<div style="border:2px solid #A3B1BF; padding:.5em 1em 1em 1em; border-top:none; background-color:#fff; color:#000"><noinclude>
{{TOCright}}
विकिपीडिया परविकिपीडियामा संपादन करतेगरते हुए '''कुछ बातोंकेहि कोबातहरुलाई सदैव ध्यानध्यानमा में रखें'''।
==संपादन नीति==
===विषय सामग्री===
विकिपीडिया एक बदलता-बढ़ता [[ज्ञानकोष]] है।हो। यसमा इसमें लेख [[विकिपीडिया:उल्लेखनीयता|उल्लेखनीय विषयों]]मा पर हीनैं होने चाहिए। क्याके उल्लेखनीय हैछ औरर क्याके नहीं, इसकोयसलाई लेकर विकिपीडिया परविकिपीडियामा हमेशा बहस जारी रहती हैरह्दछ लेकिन यहयो बातकुरा स्पष्ट हैछ कि पृथ्वी परपृथ्वीमा हर व्यक्तिव्यक्तिका के लिएलागि लेख नहीं होनाछैनना चाहिए। न हीनैं हर कंपनी पर, न हीनैं हर शहर कीशहरको हर सड़क पर। ऐसेयस्ता विषयोंविषयहरुको का स्थान अक्सर विकिपीडियाविकिपीडियाको की किसीकुनै साथी परियोजना मेंपरियोजनामा होता है।हुन्छ।
उदाहरणउदाहरणका केलागि लिए ज्ञानकोष केज्ञानकोषका लेख किसीकुनै विषयविषयका केबारेमा बारे में होते हैंहुन्छन्, शब्दोंशब्दहरुका केअर्थहरुका अर्थोंबारेमा के बारे में नहीं। ऐसायस्तो लेख जो किसीकुनै शब्दशब्दका के अर्थ कीअर्थको परिभाषा करतागरता हो, शब्दकोषशब्दकोषमा में होना चाहिए, विकिपीडिया परविकिपीडियामा नहीं। इसेयस े [[wikt:|विकिशब्दकोष]] (उर्फ़ विक्षनरी)मा में डालिए।
किसीकुनै मुद्राधिकार-मुक्त (यानि पब्लिक डोमेन) किताब या लेखलेखलाई कोतपाईं आपविकिपीडियामा विकिपीडिया में न डालें। अगरयदि आपतपाईं चाहते हैंचाहन्छन् कि यहयो सामग्री पूर्ण औरर मुक्त रूपरूपबाट सेसभीलाई सभीमिले को मिलेत तोयस इसेे [http://wikisource.org/wiki/मुख्यपृष्ठ:हिन्दी '''विकिस्रोत'''] परमा डाल सकतें हैं।छन्। अगरयदि आपतपाईं किसीकुनै विषयविषयमा पर कोईकुनै किताब लिखकर उसेत्यसे विश्व कोविश्वलाई मुफ़्त पहुँचाना चाहते हैंचाहन्छन् तोत उसेत्यसे [http://hi.wikibooks.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0 विकिताब]] परमा डाल सकते हैं।सक्दछन्। विकिमीडिया फाउंडेशन, जो विकिपीडिया कोविकिपीडियालाई चलने वाली संस्था हैछ, ऐसीयस्तो कईधेरै औरर परियोजनाएँपरियोजनाहरु भीपनि चलातीचला्दछ। है।यदि अगरतपाईं आप कोईकुनै तस्वीर खींचते हैंखींच्दछन् जो आपकोतपाईंलाई लगता हैलग्दछ कि अभी या भविष्य मेंभविष्यमा किसी लेखकुनै केलेखका लिएलागि उपयोगी होगा, तोत उसेत्यसे [http://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page विकिमीडिया कोमन्ज़] परमा अच्छे वर्णन औरर श्रेणी केश्रेणीका साथ डाल दें।हाल्नुहोस्।
