"विलियम सेक्सपियर" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

→‎नाटक: भाषामा देखिएका अशुद्ध शव्दहरुको शुद्धिकरण using AWB (7794)
सा maintenance, replaced: अंग्रेजी → अङ्ग्रेजी (15)
पङ्क्ति ३:
[[चित्र:Shakespeare.jpg|thumb|right|विलियम शेक्सपियर।]]
 
'''विलियम शेक्सपियर''' [[बपतिस्मा|बप्तिस्मा]] ([[:en:baptism|baptised]]) [[२६अप्रिल]] [[१५६४]] - [[२३ अप्रिल]] १६१६), एक [[अंग्रेजीअङ्ग्रेजी मानिस|अंग्रेजीअङ्ग्रेजी]] ([[:en:English people|English]]) [[कवि]] तथा [[नाटककार]] ([[:en:playwright|playwright]]) थिए, उनलाई व्यापक रूपमा [[अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषा]]का सबैभन्दा महान लेखक तथा विश्वका सुप्रसिद्ध नाटककार मानिन्छ। <ref>[[स्टीफन ग्रीनब्लैट|ग्रीन्ब्लात्त, स्टीफन]] ([[:en:Stephen Greenblatt|Greenblatt, Stephen]]) (२००५). '' विल यी द वर्ड :शेक्सपियर, शेक्सपियर कसरी बने ''.लण्डन : पिमलिको,११</ref><ref>आईएसबीएन ०७१२६००९८१.</ref><ref>[[डेविड बेविंग्टन|बेविन्गतोन डेविड]] ([[:en:David Bevington|Bevington, David]]) २००२</ref><ref>'' शेक्सपियर'', १–३.अक्सफोर्ड : ब्ल्याकवेल.आईएसबीएन ०६३१२२७१९९.</ref><ref>[[स्टेनली वेल्स|वेल्स, स्टेनली]] ([[:en:Stanley Wells|Wells, Stanley]]) (१९९७).</ref><ref>'' शेक्सपियर: ऐ लाइफ यी ड्रामा.''न्यूयोर्क: डब्ल्यूडब्ल्यूनोर्टन, ३९९.आईएसबीएन ०३९३३१५६२२</ref> उनलाई आमरूपमा [[इङ्ल्याण्ड]]मा [[राष्ट्रीय कवि]] ([[:en:national poet|national poet]]) तथा " [[एभन नदी, वार्विक्कशायर|एभन]] ()का [[कवि]] ([[:en:Bard|Bard]]) " भनिन्छ। ( या केवल "कवि")उनका उपलब्ध कृतिहरूमा ३८ [[शेक्सपियरका नाटक|नाटक]] ([[:en:Shakespeare's plays|plays]]), १५४ [[शेक्सपियरका सोनेट|सोनेट]] ([[:en:Shakespeare's Sonnets|sonnets]]) , दुई लामो [[वर्णनात्मक कविताहरू]] ([[:en:narrative poem|narrative poem]]) तथा अन्य कयौं कविताहरू छन्। उनका नाटक विश्वका प्रायः सबै भाषामा अनुवादित गरिएका छन् तथा कुनै पनि अरू नाटककारको तुलनामा धेरैचोटी मञ्चन गरिएको छ। शेक्सपियरको जन्म तथा उनको पालन पोषण [[स्ट्र्याटफोर्ड अपोन एभन|एभन नदीको तटमा स्ट्र्र्याटफोर्ड/ स्ट्र्याटफोर्ड अपोन एभनमा भयो।]] ([[:en:Stratford-upon-Avon|Stratford-upon-Avon]])१८ वर्षको उमेरमा उनले [[ह्यान्ना ह्याथवे (शेक्सपियर)|ह्यान्ना ह्याथवे]] ([[:en:Anne Hathaway (Shakespeare)|Anne Hathaway]])सँग विवाह गरे, जसबाट उनका तीन सन्तान भए। : [[सुसान्ना हल|सूजेन]] ([[:en:Susanna Hall|Susanna]]), तथा जुम्ल्याहा [[ह्याम्नेट शेक्सपियर|ह्याम्नेट]] ([[:en:Hamnet Shakespeare|Hamnet]]) तथा [[जुडिथ क्विनी|जुडिथ]] ([[:en:Judith Quiney|Judith]]). १५८५ तथा १५९२ को बीच उनले [[लण्डन]]मा एक अभिनेता, लेखक, तथा [[नाट्य समूह|नाटक कम्पनी]] ([[:en:playing company|playing company]]) दी [[लर्ड चेम्बर्लिंस मेन|लर्ड चम्बेर्लें'स मेन]] ([[:en:Lord Chamberlain's Men|Lord Chamberlain's Men]])जसलाई पछि [[किङ्गस् मेन (नाट्य समूह )|किङ्गस् मेन]] ([[:en:King's Men (playing company)|King's Men]])को नामले चिनिन थाल्यो, त्यसको एक हिस्साको मालिकको रूपमा एक सफल पेसा शुरू गरे। यिनी सन १६१३ इस्वी सन्‌मा आसपास स्ट्र्याटफोर्ड आए , जहाँ तीन बर्ष पछि उनको मृत्यु भयो। शेक्सपियरका निजी जीवनसँग जोडिएको केही तथ्य छन्, तथा यससँग जोडिएका केही विषयहरू जस्तो, उनको [[विलियम शेक्सपियरको कामुकता|कामुकता]] ([[:en:sexuality of William Shakespeare|sexuality]]), [[शेक्सपियरको धर्म|धार्मिक विश्वास]] ([[:en:Shakespeare's religion|religious beliefs]])तथा उनका कृतिहरू [[शेक्सपियरको लेखकत्वको प्रश्न|वास्तवमा अरू द्वारा लेखिएको थियो]] ([[:en:Shakespeare authorship question|written by others]])को बारेमा अलग अलग मत छन्। शेक्सपियरका सबैभन्दा प्रसिद्ध कृतिको रचनाकाल सन १५९० इस्वी देखि सन १६१३ इस्वी सन्‌ बीचका छन्। उनका प्रारम्भिक नाटक मुख्यतः [[शेक्सपियरका हाँस्य रचनाहरू|हाँस्य प्रधान/प्रहसन]] ([[:en:Shakespearean comedy|comedies]])तथा [[शेक्सपियरका ऐतिहासिक रचनाहरू|ऐतिहासिक]] ([[:en:Shakespearean history|histories]]) छन्। यसमा सोह्रौं शताव्दीको अन्त्यतिर आइपुग्दा उनको शैली अभिजात्यता तथा कलात्मकताको शिखरमा पुग्दछ। लगभग सन १६०८ इस्वी सन् सम्म उनले मुख्य रूपमा [[शेक्सपियरका दुखान्त रचनाहरू|दुखान्त नाटक]] ([[:en:Shakespearean tragedy|tragedies]])लेखे, जसमा ''[[ह्याम्लेट]] ([[:en:Hamlet|Hamlet]])'','' [[किङ लियर]] ([[:en:King Lear|King Lear]])'' तथा '' [[म्याकवेथ]] ([[:en:Macbeth|Macbeth]])'', अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषा साहित्यका केही बेजोड नमूना मानिन्छन्। आफ्नो साहित्य यात्राको अन्तिम खुड्किलोमा उनले [[शेक्सपियरका अन्तिम प्रेमाधारित रचनाहरू|दुखान्त हाँस्य रचनाहरू]] ([[:en:Shakespeare's late romances|tragicomedies]])लेखे, जसलाई रोमान्सको नामले चिनिन्छ तथा अन्य नाटककारको साथ मिलेर काम गरे। उनका धेरै नाटक, उनका जीवनकालमानै कयौं संस्करण गुणवत्ता र विवरणको यथार्थताको दृष्टिले अलग अलग रूपहरूमा प्रकाशित भए तथा १६२३ इस्वी सन्‌मा उनका थिएटर /नाट्य समूहका पुराना साथीहरूले [[प्रथम पृष्ठ|फर्स्ट फोलियो]] ([[:en:First Folio|First Folio]]) प्रकाशित गरे, जसको अन्तरगत उनको नाट्य कृतिहरू, जसमा उनका दुई नाटकहरू बाहेक बाँकी सबै नाटक संग्रहित थिए। शेक्सपियर त्यस समयको एक सम्मानित कवि तथा नाटककार थिए। उन्नाइसौं शताब्दी भन्दा अगाडी सम्म उनको प्रतिष्ठाले वर्तमान स्वरुप पाएको थिएन। विबाँकी रूप [[रोमान्टिक|रोमान्टिक्स]] ([[:en:Romantics|Romantics]])ले गर्दा शेक्सपियरको प्रतिभाको प्रशंसा भयो तथा दी [[भिक्टोरियन युग|भिक्टोरिन्स]] ([[:en:Victorian era|Victorians]])को हीरो- भनी श्रद्धा साथ शेक्सपियरको पूजा गर्दछन्। [[जर्ज बर्नार्ड शा]]ले "[[बर्दोलेट्री / एक महान लेखकको रूपमा शेक्सपियरको उल्लेख|बर्दोलाट्री]] ([[:en:bardolatry|bardolatry]])" गरेका थिए। <ref>बेर्तोलिनी, जोन एंथोनी (१९९३). ''श तथा अन्य नाटककार''.