"विलियम सेक्सपियर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

सा maintenance, replaced: अंग्रेजी → अङ्ग्रेजी (15)
भाषामा देखिएका अशुद्ध शव्दहरुको शुद्धिकरण, replaced: स्कुल → स्कूल, वीं → ौं (2) using AWB (7794)
पङ्क्ति १०:
 
== लण्डन तथा नाट्य पेशा/ जीवन ==
शेक्सपियरले लेखन कहिले शुरू गरे यस बारेमा स्पष्ट रूपले अवगत छैन तर समकालीनहरू तथा नाटकहरूको विवरण यो सूचित गर्दछ कि उनका कयौं नाटक सन १५९२ इस्वी सन् सम्म लण्डनमा मञ्चित भैसकेका थिए। <ref>[[एडमण्ड केर्चेम्वर चेम्बर्स|चेम्बर्स , ई० के०.]] ([[:en:Edmund Kerchever Chambers|Chambers, E.K.]])(१९३०). ''विलियम शेक्सपियर :तथ्य तथा समस्याहरूको एक अध्ययन''.खण्ड / जिल्द १.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस, २८७, २९२.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/353406&tab=editions 353406].</ref> तर उनी तब सम्म लण्डनमा यति चिनिएका थिए कि नाटककार [[रोबर्ट ग्रीन (१६वीं१६ौं शताब्दी )|रोबर्ट ग्रीन]] ([[:en:Robert Greene (16th century)|Robert Greene]]) आफ्नो लेखन द्वारा उनमा आक्षेप गर्न थालेका थिए। <blockquote>... एक नवोदय काग हो, जो मेरो प्वाँखले सजियो र आफ्नो खेलाडीको रूपमा ''बाघको हृदय साथ लाग्यो, त्यो पनि कुराकानी गरेर तपाँइको सर्वोत्तम रूप बाट एक रिक्त पद्य बाहिर ल्याउनमा सक्षम छ: तथा मात्र एक ''जोहन्नेसको नोकर'' हुनु नै, त्यसको अभिमानमा देश हल्लाउने एउटा दृश्य छ।<ref>ग्रीन्ब्लात्त, २१३</ref></blockquote> विद्वानहरूमा यी शब्दहरूको यथार्थ अर्थको विषयमा मतभेद छ।,<ref>ग्रीन्ब्लात्त, २१३. <br />• स्कोएंबम, १५३.</ref> तर अधिकांश यस कुरामा सहमत छन् कि यहाँ ग्रीन शेक्सपियरको आफ्नो स्तर माथि उठेर विश्वविद्यालयमा शिक्षा प्राप्त लेखकहरू, जस्तो [[क्रिस्टोफर मारलो|क्रिस्टोफर मार्लो]] ([[:en:Christopher Marlowe|Christopher Marlowe]]), [[थोमस नशे|थोमस नाश]] ([[:en:Thomas Nashe|Thomas Nashe]]) तथा स्वयं ग्रीनको बराबरी गर्ने आरोप लगाइरहेका छन्।<ref>एक्रोयद, १७६.</ref> उडाउँदै यस इटालिक लिपिमा लेखेको वाक्यांश पंक्ति "ओह, बाघको मुटु एक तथातमा लुकेको छ" शेक्सपियरका ''[[हेनरी VI, भाग ३]] ([[:en:Henry VI, part 3|Henry VI, part 3]])''मा छ, "हल्लाउने दृश्य"को साथ, शेक्सपियरका लक्ष्यको रूपमा चिन्दछन्।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १५१-५२.</ref> {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 1em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:23em; max-width: 25%;" cellspacing="5" |style="text align: "left;"| " यो पुरै विश्व एक रङ्गमञ्च हो, तथा सबै स्त्री तथा पुरूष अभिनेता मात्र हुन्. उनका आफ्नो प्रवेश तथा निकास हुन्छ; तथा एक व्यक्ति आफ्नो समयमा विभिन्न भूमिका निर्वाह गर्दछ।..." |- |style="text align: "left;"|''[[एज यू लाइक ईट|एज यू लाइक इट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])'', अंक द्वितीय, दृश्य ७, १३९ - ४२.<ref>वेल्स , ''अक्सफोर्ड'', ६६६</ref> |} ग्रीनका यो जवानी हमला शेक्सपियरका नाट्य जीवनको सन्दर्भमा प्रथम दर्जा उल्लेख छ। जीवनीकारहरू शेक्सपियरको नाट्य जीवनको आरम्भ, सन १५८० इस्वी सन्‌मा मध्य कुनै समय, ग्रीनको टिप्पणीमा अघिल्लो थियो भन्ने ठान्दछन्। .<ref>वेल्स, स्टेनली (२००६). ''शेक्सपियर तथा कं'' न्यूयोर्क :पंथेहरू , २८ .आईएसबीएन ०३७५४२४९४६.<br />• स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १४४-४६.<br />• चेम्बर्स , ''विलियम शेक्सपियर'', संस्करण . १ , पी.