विकिपीडिया परविकिपीडियामा '''मूल शोध वर्जित''' है।हो। यसको इसका अर्थ हैछ कि विकिपीडियाविकिपीडियामा परयस्तो ऐसा कोईकुनै तथ्य नहीं होनाछैनना चाहिए जो पहले हीनैं किसीकुनै अन्य, विकिपीडिया सेविकिपीडियाबाट असम्बंधित, प्रमाणित औरर विश्वसनीय स्रोतस्रोतमा में न हो।
लेखकोंलेखकहरुलाई को अपनेआफ्नो बारेबारेमा में औरर अपनी उपलब्धियोंउपलब्धिहरुका केबारेमा बारे में लेख न लिखने कीलिखनेको चेतावनी दी जाती हैजान्छ, क्योंकिकिनभनें यहयो एक "स्वार्थ संघर्ष" (कॉन्फ़्लिक्ट ऑफ़ इन्ट्रॅस्ट) कीको स्थिति बना देतादे्दछ। है। अगरयदि आपके कारनामेंकारनामा वास्तववास्तवमा में उल्लेखनीय हैंछन्, तोत धीरज रखिये। कभी न कभी, कोईकुनै न कोई आपकुनै परआपमा लेख बना हीनैं देगाद्नेछ - कृपया स्वयं न बनाए।
===निष्पक्ष दृष्टिकोण===
विकिपीडिया कीविकिपीडियाको नीति हैछ कि सारे लेख "निष्पक्ष दृष्टिकोण" सेबाट लिखे हों।छन्। यस इसेे छोटे रूपरूपमा में "NPOV" (अंग्रेज़ी केअंग्रेज़ीका "न्यूट्रल पॉइंट ऑफ़ वियू"का के लिएलागि संक्षेप) लिखालेखिन्छ। जातायस है। इसनीतिको नीति का अर्थ हैछ कि किसीकुनै भीपनि मुद्देमुद्देमा पर हमहामी सभी मुख्य दृष्टिकोणों कोदृष्टिकोणहरुलाई मान्यता देते हैं।दे्दछन्। किसीकुनै एक पक्ष कोपक्षलाई प्रस्तुत करनेगरने कि बजाए हम हामी हर मुख्य पक्ष कोपक्षलाई प्रस्तुत करतेगर्दछन् हैंर औरउनमा उनमें किसी एककुनै कोएकलाई सही नहीं ठहराते। विकिपीडियाविकिपीडियाको का उद्देश्य केवल जानकारी बाँटना हैछ, किसीकुनै बातकुरा या पक्ष कोपक्षलाई मनवाना नहीं।
लेखोंलेखहरुमा में किसीकुनै मुद्देमुद्देमा परमतहरुको मतों का वर्णन लिखना ठीक हैछ, लेकिन वह लेखक के मतलेखकका केमतका रूपरूपमा में प्रस्तुत नहीं किया जा सकता। विश्वसनीय औरर प्रमाणित स्रोतों केस्रोतहरुका साथ यहयो ज़रूर लिखा जा सकता हैसक्दछ कि "यहयो गुट कहता हैभन्दछ कि ..." या "प्रसिद्ध वैज्ञानिक फ़लाना-फ़लानाफ़लानाको का कहना हैछ कि ...."। यही वजह हैछ कि कुछकेहि भावात्मक शब्दोंशब्दहरुको का प्रयोग लेखोंलेखहरुमा में नहीं किया जाना चाहिए। ऐसायस्तो कहना कि "दुर्भाग्य सेदुर्भाग्यबाट भ्रष्टाचार बढ़ गया" विकिपीडियाविकिपीडियामा में सही नहीं हैछ क्योंकिकिनभनें यसमा इसमें आपका पक्ष आ जाता है।जान्छ। केवल इतना हीनैं लिखें कि "भ्रष्टाचार बढ़ गया" या "प्रसिद्ध आर्थशास्त्री जोहर तीव्रबुद्धितीव्रबुद्धिको का कहना हैछ कि भ्रष्टाचारभ्रष्टाचारको का बढ़ना दुर्भाग्यपूर्ण हैछ"।
