रोमानिया

मध्य तथा पूर्वी युरोपमा रहेको देश

रोमानिया मध्य-पूर्वी र दक्षिण-पूर्वी यूरोपको चौबाटोमा स्थित एउटा देश हो। यो दक्षिणमा बुल्गारिया, उत्तरमा यूक्रेन, पश्चिममा हङ्गेरी, दक्षिण पश्चिममा सर्बिया र पूर्वमा मोल्दोवाका साथ भूमिको सीमाहरुलाई साझा गर्ने गर्दछ र यसको उत्पति कालो सागरमा हुने गर्दछ। यसको जलवायु मुख्य रूपले समशीतोष्ण-महाद्वीपीय रहेको छ। २३८,३९७ वर्ग किलोमिटर (९२,०४६ वर्ग माइल) को कुल क्षेत्रफलका साथ, रोमानिया यूरोपको १२औं सबभन्दा ठुलो देश रहेको छ र यूरोपेली संघको ७औं सबभन्दा अधिक जनसंख्या भएको राज्य रहेको छ, यस क्षेत्रमा लगभग २० मिलियन निवासी रहेका छन्। यसको राजधानी र सबभन्दा ठुलो शहर बुखारेस्ट हो। अन्य प्रमुख शहरी क्षेत्रहरुमा क्लुज-नेपोका, तिमाइओरा, इयाई, कोन्स्टोनोआ, क्रायोवा, ब्रेवो, र ग्यालोई समावेश रहेका छन्। यूरोपको अर्को सबभन्दा लामो नदी डेन्यूब, जर्मनीको ब्ल्याक फरेस्टमा निस्किने गर्दछ र रोमानियाको डेन्यूब डेल्टामा खाली हुनुभन्दा पहिले दशवटा देश हँदै २,८५७ किमि (१,७७५ माइल) यात्रा गर्दै प्रायः दक्षिण-पूर्वी दिशामा बग्ने गर्दछ। २,५४४ मिटर (८,३४६ फिट) को उचाइमा अवस्थित कार्पेथियन पर्वत, जो कि रोमानियालाई उत्तरबाट दक्षिण-पश्चिममा पार गर्दछ त्यसमा मोल्दोवेनु पीक शामिल पनि समावेश रहेको छ। आधुनिक रोमानियाको गठन सन् १८५९ मा मोल्दाविया र भेलाचियाको डेन्यूबियन प्रधानताका हिसाबले एउटा निजी संघको माध्यमले गरिएको थियो। आधिकारिक रुपमा सन् १८६६ ले रोमानिया नामको नयाँ राज्य, १८७७ मा ओटोमन साम्राज्यबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गरिदिएका थिए। प्रथम विश्व युद्धको प्रकोपपछी, सन् १९१४ मा आफ्नो तटस्थताको घोषणा गरेपछी, रोमानियाले सन् १९१६ मा शुरू भएको आलियाज शक्तिहरुको पक्षमा युद्ध लडेका थिए। बेसराबिया, ट्रान्सिल्भेनिया र साथै बनत, क्रियाना र म्यारामुरोको अंश रोमानियाको सम्प्रभुता साम्राज्यको अंश बनेका हुन। सन् १९४० को जूनदेखि अगस्तमा, मोलोतोव-रिबेन्ट्रप प्याक्ट र द्वितीय भिएना पुरस्कारको परिणामस्वरूप, रोमानियालाई सोभियत संघमा बेसेराबिया र उत्तरी बुकोभिना र हङ्गेरीका लागि उत्तरी ट्रान्सिल्भेनियालाई रोक्नलाई बाध्य बनाएका थिए। सन् १९४० को नोभेम्बरमा, रोमानियाले त्रिपक्षीय सन्धिमा हस्ताक्षर गरे र फलस्वरूप, सन् १९४१ को जून महिनामा एक्सिस पक्षमा द्वितीय विश्व युद्धमा प्रवेश गरे, सन् १९४४ को अगस्टसम्ममा सोभियत संघका विरुद्ध लडाईं लड्दै, जब यी मित्र राष्ट्रहरुमा समावेश भए र उत्तरी ट्रान्सिल्भेनियालाई पुनः प्राप्त गरे। युद्ध पश्चात, लाल सेनाका बलको कब्जामा रहेको, रोमानिया एउटा समाजवादी गणराज्य र वारसा सन्धिको सदस्य बने। सन् १९८९ को क्रान्ति पछी, रोमानियाले लोकतन्त्र र एउटा बजार अर्थव्यवस्थाको प्रति संक्रमण शुरू गरे। रोमानिया, मानव विकास सूचकाङ्कमा ५२औं स्थानमा रहेको छ र एउटा उच्च आय भएको अर्थव्यवस्था रहेको विकासशील देश हो। सन् २०२० सम्ममा ३.५% को वार्षिक आर्थिक विकास दरका साथ नोमिनल जीडीपीद्वारा संसारको ६२औं सबभन्दा ठुलो अर्थव्यवस्था रहेको छ। सन् २००० को दशकको शुरुवातमा गतिलो आर्थिक विकास पछी, रोमानियाको अर्थव्यवस्था मुख्य रूपले सेवाहरुमा आधारित रहेको छ। एउटा निर्माता र मेसिनको शुद्ध निर्यातक, अटोमोबाइल एनर्जी र ओएमभि पेट्रोमजस्तो कम्पनीहरु रहेका छन्। यो सन् १९५५ मा संयुक्त राष्ट्रको सदस्य भएका थिए, सन् २००४ मा नाटोको अंश पनि भए अनि सन् २००७ मा यूरोपीय संघको अंश पनि भए। जनसंख्याको एउटा ठुलो अंश रोमानियन जातीय र पूर्वी रूढिवादी ईसाईका रूपमा परिचित हुने गर्दछ र रोमानियनको मूल वक्ता हुन्, रोमन भाषा।

