"समानुपातिक प्रतिनिधित्व प्रणाली" का संशोधनहरू बिचको अन्तर
Content deleted Content added
सा →प्रकार |
|||
पङ्क्ति ७:
* सूचीमा आधारीत समानुपातीक प्रतिनिधित्व (List Proportional Representation System)
* एकल
=== सूचीमा आधारीत समानुपातिक प्रतिनिधित्व ===
यस प्रणाली अनुसार वहु सदस्य निर्वाचन क्षेत्रमा प्रत्येक दलले आफ्नो दलको तर्फवाट उठाइएका उम्मेदवारहरूको सूची पेश गर्दछन् । उम्मेदवारको आधारमा भन्दा पनि मतदाताहरुले दललाईमत दिन्छन् दलले प्राप्त गरेको कूल मतको अनुपातको आधारमा स्थान निर्धारण गरिन्छ रसूचीमा रहेका प्राथमिकताको क्रम अनुसारका उम्मेदवार निर्वाचित घोषित गरिन्छ ।मतगणना गरीसके पछि स्थानको वाँडफाँडको लागि "उच्च औषत" वा "अधिक शेष” विधि अपनाइने गरिन्छ । प्रतिनिधित्वको लागि न्यूनतम सीमा तोकिने गरेको पाइन्छ । जस्तो
सूचीमा आधारित समानुपातिक प्रतिनिधित्व प्रणालीमा मतदाताहरुलाई सूचीमा
[[पश्चिमी यूरोप]]मा यो प्रणाली प्रयोग गर्ने अधिकांश मुलुकहरुले सूचीमा आधारित प्रतिनिधित्व प्रणालीमा खुला सूची प्रयोग गर्दछन् । यस प्रणालीमा मतदातालाई मन परेको दलको मनपरेको उम्मेदवारलाई मत दिने अवसर प्राप्त हुन्छ । त्यसैले कतिपय उम्मेदवारहरु लोकप्रियताको आधारमा निर्वाचित हुन सक्ने देखिन्छ । यस प्रणालीमा राजनैतिक दलवाट को-कोउम्मेदवार हुन् भन्ने सूची खुला रहन्छ । जसको आधारमा मतदाताले पार्टीको सूचीमा समावेश भएका उम्मेदवार मध्ये छनौट गर्न सक्छन् । दलका उम्मेदवारहरुले प्राप्त गरेको कूल मतको आधारमा दलले प्राप्त गर्ने स्थानको निर्धारणगर्दछ । दलभित्र पनि बढी व्यक्तिगत मत पाउने उम्मेदवारलाई विजयी/निर्वाचित घोषित गरिन्छ । यसरी मतदाताहरुलाई आफ्नो मन परेको उम्मेदवार छनौट गर्ने स्वतन्त्रता प्रदान गर्ने भएकोले यसलाई समानुपातिक प्रतिनिधित्व प्रणाली स्वतन्त्र सूची भन्ने गरीन्छ । [[ब्राजिल]], [[फिनल्यान्ड|फिनलैण्ड]]ले यो प्रणालीको प्रयोग गरेका छन् ।
=== एकल
यो प्रणालीको प्रयोग वहुसदस्यीय निर्वाचन क्षेत्रमा प्रयोग गरेको पाइन्छ । यस प्रणालीमा मतदाताहरुले उम्मेदवारहरुलाई वैकल्पीक मत प्रणालीमा जस्तै प्राथमिकताको क्रम जनाई मतदान गर्दछन् । यो प्रणालीमा मतदाता एउटै मात्र उम्मेदवारलाई प्राथमिकता जनाउने वा सवैलाई वा केहीलाई मात्र भन्ने रोज्न पाउने अवसर प्रदान गरिएको हन्छ । म तर पहिलो प्राथमिकताका कल मत भिडान गरी एक उम्मेदवारको लागी कति मत आवश्यक पर्दछ सो को कोटा निर्धारण गरी मतगणना गरिन्छ । कोटा निर्धारणको लागि डुप कोटा प्रणाली प्रयोग गरिन्छ । पहिलो प्राथमिकताको मत गणना गरी निर्धारित कोटा संख्या वरावर वा सोभन्दा वढी मत प्राप्त गर्ने लाई तत्काल विजयी घोषित गरीन्छ ।
| |||