पेनसिल्वेनिया : राज्य पेन्सिलवेनिया विश्वविद्यालय प्रेस , ११९ ।आईएसबीएन ०२७१००९०८X.</ref> बीशौं शताब्दीमा उनका कृतिहरू विद्वत्ता तथा निष्पादनको क्षेत्रमा हुने नयाँ आन्दोलनहरू द्वारा पटक पटक अपनाइए। उनका नाटक आज पनि अत्यन्त लोकप्रिय छन्। पुरै विश्वमा विभिन्न सांस्कृतिक तथा राजनैतिक सन्दर्भहरूमा निरन्तर मञ्चित तथा पुनर्व्याख्यायित भैरहेका छन्।
 
== जीवन ==
पङ्क्ति १६:
 
== नाटक ==
शेक्सपियरका लेखकीय जीवनको विद्वानहरूले प्रायः चार कालखण्डहरूको रूपमा हेरेका छन्।.<ref>[[एडवर्ड डोदेन|डोदेन , एडवर्ड]] ([[:en:Edward Dowden|Dowden, Edward]]) (१८८१) . ''शेक्सपियर''.न्यूयोर्क: एप्पलेटोन एण्ड कं, ४८-९.[[ओसीएलसी|ओसीएलसी०]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/816438581164385].</ref> १५९० इस्वी सन्‌को मध्य सम्म उनले लोकप्रिय वृत्तान्तमाम्परामा मुख्यतः हाँस्य प्रधान रचनाहरू लेखे , जसको रोमन तथा इटालियन मोडल र ऐतिहासिक नाटकहरू बाट प्रभावित थियो। उनको दोश्रो कालखण्ड लगभग सन १५९५ इस्वी सन् देखि उनको दुखान्त रचना ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])''को सृजना देखि आरम्भ भएर ''[[जुलियस सिजर (नाटक)|जुलिअस सिजर]] ([[:en:Julius Caesar (play)|Julius Caesar]]) ''नामक दुखान्त कृतिमा आएर १५९९ इस्वी सन्‌मा समाप्त हुन्छ। यस क्रममा उनले जे जति लेखे ती सबैको गन्ती महानतम हाँस्य प्रधान र ऐतिहासिक रचनाहरूमा हुन्छ। लगभग सन १६०० देखि १६०८ इस्वी सन् सम्मका समय शेक्सपियरका "दुखान्त युग" मानिन्छ। यस क्रममा शेक्सपियरले मुख्यतः दुखान्त रचनाहरूको सृजना गरे तथा लगभग १६०८ इस्वी सन् देखि १६१३ इस्वी सन् सम्म उनले [[दुखान्त हाँस्य रचना|हाँस्य प्रधान दुखान्त रचना]] ([[:en:tragicomedy|tragicomedies]]) लेखे, जसलाई [[शेक्सपियर कोमावर्ती रोमान्सेज|रोमान्सेज]] ([[:en:Shakespeare's late romances|romances]]) नामले पनि जानिन्छ. ''[[रिचर्ड तृतीय (नाटक)|रिचर्ड तृतीय]] ([[:en:Richard III (play)|Richard III]]) ''तथा''[[हेनरी षष्ठ भाग १|हेनरी षष्ठ]] ([[:en:Henry VI Part 1|Henry VI]]) ''का तीन भाग , शेक्सपियर द्वारा रचित प्रथम दर्जा कृतिहरू हुन्, जो १५९० इस्वी सन्‌मा आरम्भमा , ऐतिहासिक नाटकहरूको प्रचलनको क्रममा लेखिएको थियो। शेक्सपियरका नाटकहरूको तिथि निर्धारित गर्न मुश्किल छ तथापि,<ref>फ्रे, ९.<br />• होनान, १६६.</ref> मूल ग्रन्थहरूको अध्ययन बाट यो थाहा हुन्छ कि ''[[टाइटस एन्ड्रोनिकस]] ([[:en:Titus Andronicus|Titus Andronicus]])'', ''[[कमेडी अफ एरर्स]] ([[:en:The Comedy of Errors|The Comedy of Errors]])'',''[[द टेमिङ्ग अफ द श्रीऊ|द टेमिंग अफ द श्रीऊ]] ([[:en:The Taming of the Shrew|The Taming of the Shrew]]) '' तथा ''[[टू जेन्टलम्यान अफ भेरोना]] ([[:en:Two Gentlemen of Verona|Two Gentlemen of Verona]])'' पनि शेक्सपियरका सुरूका काल देखि सम्बद्ध हुन सक्दछन्। <ref>स्कोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १५९-६१.<br />फ्रे, ९.</ref> उनको पहिलो [[शेक्सपियर कालीन इतिहास|इतिहास]] ([[:en:Shakespearean history|histories]]), जो ठूलो मात्रामा १५८७ को [[राफेल होलिनशेड|राफेल होलिंशेद'स]] ([[:en:Raphael Holinshed|Raphael Holinshed's]]) ''च्रोनिक्लेस अफ इङ्ल्याण्ड, स्कटल्याण्ड, तथा आयरल्याण्ड''को संस्करणमा प्रकाशित भएको थियो,<ref>डट्टोन, रिचर्ड ; तथा जीन हावर्ड (२००३) . ''शेक्सपियरका कृतिहरूका साथी: द हिस्टरीज.''अक्सफोर्ड : ब्ल्याकवेल , १४७.आईएसबीएन ०६३१२२६३३८.</ref> कमजोर या भ्रष्ट शासनको विनाशकारी परिणामको नाट्यान्तरित गरेका थिए तथा [[ट्यूडर राजवंश|ट्यूडर वंश]] ([[:en:Tudor dynasty|Tudor dynasty]])को उत्पत्तिको लागि एक औचित्यको रूपमा व्याख्या गरेका थिए।<ref>रिब्नेर , इरविंग (२००५) . ''शेक्सपियर कालीन अंग्रेजीअङ्ग्रेजी ऐतिहासिक नाटक ''.लण्डन, न्यूयोर्क: राउटलेड्ज, १५४-१५५.आईएसबीएन ०४१५३५३१४९.</ref> उनका संघटन अन्य एलिजाबेथियन नाटककारहरूको कार्य देखि प्रभावित थिए, खासगरी [[थोमस किड|थोमस क्य्द]] ([[:en:Thomas Kyd|Thomas Kyd]]) तथा [[क्रिस्टोफर मारलो|क्रिस्टोफर मारलोवे]] ([[:en:Christopher Marlowe|Christopher Marlowe]])<!--Translate this template and uncomment {{Ref_label|c|c|none}} --> लेऽ मध्ययुगीन नाटकको परम्पराहरू, तथा [[सेनेका द यंगर|सेनेका]] ([[:en:Seneca the Younger|Seneca]])को नाटकहरू द्वारा.<ref>फ्रे, १०५.<br />रिब्नर, ६७.<br />चेनी /शेने , पैट्रिक जेरार्ड (२००४) . ''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु क्रिस्टोफर मारलोवे''.क्याम्ब्रिज : क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालय प्रेस, १००. आईएसबीएन ०५२१५२७३४१.