"एचआइभी" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
अशुद्ध शव्दहरु सुधार्ने कार्य(correction work), replaced: पहचान → चिन्हारी (6), चौथा → चौथो , संच → स using AWB (7794) |
अशुद्ध शव्दहरु सुधार्ने कार्य(correction work), replaced: उनि → उनी (29) using AWB (7794) |
||
पङ्क्ति २१६:
मूलतः एचआईवी (HIV) संक्रमणको चार चरण हुन्छन्: उष्मायन काल, तीव्र संक्रमण, विलंब चरण र एड्स (AIDS). संक्रमण पछिको प्रारंभिक उष्मायन काल लक्षणविहीन हुन्छ र यसको अवधि सामान्यतः दुइ से चार सप्ताहहरु सम्म हुन्छ. दोश्रो चरण, तीव्र संक्रमण, औसतन 28 दिनहरु सम्म चलता हो र यसमा ज्वरो, लिंफैडेनोपैथी (lymphadenopathy) (लसिका ग्रंथिमा सूजन), फैरिंजाइटिस (pharyngitis) (गलेमा खराश), फुंसी, पेशीशूल (आमासपेशियहरुमा दर्द), बेचैनी, र मुंह तथा भोजन-नलीमा घाउ जस्तै लक्षण शामिल हुन सक्छन्.
विलंबता चरण, जुन कि तेस्रो चरण हो,मा या त धेरै थोडे लक्षण प्रदर्शित हुन्छन् या कोई लक्षण दि खाए हैन देता र यो चरण दुइ सप्ताहहरु देखि लिएर बीस वर्षों या
फ्रान्सीसी अस्पतालको विरामीहरुको अध्ययनमा यो पाइयो कि एचआईवी-1 (HIV-1) से संक्रमित व्यक्तिहरु हरुमा लगभग 0.5% व्यक्ति कुनै एंटी-रेट्रोवायरल उपचारको बिना पनि सीडीआर4 टी-कोशिकाहरु (CD4 T-cells)को उच्च स्तर र एक निम्न अथवा चिकित्सीय रूप से न पहिचानयोजा सकने वाला जीवाण्विक भार बनाए राखछन. यिनी व्यक्तिहरुलाई एचआईवी (HIV) नियन्त्रकों या लंबी-अवधिको गैरविकासकहरुको रूपमा वर्गीकृत गरिन्छ.<ref name="Grabar">{{cite journal | author=Grabar, S., Selinger-Leneman, H., Abgrall, S., Pialoux, G., Weiss, L., Costagliola, D. | title=Prevalence and comparative characteristics of long-term nonprogressors and HIV controller patients in the French Hospital Database on HIV |journal=AIDS | year=2009 | pages=1163–1169 | volume=23 | issue=9 | pmid=19444075 |doi=10.1097/QAD.0b013e32832b44c8}}
पङ्क्ति २४६:
}}</ref>
इन लक्षणहरुको अनिश्चित स्वरूपको कारण, अक्सर उसलाइ एचआईवी (HIV) संक्रमणको संकेतहरुको रूपमा मान्यता हैन दी जाती. भले नै विरामी आफ्नो चिकित्सकको पास या कुनै अस्पतालमा जाएं, तर अक्सर यो मानएर उनिको गलत निदान गर्यो जाएगा कि उसलाइ
=== विलंबता चरण ===
पङ्क्ति २५६:
}}</ref>
आस-पासको जस ऊतकहरुमा सीडी4<sup>+</sup> टी (CD4<sup>+</sup> T) कोशिकाहरुको पर्याप्त मात्रा उपस्थित हो,
{{cite journal
पङ्क्ति ४१६:
==== रक्त अथवा रक्त उत्पाद ====
सामान्यतः यदि संक्रमित रक्त कुनै पनि [[घाउ|खुले घाउ]]को संपर्कमा आ जाए, त एचआईवी (HIV) सञ्चरित हुन सक्छ.
