विकिपिडिया

"आसियान" का संशोधनहरू बिचको अन्तर

अन्तरक्रियात्मक रूपमा इतिहास हेर्नुहोस्
← अघिल्लो भिन्नतापछिल्लो भिन्नता →
Content deleted Content added
दृश्यात्मकविकिपाठ
सुधार
चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोबाइल वेब सम्पादन
→‎इतिहास: सुधार
चिनोहरू: मोबाइल सम्पादन मोबाइल वेब सम्पादन
पङ्क्ति १०४:
 
== इतिहास ==
[[File:ASEAN_explained_in_5_minutes.webm|thumb|Videoभिडियो: ASEANआसियानको explainedबारेमा inपाँच 5मिनेटको minutesजानकारी]]
 
=== स्थापना ===
आसियानको गठनको पहल ३१ जुलाई १९६१ मा [[थाइल्यान्ड|थाईल्याण्ड]], [[फिलिपिन्स]] र मलाइयाको सङ्घको समूह भएको '''एसोसिएशन अफ साउथ''' '''ईस्ट''' '''एसिया''' ( '''एएसए''' )बाट भएको थियो। आसियानको निर्माण ८ अगस्ट १९६७ मा भएको थियो जहाँ, जब [[इन्डोनेसिया]], [[मलेसिया]], [[फिलिपिन्स]], [[सिङ्गापुर|सिंगापुर]] र [[थाइल्यान्ड|थाइल्याण्ड]] पाँच देशका विदेश मन्त्रीहरू ले आसियान घोषणापत्रमा हस्ताक्षर गरे। घोषणापत्रमा उल्लेख भए अनुसार आसियानको उद्देश्य र उद्देश्यहरू यस क्षेत्रमा आर्थिक बृद्धि, सामाजिक प्रगति र सांस्कृतिक विकासको गति बढाउनु, क्षेत्रीय शान्ति, सहयोग र साझा चासोका विषयहरूमा आपसी सहयोगलाई एकअर्कालाई सहयोग पुर्‍याउनु हो। प्रशिक्षण र अनुसन्धान सुविधाहरूको रूपमा, जनताको जीवनस्तर उकास्न, कृषि र उद्योगको राम्रो उपयोगको लागि सहयोग पुर्‍याउन, दक्षिणपूर्व एसियाली अध्ययनलाई प्रोत्साहित गर्न र समान उद्देश्यहरू र उद्देश्यहरू भएका अवस्थित अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूसँग नजिक, लाभदायक सहयोग कायम गर्न। । <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|title=The Asean Declaration (Bangkok Declaration) Bangkok, 8 August 1967|publisher=ASEAN|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150211121705/http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|archivedate=11 February 2015|accessdate=17 June 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|title=Overview|website=asean.org|publisher=ASEAN|accessdate=7 February 2015}}</ref>▼
 