</ref> ''कमेडी अफ एरर्स ''पनि क्लासिकल मोडलमा आधारित थियो , तर ‘‘टेमिङ्ग अफ द श्रयु ''का कुनै पनि श्रोत अहिले सम्म जानकारीमा छैन, यद्यपि यसको सम्बन्ध यसै नामको एक अन्य नाटक बाट स्थापित गरिन्छ तथा यसलाई कुनै लोककथा बाट व्युत्पन्न मानिन्छ। <ref>होनान, १३६.<br />• स्कोएंबौम, ''कम्प्याक्ट'', १६६.</ref>''टू जेन्टलमेन अफ वेरोना''को किसिम, जसमा दुई मित्र एक बलात्कारको अनुमोदन गर्नको लागि आएका थिए,<ref>फ्रे, ९१.<br />• होनान ११६-११७.<br />• वर्नर, सारा (२००१). ''शेक्सपियर तथा नारीवादी प्रदर्शन''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौल्टेज, ९६-१००.आईएसबीएन ०४१५२२७२९१.</ref> दी ''श्रेव'स'' स्टोरी अफ टेमिङ्ग एक तथातको स्वतन्त्र आत्माको एक मानिस द्वारा कहिलेकाँही आधुनिक आलोचकहरू तथा निर्देशकहरूलाई अप्ठ्यारो पार्दछ।<ref>फ्राईडम्यान, माइकल डी (२००६) ." म एक नारीवादी निर्देशक होइन , तर............": हालको ''द टेमिङ्ग अफ द श्रीऊ''को नारीवादी उत्पत्ति को, ''आलोचनाको अधिनियममा: शेक्सपियर तथा उनका समकालीनमा प्रदर्शनको मामला: जेम्स पी.को सम्मानमा निवन्ध लुसर्दी ''.पल नेल्सन तथा जून स्च्लुएटर (इड्स.).न्यू जर्सी: फैर्लेइघ डिकिंसन यूनिभर्सिटी प्रेस, १५९.आईएसबीएन ०८३८६४०५९१.</ref> [[चित्र:Oberon, Titania and Puck with Fairies Dancing. William Blake. c.1786.jpg|thumb|''बोबेरोन, टितानिया तथा परीहरूको नृत्यको साथ पुक.''[[विलियम ब्लेक]] ([[:en:William Blake|William Blake]]) द्वारा , सी. १७८६. ]]टेट ब्रिटेन [[टेट ब्रिटेन|.]] ([[:en:Tate Britain|Tate Britain]]) शेक्सपियरको प्रारम्भिक शास्त्रीय तथा इतालवी हाँस्य रचनाहरू , जसमा चुस्त दोहोरो कथानक तथा सटीक हाँस्य दृश्यहरूको १५९० किसिमको मध्यमा आफ्नो वातावरणको रोमान्टिक हाँस्य सबैभन्दा ठूलो हो। .<ref>अक्रायद, २३५.</ref> '' [[ए मिडसमर नाइट्स ड्रीम|मिडसमर नाईट ड्रीम]] ([[:en:A Midsummer Night's Dream|A Midsummer Night's Dream]])''एक हाँस्यको झलकका लागि प्रेम, परीहरूको जादू तथा जीवनको हाँस्यप्रद दृश्यहरूका मिश्रण छन्।<ref>वुड, १६१-१६२.</ref> शेक्सपियरको अघिल्लो हाँस्य रचना जसको उतिनै रोमान्टिक छ, ''[[द मर्चेंट अफ वेनिस|वेनिसका व्यापारी]] ([[:en:The Merchant of Venice|The Merchant of Venice]])'', जेविश साहूकारको बदलेको रचना समाहित भयो, [[शाइलक|शायलक]] ([[:en:Shylock|Shylock]]), जसको एलिजाबेथियनको विचार दर्शाउँछ। तर आधुनिक दर्शकहरूको लागि पक्षपातपूर्ण हुनसक्छ।<ref>वुड, २०५-२०६.<br />• होनान २५८.</ref>''[[कुराका बतंगड बनेना/ मच एडो अबाउट नथिंग|मच अदो अबाउट नथिंग]] ([[:en:Much Ado About Nothing|Much Ado About Nothing]])''का ज्ञान तथा शब्दहरूसँग खेल्ने कला,<ref>अक्रोयद, ३५९.</ref> ''[[एज यूं लाइक ईट|एज यू लाइक इट]] ([[:en:As You Like It|As You Like It]])''को आकर्षक ग्रामीण सजावट, तथा''[[ट्वेल्थ नाईट|ट्वेल्फ्थ नाईट]] ([[:en:Twelfth Night|Twelfth Night]])''को जीवन्त क्रीडा शेक्सपियरका महान हाँस्यको अनुक्रमलाई पूरा गर्दछन् यस गीतात्मक ''[[रिचर्ड द्वितीय ( नाटक )|रिचर्ड द्वितीय]] ([[:en:Richard II (play)|Richard II]])''लाईपछि, लगभग पुरै किसिम पद्यमा लेखे, शेक्सपियरले १५९०को अन्त्यमा '' [[हेनरी IV, भाग १.|हेनरी IV, भाग १]] ([[:en:Henry IV, Part १|Henry IV, parts १]])'' तथा '' [[हेनरी IV, भाग २.|२]] ([[:en:Henry IV, Part २|२]])'' , तथा ''[[हेनरी पंचम ( नाटक )|हेनरी वी]] ([[:en:Henry V (play)|Henry V]])''को इतिहासमा गद्य कमेडी शुरू गरे त्यसको पात्र तथा थप जटिल तथा नरम हुँदै गए जस्तो त्यो हाँस्य देखि गंभीर दृश्यहरू तिर सहजता सँग बढ्दै गयो, गद्य तथा कविता, उनको परिपक्व काम हो, तथा त्यसले विभिन्न प्रकारको कामको परिपक्वता पाउँछ। <ref>शापिरो, १५०.<br />• गिबन्स, ब्रायन (१९९३). ''शेक्सपियर तथा विविधता/ बहुलता.'' क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, १.आईएसबीएन ०५२१४४४०६३.<br />• अक्रोयद, ३५६.</ref> यो युग समाप्त तथा शुरू हुन्छ दुई वियोगान्त हरूबाट: ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])'', जो यौन आरोपित किशोरावस्था, प्रेम तथा मृत्युको प्रसिद्ध रोमान्टिक वियोगान्त हुन्<ref>वुड, १६१. <br />• होनान, २०६.</ref> तथा '' [[जुलियस सिजर( नाटक )|जूलियस सिजर]] ([[:en:Julius Caesar (play)|Julius Caesar]])''—जो सर [[थोमस नर्थ|थोमस नर्थ'स]] ([[:en:Thomas North|Thomas North's]])को १५७९को [[प्लूटार्क|प्लुतार्च'स]] ([[:en:Plutarch|Plutarch's]]) ''[[समान्तर जिन्दगी|माल्लेल लिवेस]] ([[:en:Parallel Lives|Parallel Lives]])''—को अनुवादमा आधारित छ, जसले एक नयाँ किसिमको नाटकको शरुआत गर्‌यो। <ref>अक्रोयद, ३५३, ३५८.<br />• शापिरो, १५१-१५३.</ref> शेक्सपियरका महान विद्वान जेम्स शापिरोको अनुसार, ''जूलियस कैसर'' मा, "राजनीति, चरित्र, भित्रको तिर, समसामयिक घटनाहरू, यहाँ सम्म कि शेक्सपियरका आफ्नो केही लेख्ने कलाको विभिन्न पल एक अर्कोसँग मिल्न थाले".<ref>शापिरो, १५१.</ref> [[चित्र:Henry Fuseli rendering of Hamlet and his father's Ghost.JPG|thumb|left|''ह्याम्लेट, होरातियो, मर्सल्लुस, तथा घोस्ट अफ हम्लेट'स फादर.''