आप कभी-कभी विकिसदस्योंविकिसदस्यहरुलाई कोकुनै किसीलेखमा लेख में "POV" या "पक्ष" कीको समस्या होनेहोनेको कीकुरा बातगरते करतेदेख्नेछ्न्। देखेंगे।यसको इसका यही अर्थ हैछ कि उनकी रायरायमा में वह लेख किसीकुनै एक पक्ष कोपक्षलाई लेकर लिखालेखिएको गयाहो। है।यदि अगरकुनै किसीलेखमा लेख में इश्तेहारनुमा भाषाभाषाको का प्रयोग हैछ, किसीकुनै एक राजनैतिक या धार्मिक पक्ष कोपक्षलाई सत्य और सहीर केसहीका रूपरूपमा में पेश किया जा रहा हैछ, या किसीकुनै व्यक्ति कीव्यक्तिको केवल बढ़ाई हीनैं लिखी हैछ, जो वह इसयस "पक्ष कीपक्षको समस्या"को की श्रेणी मेंश्रेणीमा आता है।आउँछ। ऐसायस्तो भीपनि हो सकतासक्दछका हैकुनै केलेखमा किसी लेख में हर पक्ष प्रस्तुत तोत हो लेकिन किसीकुनै एक पक्ष कोपक्षलाई अनुचित स्थान या मान्यता दी गई हो - यहयो भीपनि इसीयस समस्याी कीसमस्याको श्रेणीश्रेणीमा में आता है।आउँछ। [[पृथ्वी]]का केलेखमा लेख मेंयदि अगरयस इस पक्ष कोपक्षलाई उतना हीनैं स्थान दिया जाए जो कहता है केभन्दछका पृथ्वी गोल नहीं हैछ बल्कि एक चपटा क्षेत्र हैछ जितना कीजितनाको गोलाकार पृथ्वी कोपृथ्वीलाई दिया जा रहा हैछ, तोत यहयो भीपनि पक्षपात दिखतादेखि्दछ है क्योंकिकिनभनें एक ग़ैर-मुख्य पक्षपक्षलाई को उसकीत्यसकी वैज्ञानिक मान्यता सेमान्यताबाट कहीं ज़्यादा स्थान दिया जा रहा है।छ।
अगरयदि आपतपाईं राजनीति, भाषा-पहचान औरर धर्म जैसेजस्तै संवेदनशील विषयों परविषयहरुमा समय लगाने वाले हैंछन्, तोत निष्पक्ष दृष्टिकोणदृष्टिकोणमा पर बहुतधेरै ध्यान दें। ऐसेयस्ता विषयोंविषयहरुमा में झड़पोंझड़पहरुबाट सेबचनेका बचनेलागि केमतभेदमा लिए मतभेद में स्वयं कोस्वयंलाई शांत रखने पररखनेमा भीपनि विशेष ध्यान दें। अगरयदि गणित औरर विज्ञान जैसेजस्तै कम संवेदनशील विषयों परविषयहरुमा लेख लिखने वाले हैंछन्, तोत यहयो कम चिंताचिंताको का कारण हैछ लेकिन फिर भी निष्पक्षतापनि कीनिष्पक्षताको नीतियोंनीतिहरुको का पालन कीजिये।
===स्रोत औरर सन्दर्भ===
विकिपीडिया परविकिपीडियामा ज़रूरी है केछका जो जानकारी आपतपाईं प्रस्तुत करगर रहें हैंछन् उसकेत्यसके लिएलागि आपतपाईं विश्वसनीय औरर प्रमाणित स्रोतोंस्रोतहरुको का भीपनि उल्लेख करें।गरें। सन्दर्भों सेसन्दर्भहरुबाट हमारे पाठकों केपाठकहरुका लिएलागि आपकी लिखाई कोलेखाईलाई जाँचना आसान हो जाताजान्छ हैर और उन्हेंतिनलाई अधिक जानकारीजानकारीका के लिएलागि स्रोत भीपनि मिल जाते हैं।जान्छन्।
