"सिंह" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

Correction, replaced: प्रौद्योगिकी → प्राविधिक, को → को (44), मा → मा (128)
Correction, replaced: मा → मा (3)
पङ्क्ति ५७:
* '''पी.एल. ब्लेयेनबर्घी''' , जुन '''दक्षिण पश्चिम अफ्रीकी''' या '''कटंगा सिंह'''को रूपमा जानिन्छ, त्यो दक्षिण पश्चिम अफ्रीका, [[नामीबिया]], [[बोत्सवाना]], [[अंगोला]], [[कटंगा प्रांत|कटंगा]] ([[कांगोको लोकतांत्रिक गणराज्य|जायरे]]), [[जाम्बिया]] र [[जिम्बाब्वे]]मा पाइन्छ.
* '''पी.एल. क्रुजेरी''' '''दक्षिण पूर्वी अफ्रीकी सिंह''' या '''ट्रांसवाल सिंह'''को रूपमा जानिन्छ, यो [[क्रूजर राष्ट्रीय उद्यान]] सहित दक्षिण पूर्वी अफ्रीकाको [[ट्रांसवाल]] क्षेत्रमा पाइन्छ.
* '''पी.एल. मेलानो काईटा''' जुन '''[[केप सिंह]]'''को रूपमा जान हो, 1860को आसपास जंगलों माजंगलोंमा विलुप्त हो गए. [[माईटोकोंड्रियल DNA (डीएनए)|माईटोकोंड्रीयाको DNA (डीएनए)]] शोधको परिणाम एक अलग उप प्रजातिको उपस्थितिको समर्थन हैन गर्छन्. संभवतया यस्तो प्रतीत हुन्छ कि केप सिंह मौजूदा ''पी एल क्रुजेरी''को केवल दक्षिणी आबादी थी.<ref name="Conservation-Genetics:Preserving-Genetic-Diversity"/>
 
==== प्रागैतिहासिक ====
पङ्क्ति ७४:
 
=== संकर ===
सिंहहरुलाई [[बाघ]]को साथ [[जैविक प्रजनन|प्रजनन]]को लागि जानिन्छ (अधिकांशतया [[साइबेरियाई बाघ|साइबेरियाई]] र [[बंगाल बाघ|बंगाल]] उप प्रजाति) जस ले/संग/भन्दा संकरको निर्माण हुन्छ जुन [[लाइगर]] या [[टाईगोन|टाइगोन]] कहलाते छन्. {{cite book |last=Guggisberg |first=C. A. W. |title=Wild Cats of the World |year=1975 |publisher=Taplinger Publishing |location=New York |isbn=0-8008-8324-1 }}</ref> वहाँले [[तेंदुए]]को साथ प्रजननको द्वारा [[लिओपोन]], {{cite book |author=Doi H, Reynolds B |title=The Story of Leopons |year=1967 |publisher=Putnam |location=New York |oclc=469041 <!--Too old for ISBN-->}}</ref> र [[बाघ|जगुआर]]को साथ प्रजननको द्वारा [[पेंथेरा हाइब्रिड#जेगलिओन|जेगलायन]] पनि बनाए छन्. [[मरोजी]] एक स्पोटेड सिंह या एक प्राकृतिक लिओपोन हो, जबकि [[कंगोलिज स्पोटेड लायन|कोंगोलीज स्पोटेड सिंह]] एक जटिल सिंह-जगुआर-तेंदुएको संकर हो जुन '''लिजागुलेप (lijagulep)''' भनिन्छ। यस्तो/यस्ता/यसरी संकर सामान्यतः कुनै समयमा चिडियाघरमा प्रजनन करवाए जाउथे, तर अब जातिहरु र उप प्रजातिहरुको संरक्षणमा जोर दिए जाउनको कारण यो प्रक्रिया हतोसाहित हो गयी है। [[चीन]]मा अझै पनि चिडियाघरों र निजी पशु पक्षी संग्रहमा संकर प्रजनन करवाए जाछन. लाइगर एक नर सिंह र एक पोथी बाघको बीच संकर हो,<ref name="liger">{{cite book| last=Markel |first=Scott| coauthors= Darryl León| year= 2003 |title=Sequence Analysis in a Nutshell: a guide to common tools and databases | publisher= O'Reily |location=Sebastopol, California |isbn=0-596-00494-X}}</ref> किनकी एक पोथी बाघ से एक वृद्धि संदमक जीन अनुपस्थित हो, एक वृद्धिको प्रेरित गराउन वाला जीन नर सिंहको द्वारा स्थानांतरित गर््यो हो, परिणामी लाइगर कुनै पनि जनकको तुलनामा अधिक लम्बे समय सम्म जीवित रहन्छन्. उनी नर र पोथी दुवै जनकोंको प्रजातिहरुको शारीरिक र व्यावहारिक गुणहरुलाइ प्राप्त गर्छन् (एक रेतीली पृष्ठभूमिमा धब्बे र धारियां). नर लाईगर नपुंसक हुन् माहुन्मा पोथी लाईगर प्रायः प्रजननको योग्य हुन्छन्. नरमा एक अयाल होनेको 50 प्रतिशत संभावना हुन्छ, तर यदि उनी एकको विकसित गर्छन् त उनिको अयाल मामूली होगी: एक शुद्ध सिंहको अयालको लगभग 50 प्रतिशत. लाइगर साधारण तरिकामा 3.0 र 3.7 मीटर (10 से 12 फीट) लम्बे हुन्छन्, र उनिको वजन 360 र 450 किलोग्रामको बीच (800 से 1,000 पौंड) या अधिक हुन्छ.<ref name="liger"/> एक कम सामान्य टाइगोन सिंहनी र एक नर बाघको बीच संकर है। {{citeweb|url=http://www.britannica.com/eb/article-9001344/tigon|title= tigon - Encyclopædia Britannica Article|dateformat=dmy|accessdate=12 September 2007}}</ref>
 
== शारीरिक गुणधर्म ==
पङ्क्ति १३६:
[[चित्र:Lion at zoo.jpg|thumb|left|upright|पेगनटन चिडियाघरमा एक सिंह]] सिंहहरुलाई सबै ले/संग/भन्दा पहिले 850 ई.पू. एशिरयन राजाको द्वारा राखाइयो र प्रजनन करवाया गया,<ref name="Schaller5"/> र [[एलेगजेंडर दी ग्रेट|एलेग्जेंडर दी ग्रेट]]को उत्तरी भारतको [[माल्ही]]को द्वारा टेम सिंहको साथ प्रस्तुत गर््यो है। {{cite book |author=Smith, Vincent Arthur |authorlink= |title=The Early History of India |year=1924 |pages=97|publisher=Clarendon Press |location=Oxford |isbn= }}</ref> बादमा [[रोमन युग|रोमन समय]] मा, तरवार चलाने वाला एरेनासमा हिस्सा लिउनको लागि सिंह सम्राटों द्वारा रखे जाउथे. [[लुसियस कुरनेलियस सुल्ला|सुल्ला]], [[पोम्पी]], र [[जूलियस सीसर|जूलियस सीजर]] सहित धेरै रोमन कुलीन मान्छे एक समयमा अक्सर सैंकडों सिंहहरुको सामूहिक हत्याको आदेश देते थे, [291] ^ थमस विएदेमान्न, ''एम्प्रर्स एंड ग्लेडियेटर्स,'' रूटलेज 1995, पी. 60आईएसबीएन 0415121647.</ref> पूर्व मा, भारतीय राजकुमारोंको द्वारा सिंहहरुलाई पाला जान्थ्यो र [[मार्को पोलो]] ले भन्यो कि [[कुबलाइ खान]] ले सिंहहरुलाई अन्दर रखा. [292] ^ बाराते र हरदौउइन, पी. 