[[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]]), १७८०-५. [[कुंस्थौस ज्यूरिख]] ([[:en:Kunsthaus Zürich|Kunsthaus Zürich]]).]] शेक्सपियरका तथाकथित "वियोगान्तक समय" १६०० देखि १६०८ सम्म चल्यो, जबकि उनले त्यस समयमा तथाकथित [[प्रोब्लम प्लेज (शेक्सपियर)|"प्रोब्लम प्लेज"]] ([[:en:Problem plays (Shakespeare)|"problem plays"]]) ''[[मेजर फर मेजर]] ([[:en:Measure for Measure|Measure for Measure]])'', ''[[त्रोइलुस तथा क्रेस्सिदा|त्रोइलुस एण्ड क्रेस्सिदा]] ([[:en:Troilus and Cressida|Troilus and Cressida]])'', तथा ''[[अल इज वेल द्याट इन्ड्स वेल|अल'स वेल ठाट एंड्स वेल]] ([[:en:All's Well That Ends Well|All's Well That Ends Well]])'' पनि लेखे तथा [[शेक्सपीयरेअन वियोगान्त|ट्रेजिडिज]] ([[:en:Shakespearean tragedy|tragedies]])त्यसको पहिलो लेखे.<ref>[[एंड्रयू सेसिल ब्राडली|ब्राडली, ए सी]] ([[:en:Andrew Cecil Bradley|Bradley, A. C]]) (१९९१ संस्करण). ''शेक्सपीयरेअन वियोगान्त: ह्याम्लेट, ओथेलो, किङ लियर तथा म्याकवेथमा व्याख्यान''.लण्डन: पेन्गुइन, ८५.आईएसबीएन ०१४०५३०१९३.<br /> • मुइर, केनेथ (२००५). ''शेक्सपियरका त्रासद अनुक्रम''.लण्डन, न्यूयोर्क: रौउत्लेगेज, १२-१६.आईएसबीएन ०४१५३५३२५४.</ref> कयौं आलोचकहरूको मान्यता छ कि शेक्सपियरको सबैभन्दा ठूलो वियोगान्त त्यसको कलाको शिखरको प्रतिनिधित्व गर्दछन्.पहिलो, [[राजकुमार ह्याम्लेट|ह्याम्लेट]] ([[:en:Prince Hamlet|Hamlet]])को नायक, शायद तथा थप कुनै पनि अन्य शेक्सपियरका चरित्रको तुलना मा, बाँकी रूप बाट चर्चित भयो, खासगरी आफ्नो प्रसिद्द [[स्वागत भाषण|सोलिलोकुय]] ([[:en:soliloquy|soliloquy]]) "[[टु बी, तथा नट टु बी|टु बी तथा नट टु बी; देट यस दी कुएस्शन]] ([[:en:To be, or not to be|To be or not to be; that is the question]]). "<ref>ब्राडली, ९४.</ref> अन्त्यर्मुखी ह्याम्लेटको विपरीत, जसको मिथ्या दोष त्यसको हिचकिचाहट थियो, ती वियोगान्तहरूको हीरो जो, ओथेलो तथा किङ लियरको थियो, जल्बाजीको त्रुटि बाट बिग्रियो।<ref>ब्राडली, ८६.</ref> शेक्सपियरका वियोगान्तको कारण अक्सर यस किसिमको घासम्म त्रुटि या दोष छ, जो आदेश उल्ट्याएर नायकको तथा जसलाई त्यो प्रेम गर्दछ त्यसलाई नष्ट गरिदिन्छ।<ref>ब्राडली, ४०, ४८.</ref>''[[ओथेलो]] ([[:en:Othello|Othello]])'', थिए विल्लैन [[लागो]] ([[:en:Iago|Iago]])मा, ओथेलोको यौन ईर्ष्यालाई यस किसिमबाट भड्काउँछ तिनी आफ्नो निर्दोष पत्नीको हत्या गरिदिन्छ जो उसलाई प्रेम गर्दथिन्।<ref>ब्राडली, ४२, १६९, १९५.<br />• ग्रीनब्लाट्ट, ३०४.</ref>''[[राजा लियर|किङ लियर]] ([[:en:King Lear|King Lear]])'' मा, बूढा राजा, आफ्नो शक्तिहरू दिने त्रासद त्रुटि गर्दछन्, तथा यी घटनाहरूको शुरूआत गर्दछन् जो तिनकी छोरीको हत्या गरिदिन्छ तथा अर्ल ग्लौसस्टरलाईप्रताडित गरेर अन्धो बनाइदिन्छ। आलोचक फ्र्याङ्क केर्मोडेका अनुसार, "नाटक आफ्नो राम्रो पात्रहरू बाट केही प्रस्तुत गर्दछन् तथा नानै आफ्नो क्रूरता देखि आफ्नो दर्शकहरूलाई कुनै राहत".<ref>ब्राडली, २२६.<br />• अक्रोयद, ४२३.<br /> • [[फ्र्याङ्क केर्मोडे|केर्मोडे, फ्र्याङ्क]] ([[:en:Frank Kermode|Kermode, Frank]]) (२००४). ''दी ऐज अफ शेक्सपियर''.लण्डन: वेइदेंफेल्ड & निकोलसन, १४१-२.आईएसबीएन ०२९७८४८८१क्स.</ref>''[[म्याकवेथ]] ([[:en:Macbeth|Macbeth]])''मा, जो शेक्सपियरका वियोगान्तहरूमा सबैभन्दा सानो तथा धेर दविएकी हुन्छे।,<ref>म्याकडोनाल्ड , रस (२००६). ''शेक्सपियरका लेट स्टाइल''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ४३-४६.आईएसबीएन ०५२१८२०६८५.</ref> [[लेडी म्याकवेथ (शेक्सपियर)|लेडी म्याकवेथ]] ([[:en:Lady Macbeth (Shakespeare)|Lady Macbeth]])लाईसम्हाल्न नसकिने महत्वाकांक्षाले म्याकवेथ तथा उनकी पत्नीलाई, राजाको हत्या तथा सिंहासन हडप्नको लागि उक्साउँछन्। जब सम्म उनमा आफ्नो अपराधबोध भएमा उनलाई नष्ट गरिदिन्छ.<ref>ब्राडली, ३०६.</ref> यस नाटक मा, शेक्सपियरका त्रासद संरचना गर्नेको लागि एक अलौकिक तत्व जोड्दछ.उनको केही पछिल्लो प्रमुख वियोगान्त, ''[[एन्टोनी एण्ड क्लियोपेक्ट्रा|एंटनी तथा क्लेओपत्र]] ([[:en:Antony and Cleopatra|Antony and Cleopatra]])'' तथा ''[[कोरिओलानुस (नाटक)|कोरिओलानुस]] ([[:en:Coriolanus (play)|Coriolanus]])'' मा, शेक्सपियरका उत्कृष्ट कविता शामिल छन् तथा आलोचक द्वारा कविको सबैभन्दा सफल वियोगान्तहरू भनिएका छन्। [[टी.एस.एलियट|टी. एस एलियट]] ([[:en:T. S. Eliot|T. S. Eliot]]).<ref>अक्रोयद, ४४४.<br />• म्याकडोनाल्ड , ६९-७०.<br />• [[टी.एस.एलियट|एलियट, टी एस]] ([[:en:T. S. Eliot|Eliot, T S]]) (१९३४). ''एलिजावेथन निवन्ध''.लण्डन: फैबर & फैबर, ५९.[[ओसीएलसी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/९७३८२१९ ९७३८२१९].</ref> आफ्नो अन्तिम अवधि मा, शेक्सपियर [[शेक्सपियरका लेट रोमान्स|रोमान्स]] ([[:en:Shakespeare's late romances|romance]]) या [[ट्रेजीकामेडी]] ([[:en:tragicomedy|tragicomedy]]) गर्न लागेका थिए तथा तीन तथा प्रमुख नाटकहरू: ''[[क्यम्बेलिने|क्य्म्बेलिने]] ([[:en:Cymbeline|Cymbeline]])'', ''[[हिउँदको कथा]] ([[:en:The Winter's Tale|The Winter's Tale]])'' तथा ''[[दी टेम्पेस्ट]] ([[:en:The Tempest|The Tempest]])'', तथा सहयोग लेऽ ''[[पेरिक्लेस, प्रिन्स अफ टायर|पेरिक्लेस, प्रिन्स अफ ट्य्रे]] ([[:en:Pericles, Prince of Tyre|Pericles, Prince of Tyre]])'' पूरा गरे। कम वियोगान्तहरू देखि बेरंग, यो चार नाटक १५९०को हाँस्यको टोनमा गंभीर छ, तर मिलाप तथा सम्भावित त्रासद त्रुटिको क्षमाको साथ उनी अन्त्य हुँदै छ।<ref>डोव्देन, ५७.</ref> केही टिप्पणीकार मूडमा यो परिवर्तन निर्मल देखने साक्षीको रूपमा शेक्सपियरका जीवनको भागमा हेरेका छन्, तर यो केवल दिनको नाटकीय फेशन प्रतिबिम्बित हुन सक्छ।<ref>डोव्देन, ६०.<br />• फ्र्ये, १२३.<br />• म्याकडोनाल्ड , १५.</ref> शेक्सपियर दुई तथा नाटकहरूमा सहयोग लिए''[[हेनरी VIII (नाटक)|हेनरी VIII]] ([[:en:Henry VIII (play)|Henry VIII]])'' तथा ''[[दी टू नोबल किन्स्मेन|दी टू नोबल किन्स्म]] ([[:en:The Two Noble Kinsmen|The Two Noble Kinsmen]])'', सम्भवतः [[जोन फ्लेत्चेर (नाटककार)|जोन फ्लेत्चेर]] ([[:en:John Fletcher (playwright)|John Fletcher]])को साथ.<ref>वेल्स, ''औक्सफोर्ड'', १२४७, १२७९.आईएसबीएन ०१९९२६७१७०.</ref>
 