५९</ref> सन १५९४ इस्वी सन् देखि शेक्सपियरका नाटक केवल [[लर्ड चेम्बेर्लिंस मेन /लर्ड चेम्बेर्लिंसका मानिस|लर्ड चेम्बेर्लिंस मेन]] ([[:en:Lord Chamberlain's Men|Lord Chamberlain's Men]]) नामक नाट्य समूह, जसको बागडोर अभिनेताहरूको एक समूहको हातमा थियो जसमा शेक्सपियर पनि शामिल थिए। धेरै नाटक त्यसै द्वारा मञ्चित गरिन्थ्यो, त्यो समुह चाँडै नै लण्डनको एक प्रमुख [[नाटक कम्पनी]] ([[:en:playing company|playing company]]) बन्न पुग्यो।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १८४.</ref> सन १६०३ इस्वी सन्‌मा [[एलिजावेथ प्रथम|महारानी एलिजाबेथ]]मा मृत्यु पछि, नाटक कम्पनी, नयाँ शासक [[इङ्ल्याण्डका जेम्स प्रथम|जेम्स प्रथम]] ([[:en:James I of England|James I]])द्बारा एक शाही सनद / अधिकार पत्र / पेटेंटले सम्मानित गरियो तथा यसको नाम फेरेर [[किङ्गस् मेन (नाटक कम्पनी)|किङ्गस् मेन]] ([[:en:King's Men (playing company)|King's Men]]) भयो।<ref>[[एडमण्ड केर्चेम्वर चेम्बर्स|चेम्बर्स , ई० के०.]] ([[:en:Edmund Kerchever Chambers|Chambers, E.K.]])(१९२३). '' एलिजाबेथ कालीन रङ्गमञ्च ''.संस्करण.२.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस, २०८-२०९.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]]) [http://worldcat.org/oclc/३३६३७९ ३३६३७९].</ref> १५९९ इस्वी सन्‌मा कम्पनीका अंशियार सदस्यहरूले मिलेर, [[टेम्स नदी|थेम्स नदी]]को दक्षिणी किनारमा एक अलग रंगशाला/ थिएटरको निर्माण गरे, जसलाई उनले [[ग्लोब थिएटर|ग्लोब]] ([[:en:Globe Theatre|Globe]])नाम दिए. १६०८ इस्वी सन् मा, [[ब्ल्याकफ्राइअर्स थिएटर|ब्लाक्क्फ्रिअर्स इनडोर थिएटर]] ([[:en:Blackfriars Theatre|Blackfriars indoor theatre]])लाई पनि साझेदारहरूको यस समूह द्वारा अधिकृत गरियो। शेक्सपियरका सम्पत्ति किन्यो तथा लाग्योनीसँग सम्बंधित दस्तावेज अनुसार कम्पनीबाट उनलाई अत्यन्त आर्थिक लाभ भयो।<ref>चेम्बर्स , ''विलियम शेक्सपियर'', संस्करण . २ , पी.६७-७१.</ref> सन १५९७ इस्वी सन्‌मा उनले स्ट्र्याटफोर्ड, [[नयाँ ठाउँ|न्यू प्लेस]] ([[:en:New Place|New Place]])को अर्को सबैभन्दा ठूलो घर किने तथा सन १६०५ इस्वी सन्‌मा उनले स्ट्र्याटफोर्डमा [[दशआमाश|तिथेस]] ([[:en:tithes|tithes]]) ([[:en:parish|parish]])मा लगानी गरे। <ref>बेंटले , जी०.ई (१९६१). ''शेक्सपियर : एक जीवनी पुस्तिका''.न्यू हेवेन: येल यूनिभर्सिटी प्रेस, ३६.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/३५६४१६&tab=editions ३५६४१६].</ref> शेक्सपियरका केही नाटक सन १५९४ इस्वी सन् देखि [[जिल्दसाजी#नियम तथा सम्मनीक|क्वार्टो]] ([[:en:Bookbinding#Terms and techniques|quarto]])संस्करणमा प्रकाशित भए. सन १५९८ इस्वी सन् सम्म उनको नाम बिक्न थाल्यो तथा अब उनको नाम किताबको [[शीर्षक पृष्ठ|मुख्य पृष्ठ]] ([[:en:title page|title page]]) <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १८८.<br />• कस्तान, डेविड स्कट (१९९९). ''शेक्सपियरका पछिको सिद्धांत''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौत्लेद्गे, ३७.आईएसबीएन ०४१५९०११२X.<br /><!--Translate this template and uncomment {{cite book |last=Knutson |first=Roslyn |authorlink= |coauthors= |title=Playing Companies and Commerce in Shakespeare's Time |year=२००१ |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |pages=१७ |isbn=01521772427 }} --></ref> मा छापिन लाग्यो. एक नाटककारको रूपमा आफ्नो सफलताका पछि पनि उनले आफ्नो नाटकहरू र अन्य नाटकहरूमा अभिनय गर्न जारी राखे। [[बेन जोन्सन|बेन जोनसन की]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])'' कृतिहरू ''को १६१६ इस्वी सन्‌मा प्रकाशित संस्करणमा उनको नाम ''[[उनका हाँस्यमा हरेक मानिस|एवरी मन यी हिज हुमर]] ([[:en:Every Man in His Humour|Every Man in His Humour]]) ''(१५९८) तथा'' [[सेजानस ( नाटक )|सेजानस, हिज फाल]] ([[:en:Sejanus (play)|Sejanus, His Fall]])'' (१६०३) <ref>[[जोसेफ क्विंसी एडम्स|एडम्स, यूसुफ कुंच्य]] ([[:en:Joseph Quincy Adams|Adams, Joseph Quincy]]) (१९२३). ''विलियम शेक्सपियरको जीवन। ''बोस्टन : होटन/ फ्रान्सीसी प्रोटेस्टेन्ट मिफ्लिन . २७५. [[ओ० सी० एल० सी०|ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/१९३५२६४ १९३५२६४].