17</ref> पहिलो यूरोपीय "चिडियाघर" तेरहवीं शताब्दीमा महान र शाही परिवारहरुमा फैला था, र यिनीहरु सत्रहवीं शताब्दी सम्म बने रहे, यिनीहरु [[रनिवास|सेराग्लिओस]] कहलाते थे; उनी समयमा उसलाइ [[पिंजरा]] भन्यो जान्थ्यो, यो यो [[कुरिओसिटीसको कैबिनेट|केबिनेटको लागि उत्साहको पात्र]] था. उनी पुनर्जागरणको समयमा फ्रान्स र इटली से शेष यूरोपमा फैल गए. [293] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पीपी. 19-21, 42.</ref> इङ्गल्याण्ड मा, हुनत सेराग्लियो परम्परा कम विकसित थी, सिंहहरुलाई तेरहवीं शताब्दीमा [[इंग्ल्याण्डको जन I|राजा जन]]को द्वारा स्थापित एक [[लन्दनको लन्दन#पिंजरा|सेराग्लियोमा लन्दनको टावरमा रखा]] जान्थ्यो, [294] ^बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पी. 20</ref> {{cite web | last=Owen | first=James | title=Medieval Lion Skulls Reveal Secrets of Tower of London "Zoo" | work=National Geographic Magazine | publisher=National Geographic | date=3 November 2005 | url=http://news.nationalgeographic.com/news/2005/11/1103_051103_tower_lions.html | accessdate=2007-09-05}}</ref> संभवतया 1125मा हेनरी Iको द्वारा शुरू गरिएको(थियो) प्रारंभिक पिंजरेमा जनावरहरुलाइ राखयोजान्थ्यो, जुन औक्सफोर्डको नजदीक वुड स्टोकमा उनको महलमा था; जहाँ विलियम अफ मलमेसबरीको द्वारा पाले गए सिंहहरुको रिपोर्ट मिलती है।<ref name="Blunt15">[297] ^ ब्लंट, पी. 15</ref>
 
सेराग्लिओस ले सम्पत्ति र शक्तिको महनताको अभिव्यक्ति की. विशेष रूप से जनावर जस्तै ठूलो बिल्लीयां र [[हात्ती]] शक्तिको प्रतीक हुन् , र पालतू जनावरोंको बिरुद्धलडाईमा उनिको प्रयोग गरे जायेगा. विस्तार गरए पछि, पिंजरे र सेराग्लिओस, प्रकृतिमा मानवताको प्रभावितको प्रदर्शित गर्छन्. नतीजतन, 1682मा एक गाई ले यस्तो प्राकृतिक "यहोवा"को हराया, र दर्शकहरुलाइ हैरान गर्‍यो, र एक गैंडेको अगाडी एक हाथीको उडान ले जीर्स बनाए. यस जस्तै/तरिकाको झगडे विस्तारै विस्तारै सत्रहवीं शताब्दीमा कम हो गए, किनकी पिंजरहरुको प्रसार अधिक भयो र उनिको विनियोग बढ गया. पालतू जनावरको रूपमा ठूलो बिरालोहरुलाई राखउनको परम्परा उन्नीसवीं सदीमा खत्म हो गयी, जस समयमा यो अत्यन्त विलक्षण हो गयी थी. [298] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पीपी. 24-28.</ref> [[चित्र:Durer lions (sketch).jpg|thumb|upright|अल्ब्रेक्ट ड्युरार, सिंहको संक्षिप्त वर्णन. 1520को आस पास]] लन्दनको टवरमा सिंहहरुको उपस्थिति अंतरायिक थी, यिनीहरुका स्टोक फेरि से गर््यो जब एक मोनार्क या उनको कोंसोर्ट, जस्तै [[इंग्ल्याण्डको हेनरी VI|हेनरी VI]]को पत्नी [[अन्जोऊको मार्गरेट|मार्गेरेट अफ अन्जोऊ]],को जनावर दिए गए. रिकार्ड बताते हुन् कि उसलाइ सत्रहवीं शताब्दीमा बुरी स्थितियहरुमा राखयोजान्थ्यो, यिनीहरु उनी समयमा [[फ्लोरेंस]]मा खुली स्थितिहरुको अधिक विपरीत था.