रोमानिया
Romania
România  (रोमानियाली)
रोमानियाको झन्डा
झन्डा
रोमानियाको प्रतीकचिह्न
प्रतीकचिह्न
राष्ट्रिय गान: "Deșteaptă-te, române!"
(अङ्ग्रेजी: "Awaken thee, Romanian!")
 रोमानिया-अवस्थिति (गाढा हरियो)

– युरोप (हरियो & गाढा खैरो)
– युरोपेली सङ्घ (हरियो)  –  [व्याख्या]

राजधानी
र सबैभन्दा ठुलो सहर
बुखारेस्ट
४४°२५′उ॰ २६°०६′पू॰ / ४४.४१७°N २६.१००°E / 44.417; 26.100
आधिकारिक भाषाहरूरोमानियाली[]
Recognised minority
languages[]
जातिगत समूहहरू
(२०११)[]
धर्म
(२०११)[]
८६.४५% रोमानियन ओर्थोडोक्स
७.१५% प्रोटेस्टेन्ट
५.१४% क्याथोलिसिज्म
०.७८% अन्य
०.२१% इरिगेलियन नास्तिकवाद
रैथाने(हरू)रोमानियन
सरकारएकात्मक राष्ट्रपति प्रणाली
गणतन्त्र
क्लाउस लोहन्नीस
ल्युडोभिक ओर्बान
व्यवस्थापिका संसद
सिनेट
चेम्बर अफ डेपुटीज
स्थापनाकालको इतिहास
• First Romanian polities
अन्दाजी ८९५ / १२४७
१३३०
अन्दाजी १३६०
१५७०
• First common rule under Michael the Brave
१६००
२४ जनवरी १८५९
९ मे १८७७ / १८७८c
१४ मार्च १८८१
१९१८ / १९२०e
क्षेत्रफल
• जम्मा
२,३८,३९७ किमी (९२,०४६ वर्ग माइल) (81st)
• पानी (%)
जनसङ्ख्या
• 01.01.2020 अनुमानित
ह्रास १९,३१७,९८४[] (६१औं)
• 2011 जनगणना
२०,१२१,६४१[]
• घनत्व
८४.४ /किमी2 (२१८.६ /वर्ग माइल) (११७औं)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)२०२० लगत
• जम्मा
वृद्धि $५२५.०५१ बिलियन[] (40th)
• प्रति व्यक्ति
वृद्धि $२९,५५५[] (५४औं)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक)२०२० लगत
• जम्मा
वृद्धि $२६१.८६८ बिलियन[] (४६औं)
• प्रति व्यक्ति
वृद्धि $१३,४१४[] (५७औं)
गिनी (२०१९)Positive decrease ३४.८[]
मध्यम
मानव विकास सूचकाङ्क (२०१८)वृद्धि ०.८१६[]
धेरै उच्च · ५२औं
मुद्रारोमानियन ल्यू (आरओएन)
समय क्षेत्रअन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+२ (इइटी)
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत)
अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+३ (इइएसटी)
मिति ढाँचाdd.mm.yyyy (एडी)
सडक प्रयोगदायाँ
टेलिफोन कोड+४०
आइएसओ ३१६६ सङ्केतआरओ
इन्टरनेट डोमेनडटआरओएफ