</ref> को कलाकारहरूको सूचीमा पाइन्छ। जोन्सन लिखित ''[[वोल्पोन]] ([[:en:Volpone|Volpone]])''को कलाकारहरूको सूचीमा शेक्सपियरका नामको अनुपस्थितिको केही विद्वान् उनका अभिनय जीवनको अन्त्य हुने संकेद मान्दछन्। <ref>वेल्स, ''शेक्सपियर एण्ड कं'', २८.</ref> यद्यपि १६२३ को [[प्रथम पृष्ठ|प्रथम अध्याय]] ([[:en:First Folio|First Folio]])ले यी सबै नाटकहरूको प्रमुख नायकहरूमा शेक्सपियरको गन्ती गर्दछ। जसमध्ये केही ''वोल्पोन ''को पछाडी पहिलो पटक मञ्चित गरिएको थियो। तथापि निश्चित रूपमा यो भन्न सकिन्न कि उनले कुन कुन पात्रको अभिननय गरे। <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २००.</ref> १६१० मा, [[हेरेफोर्डको जोन डेविस|जोन डेविस अफ हियरफोर्ड]] ([[:en:John Davies of Hereford|John Davies of Hereford]])ले लेखेको "गुड विल"ले "राजकीय" भूमिका निभायो।<ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २००-२०१.</ref> १७०९ इस्वी सन्‌मा रोको कथन अनुसार शेक्सपियरले ह्याम्लेटको पिताको भूत / आत्माको भूमिका निभाए।<ref>रो, एन०. ''विवरण ''.</ref> पछिको विवरणले उनले ''[[एज यूं लाइक ईट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])''मा ऐडम तथा'' [[हेनरी वी० ( नाटक )|हेनरी पंचम]] ([[:en:Henry V (play)|Henry V]])''<ref>अक्रोयद , ३५७.<br /> वेल्स , ''अक्सफोर्ड शेक्सपियर'', xxii .</ref> मा कोरसको भूमिका पनि निभाएको बुझिन्छ। यद्यपि विद्वान् यी सूचनाहरूको श्रोतलाई पुरै विश्वसनीय श्रोतको <ref>स्चोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', २०२-३.</ref> आफ्नो पेसाको क्रममा शेक्सपियरले आफ्नो समय लण्डन तथा स्ट्र्याटफोर्डको बीच बाँडेका थिए। १५९६ इस्वी सन्, स्ट्र्याटफोर्डमा न्यू प्लेसको आफ्नो पारिवारिक घरको रूपमा किन्नु अघि शेक्सपियर थेम्स नदीको उत्तरी किनारमा स्थित सेन्ट हेलन [[टोल]] ([[:en:parish|parish]])मा [[बिशपगेट]] ([[:en:Bishopsgate|Bishopsgate]]),मा बस्दथे। <ref>होनान , पार्क ( १९९८ ) . ''शेक्सपियर : एक जीवन''.अक्सफोर्ड , न्यूयोर्क : अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय प्रेस , १२१.आईएसबीएन ०१९८११७९२२.</ref> सन १५९९ इस्वी सन्‌मा त्यो नदीको अर्को तिर [[सदक|साऊथवार्क]]मा आए , यो त्यही बर्ष थियो जुन बर्ष उनको कम्पनीले वहां ग्लोब थिएटरको निर्माण गरेका थिए। <ref>शापिरो, १२२.</ref> सन १६०४ इस्वी सन् सम्म एक पटक फेरि उनी नदीको उत्तरी किनार तर्फ आए तथा [[सेन्ट पल क्याथेड्रल/ चर्च|सेन्ट पल चर्च]] ([[:en:St Paul's Cathedral|St Paul's Cathedral]])को उत्तरमा स्थित एक इलाकामा जहाँ कयौं शानदार भवनहरू थिएऽ त्यहाँ आफ्नो बासस्थान बनाए। यहाँ उनले क्रिस्टोफर माउन्टजोय नाम गरेका [[ह्युजनोट|फ्रान्सको प्रोटेस्टेन्ट समुदायको अनुयायी]] ([[:en:Huguenot|Huguenot]]) ,लाईकेशसज्जा सामग्रीको निर्मातासँग कोठा भाडामा लगाए। <ref>होनान, ३२५ ; ग्रीन्ब्लात्त, ४०५</ref>
 
== अन्तिम वर्ष तथा मृत्यु ==
पङ्क्ति ३७:
