हुन्छन्। यी पूर्ण सर्दिहरुका बेला निष्क्रिय रहन्छन्, र आर्कटिकको गरमिहरुको मौसम आरम्भ हुँदै नैं शिकारका लागि चल पर्छन्। भालुहरुका बारेमा यी मानिन्छको यी भोजनको कमीका कारण ८२° उत्तरदेखि अघि छैन जाँदै, यद्यपि यिनको जानेका बाटाहरु उत्तरी ध्रुवका आसनजिक पाए गए छन्, र [[सन् २००६|२००६]]का एक खोजकर्ता दलले यी सूचना दीको एक ध्रुवीय भालु ध्रुवदेखि मात्र १.६ किमीको दूरीमा देखिएको छ। चक्राकार सील पनि ध्रुवमा देखी गई छ, र आर्कटिक लोमड़ीहरु ध्रुवदेखि ६० किमी टाड़ा ८९°४०′मा पाई गई छन्। ध्रुवका धेरै नजिक जो पक्षी देखे गए छन् ्दछन्, हिम बंटिंग, उत्तरी फुल्मर, र काली-टांगहरु वाली किटिवेक, यद्यपि केही पक्षिहरुका देखे जानेका समाचार तोड़े-मरोड़े पनि हुन सक्छन्, किनभनें पक्षिहरुको प्रवृत्ति जहाज़हरु र अभियान दलहरुको पीछा गर्ने हुन्छ।
== उत्तरी ध्रुव र आर्कटिक क्षेत्रहरुमा प्रादेशिक दाौं ==
[[चित्र:आर्कटिकक्षेत्रकेदावेदारदेश.jpg|thumb|right|180px|आर्कटिक क्षेत्रमा दावेदारी गर्ने पाँच देश]]
अन्तर्राष्ट्रिय कानूनहरुका अनुसार, वर्तमानमा कुनै पनि देशको उत्तरी ध्रुव वा आर्कटिक महासागरीय क्षेत्रमा अधिकार छैन। यसका आसनजिकका पाँच देश [[रुस|रूस]], [[क्यानाडा|कनाडा]], [[नॉर्वे]], [[डेनमार्क]] ([[ग्रीनल्याण्ड]]का द्वारा), र [[संयुक्त राज्य अमेरिका]] ([[अलास्का]]का द्वारा), आफ्नो सीमाहरुका २०० नॉटिकल-मील (३७० किमी) तकका विशिष्ट आर्थिक क्षेत्रसम्म सीमित छन्, र यसका अघिका क्षेत्रको प्रशासन अन्तर्राष्ट्रिय सीबेड प्राधिकरणका नजिक छ।
[[२ अगस्ट|२ अगस्त]], [[सन् २००७|२००७]]लाई रूसले आर्कटिक क्षेत्रमा आफ्नो दावेदारी सुदृढ़ गर्नका लागि आफ्नो राष्ट्रीय ध्वज आर्कटिकको समुद्री सतहमा लागेको दिए, तर पनि यसलाई अन्तर्राष्ट्रीय सहमति प्राप्त छैन।<ref>[http://www.canada.com/nationalpost/news/story.html?id=f652fffc-946d-4e5b-b835-b6c635edc0ef&k=29481 आक्रटिक समुत्र तलमा रूसले आफ्नो झण्डा लगाईा] {{अंग्रेज़ी चिह्न}}</ref>
== अन्य खनिज ==
|