अगरयदि कोईकुनै विकिपीडियाविकिपीडियाबाट से बाहर कीबाहरको वेबसाईट किसी विषय केकुनै पाठकोंविषयका केपाठकहरुका लिएलागि दिलचस्पी रखेगी तोत उसेत्यसे "बाहरी कड़ियाँकड़ीहरु" नामनामका केविभागमा विभाग में शामिल करें।गरें। अगरयदि कोईकुनै पुस्तकें या पत्रिकाएँपत्रिकाहरु उनके काम कीकामको होंगी औरर वे स्रोतोंस्रोतहरुमा में शामिल नहीं हैंछन्, तोत उन्हेंतिनलाई एक "विषय-रूचि कीरूचिको पुस्तकें" नामनामका केविभागमा विभाग में भीपनि डाला जा सकता है।सक्दछ।
===मुद्राधिकार (कॉपीराईट)===
विकिपीडियाविकिपीडियामा में किसीकुनै भीपनि सूरतसूरतमा में मुद्राधिकार द्वारा सुरक्षित कोईकुनै भीपनि सामग्री न डालें। जब आपतपाईं लेखोंलेखहरुमा में जानकारी डाल रहें हों, यहयो ध्यान रखें केरखेंका शब्द आपके अपनेआफ्नो होने चाहिए। याद रखियेरखियेका के इन्टरनेट परइन्टरनेटमा मिलने वाली सभी सामग्री (लिखाईलेखाई, चित्र, इत्यादि) मुद्राधिकार सेमुद्राधिकारबाट सुरक्षित होते हैं।हुन्छन्। केवल वही सामग्री मुद्राधिकार-मुक्त हैछ जिसमेजस मे साफ़-साफ़ शब्दोंशब्दहरुमा में यहयो कहा गयाकहिएको हो कि वह मुद्राधिकार सेमुद्राधिकारबाट बाहर है।छ।
===भाषा औरर शब्द===
किसीकुनै भीपनि शब्द केशब्दका सामान्य रूपरूपबाट से इस्तेमालप्रयोग होने वाले शब्दोंशब्दहरुलाई को विकिपीडिया परविकिपीडियामा प्रयोग किया जा सकता है।सक्दछ। संक्षेपसंक्षेपमा में नीति यहयो हैछ कि:
:# किसीकुनै लेख कोलेखलाई केवल इसलिएयस लागि सम्पादित न करेंगरें क्योंकिकिनभनें किसीकुनै शब्दशब्दको का रूप आपकी पसन्द का नहींपसन्दको है। उदाहरणछैन। केउदाहरणका लिएलागि "किये" औरर "किए" दोनोंदुइटै ठीक हैं।छन्।
:# हिन्दी औरर उर्दूउर्दूका केशब्दहरुका शब्दोंसम्बन्धमा के सम्बन्ध में फेर-बदल करने सेगरनेबाट पहले लेख केलेखका संवाद पृष्ठ पर, लेखक केलेखकका वार्ता पृष्ठ परपृष्ठमा या चौपालचौपालमा में विचार-विमर्श करें।गरें। कुछकेहि-एक शब्दोंशब्दहरुका के लिएलागि अपनी और औरोंर कीऔरहरुको उर्जा बेकार न करें।गरें। लेख-से-लेख भटककर इक्के-दुक्के शब्दोंशब्दहरुलाई कोआफ्नो अपनेपसन्दका पसन्दशब्दहरुमा के शब्दों में परिवर्तित करने परगरनेमा ज़ोर न लगाएँ।लगाहरु।
:# हिन्दी एक बड़े भूक्षेत्रभूक्षेत्रमा में विभिन्न समुदायोंसमुदायहरु द्वारा बोली जाने वाली भाषा है।हो। संभव हैछ कि किसीकुनै अन्य लेखक कीलेखकको शैली आप सेआपबाट थोड़ी भिन्न हो। किसीकुनै एक लेख केलेखका अन्दर एक हीनैं शैली होनी चाहिएहुनुपर्छ ताकि यहयो अटपटी न लगे, लेकिन अगरयदि शैली किसीकुनै साधारण हिंदीभाषी द्वारा सरलता सेसरलताबाट पढ़ी जा सकतीसक्दछ हैत तो उसेत्यसे अपनी पसन्दपसन्दको कीशैलीमा शैली में परिवर्तित करने परगरनेमा ज़ोर न लगाएँ।लगाहरु।