''म्याकवेथको भिजन अफ दी आर्म्ड हेडको परामर्शमा [[चित्र:Macbeth consulting the Vision of the Armed Head.jpg|thumb|छोडा|.''[[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]]), १७९३-९४ b द्वारा। [[फोल्गेर शेक्सपियर पुस्तकालय]] ([[:en:Folger Shakespeare Library|Folger Shakespeare Library]])वाशिङ्गटन]] शेक्सपियरका कामले पछिको थिएटर तथा साहित्यमा एक स्थायी छाप बनाइदियोऽ उनले [[लक्षण वर्णन]] ([[:en:characterisation|characterisation]]), [[कथानक (वर्णन)|कथानक]] ([[:en:plot (narrative)|plot]]), [[भाषा]], तथा [[शैली]] ([[:en:genre|genre]])को नाटकीय क्षमताका विस्तार गरे। <ref>चेम्बर्स, इ. क (१९४४). ''शेक्सपियरको संग्रह''.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ३५.[[OCLC|ओ सी एल सी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/२३६४५७० २३६४५७०].</ref> उदाहरणको लागि ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])'' सम्म, रोमान्सको वियोगान्तको योग्य विषयको रूपमा हेरिएको थिएन।<ref>लेवेंसों , जिल एल (२०००) (एड.) .परिचय. ''रोमियो तथा जूलियट''.विलियम शेक्सपियर.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ४९-५०.आई एस बी एन ०१९२८१४९६६.</ref> आत्मभाषण मुख्य रूपमा वर्णन या घटनाहरूको बारेमा जानकारी संप्रेषित गर्नको लागि प्रयोग गरिएका थिए, तर शेक्सपियर उनलाई पात्रको दिमाग जाँच्नका लागि प्रयोग गर्दथे।<ref>क्लेमेन, वोल्फगैंग (१९८७). ''शेक्सपियरको आत्म भाषण''.लण्डन: रोट्लेज, १७९.आई एस बी एन ०४१५३५२७७०.</ref> त्यस कामले पछिको कविताहरूलाई औधि धेर प्रभावित गरे। [[स्वच्छन्दतावाद|रोमान्टिक कवि]] ([[:en:Romanticism|Romantic poets]])हरूले शेक्सपियर पद्य नाटकलाई सानो सफलताको साथ पुनर्जीवित गर्ने प्रयास गरेका थिए। आलोचक [[जर्ज स्टेनर|जर्ज स्टेनर्स]] ([[:en:George Steiner|George Steiner]])ले [[सेम्येल टेलर कोलरिज|कोलेरिद्गे]] देखि [[अल्फ्रेड तेंन्य्सों, प्रथम नवाब तेंन्य्सों|तेंन्य्सों]] ([[:en:Alfred Tennyson, 1st Baron Tennyson|Tennyson]]) सम्म सबै अङ्ग्रेजी पद्य नाटकहरूका वर्णन गरेका छन् "शेक्सपियरका विषयमा मन्द रूपान्तरको रूपमा।" शेक्सपियरले[[थोमस हार्डी]] ([[:en:Thomas Hardy|Thomas Hardy]]),<ref>मिल्ल्गेत , माइकल, तथा विल्सन, कीथ (२००६)। ''थोमस हार्डीले पनि प्रशंसा गरे: माइकल मिलगेटको सम्मानमा निवन्ध'' टोरंटो: टोरंटो विश्वविद्यालय प्रेस, ३८.आई एस बी एन ०८०२०३९५५३.</ref>[[विलियम फाकनर|विलियम फौल्क्नेर]], तथा [[चार्ल्स डिकेन्स]] ([[:en:Charles Dickens|Charles Dickens]]) जस्तो उपन्यासकारलाई प्रभावित गरे। डिकेन्सले अक्सर शेक्सपियरलाई उद्धृत गरे, आफ्नो २५ पुरस्कार शेक्सपियरका कार्य गरेर पाएका थिए।<ref><!--Translate this template and uncomment {{cite book |last=Gager |first=Valerie L |authorlink= |coauthors= |title=Shakespeare and Dickens: The Dynamics of Influence |year=१९९६ |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |pages=१६३, १८६, २५१ |isbn=०५२१४५५२६X }} --></ref> अमेरिकी उपन्यासकार [[हर्मन मेलविल्ले|हर्मन मेलविल्ले के]] ([[:en:Herman Melville|Herman Melville's]]) आत्मभाषमा शेक्सपियर सँग केही लेनदेन छ, त्यसको कप्तान अहाब ''[[मोबी-डिक]] ([[:en:Moby-Dick|Moby-Dick]])''मा एक क्लासिक [[त्रासद नायक]] ([[:en:tragic hero|tragic hero]]) छन्।, ''किङ लियर'' देखि प्रेरित छन्।<ref>ब्रयन्ट, जोन (१९९८)."मोबी डिक क्रान्तिको रूपमा".''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु हेरमन मेलविल्ले'' मा.रोबर्ट स्टीवन लेविने (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ८२.आई एस बी एन ०५२१५५५७१X .