'''पुतली''' [[कीरा वर्ग]] को सामान्य रूप ले हरेक ठाँउठाँउमा पाया जानेवालापाइने प्राणी छ।हो। यो धेरै सुन्दर तथा आएर्षक हुन्छ।<ref>{{cite book |last=त्रिपाठी |first=नरेन्द्र नाथ |title= सरल जीवन विज्ञान, भाग-२ |year=जुलाई २००४ |publisher=शेखर प्रकाशन |location=कोलकाता |id= |page=81-82 |accessday= २३|accessmonth= जून|accessyear= २००९}}</ref> दिन को समयमा जब यो एक [[फूल]] सेबाट दोश्रो फूल मा उडती छउड्छ र [[मधु|मधुपान]] गर्छ तब यसको रंग-बिरंगेबिरंगि पंखपखेटा बाहिर देखिन्छन्। यसको शरीर को मुख्य तीन भाग हों सिर, वक्ष तथा उदर। यिनको दुइ जोडी पंखपखेटा तथा तीन जोडी सन्धियुक्त खुट्टा हुन्छन् अतः यो एक कीरा छ।हो। यसको सिर मा एक जोडी [[संयुक्त आँखे|संयुक्त आँखआँखा]] हुन्छंहुन्छ तथा मुख मा घडी को स्प्रिंग को तरिकाजस्तै प्रोवोसिसप्रोभोसिस नामक खोखलीखोक्रो लामो सूँडनुमासूँडमा जीब्रो हुन्छ जसबाट यो फूलहरुको रस (नेक्टर) चूसती छ।चूस्छ। यो एन्टिना को मदद भन्दाबाट कुनै वस्तु एवं उनको गंध को ठेगाना लगातीपत्ता छ।लगाउँछ।
पुतली एकलिंगी प्राणी छहो अर्थात नर तथा पोथी अलग-अलग हुन्छन्। पोथी पुतली आफ्नो अण्डे पत्ती को निचलीतल्लो सतह मा देतीदिन्छ। छ। अण्डेअण्डा भन्दा केहि दिनहरु पछि एक छोटा-सासानो कीरा निकलता छनिस्किन्छ जसलाइ कैटरपिलरक्याटरपिलर [[लार्वालार्भा]] भनिन्छ। यो बिरुवाहरु को पातहरु लाइ खाएर ठूलो हुन्छ र फेरि यसको चारै ओरतिर कडा खोल बनछ।बनाउँछ। अब यसलाइ [[प्यूपा]] भनिन्छ। केहि समय पछि प्यूपा कोलाइ तोडएरतोडेर उनमा भन्दा एक सुन्दर सानो-सी पुतली बाहिर निकलती छ।निस्किन्छ।<ref>{{cite book |last=शर्मा |first=कैलाश नाथ |title= आधुनिक जीव विज्ञान, भाग-२ |year=जुलाई २००४ |publisher=कमला पुस्तक भवन |location=कोलकाता |id= |page=80-81 |accessday= २३|accessmonth= जून|accessyear= २००९}}</ref> पुतली को दिमाग़ धेरै छिटो हुन्छ। देखने, सूंघने, स्वाद चखने तथा उडने को वाहेक ठाँउ को पहिचानन को यिनीहरुमा अद्भुत क्षमता हुन्छ। वयस्क भए पछि सामान्यतया यो उनि बिरुवाहरु या रुख को तने मा फिर्ता आउँछं, जहाँ इन्होंने आफ्नो प्रारंभिक समय बिताया हुन्छ।
[[Image:TYOU&HIGANBANA.JPG|thumbnail|left|260px|पुष्प से रसास्वादन करती भए पुतली]]पुतली को जीवनकाल धेरै सानो हुन्छ। यो ठोस भोजन हैन खातीं, हुनत केहि पुतलीहरु फूलहरुको रस पीती छन्। दुनिया को सबै भन्दा छिटो उडने वाला पुतली [[मोनार्च]] छ। यो एक घन्टा मा १७ मील को दूरी तय गर्छ। कोस्टा रीका मा पुतलीहरु को १३०० भन्दा ज्यादा प्रजातिहरु पाइन्छं। दुनिया को सबै भन्दा ठूलो पुतली जायंट बर्डविंग छ, जुन सोलमन आएलैंड्स मा पाइन्छ। यस पोथी पुतली को पंखहरुको फैलाव १२ इंच भन्दा ज्यादा हुन्छ। <ref>{{cite web |url= http://www.bhaskar.com/2009/02/15/0902151845_butterfly.html|title=ख़ूबसूरतराम्रो नैमात्र हैन छिटो दिमाग़ भीःपनि: पुतली