इस सञ्चरण मार्गको कारण अंतःशिरामा नशालु दबाइहरु लिउन वाला प्रयोक्ताओं, हीमोफीलिया से ग्रस्त मान्छेहरु र रक्ताधान (हुनत विकसित विश्वमा अधिकांश रक्ताधानहरुलाइ एचआईवी (HIV)को अनुपस्थिति सुनिश्चित गराउनको लागि जांचा जाइन्छ) र रक्त उत्पादनहरुको प्राप्त कर्ताहरुमा संक्रमण हुन सक्छ. यो
संक्रमित व्यक्तिहरुको लार, आंसू र मूत्रमा एचआईवी (HIV)को मात्रा कम पाई गई हो, तर यिनी स्रावोंको द्वारा संक्रमण होनेको कुनै पनि मामला दर्ज हैन भयो हो र इनके द्वारा सञ्चरण होनेको संभावित जोखिम नगण्य है।<ref name="pmid2963151">{{cite journal
पङ्क्ति ५२६:
}}</ref> एकल-रेशे वाला आरएनए (RNA) न्युक्लियोकैप्सिड प्रोटीन पी7 (p7) र रिवर्स ट्रान्स्क्रिप्टेस (reverse transcriptase), प्रोटीसेस (proteases), राइबोन्युक्लीएस (ribonuclease) र इन्टीग्रेस (integrase) जस्तै वायरिऔन (virion)को विकासको लागि आवश्यक किण्वकोंको साथ दृढतापूर्वक बंधा हुन्छ. जीवाण्विक प्रोटीन पी17 (p17) से मिलएर बनयोएक मैट्रिक्स कैप्सिडको चारै ओर एक घेरा बनाएर वायरिऔन कणको अखंडताको सुनिश्चित गर्छ.<ref name="compendia" />
पुनः यो एक जीवाण्विक आवरण से ढंका हुन्छ, जुन कि वसायुक्त अणुओं, जिन्हें फस्फोलिपिड भनिन्छ र जसलाइ एक मानव कोशिकाको मेम्ब्रेन से
cite journal
पङ्क्ति ५३६:
आरएनए (RNA) जीनोम कम से कम सात संरचनात्मक चिह्नों (एलटीआर (LTR), टीएआर (TAR), आरआरई (RRE), पीई (PE), एसएलआईपी (SLIP), सीआरएस (CRS) र आईएनएस (INS)) र नौ जीन (''जीएजी (gag)'' , ''पीओएल (pol)'' , र ''ईएनवी (env)'' , ''टीएटी (tat)'' , ''आरईवी (rev)'' , ''एनईएफ (nef)'' , ''वीआईएफ (vif)'' , ''वीपीआर (vpr)'' , ''वीपीयू (vpu)'' , र कहिले काँही दसवां ''टीईवी (tev)'' , जुन कि टीएटी (tat), ईएनवी (env) र आरईवी (rev)को गलन हुन्छ) से मिलएर बनयोहुन्छ, जुन 19 प्रोटीनहरुलाई कूटबद्ध गर्छन्. यिनीहरुमा से तीन जीन, ''जीएजी (gag)'' , ''पीओएल (pol)'' , र ''ईएनवी (env)'' ,मा नए जीवाणु कणहरुको लागि संरचनात्मक प्रोटीन बनाउनको लागि आवश्यक जानकारी हुन्छ.