<ref name="Blunt16">[299] ^ ब्लंट, पी. 16</ref> पिंजरा अठारवीं शताब्दी सम्म सार्वजनिक रूप से खुला था; यसमा आनेको लागि साढे तीन पेनी चुकानी होती थी या सिंहलाई खिलानेको लागि एक बिल्ली या एक कुत्ता दिनयोहोता था.<ref name="Blunt17">[300] ^ ब्लंट, पी. 17</ref> एक प्रतिरोधी पिंजरे ले पनि प्रारंभिक उन्नीसवीं शताब्दी सम्म [[एक्सेटर विनिमय|एकसेटर विनिमय]] मा सिंहहरुको प्रदर्शन गर्‍यो. [301] ^ डी कोर्सी, पी. 8-9</ref> टावर पिंजरहरुलाइ [[यूनाइटेड किंगडमको विलियम IV|विलियम चतुर्थ]] द्वारा बंद कर दिइएको,<ref name="Blunt17"/> र जनावरहरुलाइ [[लन्दन चिडियाघर|लंदन चिडियाघर]]मा स्थानांतरित कर दिइएको जसले 27 अप्रिल 1828को सार्वजानिक रूप से आफ्नो दरवाजे खोल दिए.<ref name="Blunt32">[303] ^ ब्लंट, पी. 32</ref>
{{quote box|align=left|quote=Animal species disappear when they cannot peacefully orbit the center of gravity that is man.|source=Pierre-Amédée Pichot, 1891 Son of anglophile Amédée Pichot (Baratay & Hardouin-Fugier, p. 114.)</ref>|width=240px}} जंगली जनावरहरुको व्यापार उन्नीसवीं शताब्दीको औपनिवेशिक व्यापारमा सुधारको साथ निखरा.सिंहलाई काफी साधारण र सस्ता मानयोजान्थ्यो. हालाँकि बाघको तुलनामा यिनीहरुका वास्तु विनिमय अधिक होता था, यिनीहरु कम मंहगे र ठूलो थे, या जिराफ र हिप्पोपोटेमस जस्तै जनावरहरुको परिवहन अधिक कठिन था, र [[विशालकाय पांडा|पांडा]]को तुलनामा कम कठिन था. [305] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पी. 122</ref> अन्य जनावरोंको जस्तै/तरिका सिंहलाई एक प्राकृतिक असीमित व्यापक वस्तुको रूपमा देख्यो जान्थ्यो, जसको पकडने र स्थानान्तरणमा निर्दयता से शोषण होता था र यसको धेरै नोकसान होता था. [306] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पीपी. 114, 117.</ref> व्यापक रूप से प्रजनित एक साहसी शिकारीको चित्र जुन दर्शाता हो कि सिंहलाई पकडना सदीको बडा हिस्सा था. [307] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पी. 113</ref> खोजकर्ताहरु र शिकारीओं ले जनावरोंको एक लोकप्रिय [[मनिचेइस्म|मेनिकन]] विभाजनको "अच्छे" र "बुरे"मा vibhajit गर्‍यो, जस ले/संग/भन्दा उनिको सहसहरुको मूल्य बढ गया, यसले उसलाइ साहसी आकृतियां बनयोदिया. यसको परिणाम ठूलो बिल्लियां थीं, यिनीमा हमेशा नर भक्षी होनेको संदेह था, "यह प्रकृतिको भय र यसलाइ पार गराउनको संतुष्टि दुवैको प्रतिनिधित्व करता था". [308] ^ बाराते र हरदौउइन-फ्युजियर, पीपी. 173, 180-183.</ref>
 
"https://ne.wikipedia.org/wiki/सिंह" बाट अनुप्रेषित