</ref> विद्वानहरूकोले संगीतको २०००० टुक्राहरूलाई शेक्सपियरका कार्य सँग जोडिएको रूपमा पहिचान छ। यसमा शामिल छ[[ग्यूसेप वेर्दी]] ([[:en:Giuseppe Verdi|Giuseppe Verdi]]) द्वारा रचिएका दुई [[ओपेरा]] ([[:en:opera|opera]]), ''[[ओटेल्लो|ओतेल्लो]] ([[:en:Otello|Otello]])'' तथा ''[[फलस्टफ (ओपेरा)|फल्स्ताफ्फ]] ([[:en:Falstaff (opera)|Falstaff]])'', जसको महत्वपूर्ण श्रोतको साथ तुलना गरिन्छ।<ref>ग्रोस, जोन (२००३)."शेक्सपियरका प्रभाव".''शेक्सपियर: एक अक्सफोर्ड गाइड'' मा.वेल्स, स्टेनली तथा ओर्लिन, लेना कोवेन (इड्स.).अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ६४१-२.आईएसबीएन ०१९९२४५२२३.</ref> शेक्सपियरले, [[प्रे-राफेलिते ब्रदरहुड|प्रे- राफेलितेस]] ([[:en:Pre-Raphaelite Brotherhood|Pre-Raphaelites]]) तथा दी रोमान्टिक्स सहित कयौं चित्रकालाई प्रेरित गरेको छ।<ref>पोर्टर, रोय, एण्ड मिकुलास टेइच (१९८८). ''राष्ट्रीय सन्दर्भमा स्वच्छन्दतावाद''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ४८.आईएसबीएन ०५२१३३९१३८.<br />• लम्बौरने, लायनेल (१९९९). ''भिक्टोरियन चित्र''.लण्डन: फीडों, १९३-८.आईएसबीएन ०७१४८३७७६८.</ref> स्विस रोमान्टिक कलाकार [[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]])ने, [[विलियम ब्लेक]] ([[:en:William Blake|William Blake]])को एक मित्र, ''म्याकवेथ''का जर्मनमा अनुवाद गरेको छ।<ref>परैस्ज, जूलिया (२००६)."एक रोमान्टिक संस्करणको प्रकृति".''शेक्सपियर सर्वेक्षण ५९'' मा.पीटर हलैंड (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, १३०.आईएसबीएन ०५२१८६८३८६.</ref>[[मनोविश्लेषक]] ([[:en:psychoanalyst|psychoanalyst]])[[सिग्मुंड फ्रोइड|सिग्मुंड फ्रयूद]]ले आकर्षित गरे शेक्सपियरका मनोविज्ञानमा, बाँकी रूप बाट ह्याम्लेट को, मानव प्रकृतिको आफ्नो सिद्धान्तको लागि गरे।<ref>निकोलस रोयल (२०००)."घोषणा हुन्छ"''दी लिमिट्स अफ डेथ मा: दर्शनशास्त्र तथा मनोविश्लेषणको बीच'' मा। जोंने मोर्रा, मार्क रोब्सन, मर्कुँर्द स्मिथ (इड्स.).म्यानचेस्टर: म्यानचेस्टर यूनिभर्सिटी प्रेस.आईएसबीएन ०७१९०५७५१५.</ref> शेक्सपियरका दिन मा, अङ्ग्रेजी व्याकरण कम थियो र मानकीकृत थिए भाषाको उपयोग आधुनिक अङ्ग्रेजी आकारमा गरियो।<ref>[[डेविड क्रिस्टल|क्रिस्टल, डेविड]] ([[:en:David Crystal|Crystal, David]]) (२००१). ''केम्ब्रिजका अङ्ग्रेजी भाषाको विश्वकोश''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ५५-६५, ७४.आईएसबीएन ०५२१४०१७९८.</ref>[[सामुएल जोन्सन|सेमुएल जोनसन]] ([[:en:Samuel Johnson|Samuel Johnson]]) कुनै अन्य लेखक बाट थप त्यसलाई उद्धृत गरे आफ्नो ''[[अङ्ग्रेजी भाषाका एक शब्दकोश|एक शब्दकोश अङ्ग्रेजी भाषाको]] ([[:en:A Dictionary of the English Language|A Dictionary of the English Language]])'' मा, आफ्नो पहिलो गंभीर काम मा।<ref>[[जोन वेन|वेन, जोन]] ([[:en:John Wain|Wain, John]]) (१९७५). ''सामुएल जोन्सन''.न्यूयोर्क: वाइकिङ, १९४.आईएसबीएन ०६७०६१६७१०.</ref> भाव जस्तोको "विद बेटिद ब्रेथ" (''मर्चंट अफ वेनिस'' ) तथा " ए फोर्गोन कोन्क्लुजोन" (''ओथेलो'' )ले रोजमर्राको अङ्ग्रेजी भाषणमा आफनो स्थान बनाए।<ref>लिंच, जैक (२००२). ''सैमुएल जोनसनको शब्दकोश: १७५५का कार्यको चयन बाट अङ्ग्रेजी भाषा निर्धारित छ।''.डेलरे बीच, ऍफएल: लेवेंगेर प्रेस, १२.आईएसबीएन १८४३५४२९६X.<br />• क्रिस्टल, ६३.</ref>
== कमजोर प्रतिष्ठा ==