== प्रदर्शन ==
पङ्क्ति ३५:
 
== प्रभाव ==
''म्याकवेथको भिजन अफ दी आर्म्ड हेडको परामर्शमा [[चित्र:Macbeth consulting the Vision of the Armed Head.jpg|thumb|छोडा|.''[[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]]), १७९३-९४ b द्वारा। [[फोल्गेर शेक्सपियर पुस्तकालय]] ([[:en:Folger Shakespeare Library|Folger Shakespeare Library]])वाशिङ्गटन]] शेक्सपियरका कामले पछिको थिएटर तथा साहित्यमा एक स्थायी छाप बनाइदियोऽ उनले [[लक्षण वर्णन]] ([[:en:characterisation|characterisation]]), [[कथानक (वर्णन)|कथानक]] ([[:en:plot (narrative)|plot]]), [[भाषा]], तथा [[शैली]] ([[:en:genre|genre]])को नाटकीय क्षमताका विस्तार गरे। <ref>चेम्बर्स, इ. क (१९४४). ''शेक्सपियरको संग्रह''.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ३५.[[OCLC|ओ सी एल सी]] ([[:en:OCLC|OCLC]])[http://worldcat.org/oclc/२३६४५७० २३६४५७०].</ref> उदाहरणको लागि ''[[रोमियो तथा जूलियट]] ([[:en:Romeo and Juliet|Romeo and Juliet]])'' सम्म, रोमान्सको वियोगान्तको योग्य विषयको रूपमा हेरिएको थिएन।<ref>लेवेंसों , जिल एल (२०००) (एड.) .परिचय. ''रोमियो तथा जूलियट''.विलियम शेक्सपियर.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ४९-५०.आई एस बी एन ०१९२८१४९६६.</ref> आत्मभाषण मुख्य रूपमा वर्णन या घटनाहरूको बारेमा जानकारी संप्रेषित गर्नको लागि प्रयोग गरिएका थिए, तर शेक्सपियर उनलाई पात्रको दिमाग जाँच्नका लागि प्रयोग गर्दथे।<ref>क्लेमेन, वोल्फगैंग (१९८७). ''शेक्सपियरको आत्म भाषण''.लण्डन: रोट्लेज, १७९.आई एस बी एन ०४१५३५२७७०.</ref> त्यस कामले पछिको कविताहरूलाई औधि धेर प्रभावित गरे। [[स्वच्छन्दतावाद|रोमान्टिक कवि]] ([[:en:Romanticism|Romantic poets]])हरूले शेक्सपियर पद्य नाटकलाई सानो सफलताको साथ पुनर्जीवित गर्ने प्रयास गरेका थिए। आलोचक [[जर्ज स्टेनर|जर्ज स्टेनर्स]] ([[:en:George Steiner|George Steiner]])ले [[सेम्येल टेलर कोलरिज|कोलेरिद्गे]] देखि [[अल्फ्रेड तेंन्य्सों, प्रथम नवाब तेंन्य्सों|तेंन्य्सों]] ([[:en:Alfred Tennyson, 1st Baron Tennyson|Tennyson]]) सम्म सबै अंग्रेजीअङ्ग्रेजी पद्य नाटकहरूका वर्णन गरेका छन् "शेक्सपियरका विषयमा मन्द रूपान्तरको रूपमा।" शेक्सपियरले[[थोमस हार्डी]] ([[:en:Thomas Hardy|Thomas Hardy]]),<ref>मिल्ल्गेत , माइकल, तथा विल्सन, कीथ (२००६)। ''थोमस हार्डीले पनि प्रशंसा गरे: माइकल मिलगेटको सम्मानमा निवन्ध'' टोरंटो: टोरंटो विश्वविद्यालय प्रेस, ३८.आई एस बी एन ०८०२०३९५५३.</ref>[[विलियम फाकनर|विलियम फौल्क्नेर]], तथा [[चार्ल्स डिकेन्स]] ([[:en:Charles Dickens|Charles Dickens]]) जस्तो उपन्यासकारलाई प्रभावित गरे। डिकेन्सले अक्सर शेक्सपियरलाई उद्धृत गरे, आफ्नो २५ पुरस्कार शेक्सपियरका कार्य गरेर पाएका थिए।<ref><!--Translate this template and uncomment {{cite book |last=Gager |first=Valerie L |authorlink= |coauthors= |title=Shakespeare and Dickens: The Dynamics of Influence |year=१९९६ |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |pages=१६३, १८६, २५१ |isbn=०५२१४५५२६X }} --></ref> अमेरिकी उपन्यासकार [[हर्मन मेलविल्ले|हर्मन मेलविल्ले के]] ([[:en:Herman Melville|Herman Melville's]]) आत्मभाषमा शेक्सपियर सँग केही लेनदेन छ, त्यसको कप्तान अहाब ''[[मोबी-डिक]] ([[:en:Moby-Dick|Moby-Dick]])''मा एक क्लासिक [[त्रासद नायक]] ([[:en:tragic hero|tragic hero]]) छन्।, ''किङ लियर'' देखि प्रेरित छन्।<ref>ब्रयन्ट, जोन (१९९८)."मोबी डिक क्रान्तिको रूपमा".''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु हेरमन मेलविल्ले'' मा.रोबर्ट स्टीवन लेविने (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ८२.आई एस बी एन ०५२१५५५७१X .</ref> विद्वानहरूकोले संगीतको २०००० टुक्राहरूलाई शेक्सपियरका कार्य सँग जोडिएको रूपमा पहिचान छ। यसमा शामिल छ[[ग्यूसेप वेर्दी]] ([[:en:Giuseppe Verdi|Giuseppe Verdi]]) द्वारा रचिएका दुई [[ओपेरा]] ([[:en:opera|opera]]), ''[[ओटेल्लो|ओतेल्लो]] ([[:en:Otello|Otello]])'' तथा ''[[फलस्टफ (ओपेरा)|फल्स्ताफ्फ]] ([[:en:Falstaff (opera)|Falstaff]])'', जसको महत्वपूर्ण श्रोतको साथ तुलना गरिन्छ।<ref>ग्रोस, जोन (२००३)."शेक्सपियरका प्रभाव".''शेक्सपियर: एक अक्सफोर्ड गाइड'' मा.वेल्स, स्टेनली तथा ओर्लिन, लेना कोवेन (इड्स.).अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ६४१-२.आईएसबीएन ०१९९२४५२२३.</ref> शेक्सपियरले, [[प्रे-राफेलिते ब्रदरहुड|प्रे- राफेलितेस]] ([[:en:Pre-Raphaelite Brotherhood|Pre-Raphaelites]]) तथा दी रोमान्टिक्स सहित कयौं चित्रकालाई प्रेरित गरेको छ।<ref>पोर्टर, रोय, एण्ड मिकुलास टेइच (१९८८). ''राष्ट्रीय सन्दर्भमा स्वच्छन्दतावाद''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ४८.आईएसबीएन ०५२१३३९१३८.<br />• लम्बौरने, लायनेल (१९९९). ''भिक्टोरियन चित्र''.लण्डन: फीडों, १९३-८.आईएसबीएन ०७१४८३७७६८.