▲आसियानको गठनको पहल ३१सन् १९६१ जुलाई १९६१३१ माका दिन [[थाइल्यान्ड|थाईल्याण्ड]], [[फिलिपिन्स]] र मलाइयाकोमलाय सङ्घको समूहसमूहलाई भएकोलिएर '''एसोसिएशनदक्षिणपूर्वी अफराष्ट्रहरूको साउथ''' '''ईस्ट''' '''एसिया''' ( '''एएसए''' )बाटसङ्गठनबाट भएको थियो। आसियानको निर्माण ८सन् १९६७ अगस्ट १९६७८ माका दिन भएको थियो जहाँ,भने जबयससमयमा [[इन्डोनेसिया]], [[मलेसिया]], [[फिलिपिन्स]], [[सिङ्गापुर|सिंगापुर]] र [[थाइल्यान्ड|थाइल्याण्ड]] गरी पाँच देशका विदेश मन्त्रीहरू लेमन्त्रीहरूले आसियान घोषणापत्रमा हस्ताक्षर गरे।गरेका थिए। घोषणापत्रमा उल्लेख भए अनुसार आसियानको उद्देश्य र उद्देश्यहरू यस क्षेत्रमा आर्थिक बृद्धि, सामाजिक प्रगति र सांस्कृतिकसाँस्कृतिक विकासको गति बढाउनु, क्षेत्रीय शान्ति, सहयोग र साझा चासोका विषयहरूमा आपसी सहयोगलाई एकअर्कालाई सहयोग पुर्‍याउनु हो।थियो। यस सङ्गठनको उद्देश्य प्रशिक्षण र अनुसन्धान सुविधाहरूको रूपमा, जनताको जीवनस्तर उकास्नउकास्ने, कृषि र उद्योगको राम्रो उपयोगको लागि सहयोग पुर्‍याउनपुर्‍याउने, दक्षिणपूर्व एसियाली अध्ययनलाई प्रोत्साहित गर्न र समान उद्देश्यहरू र उद्देश्यहरू भएका अवस्थित अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूसँग नजिक, लाभदायक सहयोग कायम गर्न।गर्नु ।थियोे। <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|title=The Asean Declaration (Bangkok Declaration) Bangkok, 8 August 1967|publisher=ASEAN|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150211121705/http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|archivedate=11 February 2015|accessdate=17 June 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|title=Overview|website=asean.org|publisher=ASEAN|accessdate=7 February 2015}}</ref>
आसियानको निर्माण [[साम्यवाद]]को साझा डरले प्रेरित भएको थियो। सन्‌ १९७० को दशकमा [[भियतनाम युद्ध]] समाप्त भएपछि शक्ति सन्तुलनमा परिवर्तन भएपछि यो समूहका देश बीचमा ठूलो सामंजस्य भयो। १९७० को दशकको अवधिमा यस क्षेत्रको गतिशील आर्थिक बृद्धिले सङ्गठनलाई मजबुत बनायो र आसियानलाई १९७९ मा कम्बोडियामा भएको भियतनामको आक्रमण विरुद्ध एकीकृत जवाफ दिन सक्षम बनायो। आसियान पहिलो शिखर सम्मेलन, सन् १९७६ मा [[बाली]], इन्डोनेशियामा भएको थियो , धेरै औद्योगिक परियोजनाहरूको एउटा सम्झौता र एक को साइन परिणाम सौहार्द र सहयोग को सन्धि र कन्कर्ड को घोषणामा हस्ताक्षर भयो । [[शीतयुद्ध|शीत युद्ध]]को अन्तले आसियान देशहरूमा क्षेत्रमा राजनीतिक ठूलो स्वतन्त्रता अभ्यास गर्न स्वतन्त्र भए र १९९० को दशक मा आसियान क्षेत्रीय व्यापार र सुरक्षा मुद्दाहरूमा एक अग्रणी आवाज रूपमा देखा । <ref>Moon, C. (2014). ASEAN. Encyclopædia Britannica</ref>▼
 
▲आसियानको निर्माण [[साम्यवाद]]को साझा डरले प्रेरित भएको थियो। सन्‌ १९७० को दशकमा [[भियतनाम युद्ध]] समाप्त भएपछि शक्ति सन्तुलनमा परिवर्तन भएपछि यो समूहका देश बीचमा ठूलो सामंजस्य भयो।भएको थियो। सन् १९७० को दशकको अवधिमादशकमा यस क्षेत्रको गतिशील आर्थिक बृद्धिले सङ्गठनलाई मजबुत बनायोबनाएको रथियो भने आसियानलाई सन् १९७९ मा कम्बोडियामा भएको भियतनामको आक्रमण विरुद्ध एकीकृत जवाफ दिन सक्षम बनायो।बनाएको थियो। आसियान पहिलो शिखर सम्मेलन, सन् १९७६ मा इन्डोनेसियाको [[बाली]], इन्डोनेशियामामा भएको थियो , धेरै औद्योगिक परियोजनाहरूको एउटा सम्झौता र एक को साइन परिणाम सौहार्द र सहयोग को सन्धि र कन्कर्ड को घोषणामा हस्ताक्षर भयो । [[शीतयुद्ध|शीत युद्ध]]को अन्तले आसियान देशहरूमा क्षेत्रमा राजनीतिक ठूलो स्वतन्त्रता अभ्यास गर्न स्वतन्त्र भए र १९९० को दशक मा आसियान क्षेत्रीय व्यापार र सुरक्षा मुद्दाहरूमा एक अग्रणी आवाज रूपमा देखा । थियो।<ref>Moon, C. (2014). ASEAN. Encyclopædia Britannica</ref>
 