<ref name="compendia" /> उदाहरणको लागि, ''ईएनवी (env)'' द्वारा जीपी160 (gp160) नामक एक प्रोटीनलाई कूटबद्ध गरिन्छ, जसको विघटन गरएर एक जीवाण्विक किण्वक जीपी120 (gp120) व जीपी41 (gp41)को रचना गर्छ. शेष छः जीन, ''टीएटी (tat)'' , ''आरईवी (rev)'' , ''एनईएफ (nef)'' , ''वीआईएफ (vif)'' , ''वीपीआर (vpr)'' , र ''वीपीयू (vpu)'' (या एचआईवी-2 (HIV-2)को स्थितिमा ''वीपीएक्स (vpx)'' ), कोशिकाहरुलाई संक्रमित गराउन, जीवाणुको नयाँ प्रतिलिपियां बनाउन (दोहराने) अथवा बीमारी उत्पन्न गराउनको एचआईवी (HIV)को क्षमताको नियन्त्रित गराउन वाला प्रोटीनको लागि नियामक जीन छन्.<ref name="compendia" />
दो टीएटी (Tat) प्रोटीन (पी16 (p16) र पी14 (p14)) टीएआर (TAR) आरएनए (RNA) बंधको द्वारा कार्य गराउन वाला एएलटीआर (LTR) प्रचारकको लागि ट्रांस्क्रिप्शनल ट्रांसैक्टिवेटर छन्. टीएआर (TAR)को
एनईएफ (Nef) एसएच3 (SH3) डोमेनको साथ पनि अंतःक्रिया गर्छ. वीपीयू (Vpu) प्रोटीन (पी16) (p16) संक्रमित कोशिकाहरु से नए जीवाणु कणहरुको मुक्तिको प्रभावित गर्छ.<ref name="compendia" /> एचआईवी (HIV) आरएनए (RNA)को प्रत्येक श्रृंखलाको छोर मा/पछि/तर एक आरएनए (RNA) क्रम हुन्छ, जसलाइ लन्ग टर्मिलन रीपीट (long terminal repeat) (एलटीआर) (LTR) भन्दछन्. एलटीआर (LTR) वाला क्षेत्र नए जीवाणुहरुको उत्पादनको नियन्त्रित गराउन वाला परिवर्तकोंको जस्तै/तरिका कार्य गर्छन् र उसलाइ एचआईवी (HIV)को या पाहुना कोशिकाको प्रोटीनहरुको द्वारा सक्रिय गरे जा सक्छ. पीएसआई (Psi) तत्व जीवाण्विक जीनोम पैकेजिंगमा शामिल हुन्छ र यसको चिन्हारी जीएजी (Gag) र आरईवी (Rev) प्रोटीनहरु द्वारा गरिन्छ. स्लिप (SLIP) तत्व (टीटीटीटीटी) (TTTTTT) कार्यात्मक पीओएल (Pol) बनाउनको लागि आवश्यक जीएजी (Gag)-पीओएल (Pol) वाचन फ्रेममा फ्रेम परिवर्तनमा शामिल हुन्छ.<ref name="compendia" />
पङ्क्ति ५४९:
| author=Coakley, E., Petropoulos, C. J. and Whitcomb, J. M. | title=Assessing ch vbgemokine co-receptor usage in HIV | journal=Curr. Opin. Infect. Dis. | year=2005 | pages=9–15 | volume=18 | issue=1 | pmid=15647694 |format=
| doi=10.1097/00001432-200502000-00003
}}</ref> यस सीसीआर5 (CCR5) सहाभिग्राहकको प्रयोग लगभग सबै प्रथामिक एचआईवी-1 विलगों (isolates) द्वारा जीवाण्विक जेनेटिक उप-प्रकार से निरपेक्ष रहते भए गरिन्छ. वस्तुतः मैक्रोफेज एचआईवी (HIV) संक्रमणको अनेक पहलुहरुमा एक मुख्य भूमिका निभाछन.