आधिकारिक नाम

सम्पादन गर्नुहोस्

प्राग इतिहास

सम्पादन गर्नुहोस्

पूर्व-आधुनिक समय र राष्ट्रिय जागरण

सम्पादन गर्नुहोस्

स्वतन्त्रता र राजतन्त्र

सम्पादन गर्नुहोस्

विश्व युद्ध र ग्रेटर रोमानिया

सम्पादन गर्नुहोस्

समकालीन अवधि

सम्पादन गर्नुहोस्

=नाटो र यूरोपेली संघको एकीकरण

सम्पादन गर्नुहोस्

भूगोल र जलवायु

सम्पादन गर्नुहोस्

विदेशी सम्बन्ध

सम्पादन गर्नुहोस्

प्रशासनिक विभाग

सम्पादन गर्नुहोस्

अर्थव्यवस्था

सम्पादन गर्नुहोस्

इन्फ्रास्ट्रक्चर

सम्पादन गर्नुहोस्

विज्ञान र प्रविधि

सम्पादन गर्नुहोस्

जनसाङ्ख्यिकी

सम्पादन गर्नुहोस्

बिदाहरु, परम्पराहरु र भोजन

सम्पादन गर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्
  1. "Constitution of Romania", Cdep.ro, मूलबाट ७ सेप्टेम्बर २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ अक्टोबर २०१३  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ७ सेप्टेम्बर २०१७ मिति
  2. "Reservations and Declarations for Treaty No.148 – European Charter for Regional or Minority Languages", Council of Europe, Council of Europe, मूलबाट ८ डिसेम्बर २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३ डिसेम्बर २०१५ 
  3. ३.० ३.१ "Romanian 2011 census (final results)" (रोमानियालीमा), INSSE, मूलबाट १७ जुलाई २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २८ अगस्ट २०१२  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १७ जुलाई २०१३ मिति
  4. उद्दरण त्रुटी: अवैध <ref>चिनो; census_2011_rel नामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
  5. "Populaţia rezidentă la 1 Ianuarie 2020" [The usually resident population on 1 January 2020], Insse.ro (रोमानियालीमा), National Institute of Statistics, अन्तिम पहुँच २८ अगस्ट २०२० 
  6. ६.० ६.१ ६.२ ६.३ "World Economic Outlook Database, October 2019", IMF.org, International Monetary Fund, अन्तिम पहुँच १६ अक्टोबर २०१९ 
  7. "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey", ec.europa.eu, Eurostat, अन्तिम पहुँच ८ मे २०२० 
  8. "2018 Human Development Report", United Nations Development Programme, २०१८, मूलबाट २२ मार्च २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २० सेप्टेम्बर २०१८ 

बाह्य कडीहरू

सम्पादन गर्नुहोस्

यो पनि हेर्नुहोस्

सम्पादन गर्नुहोस्