"प्रोस्टेट" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

 

पुरुष प्रजनन प्रणालीको महत्त्वपूर्ण अंग पौरुष ग्रन्थि [[ओखर]]को आकार र प्रकारको हुन्छ। यो गुद्द्वार र तल्लो पेटको हड्डीको बीचमा मूत्रथैलीको केही तल र मूत्रनलीलाई वरपिरबिाट घेरेको हुन्छ।

 

 

यो ग्रन्थि १५-२० [[ग्राम]]को हुन्छ । यसका ३ भागमध्ये दायाँ-बायाँ रहेका दुई भाग उमेर बढ्दै जाँदा छिटोछिटो वृद्धि हुन्छ तर बीचको भाग सामान्यतया कम बढ्छ । यसले [[पिसाब]] सञ्चालनमा बढी बाधा हुने गर्छ । ग्रन्थि र रेसा तथा मांसपेशीयुक्त तन्तुबाट बनेको एउटा ग्रन्थि हो प्रोस्टेट । यो कम लचकदार हुन्छ र पिसाब प्रवाहमा असर गर्छ । शिशु अवस्थामा प्रोस्टेट ग्रन्थि ज्यादै सानो हुन्छ र वयस्क सुरु भएपछि प्रत्येक ३ वर्षमा २ गुनाले वृद्धि हुन्छ । २० वर्षमा यो ग्रन्थि १५-२० ग्रामसम्मको हुन्छ तर ३०-५५ वर्षको उमेरमा करिब साढे ४ वर्षमा दुगुना हुने गरेर वृद्धि हुन्छ । त्यसपछि ५५-७० वर्षसम्म ग्रन्थिको वृद्धि भए पनि रफ्तार केही कम भएर दुई गुना वृद्धि हुन १० वर्ष लाग्ने हुन्छ । ७० वर्षपछि पनि ग्रन्थिको वृद्धि हुने प्रक्रिया कम रफ्तारमा भए पनि जारी नै रहन्छ ।

 

प्रोस्टेट ग्रन्थिमा मुख्यतया तीनवटा समस्या हुन्छन्:-

 

 

 

यस्तै, प्रोस्टेट ग्रन्थिमा प्रशस्त मात्रामा कोषहरूको वृद्धि भएर पनि प्रोस्टेट ग्रन्थिको वृद्धि हुन्छ। यो उमेर बढ्दै जाँदा हुने प्राकृतिक तथा साझा कारण हो। प्रोस्टेट ग्रन्थि बढ्दै गएपछि आफ्नो स्थानबाट फैलिन सुरु गर्छ। तर, फैलिने ठाउँ नभएपछि मूत्रनलीमा दबाब पर्छ, जसको कारण पिसाबमा समस्या उत्पन्न हुन्छ। बिरामीलाई पटक-पटक पिसाब लाग्नु, पिसाबको बहाव कमजोर हुनु, पिसाबको धार रोकिनु, थोपाथोपा पिसाब चुहिनु आदि लक्षणहरू देखा पर्छन्|यो अवस्था बिगि्रएमा प्रोस्टेट वृद्धिका कारण पिसाब थैली कमजोर हुन्छ, पिसाब पूर्ण रूपमा रोकिन सक्छ र मिर्गाैला फेलर हुन सक्छ।

 

प्रोस्टेट ग्रन्थि बढेको पत्ता लगाउन चिकित्सकद्वारा शारीरकि जाँच, अल्ट्रासाउन्ड, सिस्टोस्कोपी, एन्डिज टेस्ट तथा उपद्रवहरू पत्ता लगाउन रक्त तथा पिसाबको परीक्षण र बायोप्सी पनि गरिन्छ। अल्ट्रासाउन्डद्वारा प्रोस्टेटको तौल, आकार तथा अवस्था पत्ता लाग्छ भने सिस्टोस्कोपीद्वारा अवरुद्धता पत्ता लाग्छ । साथै, यी परीक्षणबाट पिसाब फेरसिकेपछि मूत्रथैलीमा रहने मूत्रको मात्रा पनि पत्ता लाग्छ।

वृद्धावस्था, वंशाणुगत, मोटोपना, हर्मोनको असन्तुलन आदिले प्रोस्टेट क्यान्सर हुन्छ। रातो मासु, बढी चिल्लो पदार्थ, चुरोट आदिको सेवनले क्यान्सरको जोखिम बढ्छ। प्रशस्त तरकारी, फलफूल, अन्न, टुसा उमारेका गेडागुडी आदि खाने व्यक्तिलाई प्रोस्टेट क्यान्सरको सम्भावना कम हुन्छ। गोलभेँडा, रातो अंगुर तथा खर्बुजामा 'लाइकोपेन्सेज' नामक तत्त्व हुन्छ, जसले डीएनए नष्ट हुनबाट बचाउँछ र प्रोस्टेट क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ। काउली, ब्रोकाउली, भिटामिन ई आदिको नियमित सेवनले पनि प्रोस्टेट क्यान्सरबाट बचाउँछ। प्रोस्टेट क्यान्सर गोराभन्दा काला पुरुषमा बढी पाइन्छ। एसियाको तुलनामा अमेरकिा र युरोपमा यो समस्या भयावह छ। अमेरकिामा मात्र २० लाख पुरुषहरू प्रोस्टेट क्यान्सरले पीडित छन्। फोक्सोको क्यान्सरपछिको दोस्रो कारक प्रोस्टेटको क्यान्सर नै हो। क्यान्सर भइसकेपछि विकिरण, हर्मोनथेरापी, कोमोथेरापी, शल्यक्रियाजस्ता जटिल उपचार अवलम्बन गर्नुबाहेक अर्को विकल्प छैन। तसर्थ, ४० वर्ष नाघेपछि नियमित स्वास्थ्य परीक्षण गरेर समयमै रोगको पहिचान गर्नु नै रोकथामको सबैभन्दा प्रभावकारी उपाय हो|

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* पिसाबमा रगत देखिनु।

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[http://www.ekantipur.com/nepal/article/?id=2045] :डा रवीन्द्र पाण्डे

 

[[af:Prostaatklier]]

[[ar:موثة]]

[[be:Прастата]]

[[bg:Простата]]

[[ca:Pròstata]]

[[cs:Předstojná žláza]]

[[el:Προστάτης]]

[[en:Prostate]]

[[eo:Prostato]]

[[eu:Prostata]]

[[fa:پروستات]]

[[fr:Prostate]]

[[ga:Próstatach]]

[[gl:Próstata]]

[[hr:Prostata]]

[[id:Prostat]]

[[is:Blöðruhálskirtill]]

[[it:Prostata]]

[[jv:Prostat]]

[[kk:Қуықалды без]]

[[ku:Prostata]]

[[la:Prostata]]

[[lt:Prostata]]

[[mk:Простата]]

[[nl:Prostaat]]

[[no:Prostata]]

[[pap:Prostat]]

[[ro:Prostată]]

[[ru:Предстательная железа]]

[[simple:Prostate]]

[[sk:Predstojnica]]

[[sl:Prostata]]

[[sr:Простата]]

[[sv:Prostata]]

[[ta:விந்துப்பை]]

[[vi:Nhiếp hộ tuyến]]

[[zh:前列腺]]