टी-अनुवर्ती विलग (T-tropic isolates), या सिंसिटा-इंड्यूसिंग (syncitia-inducing) (एसआई) (SI) खिंचाव (strains) प्राथमिक सीडी4<sup>+</sup> टी (CD4<sup>+</sup> T) कोशिकाहरु तथा साथ नै मैक्रोफेजहरुमा प्रतिलिपि बनाछन र प्रवेशको लागि ''α'' -केमोकाइन अभिग्राहक, सीएक्ससीआर4 (CXCR4),को प्रयोग गर्छन्.<ref name="Coakley" /><ref name="Deng">
पङ्क्ति ५६१:
| author=Feng Y, Broder CC, Kennedy PE, Berger EA. | title=HIV-1 entry cofactor: functional cDNA cloning of a seven-transmembrane, G protein-coupled receptor | journal=Science | year=1996 | pages=872–7 | volume=272 | issue=5263 | pmid=8629022 | doi=10.1126/science.272.5263.872
}}</ref> एचआईवी-1 (HIV-1)को दोहरे-अनुवर्ती खिंचावहरुलाइ एचआईवी-1 (HIV-1)को पारगमन खिंचाव मानिन्छ र यस प्रकार
''α'' -केमोकाइन एसडीएफ-1 (SDF-1), सीएक्ससीआर4 (CXCR4)को लागि एक बंध (ligand), टी-अनुवर्ती (T-tropic) एचआईवी-1 (HIV-1) विलगोंको प्रतिलिपिको रोकइन्छ. यस्तो त्यो यिनी कोशिकाहरुको सतह मा/पछि/तर सीएक्ससीआर4 (CXCR4)को अभिव्यक्तिको शीघ्र-नियमन द्वारा गर्छ. केवल सीसीआर5 (CCR5) अभिग्राहकको प्रयोग गराउनवाला एचआईवी (HIV)को आर5 (R5) भनिन्छ; जुन केवल सीएक्ससीआर4 (CXCR4)को प्रयोग गर्छन्, उसलाइ एक्स4 (X4) भनिन्छ, र जुन दुवैको प्रयोग गर्छन्,
{{cite journal
पङ्क्ति ५९७:
| author=Zhu T, Wang N, Carr A, Nam DS, Moor-Jankowski R, Cooper DA, Ho DD. | title=Genetic characterization of human immunodeficiency virus type 1 in blood and genital secretions: evidence for viral compartmentalization and selection during sexual transmission | journal=J Virol | year=1996 | pages=3098–107 | volume=70 | issue=5 | pmid=8627789 | pmc=190172
}}</ref> यो अझै पनि शोधको विषय हो कि यो चयन प्रक्रिया किस प्रकार कार्य गर्छ, तर एक मडल यो हो कि शुक्राणु चयनात्मक रूप से आर5 एचआईवीको वहन कर सकते हुन् किनकी
{{cite journal
पङ्क्ति ६४३:
केंद्र तिर माइक्रोट्युब्युल (microtubule) आधारित परिवहनको समयमा, एकल-तंतु वाला जीवाण्विक आरएनए (RNA) जीनोमको दोहरे-तंतु वाला डीएनए (DNA)मा ट्रांस्क्राइब गर्यो जाइन्छ, जसलाइ अगाडी पाहुना गुणसूत्रमा एकीकृत गरिन्छ.
एचआईवी (HIV) यस सीडी4 (CD4)- सीसीआर5 (CCR5) मार्गको द्वारा द्रुमाश्मको कोशिकाहरु (dendritic cells) (डीसी) (DCs)को संक्रमित कर सक्छ, तर मैननोस–विशिष्ट सी (C)-प्रकारको लैक्टिन अभिग्राहकों, जस्तै डीसी-साइन (DC-SIGN)को प्रयोग करते भए एक अन्य मार्गको प्रयोग पनि गरे जा सक्छ.<ref name="Pope_2003">{{cite journal |author=Pope M, Haase A |title=Transmission, acute HIV-1 infection and the quest for strategies to prevent infection |journal=Nat Med |volume=9 |issue=7 |pages=847–52 |year=2003 |pmid=12835704 |doi=10.1038/nm0703-847}}</ref> (डीसी) (DCs)
==== दोहराव र ट्रांस्क्रिप्शन ====
पङ्क्ति ६५४:
}}</ref> यसको अर्थ यो हो कि वर्तमानमा जुन कोशिकाहरु संक्रमणको मुकाबला कर रही छन्, उसलाइ एचआईवी (HIV) द्वारा नष्ट किये जाउनको सर्वाधिक संभावना है।
जीवाण्विक दोहरावको समयमा, एकीकृत डीएनए (DNA) प्रोभाइरस (provirus) एमआरएनए (mRNA)मा ट्रांस्क्राइब हुन्छ, जसलाइ यसको बाद छोटे-छोटे टुकडहरुमा जोडा जाइन्छ. यिनीहरु साना टुक्रा केन्द्र से कोशिकाद्रव्यमा भेजे जाछन, जहाँ उसलाइ नियामक प्रोटीन टीएटी (Tat) (जो नए जीवाणुहरुको उत्पादनको प्रोत्साहित गर्छ) र आरईवी (Rev)मा अनुवादित गरिन्छ. जब यो नवनिर्मित आरईवी (Rev) प्रोटीन केंद्रमा एकत्रित हो जाइन्छ, त यो जीवाण्विक एमआरएनए (mRNAs) से जुडता हो र टुकडहरुमा न जोडे गए (unspliced) आरएनए (RNAs)को केन्द्र से चले जाउनको अनुमति दिन्छ, जहाँ
{{cite journal
पङ्क्ति ६६१:
}}</ref> यस चरण मा, पूर्ण-लंबाई वाला एमआरएनए (mRNA) से संरचनात्मक प्रोटीन जीएजी (Gag) र ईएनवी (Env) उत्पन्न गरिन्छ. पूर्ण-लंबाई वाला आरएनए (RNA) वस्तुतः जीवाणु जीनोम हुन्छ; यो जीएजी (Gag) प्रोटीन से बंधता हो र यसलाइ नए जीवाणु कणहरुमा राखइन्छ.
