"दशरथ" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

साकुनै सम्पादन सारांश छैन
साकुनै सम्पादन सारांश छैन
पङ्क्ति ११:
==दशरथको देहावसान==
[[File:Kaikeyi vilap.jpg|thumb|200px| कोपभवनमा कैकेयी राजा दशरथसँग दुई वर माग्ने क्रममा ]]
रामकाराम र [[सीता]]काको विवाहकाविवाहपछि पछिराजा दशरथले योरामको घोषणाराज्याभिषेक गर्नतुरन्तै दिएहुने किघोषणा रामको राज्याभिषेक तुरन्तगरे हुनेछ। कैकेयीकोकैकेयीकी एक कुठूलोप्रिय दासी थियोथिइन् [[मन्थरा|मन्थरा,]] जसले कैकेयीलाईकैकेयीकाे बचपनदेखिबाल्यकालदेखि पाल-पोसनै गर्नलालनपालन ठूलोगरेकी गरेकोथिइन् थियो कैकेयीकी कैकेयीकाविवाहमा विवाहकाराजाले पछिदाइजोका मानोरूपमा त्यसकोउनलाई दाइजोमासाथै त्यसकोपठाइदिएका साथथिए पठाईीएको थियो। त्योमन्थरा एक कुटिल राजनीतिज्ञ थिइ।थिइन् । त्यसले कैकेयीलाई मंत्रणा दिइ कि रामका राज्याभिषेकपछि कैकेयीको भला हुने छैन बरु अहित नैं हुने छ। त्यसले कैकेयीलाई राजा दशरथदेखि आफ्नो दुइ वर मांग्ने सल्लाह दिइ यो घटना त्यस समयको हो जब दशरथ देवहरुका साथ मिलेर असुरहरुका विरुद्ध युद्ध गर्दै थिए। असुरहरूलाई खदेड्दै समय तिनको रथ युद्धका कीचड (रक्त, पसीना तथा मृतक शरीर)मा फँस गए त्यस रथको सारथी स्वयं कैकेयी थिइ। त्यसै समय कुनै शत्रुले युधास्त्र चला गर्न दशरथलाई घायल गरिदिएको थियो तथा उनी मरणासन्न भएका थिए। यदि कैकेयीले तिनको रथलाई रणभूमिदेखि टाढा लगेर तिनको उपचार नगरेको भए त दशरथको मृत्यु निश्चित थियो। दशरथले होशमा आएपछि कैकेयीसँग कुनै पनि दुइ वर मांगने आग्रह गरेका थिए। त्यस समय अयोध्या साम्राज्यको परिस्थितिहरु अनुकूल थिए तथा सबै सौहार्द्रपूर्ण वातावरणमा बाँचिरहेका थिए अतः कैकेयीले त्यो वर मांगिन र यो भनेर टालिदिइ कि समय आएपछि त्यो उ वर मांग्नेछ । अब जबकि दुष्ट मंथराका बहकाउमा आएर कैकेयीलाई यो आभास भयो कि श्रीरामका राज्याभिषेकका पछि त्यसका अहित नैं हुने छ, त्यसले कोपभवनमा जाने विचार गरी त्यस कालमा [[परनिवास]]मा एक कोपभवन हुन्थ्यो जहाँ कुनै पनि रानी कुनै पनि कारणवश कुपित भएर आफ्नो असहमति व्यक्त गर्न सक्थि र राजाको कर्तव्य हुन्थ्यो कि त्यसलाई कोपभवनका प्रांगणमा गएर त्यस रानीलोई मनाउन पर्थ्यो। राजा दशरथले पनि त्यसै गरे। जब कैकेयीले आफ्नो दुइ वर मांगने इच्छा दर्शाई त कामोन्मुक्त राजा दशरथ राजी भए। यहाँमा यो भूल्नु हुँदैन कि कैकेयी दशरथको सबैभन्दा युवती रानी थिइ र राजा दशरथ स्वयं [[चौथो काल]]मा पुगेका थिए। (इस व्याख्यानका सन्दर्भमा यो बताउन उचित हुनेछ कि हिन्दू धर्मका अनुसार चार प्रकारका काल वा आश्रम बताइएका छन् — गर्भाश्रम – जो कि मनुष्यका जन्मदेखि लिएर लगभग आठ वर्षको उम्रसम्म आफ्नो माताका साथ रहनेलाई भन्दछन्, ब्रह्मचर्याश्रम – जो कि लगभग आठदेखि पच्चीस वर्षको आयुसम्म हुन्छ र व्यक्ति गुरुकुलमा विद्या तथा सांसारिक ज्ञान अर्जित गर्नमा व्यतीत गर्दछ, गृहस्थाश्रम – जो कि लगभग पच्चीसदेखि पचास वर्ष सम्मको आयुको हुन्छ र व्यक्ति गुरुकुलका गुरु द्वारा आयोजित विवाहका सांसारिक बोधमा आफ्नोलाई समर्पित गर्न दिन्छ तथा वामप्रस्थाश्रम – जब मनुष्य ईश्वरको उनजिकनातर्फ गतिबद्ध हुन जान्छ। यहाँमा पनि त्यो आफ्नो सांसारिक उत्तरदायित्वको निवारण गर्दछ। पाँचौं अवस्था जो कि वैकल्पिक छ, सन्यासको छ, जब व्यक्ति सांसारिक मोह मायाका परे जाएर केवल भगवत् स्मरण गर्दछ। यस अवस्थाका लागि यो अनिवार्य छ कि मनुष्यले आफ्नो सारे उत्तरदायित्व भलि भान्ति निभा लागि छन्। यस अवस्थामा मनुष्य अरण्यमा जाएर ऋषिहरूको शरण लिन्छ।) अतः तिनको कैकेयीका प्रति वासना जागना स्वाभाविक थियो र त्यस वासनाका लागि जो पनि बन पडे त्यो निभानका लागि राजा दशरथ तत्पर रहन्थे। अब कैकेयीले राजा दशरथदेखि त्यो दुइ वर मांगे। एकदेखि स्वयंका पुत्र भरतलाई अयोध्याको राजगद्दी तथा अर्कासित रामलाई चौध वर्षको वनवास। राजा दशरथ यो बर्दाशत न गर्न सके। उनले कैकेयीलाई धेरै मनाने कोशिश गरे त्यसलाई नराम्रो-भला पनि कहा। तर जब कैकेयीले तिनको एक न मानी त त्यो आहत भएर त्यहीं कोपभवनमा गिर गये। <br/>
[[File:Rama taking leave of Dasharatha.jpg|thumb|left|300px|राम दशरथबाट वन जाने आज्ञा लिँदै ]]
रामलाई जब यस विषयको आभास भयो त त्यो स्वयं नैं दशरथका समीप गये र उनीसित आग्रह गरे कि रघुकुलको मर्यादालाई ध्यानमा रख्दै त्यो कैकेयीलाई दुइटै वर प्रदान गर्न दहरु। उनले हठ गरेर राजालाई यी बातहरुका लागि मना लिया र संन्यासिहरुका वस्त्र पहनेर [[सीता]] तथा [[लक्ष्मण]]का साथ वनतर्फ निकल पडे। दशरथ यो सदमा बर्दाश्त न गर्न सके र उनले आफ्नो प्राण त्याग दिये।<ref>{{cite web | url = http://www.valmikiramayan.net/ayodhya/sarga65/ayodhya_65_frame.htm | title = दशरथको देहावसान | accessdate = 2012-05-07}}</ref><br/>
"https://ne.wikipedia.org/wiki/दशरथ" बाट अनुप्रेषित