:# अंग्रेज़ी औरर अन्य भाषाओँभाषाओँबाट सेहिन्दीमा हिन्दी में [[लिप्यन्तरण]] करतेगरते हुए ध्वनी औरर प्रथा दोनोंदुइटैको का ध्यान रखें। "America"लाई को ध्वनी केध्वनीका अनुसार "अमॅरिका" लिखा जाएगाजाउँनेछ, लेकिन प्रथानुसार इसेयस े "अमरीका" या "अमेरिका" लिखालेखिन्छ। जाता है। अगर प्रथायदि केप्रथाका बारेबारेमा में असमंजस हो तोत इन्टरनेट परइन्टरनेटमा खोज कर के सबगरका सेसबभन्दा अधिक प्रयोग होने वाला लिप्यन्तरण ढूँढा जा सकता है।सक्दछ। जहाँ कोईकुनै शब्द बहुतधेरै हीनैं कम लिप्यन्तरित हुआहुने/भयो हो, वहाँ सही ध्वनी दर्शानेदर्शानेको का प्रयास करें।गरें।
:# नुक्ते (बिंदु) वाले शब्दोंशब्दहरुमा में नुक्तों केनुक्तहरुका होने या न होने परहोनेमा ज़ोर ना दें। हिन्दीहिन्दीमा में "अफ़्ग़ानिस्तान" कोलाई "अफ्गानिस्तान", "अफ़्गानिस्तान", "अफ्ग़ानिस्तान" औरर "अफ़्ग़ानिस्तान" सभी रूपोंरूपहरुमा में लिखालेखिन्छ। जातायस है। इसीी तरह "Tethys"को का लिप्यन्तरण "टॅथ़िस" या "टॅथिस" हो सकता है।सक्दछ। सही ध्वनी [[थ़|"थ़" कीको ध्वनी]] हैछ लेकिन दोनोंदुइटै रूप विकिपीडिया परविकिपीडियामा मान्य हैं।छन्। इनमेंयिनमा फेर-बदल करने केगर्नका लिएलागि संपादन न करें।गरें।
==व्यवहार==
विकिपीडिया परविकिपीडियामा एक मित्रता औरर खुलेपनखुलेपनको का वातावरण रखनेरखनेको का प्रयास कियाकियिन्छ। जातायो है। यह बातकुरा सच है केछका कभी-कभी मतभेद होतेहुन्छन् हैं औरर जहाँ-तहाँ गरम बहस भीपनि छिड़ जाती हैजान्छ, लेकिन सदस्य-समाज केसमाजका हर सदस्य से शिष्टता की अपेक्षासदस्यबाट कीशिष्टताको जातीअपेक्षाको है।जान्छ।
यहयो बहुतधेरै हीनैं ज़रूरी हैछ कि आपतपाईं हमेशा यहयो मान केमानका चलें कि अन्य लेखक विकिपीडियाविकिपीडियामा में सच्चे हृदय सेहृदयबाट योगदान देना चाहते हैं। जहाँचाहन्छन्। तकजहाँसम्म संभव हो यहयो ना सोचे कि कोईकुनै दूसरा सदस्य द्वेष या शत्रुताशत्रुताको कीभावनाबाट भावनाकेहि से कुछ करगर रहा है।हो। अगरयदि आपकोतपाईंलाई किसीकुनैको की करीगरी या कही बातकुरा अजीब लगे तोत बहुतधेरै नम्रतानम्रताबाट से उसकेत्यसके वार्ता पृष्ठ परपृष्ठमा या सम्बंधित लेख केलेखका संवाद पृष्ठ पर उस सेपृष्ठमा पूछेत्यसबाट केपूछेका उसनेत्यसने ऐसायस्तो क्योंक्यहरु किया। ऐसायस्तो करनेगरनेबाट से बहुतधेरै सी ग़लतफ़हमियोंग़लतफ़हमिहरु औरर बेकारबेकारको की झड़पों सेझड़पहरुबाट बचा जा सकता है।सक्दछ।