ऐसा प्रतीत हुन्छ कि एचआईवी-1 (HIV-1) र एचआईवी-2 (HIV-2) आफ्नो आरएनए (RNA)को अलग-अलग ढंग से भरते छन्; एचआईवी-1 (HIV-1) कुनै पनि उपयुक्त आरएनए (RNA) से बंध जाएगा, जबकि एचआईवी-2 (HIV-2) मुख्यतः
==== संयोजन व मुक्ति ====
पङ्क्ति ६७६:
अनेक खिंचावहरुमा निकट-संबंध राखउन वाला सीमियन इम्युनोडेफिशियन्सी भाइरस (simian immunodeficiency virus) (एसआईवी) (SIV) उत्पन्न भयो हो, जसलाइ प्राकृतिक पाहुना प्रजातिहरुको आधार मा/पछि/तर वर्गीकृत गरिन्छ. यस्तो मानिन्छ कि अफ्रीकी हरे बंदर ((एसआईवीएजीएम) (SIVagm)) र सूटी मैंगेबीको ((एसआईवीएसएमएम) (SIVsmm) )को (एसआईवी) (SIV) खिंचावोंको विकासको उनिको पाहुनाहरुको साथ एक लामो विकासपरक इतिहास रहयोहै। यिनी पाहुनाहरु से यस जीवाणुको उपस्थितिको अनुकूलोत गर्यो है,<ref name="pmid19661993">{{Cite pmid|19661993}}</ref> जुन कि पाहुनाको रक्तमा उच्च स्तरहरु मा/पछि/तर उपस्थित हुन्छ, तर केवल हल्की प्रतिरोध प्रतिक्रिया उत्पन्न गर्छ, {{cite journal |author=Holzammer S, Holznagel E, Kaul A, Kurth R, Norley S |title=High virus loads in naturally and experimentally SIVagm-infected African green monkeys |journal=Virology |volume=283 |issue=2 |pages=324–31 |year=2001 |pmid=11336557 |doi=10.1006/viro.2001.0870}}</ref> बंदरों जस्तै एड्स (AIDS)को विकासको कारण हैन बनता, कुर्थ, आर. र नोर्ली, एस. (1996) एसआईवी (SIV)को प्राकृतिक पोषद वाँदर एड्स किन हैन विकसित गरछन?, ''जे. एनआईएच (NIH) रेस (Res)'' . '''8''' , 33-37.</ref> र मनुष्यहरुमा एचआईवी (HIV) संक्रमणको विशिष्ट पुनर्संयोजन र गहन परिवर्तन से हैन गुजरता. {{cite journal |author=Baier M, Dittmar MT, Cichutek K, Kurth R |title=Development of vivo of genetic variability of simian immunodeficiency virus |journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. |volume=88 |issue=18 |pages=8126–30 |year=1991 |pmid=1896460 |doi=10.1073/pnas.88.18.8126 |pmc=52459}}</ref>
यसको विपरीत, जब यिनीहरु खिंचाव
आवरण ''(ईएनवी) (env)'' क्षेत्रमा अंतरोंको आधार मा/पछि/तर एचआईवी-1 (HIV-1)को तीन समूहोंको पहिचान गरे गई है: एम (M), एन (N) व ओ (O).<ref name="Thomson">
पङ्क्ति ७१२:
== निदान ==
{{Main|HIV test}}
अनेक एचआईवी-पजिटिव (HIV-positive) मान्छे यस कुरा से अनभिज्ञ हुन्छन् कि
{{cite journal
पङ्क्ति ७३०:
| author=Centers for Disease Control and Prevention. | title=Revised guidelines for HIV counseling, testing, and referral | journal=MMWR Recomm Rep. | year=2001 | pages=1–57 | volume=50 | issue=RR-19 | pmid=11718472
}}</ref> यदि कुनै पनि प्रतिलिपि परीक्षणको परिणाम प्रतिक्रियात्मक हो, त नमूनेको दोहरावपूर्ण रूप से प्रतिक्रियात्मक भनिन्छ र एक अधिक विशिष्ट सहायक परीक्षण (उदा. वेस्टर्न ब्लट (Western blot) या कम प्रचलित रूप से, एक इन्म्युनोफ्लोरासेंस परीक्षण (immunofluorescence assay) (आईएफए) (IFA))को साथ पुष्टि परीक्षण गरिन्छ. केवल उन्हीं नमूनहरुलाइ एचआईवी-पजिटिव (HIV-Positive) र एचआईवी (HIV) संक्रमणको सूचक मानिन्छ, जुन दोहरावपूर्ण रूप से एलिसा (ELISA)को द्वारा प्रतिक्रियात्मक र आईएफए (IFA) द्वारा सकारात्मक या वेस्टर्न ब्लट (Western blot) द्वारा प्रतिक्रियात्मक हुन् . जुन नमूने दोहरावपूर्ण रूप से एलिसा (ELISA)-प्रतिक्रियात्मक हुन् ,
{{cite journal
पङ्क्ति ७५१:
वर्तमान हार्ट (HAART) विकल्प संयोजन (या “ककटेल”) हुन्छन्, जसमा एंटीरेट्रोवायरल एजेन्टहरुको कम से कम दुइ प्रकारों, या “श्रेणिहरु”, से ली गई कम से कम तीन दबाइहरु हुन्छं. विशिष्ट रूप से, यिनीहरु श्रेणियां दुइ न्युक्लियोसाइड एनालग रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेस इन्हीबिटर्स (nucleoside analogue reverse transcriptase inhibitors) (नार्टी (NARTIs) या एनआरटी (NRTIs)) तथा एक प्रोटीस इन्हीबिटर (protease inhibitor) अथवा एक गैर-न्युक्लियोसाइड रिवर्स ट्रांस्क्रिप्टेस इन्हीबिटर (non-nucleoside reverse transcriptase inhibitor) (एनएनआरटीआई) (NNRTI) हुन्छं.