<!-- This is a SUMMARY. Please don't add new information or details here, but instead at the main article [[Shakespeare's reputation]]! --> <!--Translate this template and uncomment {{main|Shakespeare's reputation|Timeline of Shakespeare criticism}} --> {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: १em; margin-right: २em; font-size: ८५%; background:#c६dbf७; color:black; width:३०em; max-width: २५%;" cellspacing="५" |style="text align: "left;"| "उनी मात्र एक समयका थिएनन्, हरेक समयका थिए।" |- |style="text align: "राइट;"|[[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])<ref>बर्त्लेत्त, जोन मा, उद्धरित [http://www.bartleby.com/१००/१४६.html फेमिलियर कोटेशन्स, १० वींौं संस्करण, १९१९''.][[१४ जून]][[२००७]]मा पुनः प्राप्त.</ref> |} शेक्सपियर आफ्नो जीवनकालमा कहिल्यै प्रतिष्ठित थिएनन्, तर उनले आफ्नो हिस्साको प्रशंसा प्राप्त गरे।<ref>डोमिनिक, मार्क (१९८८). ''शेक्सपियर-मिडड्लेटन सहयोग''.बेअवेर्त, या.अलिओथ प्रेस, ९.आईएसबीएन ०९४५०८८०१९.<br />• ग्रेडी, ह्यूग (२००१)."शेक्सपियरका आलोचना १६००-१९००".देग्रजिया मा, मार्गरेट, तथा [[स्टेनली वेल्स|वेल्स, स्टेनली]] ([[:en:Stanley Wells|Wells, Stanley]]) (इड्स.), ''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, २६७.आईएसबीएन ०५२१६५०९४१.</ref> १५९८ मा, मौलवी तथा लेखक [[फ्रान्सिस मेरेस]] ([[:en:Francis Meres|Francis Meres]]) अङ्ग्रेजी लेखकहरूको एक समूह बाट उसलाई "एक सबैभन्दा उत्कृष्ट", हाँस्य तथा वियोगान्त दुवै रूपमा बाहिर ल्याइयो।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६५.<br />• ग्रीर, जर्मेन (१९८६). ''विलियम शेक्सपियर''.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ९.आईएसबीएन ०१९२८७५३८८.</ref> तथा [[सेन्ट जन्स कलेज, क्याम्ब्रिज]] ([[:en:St John's College, Cambridge|St John's College, Cambridge]])मा ''पर्नास्सुस'' नाटकहरूको लेखकले उनलाई, [[गेओफ्फ्रेय चौसर|चौसर]] ([[:en:Geoffrey Chaucer|Chaucer]]), [[जोन गोवेर|गोवेर]] ([[:en:John Gower|Gower]]) तथा [[एडमण्ड स्पेंसर|स्पेंसर]] ([[:en:Edmund Spenser|Spenser]]) समकक्ष राखे।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६६</ref>[[फर्स्ट फोलियो]] ([[:en:First Folio|First Folio]]) मा, [[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])ले शेक्सपियरका "उमेरको आत्मा, वाहवाही, प्रसन्नता, हाम्रो मंचको आश्चर्य" भने, उनले कतै टिप्पणी गरेका थिए कि "शेक्सपियर कला चाहन्थे"।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६६-७</ref> [[चित्र:Millais - Ophelia (detail).jpg|thumb|left|[[ओफेलिया (पेंटिंग)|"ओफेलिया"]] ([[:en:Ophelia (painting)|''Ophelia'']]) (विस्तार). [[जोन एवेरेट मिल्लैस]] ([[:en:John Everett Millais|John Everett Millais]]), १८५१-५२ को द्वारा. [[टेट ब्रिटेन]] ([[:en:Tate Britain|Tate Britain]]).]]
१६६० मा राजशाहीको [[बहाली]] ([[:en:the Restoration|the Restoration]]) तथा सत्रौं सताब्दीको अन्त्यको बीचमा, शास्त्रीय विचार प्रचलनमा थिए। परिणामस्वरूप, त्यस समयको धेरजसो आलोचकहरूले शेक्सपियरलाई [[जोन फ्लेत्चेर (नाटककार)|जोन फ्लेचर]] ([[:en:John Fletcher (playwright)|John Fletcher]]) तथा [[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])को तलको दर्जा दिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६९.</ref> उदाहरणको लागि [[थोमस रेमर]] ([[:en:Thomas Rymer|Thomas Rymer]]) ले, त्रासदको साथ हाँस्य मिसाएकोमा शेक्सपियरको आलोचन पनि गरे। तापनि कवि तथा आलोचक [[जोन ड्रायडेन]] ([[:en:John Dryden|John Dryden]])ले शेक्सपियरलाई उच्च दर्जा दिए, जोन्सनको कथनानुसार, "म त्यसको प्रशंसा गर्दछु तर म शेक्सपियरलाईप्रेम गर्दछु।"<ref>[[जोन ड्रायडेन|ड्रायडेन, जोन]] ([[:en:John Dryden|Dryden, John]]) (१६६८)."नाटकीय कविताको एक निवन्ध".ग्रेडी द्वारा ''शेक्सपियर आलोचना'', २६९मा उद्धृत ; पूर्ण उद्धरणको लागि, हेर्नुहोस् [[हैरी लेविन|लेविन, हैरी]] ([[:en:Harry Levin|Levin, Harry]]) (१९८६)."