</ref> स्विस रोमान्टिक कलाकार [[हेनरी फुसेली]] ([[:en:Henry Fuseli|Henry Fuseli]])ने, [[विलियम ब्लेक]] ([[:en:William Blake|William Blake]])को एक मित्र, ''म्याकवेथ''का जर्मनमा अनुवाद गरेको छ।<ref>परैस्ज, जूलिया (२००६)."एक रोमान्टिक संस्करणको प्रकृति".''शेक्सपियर सर्वेक्षण ५९'' मा.पीटर हलैंड (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, १३०.आईएसबीएन ०५२१८६८३८६.</ref>[[मनोविश्लेषक]] ([[:en:psychoanalyst|psychoanalyst]])[[सिग्मुंड फ्रोइड|सिग्मुंड फ्रयूद]]ले आकर्षित गरे शेक्सपियरका मनोविज्ञानमा, बाँकी रूप बाट ह्याम्लेट को, मानव प्रकृतिको आफ्नो सिद्धान्तको लागि गरे।<ref>निकोलस रोयल (२०००)."घोषणा हुन्छ"''दी लिमिट्स अफ डेथ मा: दर्शनशास्त्र तथा मनोविश्लेषणको बीच'' मा। जोंने मोर्रा, मार्क रोब्सन, मर्कुँर्द स्मिथ (इड्स.).म्यानचेस्टर: म्यानचेस्टर यूनिभर्सिटी प्रेस.आईएसबीएन ०७१९०५७५१५.</ref> शेक्सपियरका दिन मा, अंग्रेजीअङ्ग्रेजी व्याकरण कम थियो र मानकीकृत थिए भाषाको उपयोग आधुनिक अंग्रेजीअङ्ग्रेजी आकारमा गरियो।<ref>[[डेविड क्रिस्टल|क्रिस्टल, डेविड]] ([[:en:David Crystal|Crystal, David]]) (२००१). ''केम्ब्रिजका अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषाको विश्वकोश''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ५५-६५, ७४.आईएसबीएन ०५२१४०१७९८.</ref>[[सामुएल जोन्सन|सेमुएल जोनसन]] ([[:en:Samuel Johnson|Samuel Johnson]]) कुनै अन्य लेखक बाट थप त्यसलाई उद्धृत गरे आफ्नो ''[[अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषाका एक शब्दकोश|एक शब्दकोश अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषाको]] ([[:en:A Dictionary of the English Language|A Dictionary of the English Language]])'' मा, आफ्नो पहिलो गंभीर काम मा।<ref>[[जोन वेन|वेन, जोन]] ([[:en:John Wain|Wain, John]]) (१९७५). ''सामुएल जोन्सन''.न्यूयोर्क: वाइकिङ, १९४.आईएसबीएन ०६७०६१६७१०.</ref> भाव जस्तोको "विद बेटिद ब्रेथ" (''मर्चंट अफ वेनिस'' ) तथा " ए फोर्गोन कोन्क्लुजोन" (''ओथेलो'' )ले रोजमर्राको अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषणमा आफनो स्थान बनाए।<ref>लिंच, जैक (२००२). ''सैमुएल जोनसनको शब्दकोश: १७५५का कार्यको चयन बाट अंग्रेजीअङ्ग्रेजी भाषा निर्धारित छ।''.डेलरे बीच, ऍफएल: लेवेंगेर प्रेस, १२.आईएसबीएन १८४३५४२९६X.<br />• क्रिस्टल, ६३.</ref>
== कमजोर प्रतिष्ठा ==
<!-- This is a SUMMARY. Please don't add new information or details here, but instead at the main article [[Shakespeare's reputation]]! --> <!--Translate this template and uncomment {{main|Shakespeare's reputation|Timeline of Shakespeare criticism}} --> {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: १em; margin-right: २em; font-size: ८५%; background:#c६dbf७; color:black; width:३०em; max-width: २५%;" cellspacing="५" |style="text align: "left;"| "उनी मात्र एक समयका थिएनन्, हरेक समयका थिए।" |- |style="text align: "राइट;"|[[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])<ref>बर्त्लेत्त, जोन मा, उद्धरित [http://www.bartleby.com/१००/१४६.html फेमिलियर कोटेशन्स, १० वीं संस्करण, १९१९''.][[१४ जून]][[२००७]]मा पुनः प्राप्त.</ref> |} शेक्सपियर आफ्नो जीवनकालमा कहिल्यै प्रतिष्ठित थिएनन्, तर उनले आफ्नो हिस्साको प्रशंसा प्राप्त गरे।<ref>डोमिनिक, मार्क (१९८८). ''शेक्सपियर-मिडड्लेटन सहयोग''.बेअवेर्त, या.अलिओथ प्रेस, ९.आईएसबीएन ०९४५०८८०१९.<br />• ग्रेडी, ह्यूग (२००१)."शेक्सपियरका आलोचना १६००-१९००".देग्रजिया मा, मार्गरेट, तथा [[स्टेनली वेल्स|वेल्स, स्टेनली]] ([[:en:Stanley Wells|Wells, Stanley]]) (इड्स.), ''दी क्याम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर''.क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, २६७.आईएसबीएन ०५२१६५०९४१.</ref> १५९८ मा, मौलवी तथा लेखक [[फ्रान्सिस मेरेस]] ([[:en:Francis Meres|Francis Meres]]) अंग्रेजीअङ्ग्रेजी लेखकहरूको एक समूह बाट उसलाई "एक सबैभन्दा उत्कृष्ट", हाँस्य तथा वियोगान्त दुवै रूपमा बाहिर ल्याइयो।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६५.<br />• ग्रीर, जर्मेन (१९८६). ''विलियम शेक्सपियर''.अक्सफोर्ड: अक्सफोर्ड यूनिभर्सिटी प्रेस, ९.आईएसबीएन ०१९२८७५३८८.</ref> तथा [[सेन्ट जन्स कलेज, क्याम्ब्रिज]] ([[:en:St John's College, Cambridge|St John's College, Cambridge]])मा ''पर्नास्सुस'' नाटकहरूको लेखकले उनलाई, [[गेओफ्फ्रेय चौसर|चौसर]] ([[:en:Geoffrey Chaucer|Chaucer]]), [[जोन गोवेर|गोवेर]] ([[:en:John Gower|Gower]]) तथा [[एडमण्ड स्पेंसर|स्पेंसर]] ([[:en:Edmund Spenser|Spenser]]) समकक्ष राखे।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६६</ref>[[फर्स्ट फोलियो]] ([[:en:First Folio|First Folio]]) मा, [[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])ले शेक्सपियरका "उमेरको आत्मा, वाहवाही, प्रसन्नता, हाम्रो मंचको आश्चर्य" भने, उनले कतै टिप्पणी गरेका थिए कि "शेक्सपियर कला चाहन्थे"।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६६-७</ref> [[चित्र:Millais - Ophelia (detail).jpg|thumb|left|[[ओफेलिया (पेंटिंग)|"ओफेलिया"]] ([[:en:Ophelia (painting)|''Ophelia'']]) (विस्तार). [[जोन एवेरेट मिल्लैस]] ([[:en:John Everett Millais|John Everett Millais]]), १८५१-५२ को द्वारा. [[टेट ब्रिटेन]] ([[:en:Tate Britain|Tate Britain]]).]]