दबाइहरुको नयाँ श्रेणियां, जस्तै प्रवेश निषेधक (entry inhibitors)
चूंकि बच्चों, विशिष्टतः नवजात शिशुओं,मा एड्स (AIDS)को विकास वयस्कहरुको तुलना अधिक तीव्र र कम पूर्वानुमेय हुन्छ, अतः वयस्कहरुको तुलनामा बच्चहरुमा अधिक आक्रामक उपचारको अनुशंसाको गई है।<ref name="2005dhhsHivChildren">{{cite web | author=[[Department of Health and Human Services]] Working Group on Antiretroviral Therapy and Medical Management of HIV-Infected Children | publisher= | date=November 3, 2005 | url=http://www.aidsinfo.nih.gov/ContentFiles/PediatricGuidelines_PDA.pdf | title=Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in Pediatric HIV Infection | format= PDF | accessdate=2006-01-17}}</ref> जस विकसित देशहरुमा हार्ट (HAART) उपलब्ध हो, वहां चिकित्सक आफ्नो विरामीहरुको पूर्णता से विश्लेषण गर्छन्: उनिको जीवाण्विक भार का, कितनी गति से सीडी4 (CD4) घटता हो र विरामी इच्छुक हो या हैन, यिनी बातहरुको मापन गर्छन्. यसको बाद
हार्ट (HAART) न त विरामीको उपचार गर्छ र न त एक समान रूप से सबै लक्षणहरुलाई हटाउइन्छ; यदि उपचारको रोक दिया जाए, त एचआईवी-1 (HIV-1)को उच्च स्तर, जुन अक्सर हार्ट (HAART)को प्रति प्रतिरोधी हुन्छन्, लौट आउछन्.<ref name="martinez">{{ cite journal | author=Martinez-Picado, J., DePasquale, M. P., Kartsonis, N., Hanna, G. J., Wong, J., Finzi, D., Rosenberg, E., Gunthard, H.F., Sutton, L., Savara, A., Petropoulos, C. J., Hellmann, N., Walker, B. D., Richman, D. D., Siliciano, R. and D'Aquila, R. T. | title=Antiretroviral resistance during successful therapy of human immunodeficiency virus type 1 infection | journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. | year=2000 | pages=10948–10953 | volume=97 | issue=20 | pmid=11005867 | doi=10.1073/pnas.97.20.10948 | pmc=27129}}</ref><ref name="Dybul">{{ cite journal | author=Dybul, M., Fauci, A. S., Bartlett, J. G., Kaplan, J. E., Pau, A. K.; Panel on Clinical Practices for Treatment of HIV. | title=Guidelines for using antiretroviral agents among HIV-infected adults and adolescents | journal=Ann. Intern. Med. | year=2002 | pages=381–433 | volume=137 | issue=5 Pt 2 | pmid=12617573}}</ref> यसको अतिरिक्त हार्ट (HAART)को प्रयोग गरएर एचआईवी (HIV) संक्रमणलाई हटाउउनको लागि पुरा जीवन-काल से अधिक समय लगेगा.