१६६० देखि १९०४ सम्म शेक्सपियरका लागि गंभीर दृष्टिकोण".''केम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर स्टडीज'' मा.वेल्स, स्टेनली (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, २१५.आईएसबीएन ०५२१३१८४१६.</ref> कयौं दशकको लागि, रेमरको दृष्टिको बोलबाला रह्यो, तर अठारौं शताब्दीको क्रममा, आलोचकहरूले शेक्सपियरमा आफ्नो तरिकाले प्रतिक्रिया व्यक्त गर्न शुरू गरे तथा उनीहरूले उनलाई प्राकृतिक प्रतिभाका मालिक भने। त्यसको विद्वानी संस्करणको एक श्रृंखला, खासगरी [[सामुएल जोन्सन|सैमुएल जोनसन]] ([[:en:Samuel Johnson|Samuel Johnson]])को १७६५ मा [[एडमोंड मेलोन]] ([[:en:Edmond Malone|Edmond Malone]])को १७९०,ले उनको बढ्दो प्रतिष्ठामा योगदान दिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २७०-२७१.<br />• लेविन, २१७.</ref> १८०० सम्म, त्यो बल राष्ट्रीय कविको रूपमा निहित भएको थियो।<ref>डोब्सोन, मिचेल (१९९२). ''दी मेकिङ अफ दी नेशनल पोएट: शेक्सपियर, अनुकूलन तथा ग्रन्थकारिता, १६६०-१७६९''.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस.आईएसबीएन ०१९८१८३२३२.ग्रेडी देखि उद्धृत''शेक्सपियरका आलोचना'', २७०.</ref> अठारौं तथा उन्नाइसौं शताव्दीमा, उनको प्रतिष्ठा विदेशहरूमा पनि फैलियो।
[[भोल्टेयर]] ([[:en:Voltaire|Voltaire]]), [[गेटे]], [[स्टेंडहल]] ([[:en:Stendhal|Stendhal]]) तथा [[विक्टर ह्यूगो]].<ref>भोल्टेयरलाई ''दार्शनिक साहित्य'' (१७३३); गोएथेलाई ''विल्हेम मेस्टर्स एप्रेंटिसेशिप'' (१७९५); स्टेंडहललाई दुई भाग पुस्तिका ''रसिने एट शेक्सपियर'' (१८२३-५); तथा विक्टर ह्यूगोलाई प्रेफसस टु ''क्रमवेल'' (१८२७) तथा ''विलियम शेक्सपियर'' (१८६४)।ग्रेडी, ''शेक्सपियरको आलोचना'', २७२-२७४.</ref> [[स्वच्छन्दतावाद|रूमानी युग]] ([[:en:Romanticism|Romantic era]])को क्रममा, शेक्सपियरको कवि तथा साहित्यिक दार्शनिक [[सेम्येल टेलर कोलरिज|शमूएल टेलर कोलेरिद्गे]] द्वारा सराहना गरिएको थियो; तथा आलोचक [[अगस्त विल्हेम स्च्लेगेल]] ([[:en:August Wilhelm Schlegel|August Wilhelm Schlegel]])ले आफ्नो नाटकहरूका अनुवाद [[जर्मन स्वच्छंदतावाद]] ([[:en:German Romanticism|German Romanticism]])को भावनामा गरे। <ref>लेविन, २२३.</ref> उन्नाइसौं शताव्दीमा, शेक्सपियरका प्रतिभाको लागि महत्वपूर्ण प्रशंसाले अक्सर चाटुकारिता घेराउ गरे। <ref>साव्येर, रोबर्ट (२००३). ''शेक्सपियरका भिक्टोरियन अप्प्रोप्रिएशन.''न्यू जर्सी: फैर्लेइघ डिकिंसन यूनिभर्सिटी प्रेस, ११३.आईएसबीएन ०८३८६३९७०४.</ref>"देट किङ शेक्पीयर," १८४० मा निवन्धकार [[थोमस कार्ले]] ([[:en:Thomas Carlyle|Thomas Carlyle]])ले लेखे, " के त्यो चम्किलो छैन, ताज सम्प्रभुतामा, एक श्रेष्ठ, सौम्य, तापनि प्रबल चिह्नको रूपमा; अविनाशी".<ref>[[थोमस कार्लेले]] ([[:en:Thomas Carlyle|Carlyle, Thomas]]) (१८४०)।"हीरोजमा, हीरो वरशिप एण्ड दी हेरोइक यी हिस्ट्री"। स्मिथमा उद्धरित, एमा (२००४). ''शेक्सपियरका वियोगान्त''.अक्सफोर्ड: ब्ल्याकवेल, ३७.आईएसबीएन ०६३१२२०१००.</ref> [[भिक्टोरियन युग|विक्टोरिङ्स]] ([[:en:Victorian era|Victorians]])ले एक भव्य दिखावटीको रूपमा आफ्नो नाटकहरूको उत्पादन गरे। <ref>स्चोच, रिचर्ड (२००२)."चित्रमय शेक्सपियर".''केम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर अन स्टेज'' मावेल्स, स्टेनली, तथा सारा स्तान्तों (एड्स.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ५८-५९.आईएसबीएन ०५२१७९७११X.