=== विस्तार ===
७ जनवरी १९८४ मा, ब्रुनाई आसियानको छैठौं सदस्य बन्यो <ref>{{Cite web|url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|title=Background Note:Brunei Darussalam/Profile:/Foreign Relations|publisher=US State Department|accessdate=6 March 2007}}</ref> र २८ जुलाई १९९५ मा भियतनाम सातौँ सदस्यको रूपमा आसियानमा जोडियो। <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/10098.htm|title=Vietnam in ASEAN : Toward Cooperation for Mutual Benefits|year=2007|website=ASEAN Secretariat|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153326/http://www.asean.org/10098.htm|archivedate=11 May 2011|accessdate=28 August 2009}}</ref> [[लाओस]] र [[म्यानमार]] (पहिले बर्मा) दुई वर्ष पछि २३ जुलाई १९९७ मा आसियानमा सामेल भए। [[कम्बोडिया]], लाओस र म्यानमारसँग एकै साथ संयुक्त रूपमा सम्मिलित हुनेवाला थियो, तर आन्तरिक राजनीतिक सङ्घर्ष कम्बोडियाको प्रवेशमा ढिलाइ भयो। ३० अप्रिल १९९९ मा सरकारको स्थायित्व पछि कम्बोडिया सामेल भयो। <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/3338.htm|title=Statement by the Secretary-General of ASEAN Welcoming the Kingdom of Cambodia as the Tenth Member State of ASEAN: 30 April 1999, ASEAN Secretariat|year=2008|website=ASEAN Secretariat|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153639/http://www.asean.org/3338.htm|archivedate=11 May 2011|accessdate=28 August 2009}}</ref>▼
 
▲७ जनवरी १९८४ मा, ब्रुनाई आसियानको छैठौंछैठौँ सदस्य बन्यो बनेको थियो<ref>{{Cite web|url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|title=Background Note:Brunei Darussalam/Profile:/Foreign Relations|publisher=US State Department|accessdate=6 March 2007}}</ref> रभने २८सन् १९९५ जुलाई १९९५२८ माका दिन भियतनाम सातौँ सदस्यको रूपमा आसियानमा जोडियो।जोडिएको थियो। <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/10098.htm|title=Vietnam in ASEAN : Toward Cooperation for Mutual Benefits|year=2007|website=ASEAN Secretariat|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153326/http://www.asean.org/10098.htm|archivedate=11 May 2011|accessdate=28 August 2009}}</ref> [[लाओस]] र [[म्यानमार]] (पहिले बर्मा) दुई वर्ष पछि २३अर्थात् जुलाईसन् १९९७ माजुलाई २३ का दिन आसियानमा सामेल भए।भएका थिए। [[कम्बोडिया]], लाओस र म्यानमारसँग एकै साथ संयुक्त रूपमा सम्मिलित हुनेवालाहुने थियो, तरलागेतापनि आन्तरिक राजनीतिक सङ्घर्षसङ्घर्षले कम्बोडियाको प्रवेशमा ढिलाइ भयो।भएको ३०थियो। अप्रिलसन् १९९९ माअप्रिल ३० का दिन सरकारको स्थायित्व पछि कम्बोडिया पनि आसियानमा सामेल भयो।भएको थियो। <ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/3338.htm|title=Statement by the Secretary-General of ASEAN Welcoming the Kingdom of Cambodia as the Tenth Member State of ASEAN: 30 April 1999, ASEAN Secretariat|year=2008|website=ASEAN Secretariat|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153639/http://www.asean.org/3338.htm|archivedate=11 May 2011|accessdate=28 August 2009}}</ref>
सन् २००६मा, आसियानलाई संयुक्त राष्ट्र महासभामा पर्यवेक्षकको दर्जा दिइयो। <ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822|date=26 August 2010}}</ref> यसको प्रतिक्रियामा यस संस्थाले संयुक्त राष्ट्र सङ्घलाई "संवाद साझेदार" को मान्यता प्रदान गर्‍यो। <ref>{{Cite news|url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva|date=7 March 2007|work=Yahoo! News|access-date=13 March 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|archive-date=12 March 2007}}</ref>▼
 
▲सन् २००६मा,२००६ मा आसियानलाई संयुक्त राष्ट्र महासभामा पर्यवेक्षकको दर्जा दिइयो।दिइएको थियो। <ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822|date=26 August 2010}}</ref> यसको प्रतिक्रियामा यस संस्थाले संयुक्त राष्ट्र सङ्घलाई "संवाद साझेदार" को मान्यता प्रदान गर्‍यो।गरेको थियो। <ref>{{Cite news|url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva|date=7 March 2007|work=Yahoo! News|access-date=13 March 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|archive-date=12 March 2007}}</ref>
 
== आणविक मुक्त आशियान ==
"https://ne.wikipedia.org/wiki/आसियान" बाट अनुप्रेषित