<ref name="blankson">{{ cite journal | author=Blankson, J. N., Persaud, D., Siliciano, R. F. | title=The challenge of viral reservoirs in HIV-1 infection |journal=Annu. Rev. Med. | year=2002 | pages=557–593 | volume=53 | issue= | pmid=11818490 | doi=10.1146/annurev.med.53.082901.104024}}</ref> यसको बावजूद, अनेक एचआईवी (HIV)-संक्रमित व्यक्तिहरुले आफ्नो सामान्य स्वास्थ्य र जीवनको गुणवत्तामा उल्लेखनीय सुधारको अनुभव गरे हो, जसको कारण विकसित विश्वमा एचआईवी (HIV) से जुडी रुग्णता र मृत्यु दरमा ठूलो गिरावट आई है।<ref name="Pallelal">{{
पङ्क्ति ९५५:
{{Main|AIDS pandemic}}
[[File:HIV time.png|thumb|270px|left|एचआईवी (HIV)को साथ बाँच्ने वाला मान्छेहरु की,
[[File:HIV Epidem.png|thumb|300px|right|2005को अंतमा युवा वयस्कहरु (15-49)मा एचआईवी (HIV)को अनुमानित व्याप्ति]]
पङ्क्ति ९६३:
यूएनएड्स (UNAIDS) र डब्ल्यूएचओ (WHO)को अनुमान हो कि 1981मा पहिलो पल्ट पहचाने जाउनको समय देखि लिएर आज सम्म एड्स (AIDS)ले 25 मिलियन से अधिक मान्छेहरुको जान ली हो, जसको कारण यो इतिहासमा दर्ज सर्वाधिक विनाशकारी महामारिहरु हरुमा एक बन्यो है। एक अनुमानको मुताबिक, विश्वको अनेक क्षेत्रहरुमा एंटी-रेट्रोवायरल उपचार र देखभाल सम्म अभिगममा हालिया सुधारको बावजूद, एड्स (AIDS)को महामारीले 2005मा लगभग 2.8 मिलियन (2.4 र 3.3 मिलियनको बीच) जाउनं लीं, जसमा से आधे मिलियन से अधिक (570,000) बच्चाहरु थे.<ref name="UNAIDS2006" />
2007 मा, यो मानयोजान्थ्यो कि 30.6 र 36.1 मिलियनको बीच मान्छे एचआईवी (HIV)को साथ जी रहे थिए र यसले
| author =[[Joint United Nations Programme on HIV/AIDS|UNAIDS]], [[World Health Organization|WHO]]
| month = December | year = 2007
पङ्क्ति ९९१:
}}</ref> यो 2004को मध्यमा यस महामारीको शुरुआत से अझै सम्म यो विश्व बैंक द्वारा देशहरुलाई दिये जा रहे एचआईवी (HIV)/एड्स (AIDS) समर्थनको पहिलो व्यापक मूल्यांकन है। किनकी बैंकको लक्ष्य राष्ट्रीय सरकारको कार्यक्रमहरुको क्रियान्वयनमा सहायता गरन हो, अतः उनिको अनुभव यस बारेमा महत्वपूर्ण ज्ञान प्रदान गर्छ कि राष्ट्रीय एड्स कार्यक्रमहरु (National AIDS programmes)को किस प्रकार अधिक प्रभावी बनाया जा सक्छ.