==नए लेखोंलेखहरुको का निर्माण==
विकिपीडियाविकिपीडियामा में नए लेख बनाते हुए इसयस स्वशिक्षा मेंस्वशिक्षामा दी गई सलाहसलाहलाई कोध्यानमा ध्यान में रखें, जैसे की निष्पक्षताजस्तैको कीनिष्पक्षताको नीति। स्रोतोंस्रोतहरुका के प्रयोग सेप्रयोगबाट प्रमाणित करेंगरेंको कीलेखको लेख का विषय उल्लेखनीय हैछ (यानि विकिपीडियाविकिपीडियामा में सम्मिलित होने केहोनेका योग्य हैछ) औरर किसीकुनै भीपनि पाठक द्वारा जाँचा जा सकता है।सक्दछ। नए लेख बनाने केबनाउनको लिएलागि आपका पंजीकृत होना आवश्यक है।छ।
==नाम स्थानान्तरण==
अगरयदि आपकोतपाईंलाई कोईकुनै ऐसायस्तो लेख मिलतामिल्दछ हैजसको जिसका शीर्षक आपकोतपाईंलाई ग़लत लगे, तोत उसकीत्यसकी सामग्री काट केकाटका नए नामनामका केलेखमा लेख में न चिपकाएँ।चिपकाहरु। इसयस सेबाट लेखलेखमा में किये गए सारे बदलावोंबदलावहरुका के इतिहास कीइतिहासको धारा खंडित हो जातीजान्छ। है।मुद्रधिकारहरुको मुद्रधिकारोंदृष्टिबाट कीपनि दृष्टियस से भी इस धाराधाराको का एक होना आवश्यक है।हो। लेखलेखको का नाम बदलनेबदलनेको का सही तरीक़ा हैछ उसकात्यसका स्थानांतरण करना।गरना। उसकेत्यसके लिएलागि आपका पंजीकृत होना ज़रूरी है।हो। किसीकुनै लेख कोलेखलाई स्थानांतरित करने सेगरनेबाट पहले स्थानांतरण पृष्ठ परपृष्ठमा लिखी चेतावनियाँ ध्यानचेतावनीहरु सेध्यानबाट पढ़ लें। ग़लत स्थानांतरण सेस्थानांतरणबाट जोड़ टूट सकते हैं औरसक्दछन् बेकारर कीबेकारको बहस आरम्भ हो सकतीसक्दछ। है।यदि अगर आपकोतपाईंलाई ज़रा भीपनि खटका हैछ कि नाम बदलने सेबदलनेबाट कठिनाइयाँ या मतभेद हो सकतासक्दछ है तोत पहले उसत्यस लेख केलेखका संवाद पृष्ठपृष्ठमा परआफ्नो अपनानामांतरणको नामांतरण का सुझाव डाल कर लोगों केगर मतोंमानिसहरुका कोमतहरुलाई देखें।
{{-}}
<div style="float:left; align:left; margin-top: -1.5em; background-color: #f5faff; padding: .2em .6em; font-size: 130%; border: 1px solid #cee0f2;">'''सीखी गई बातें [[विकिपीडिया वार्ता:स्वशिक्षा/ध्यान/प्रयोगस्थल|प्रयोगस्थल]]मा पर आज़माइएआज़माउनुहोस्'''</div>
<noinclude>
<div style="float:right; margin-top: 0.0em; margin-bottom:3px; background-color: #cee0f2; padding: .2em .6em; font-size: 130%; border: 1px solid #a3b1bf;">'''[[विकिपीडिया:स्वशिक्षा/पंजीकरण|पंजीकरण]] केका साथ अपनी स्वशिक्षा जारी रखें''' <span style="font-size: larger; font-weight: bold;">→</span></div>
</div></noinclude>
<div style="clear:both"></div><noinclude>
|