"उत्सर्जन" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

[[उपापचय|उपापचयी]] (मेटाबोलिक) क्रियायहरुका फलस्वरूप बने [[उत्सर्जी पदार्थ|उत्सर्जी पदार्थहरु]]लाई शरीर भन्दा बाहिर निकालनको क्रियालाई '''उत्सर्जन''' भन्दछन्। सजीव [[कोशिकाहरु]]का भित्र विभिन्न प्रकारकहरु जैव-रासायनिक क्रियाहरु भइ रहन्छ्न्। यिनी क्रियायहरुका समय केही बेकारी एवं विषैले पदर्थ उत्पन्न छ्दछन् जुन कोशिकाहरु अथवा शरीर कोशरीरको लागि उपयोगी हुँदैनन्। यदि तीलाई शरीरमा एकत्र हुने दियो भने त ती प्राणघातक पनि हुन सक्छन्ं। इनै पदार्थहरुको उत्सर्जनको क्रियामा शरीर बाहिर निकाल दिन्छ। केही हानिकारक एवं उत्सर्जी पदार्थ [[कार्बन डाईऔक्साइड]], [[अमोनिया]], [[यूरिया]], [[यूरिक अम्ल]] तथा केही अन्य [[नाइट्रोजन]]का यौगिक छन्। यो पदार्थ जस विशेष अंगहरु द्वारा शरीर भन्दा बाहिर निकालिन्छन् तीलाई उत्सर्जन अंगअङ्ग भन्दछन्।

विरुवाहरु एवं प्राणीहरु दुइटैमा उत्सर्जनको क्रिया हुन्छ तर विरुवाहरुमा कुनै विशेष उत्सर्जन-अंगअङ्ग या तन्त्र हुँदैन अतः पौधे आफ्नो उत्सर्जी पदार्थ पत्तीहरु, छालहरु, फलहरु, बीजहरुका माध्यमबाट शरीरबाट निष्कासित गरिदिन्छन्।<ref>{{cite book |last=यादव, नारायण |first=रामनन्दन, विजय |title= अभिनव जीवन विज्ञान |year=मार्च २००३ |publisher=निर्मल प्रकाशन |location=कोलकाता |id= |page=१-४० |accessday= १४|accessmonth= अगस्त|accessyear= २००९}}</ref> प्राणीहरुमा सबै उत्सर्जी पदार्थहरुका शरीर भन्दा बाहिर निकालनको लागि उत्सर्जी अंगअङ्ग पाइन्छन्। [[मेरूदण्डी प्राणीहरु]]मा मुख्य उत्सर्जी अंगअङ्ग [[वृक्क]] (चित्रित) छ जुन गहिरो ला ल रंगको सेमको बीजको आकृतिको हुन्छ। वृक्क आफ्नो ला खहरु वृक्क नलिकाहरुका माध्यमबाट [[रक्त]]लाई छानेर शुद्ध गर्दछ एवं छानेका वर्ज्य पदार्थहरुको [[मूत्र]]का माध्यमबाट निष्कासित गरिदिन्छ।

[[pamja:Excretion排泄]]