१६६० मा राजशाहीको [[बहाली]] ([[:en:the Restoration|the Restoration]]) तथा सत्रौं सताब्दीको अन्त्यको बीचमा, शास्त्रीय विचार प्रचलनमा थिए। परिणामस्वरूप, त्यस समयको धेरजसो आलोचकहरूले शेक्सपियरलाई [[जोन फ्लेत्चेर (नाटककार)|जोन फ्लेचर]] ([[:en:John Fletcher (playwright)|John Fletcher]]) तथा [[बेन जोन्सन]] ([[:en:Ben Jonson|Ben Jonson]])को तलको दर्जा दिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २६९.</ref> उदाहरणको लागि [[थोमस रेमर]] ([[:en:Thomas Rymer|Thomas Rymer]]) ले, त्रासदको साथ हाँस्य मिसाएकोमा शेक्सपियरको आलोचन पनि गरे। तापनि कवि तथा आलोचक [[जोन ड्रायडेन]] ([[:en:John Dryden|John Dryden]])ले शेक्सपियरलाई उच्च दर्जा दिए, जोन्सनको कथनानुसार, "म त्यसको प्रशंसा गर्दछु तर म शेक्सपियरलाईप्रेम गर्दछु।"<ref>[[जोन ड्रायडेन|ड्रायडेन, जोन]] ([[:en:John Dryden|Dryden, John]]) (१६६८)."नाटकीय कविताको एक निवन्ध".ग्रेडी द्वारा ''शेक्सपियर आलोचना'', २६९मा उद्धृत ; पूर्ण उद्धरणको लागि, हेर्नुहोस् [[हैरी लेविन|लेविन, हैरी]] ([[:en:Harry Levin|Levin, Harry]]) (१९८६)."१६६० देखि १९०४ सम्म शेक्सपियरका लागि गंभीर दृष्टिकोण".''केम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर स्टडीज'' मा.वेल्स, स्टेनली (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, २१५.आईएसबीएन ०५२१३१८४१६.</ref> कयौं दशकको लागि, रेमरको दृष्टिको बोलबाला रह्यो, तर अठारौं शताब्दीको क्रममा, आलोचकहरूले शेक्सपियरमा आफ्नो तरिकाले प्रतिक्रिया व्यक्त गर्न शुरू गरे तथा उनीहरूले उनलाई प्राकृतिक प्रतिभाका मालिक भने। त्यसको विद्वानी संस्करणको एक श्रृंखला, खासगरी [[सामुएल जोन्सन|सैमुएल जोनसन]] ([[:en:Samuel Johnson|Samuel Johnson]])को १७६५ मा [[एडमोंड मेलोन]] ([[:en:Edmond Malone|Edmond Malone]])को १७९०,ले उनको बढ्दो प्रतिष्ठामा योगदान दिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २७०-२७१.<br />• लेविन, २१७.</ref> १८०० सम्म, त्यो बल राष्ट्रीय कविको रूपमा निहित भएको थियो।<ref>डोब्सोन, मिचेल (१९९२). ''दी मेकिङ अफ दी नेशनल पोएट: शेक्सपियर, अनुकूलन तथा ग्रन्थकारिता, १६६०-१७६९''.अक्सफोर्ड: क्लारेन्दो प्रेस.आईएसबीएन ०१९८१८३२३२.ग्रेडी देखि उद्धृत''शेक्सपियरका आलोचना'', २७०.</ref> अठारौं तथा उन्नाइसौं शताव्दीमा, उनको प्रतिष्ठा विदेशहरूमा पनि फैलियो।
[[भोल्टेयर]] ([[:en:Voltaire|Voltaire]]), [[गेटे]], [[स्टेंडहल]] ([[:en:Stendhal|Stendhal]]) तथा [[विक्टर ह्यूगो]].<ref>भोल्टेयरलाई ''दार्शनिक साहित्य'' (१७३३); गोएथेलाई ''विल्हेम मेस्टर्स एप्रेंटिसेशिप'' (१७९५); स्टेंडहललाई दुई भाग पुस्तिका ''रसिने एट शेक्सपियर'' (१८२३-५); तथा विक्टर ह्यूगोलाई प्रेफसस टु ''क्रमवेल'' (१८२७) तथा ''विलियम शेक्सपियर'' (१८६४)।ग्रेडी, ''शेक्सपियरको आलोचना'', २७२-२७४.</ref> [[स्वच्छन्दतावाद|रूमानी युग]] ([[:en:Romanticism|Romantic era]])को क्रममा, शेक्सपियरको कवि तथा साहित्यिक दार्शनिक [[सेम्येल टेलर कोलरिज|शमूएल टेलर कोलेरिद्गे]] द्वारा सराहना गरिएको थियो; तथा आलोचक [[अगस्त विल्हेम स्च्लेगेल]] ([[:en:August Wilhelm Schlegel|August Wilhelm Schlegel]])ले आफ्नो नाटकहरूका अनुवाद [[जर्मन स्वच्छंदतावाद]] ([[:en:German Romanticism|German Romanticism]])को भावनामा गरे। <ref>लेविन, २२३.</ref> उन्नाइसौं शताव्दीमा, शेक्सपियरका प्रतिभाको लागि महत्वपूर्ण प्रशंसाले अक्सर चाटुकारिता घेराउ गरे। <ref>साव्येर, रोबर्ट (२००३). ''शेक्सपियरका भिक्टोरियन अप्प्रोप्रिएशन.''न्यू जर्सी: फैर्लेइघ डिकिंसन यूनिभर्सिटी प्रेस, ११३.आईएसबीएन ०८३८६३९७०४.</ref>"देट किङ शेक्पीयर," १८४० मा निवन्धकार [[थोमस कार्ले]] ([[:en:Thomas Carlyle|Thomas Carlyle]])ले लेखे, " के त्यो चम्किलो छैन, ताज सम्प्रभुतामा, एक श्रेष्ठ, सौम्य, तापनि प्रबल चिह्नको रूपमा; अविनाशी".<ref>[[थोमस कार्लेले]] ([[:en:Thomas Carlyle|Carlyle, Thomas]]) (१८४०)।"हीरोजमा, हीरो वरशिप एण्ड दी हेरोइक यी हिस्ट्री"। स्मिथमा उद्धरित, एमा (२००४). ''शेक्सपियरका वियोगान्त''.अक्सफोर्ड: ब्ल्याकवेल, ३७.आईएसबीएन ०६३१२२०१००.</ref> [[भिक्टोरियन युग|विक्टोरिङ्स]] ([[:en:Victorian era|Victorians]])ले एक भव्य दिखावटीको रूपमा आफ्नो नाटकहरूको उत्पादन गरे। <ref>स्चोच, रिचर्ड (२००२)."चित्रमय शेक्सपियर".''केम्ब्रिज कम्पेनियन टु शेक्सपियर अन स्टेज'' मावेल्स, स्टेनली, तथा सारा स्तान्तों (एड्स.