</ref> नाटककार तथा आलोचक [[जार्ज बर्नार्ड शा|जर्ज बर्नार्ड श]]ले शेक्सपियरका पूजाको मत [[बर्दोलेट्री|बर्डोलाट्री]] ([[:en:bardolatry|bardolatry]])को रूपमा उडाए"। उनले दावी गरे कि [[हेनरिक इबसन|इब्सेन के]] नयाँ [[प्रकृतिवाद (साहित्य)|प्रकृतिवाद]] ([[:en:Naturalism (literature)|naturalism]])को नाटकहरूले शेक्सपियरलाई अप्रचलित गरेका थिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २७६.</ref> बीशौं शताब्दीको शुरुआतको क्रममा कलामा आधुनिकतावादी क्रान्ति, शेक्सपियर देखि टाढा, [[अवंत गर्डे|एवंट गर्डे]] ([[:en:avant garde|avant garde]])मा त्यसको कार्यको उत्सुकता बाट श्रेणित गरे। दी [[जर्मन भाव भंगिमाये|अभिव्यंजनावादी]] ([[:en:German expressionism|Expressionists]])ले जर्मनीमा तथा दी [[भविष्यवाद (कला)|फुतुरिस्ट्स]] ([[:en:Futurism (art)|Futurists]])ले मास्कोमा त्यस नाटकहरूका निर्माण गरे। मार्क्सवादी नाटककार तथा निर्देशक [[बेर्टोल्ट ब्रेच्ट]] ([[:en:Bertolt Brecht|Bertolt Brecht]])ले एक [[महाकाव्य रङ्गमञ्च]] ([[:en:epic theatre|epic theatre]]) शेक्सपियर देखि प्रभावित भएर तैयार गरे। कवि तथा आलोचक [[टी.एस.एलियट|टी. एस एलियट]] ([[:en:T. S. Eliot|T. S. Eliot]])ले शाको विरूद्ध बहस गरे कि वास्तवमा शेक्सपियरका "प्राचीनतावाद"ले उनलाई सही अर्थमा आधुनिक बनाए।<ref>ग्रेडी, ह्यूग (२००१)."बीशौं शताब्दीको शेक्सपियरमा आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवादको पश्चात".''शेक्सपियर तथा आधुनिक थिएटर मा: आधुनिकताका प्रदर्शन''.ब्रिस्टल, माइकल, तथा कैथलीन मैकलुस्कि (इड्स.).न्यूयोर्क: रौट्लेएज, २२-६.आईएसबीएन ०४१५२१९८४१.</ref> एलियट, [[जी.विल्सन नाइट|जीको साथ विल्सन नाइट]] ([[:en:G. Wilson Knight|G. Wilson Knight]]) तथा दी स्कूल अफ [[नई आलोचना|न्यू क्रितिसिस्म]] ([[:en:New Criticism|New Criticism]]),ले शेक्सपियरका कल्पना पढन एक आन्दोलनको नेतृत्व गरे। १९५०को दशकमा नयाँ महत्वपूर्ण दृष्टिकोणको एक लहरले आधुनिकताको ठाउँ लियो तथा [[पश्च आधुनिकता वाद|"आधुनिकता पछि"]] ([[:en:postmodernism|"post-modern"]])शेक्सपियरका अध्ययनको लागि मार्ग बनायो।<ref>ग्रेडी, ''आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवाद पश्चात'', २४.</ref> अस्सीको दशकमा शेक्सपियरका अध्ययन यस किसिमको आन्दोलनहरू जस्तो [[संरचनावाद]] ([[:en:structuralism|structuralism]]), [[नारीवाद]], [[अफ्रीकी अमेरिकी अध्ययन]] ([[:en:African American studies|African American studies]]), तथा [[अजीब अध्ययन|समलैंगिक अध्ययन]] ([[:en:queer studies|queer studies]])को लागि खुलिसकेका थिए।<ref name="GradyMMP">ग्रेडी, ''आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवादको पश्चात'', २९।</ref>
पङ्क्ति ६१:
आधुनिक नेपाली साहित्यका विशिष्ट नाटककार बालकृष्ण सम -१९५९-२०३८)ले त विलियम शेक्सपियरको शैली अनुकरण गरी अनुष्टुप छन्दमा थुप्रै नाटकहरू लेखे । त्यसैले उनलाई आदरार्थी शब्दमा 'नेपालका शेक्सपियर' सम्म पनि भनियो ।
 
अङ्ग्रेजी साहित्यका अति गौरव र विश्वसाहित्यका दुर्लभ प्रतिभा मानिने यी मूर्धन्य नाटककार एवन कवि विलियम शेक्सपियर ई.सं. १५६४ अपि्रल २३का दिन बेलायतको एउटा सानो सहर स्ट्रारफोर्ड-अपन-एवं भन्ने ठाउँमा जन्मेका हुन् । यिनका बाबु सामान्य परिवारका थिए भने आमा चाहिँ हुनेखाने परिवारकी । त्यही सहरकै ग्रामर स्कुलमास्कूलमा शेक्सपियरले शिक्षा हासिल गरे । आफूभन्दा केही वर्ष जेठी उमेरकी ऐनीसँग बिहे गरी रोजगारीको खोजीमा लण्डन सहर पसे । सहकर्मीहरूसँग मिलेर एउटा थिएटर बनाए जुन पछि गएर ग्लोब थिएटरको रूपमा प्रसिद्ध भयो । त्यहाँको नृत्य-नाटक मण्डलीसँग आबद्ध भएर २० वर्षभन्दा बढी समयसम्म अभिनेता र लेखक बनी सक्रिय रहे । पछि आर्थिक अवस्था सप्रेपछि आˆनै गाउँ फर्के ।
 
बेलायतकी महारानी एलिजावेथ प्रथमको समयमा उनको प्रभाव र उचाइले गर्दा त्यो युगलाई नै 'शेक्सपियर युग' भनियो ।