"भारतीय संसद" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

Correction, replaced: को → को , मा → मा (6)
correction, replaced: से अधिक → भन्दा अधिक (2) using AWB
पङ्क्ति ८१:
=== लोक सभा ===
लोक सभाका सदस्यहरुको चुनाव जनता द्वारा सीधै वोट डालेर गरिन्छ। 18 साल र त्यससेत्यसभन्दा अधिक आयुको कुनै पनि भारतीय नागरिक मतदान गर्ने हकदार हुनेछ। लोक सभाका अधिकतम 530 सदस्‍य राज्‍हरुबाट चुनाव क्षेत्रहरुको प्रत्‍यक्ष रीतिबाट चुने जाहरुगे। अधिकतम 20 सदस्‍य संघ राज्‍य क्षेत्रहरुको प्रतिनिधितव रहन्छन्। यसका अतिरिक्‍त, राष्‍ट्रपति आंग्‍ल-भारतीय समुदायको प्रतिनिधित्‍व गर्नका लागि दुइभन्दा अनधिक सदस्‍य मनोनीत गर्न सक्दछ। यस प्रकार सदनको अधिकतम सदस्‍य संख्‍या 552 हो, यस्तो संविधानमा परिकल्‍पना गरिएको हो। लोक सभामा अनुसूचित जातिहरु तथा अनुसजनजातिहरुका लागि जनसंख्‍या-अनुपातका आधारमा स्‍थान आरक्षित हो। आरंभमा यो आरक्षण दस वर्षका लागि थियो। नवीनतम संशोधनका अंतर्गत अब यो पचास वर्षका लागि अर्थात सन 2000 तकका लागि हो। भारतमा सदनको कार्यावधि पाँच वर्षहरुको हो। पाँच वर्षहरुको अवधि समाप्‍त हुनमा सदन आफू भंग हुन जान्छ। केही परिस्‍थतिहरुमा संसदलाई पूर्ण कार्यावधि समाप्‍त हुनाले पहिला नैं भंग गर्न सकिन्छ। आपातकालको स्‍थतिमा संसद लोक सभाको कार्यावधि बढ़ा सक्दछ। यो एउटा बारमा एउटा वर्षबाट अधिक छैन सकती।
 
संसदका दुइटै सदनहरु को, केही मामलहरुलाई छो्ड़ेर सबै क्षेत्रहरुमा समान शक्‍तीहरु एवं दर्जा प्राप्‍त हो। कुनै पनि गैर-वित्तीय विधेयक अधिनियम बननाले पहिला दुइटैमा बाट प्रत्‍येक सदन द्वारा नजिक गर्नु आवश्‍यक हो। राष्‍ट्रपतिमा महाभियोग चलाने, उपराष्‍ट्रपतिलाई हटाने, संविधानमा संशोधन गर्न र उच्‍चतम न्‍यायालय एवं उच्‍च न्‍यायालहरुका न्‍यायाधीशहरुलाई हटाने जस्तै महत्‍वपूर्ण मामलहरुमा राज्यसभालाई लोक सभाका समान शक्‍तीहरु प्राप्‍त हो। राष्‍ट्रपतिका अध्‍यादेशहरु, आपातको उदघोषणा र कुनै राज्‍यमा संवैधानिक व्‍यवस्‍थाका विफल हो जाने उदघोषणा र कुनै राज्‍यमा संवैधानिक व्‍यवस्‍थाका विफल हो जाने उदघोषणालाई संसदका दुइटै सदनहरुका समक्ष रखना अनिवार्य हो। कुनै धन विधेयक र संविधान संशोधन विधेयकलाई छो्ड़ेर अन्‍य कुनै पनि विधेयकमा दुइटै सदनहरुका बीच असहमतिलाई दुइटै सदनहरु द्वारा संयुक्‍त बैठकमा टाड़ा गरिन्छ। यस बैठकमा मामले बहुमत द्वारा तय गरे जान्छन्। दुइटै सदनहरुको यस्तो बैठकको पीठासीन अधिकारी लोकसभाको अध्‍यक्ष हुन्छ।
पङ्क्ति ९५:
भारत जस्तै ठूला र भारी जनसंख्‍या भएका देशमा चुनाव गराना एउटा धेरै ठूलो काम हो। संसदका दुइटै सदनो-लोकसभा र राज्यसभा-का लागि चुनाव बेरोकटोक र निष्‍पक्ष होउन् यसका लागि एउटा स्‍वतंत्र चुनाव (निर्वाचन) आयोग बनाइएको हो।
 
लोक सभाका लागि सामान्‍य चुनाव जब त्यसको कार्यवधि समाप्‍त हुने हो वा त्यसको भंग गरे जानेमा गराए जान्छन्। भारतको प्रत्‍येक नागरिक जो 18 वर्षको वा त्यससेत्यसभन्दा अधिक हो मतदानको अधिकारी हो। लोकसभाको चुनाव लड़नका लागि कमभन्दा कम आयु 25 वर्ष छ र राज्यसभाका लागि 30 वर्ष।
 
=== राज्यसभा ===
"https://ne.wikipedia.org/wiki/भारतीय_संसद" बाट अनुप्रेषित