एचआईवी (HIV) संक्रमणको एक प्रभावी उपचारको रूपमा हार्ट (HAART)को विकासले यस बीमारी से होने वाली मृत्युोंको दरको
cite journal |
author=Palella, F. J., Delaney, K. M., Moorman, A. C., Loveless, M. O., Fuhrer, J., Satten, G. A., Aschman, D. J. and Holmberg, S. D. |
पङ्क्ति १,०१९:
यह अत्यधिक बहसको विषय रहयोहै कि एड्स (AIDS)को कारण बनउनवाला विषाणुको खोजको अधिक श्रेय गैलो या मन्टैग्नियर हरुमा किसे मिलन चाहिये. आफ्नो साथी फ्रैंकइसे बैरे-साइनसी (Françoise Barré-Sinoussi)को साथ, मन्टैग्नियर (Montagnier)को उनिको “ह्युमन डेफेशियेंसी भाइरसको खोजको लागि” 2008मा शरीर-क्रिया विज्ञान या चिकित्साको क्षेत्रको नोबेल पुरस्कारको आधा भाग दिइएको.<ref name="Nobel_2008">{{cite web | url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2008/index.html | title=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008 | accessdate=October 28, 2009 | publisher=Nobel Foundation
}}</ref> हैराल्ड जुर हसेन (Harald zur Hausen)ले पनि आफ्नो यस खोजको लागि यो पुरस्कार साझा गरे कि ह्युमन पैपीलोमा भाइरस ग्रीवाको क्यान्सरको कारण हो, तर गैलोको छोड दिइएको.<ref name="science nobel" /> गैलोले कहा कि सह-प्राप्तकर्ताको रूपमा उसलाइ नामित न गरे जान “निराशाजनक” है।<ref name="nytimes-nobel">{{cite news | publisher = New York Times | date = 2008-10-06 | accessdate = 2008-10-06 | last = Altman | first = Lawrence | title = Three Europeans Win the 2008 Nobel for Medicine | url= http://www.nytimes.com/2008/10/07/health/07nobel.html}}</ref> मन्टैग्नियरले कहा कि
== एड्स अस्वीकृतिवाद ==
पङ्क्ति १,०७१:
}}
* {{cite journal |author=O'Brien SJ, Goedert JJ |title=HIV causes AIDS: Koch's postulates fulfilled |journal=Curr. Opin. Immunol. |volume=8 |issue=5 |pages=613–8 |year=1996 |pmid=8902385 |doi=10.1016/S0952-7915(96)80075-6}}
* {{cite journal |author=Galéa P, Chermann JC |title=HIV as the cause of AIDS and associated diseases |journal=Genetica |volume=104 |issue=2 |pages=133–42 |year=1998 |pmid=10220906 |doi=10.1023/A:1003432603348}}</ref> हुनत
== यिनलाइ पनि हेर्नुहोस ==
|