"गरुड पुराण" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा नेपाली विकीपिडीया अनुवादक प्रयोग गर्दै, replaced: यहां → यहाँ |
भाषामा देखिएका अशुद्ध शव्दहरु र हिज्जे सुधार्ने शुद्धिकरण कार्य, replaced: मंत्र → मन् using AWB (7794) |
||
पङ्क्ति २७:
'''गरूड़ पुराण''' [[वैष्णव सम्प्रदाय]]सित सम्बन्धित छ र [[सनातन धर्म]]मा [[मृत्यु]]पछि सद्गति प्रदान गर्ने मानिन्छ। यसकारण सनातन हिन्दू धर्ममा मृत्युपछि गरुड़ पुराण श्रवणको प्रावधान छ। यस पुराणका अधिष्ठातृ देव भगवान् विष्णु हुन। यसमा भक्ति, ज्ञान, वैराग्य, सदाचार, निष्काम कर्मको महिमाका साथ यज्ञ, दान, तप तीर्थ आदि शुभ कर्ममा सर्व साधारणलाई प्रवृत्तगर्नका निम्ति अनेक लौकिक र पारलौकिक फलको वर्णन गरिएकोछ। यसका अतिरिक्त यसमा आयुर्वेद, नीतिसार आदि विषयका वर्णनको साथ मृत जीवको अन्तिम समयमा गरिने कृत्यको विस्तारसित निरूपण गरिएकोछ। आत्मज्ञानको विवेचन पनि यसको मुख्य विषय हो। <ref>[http://www.gitapress.org/hindi गीताप्रेस डाट काम]</ref>
अठारह पुराणमा गरुड़महापुराणको आफ्नो अलग्गै विशेष महत्व छ। यसका अधिष्ठातृदेव भगवान् विष्णु हुन। अतः यो वैष्णव पुराण हो। गरूड़ पुराणमा [[विष्णु]]-भक्तिको विस्तारसित वर्णन छ। भगवान विष्णु्का चौबीस अवतारको वर्णन ठीक त्यसै गरि प्रकार यहाँ प्राप्त हुन्छ, जस प्रकार '[[श्रीमद्भागवत]]'मा उपलब्ध हुन्छ। आरम्भमा मनु्देखि सृष्टिको उत्पत्ति, ध्रुव चरित्र र बारह आदित्यको कथा प्राप्त हुन्छ। यसका उपरान्त सूर्य र चन्द्र ग्रहका
पङ्क्ति ३६:
महर्षि कश्यपका पुत्र पक्षीराज [[गरुड़]]लाई भगवान् विष्णुको वाहन भनिएकोछ। एक पल्ट गरुड़ले भगवान विष्णुसित मृत्युपछि प्राणीको स्थिति, जीवको यमलोक-यात्रा, विभिन्न कर्मसित प्राप्त हुने नरक, योनी तथा पापीको दुर्गतिसित संबंधित अनेक गूढ़ एवं रहस्ययुक्त प्रश्न सोधिए। त्यस समय भगवान् विष्णु ले गरुड़को जिज्ञासा शांत गर्दै ज्ञानमय उपदेश दिएकाथिए, त्यसै उपदेशको यस पुराणमा विस्तृत विवेचन गरिएकोछ। गरुड़को माध्यमले नै भगवान विष्णु को मुखबाट मृत्युको उपरांतका गूढ़ तथा परम कल्याणकारी वचन प्रकट भनिएकोछ, यसकारण यस पुराणलाई ‘गरुड़ पुराण’ भनिएकोछ। श्री विष्णु द्वारा प्रतिपादित योपुराण मुख्यतः वैष्णव पुराण हो। यस पुराणलाई 'मुख्य गारुड़ी विद्या' पनि भनिन्छ। यस पुराण्को ज्ञान सर्वप्रथम ब्रह्माजीले महर्षि वेद व्यासलाई प्रदान गरेका थिए। तत्पश्चात् व्यासजीले अपने शिष्य सूतजीलाई तथा सूतजीले नैमिषारण्यमा शौनकादि ऋषि-मुनिलाई प्रदान गरेकाथिए।
यस पुराणमा सबभन्दा पहिला पुराणलाई आरम्भ गर्ने प्रश्न गरिएकोछ, फेरि संक्षेपसित सृष्टि्को वर्णन छ। यसपछि सूर्य आदिको पूजा, पूजाको विधि, दीक्षा विधि, श्राद्ध पूजा नवव्यूहको पूजा विधि, वैष्णव-पंजर, योगाध्याय, विष्णुसहस्त्रनाम कोर्तन, विष्णु ध्यान, सूर्य पूजा, मृत्युंजय पूजा, माला मन्त्र , शिवार्चा गोपालपूजा, त्रैलोक्यमोहन, श्रीधर पूजा, विष्णु-अर्चा पंचतत्व-अर्चा, चक्रार्चा, देवपूजा, न्यास आदि संध्या उपासना दुर्गार्चन, सुरार्चन, महेश्वर पूजा, पवित्रोपण पूजन, मूर्ति-ध्यान, वास्तुमान प्रासाद लक्षण, सर्वदेव-प्रतिष्ठा पृथक-पूजा-विधि, अष्टांगयोग, दानधर्म, प्रायश्चित-विधि, द्वीपेश्वर र नरक्को वर्णन, सूर्यव्यूह, ज्योतिष, सामुद्रिकशास्त्र, स्वरज्ञान, नूतन-रत्न-परीक्षा, तीर्थ-महात्म्य, गयाधामको महात्म्य, मन्वन्तर वर्णन, पितृको उपाख्यान, वर्णधर्म, द्रव्यशुद्धि समर्पण, श्राद्धकर्म, विनायकपूजा, ग्रहयज्ञ आश्रम, जननाशौच, प्रेतशुद्धि, नीतिशास्त्र, व्रतकथायें, सूर्यवंश, सोमवंश, श्रीहरि-अवतार-कथा, रामायण, हरिवंश, भारताख्यान, आयुर्वेदनिदान चिकित्सा द्रव्यगुण निरूपण, रोगनाशाक विष्णुकवच, गरुणकवच, त्रैपुर-
==नरकमा दिइने दण्डहरुको सूची==
{| class="sortable wikitable"
|