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, ५८-५९.आईएसबीएन ०५२१७९७११X.</ref> नाटककार तथा आलोचक [[जार्ज बर्नार्ड शा|जर्ज बर्नार्ड श]]ले शेक्सपियरका पूजाको मत [[बर्दोलेट्री|बर्डोलाट्री]] ([[:en:bardolatry|bardolatry]])को रूपमा उडाए"। उनले दावी गरे कि [[हेनरिक इबसन|इब्सेन के]] नयाँ [[प्रकृतिवाद (साहित्य)|प्रकृतिवाद]] ([[:en:Naturalism (literature)|naturalism]])को नाटकहरूले शेक्सपियरलाई अप्रचलित गरेका थिए।<ref>ग्रेडी, ''शेक्सपियरका आलोचना'', २७६.</ref> बीशौं शताब्दीको शुरुआतको क्रममा कलामा आधुनिकतावादी क्रान्ति, शेक्सपियर देखि टाढा, [[अवंत गर्डे|एवंट गर्डे]] ([[:en:avant garde|avant garde]])मा त्यसको कार्यको उत्सुकता बाट श्रेणित गरे। दी [[जर्मन भाव भंगिमाये|अभिव्यंजनावादी]] ([[:en:German expressionism|Expressionists]])ले जर्मनीमा तथा दी [[भविष्यवाद (कला)|फुतुरिस्ट्स]] ([[:en:Futurism (art)|Futurists]])ले मास्कोमा त्यस नाटकहरूका निर्माण गरे। मार्क्सवादी नाटककार तथा निर्देशक [[बेर्टोल्ट ब्रेच्ट]] ([[:en:Bertolt Brecht|Bertolt Brecht]])ले एक [[महाकाव्य रङ्गमञ्च]] ([[:en:epic theatre|epic theatre]]) शेक्सपियर देखि प्रभावित भएर तैयार गरे। कवि तथा आलोचक [[टी.एस.एलियट|टी. एस एलियट]] ([[:en:T. S. Eliot|T. S. Eliot]])ले शाको विरूद्ध बहस गरे कि वास्तवमा शेक्सपियरका "प्राचीनतावाद"ले उनलाई सही अर्थमा आधुनिक बनाए।<ref>ग्रेडी, ह्यूग (२००१)."बीशौं शताब्दीको शेक्सपियरमा आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवादको पश्चात".''शेक्सपियर तथा आधुनिक थिएटर मा: आधुनिकताका प्रदर्शन''.ब्रिस्टल, माइकल, तथा कैथलीन मैकलुस्कि (इड्स.).न्यूयोर्क: रौट्लेएज, २२-६.आईएसबीएन ०४१५२१९८४१.</ref> एलियट, [[जी.विल्सन नाइट|जीको साथ विल्सन नाइट]] ([[:en:G. Wilson Knight|G. Wilson Knight]]) तथा दी स्कूल अफ [[नई आलोचना|न्यू क्रितिसिस्म]] ([[:en:New Criticism|New Criticism]]),ले शेक्सपियरका कल्पना पढन एक आन्दोलनको नेतृत्व गरे। १९५०को दशकमा नयाँ महत्वपूर्ण दृष्टिकोणको एक लहरले आधुनिकताको ठाउँ लियो तथा [[पश्च आधुनिकता वाद|"आधुनिकता पछि"]] ([[:en:postmodernism|"post-modern"]])शेक्सपियरका अध्ययनको लागि मार्ग बनायो।<ref>ग्रेडी, ''आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवाद पश्चात'', २४.</ref> अस्सीको दशकमा शेक्सपियरका अध्ययन यस किसिमको आन्दोलनहरू जस्तो [[संरचनावाद]] ([[:en:structuralism|structuralism]]), [[नारीवाद]], [[अफ्रीकी अमेरिकी अध्ययन]] ([[:en:African American studies|African American studies]]), तथा [[अजीब अध्ययन|समलैंगिक अध्ययन]] ([[:en:queer studies|queer studies]])को लागि खुलिसकेका थिए।<ref name="GradyMMP">ग्रेडी, ''आधुनिकता, आधुनिकवाद तथा आधुनिकवादको पश्चात'', २९।</ref>
पङ्क्ति ४९:
 
== लिंग आधार ==
शेक्सपियरका लिंगका केही विवरणमा पाइन्छ। १८ वर्षको उमेरमा उनले, २६ बर्षकी गर्भवती हेन्ना ह्याथवे संग विवाह गरे । आफ्ना तीन बच्चाहरूमा पहिलो सुसंना को, विहेको छ महिना पछि [[२६ मे]][[१५८३]]मा जन्म भयो । कयौं बर्षदेखि पाठकले शेक्सपियरका सोनेटलाई एक जवान मानिसको लागि त्यसको प्रेमका सबूतको रूपमा इंगित गरेका छन । केही मानिस तिनै कथाको यौन प्रेमको सट्टा [[मित्रता]] ([[:en:friendship|friendship]])को भावनाको रूपमा लिन्छ्न् ।<ref>कसरी, चार्ल्स (फाल १९९८).[http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qa३७०९/is_१९९८१०/ai_n८८२७०७४ ''के शेक्सपियर समलिंगी थिए? गाथा २० तथा अध्यापनको राजनीति''.]'' कलेज साहित्य''.[[२ अप्रिल]][[२००७]] देखि पुनः प्राप्त.<br />• पेग्यूईग्ने, जोसफ (१९८५). ''सच यस माय लव: शेक्सपियरका सोनेटका एक अध्ययन''.शिकागो: शिकागो विश्वविद्यालयको प्रेस.आईएसबीएन ०२२६६५५६३६.<br />• शेक्सपियर, विलियम (१९९६). ''दी सोनेट''.जी ब्ल्याकमोर इवांस (एड.).क्याम्ब्रिज: क्याम्ब्रिज यूनिभर्सिटी प्रेस, टीका, १३२. आईएसबीएन ०५२१२२२२५७.</ref> त्यही समयमा, छब्बीस तथाकथित [[शेक्सपियरका सोनेट#दी डार्क लेडी|"डार्क लेडी"]] ([[:en:Shakespeare's sonnets#The Dark Lady|"Dark Lady"]]) सोनेट को, जो एक विवाहित तथातलाईसम्बोधित गर्दछ, विषमलैंगिक सम्वन्धको प्रमाणको रूपमा लिन सकिन्छ।<ref>फोर्ट, जेए."यो कहानी शेक्सपियरका सोनेटको अर्को श्रृंखलामा थियो " ''अंग्रेजीअङ्ग्रेजी अध्ययनको समीक्षा''.(अक्टूबर १९२७) ३,१२, ४०६-४१४.</ref>
 
== कार्यको सूची ==