नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जिलिङ

दार्जिलिङमा अवस्थित नेपाली साहित्यिक संस्था

नेपाली साहित्य सम्मेलन (वि.सं. १९९१) नेपाली भाषा-साहित्यको सेवा र विकास गर्न दार्जिलिङ, भारतमा स्थापना भएको संस्था हो ।

नेपाली साहित्य सम्मेलन
नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जिलिङ
संस्थाले सन् १९९६ मा चौरास्ता दार्जिलिङमा कवि भानुभक्त आचार्यको शालिक स्थापना गरेको थियो ।
गठन२५ मे १९२४; ९९ वर्ष पहिले (१९२४-०५-25)
स्थानदार्जिलिङ
लक्ष्यनेपाली भाषा र साहित्यको संरक्षण, प्रवर्ध्दन र श्रीवृद्धिका निमित्त
स्थान
निर्देशाङ्कहरू२७°०२′३२″N ८८°१५′५२″E / २७.०४२२८८३०१°N ८८.२६४३७°E / 27.042288301; 88.26437
आधिकारिक भाषा
नेपाली

संस्था २५ मे १९२४ मा भारतको पश्चिम बंगाल राज्यको नेपाली भाषी सहर दार्जिलिङमा गठन भएको थियो । स्थापनाकालदेखि नै नेपाली भाषा र साहित्यको संरक्षण, प्रवर्ध्दन र श्रीवृद्धिका निमित्त अनवरत क्रियाशील रही असाधारण संस्थागत योगदान गरेबापत वि.सं. २०४९ सालको जगदम्बाश्री पुरस्कार प्रदान गरियो ।[१] संस्थाले नेपाली साहित्यको सर्वाङ्गीण संरक्षणका लागि विभिन्न सम्मेलन गर्ने, पुस्तक तथा जर्नल प्रकाशन गर्ने र काम गर्ने गर्दछ ।

गठन सम्पादन गर्नुहोस्

२५ मे १९२४ मा प्रख्यात नेपाली विद्वान सूर्यविक्रम ज्ञवाली, धरणीधर कोइराला, पारसमणि प्रधान लगायत अन्य समकालीनहरूको जनसभापछि यो संस्थाको स्थापना भएको थियो । त्यसपछि 27 जुलाई 1924 मा संगठनको उद्देश्यहरू रेखांकित गर्दै एक सत्र भयो ।[२]

गतिविधिहरू सम्पादन गर्नुहोस्

संस्थाले बेलाबेलामा विभिन्न गोष्ठी र साहित्यिक सम्मेलनहरु गर्दै आएको छ । संस्थाले भानुभक्त आचार्यको जन्मजयन्ती, भानु जयन्ती पनि हरेक वर्ष जुलाई १३ मा दार्जिलिङमा ठूलो धुमधामका साथ आयोजना गर्छ।[३]

संस्थाले १७ जुन १९४९ मा दार्जिलिङको मुख्य चोकमा भानुभक्तको अर्धकद प्रतिमा स्थापना गरेको थियो । यो मूर्ति भानुभक्तको पहिलो मूर्ति थियो र यसले नेपाल र भारतका विभिन्न भागहरूमा भानुभक्तको प्रतिमा र मूर्तिहरू स्थापना गर्न प्रेरणा दिएको थियो । उक्त मूर्ति नर्वेजियन नर्वेली बनाएका हुन् । १० जुलाई १९९२ मा मूल मूर्तिको शिर गोर्खाल्याण्ड विरोधी गुटले काटेको थियो। त्यसपछि त्यही ठाउँमा १३ जुलाई १९९६ (२९ असार २०५३) मा पूर्णकदको मूर्ति स्थापना गरिएको थियो ।[४]

संस्थाले हरेक वर्ष विभिन्न साहित्यिक पुरस्कार समेत प्रदान गर्दै आएको छ ।

सन्दर्भहरूको सूची सम्पादन गर्नुहोस्

  1. "नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जीलिङ – मदन पुरस्कार गुठी", guthi.madanpuraskar.org, अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४ 
  2. "नेपाली साहित्य सम्मेलनका तीन वर्ष (१९२४-२७) :: सन्तोष खडेरी :: Shilapatra शिलापत्र - खबरको स्थायी ठेगाना", shilapatra.com, अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४ 
  3. चापागाईं, भीम, "भानुजयन्ती मनाउन राष्ट्रपति मुखर्जी दार्जिलिङ आउँदै", nagariknews.nagariknetwork.com (नेपालीमा), अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४ 
  4. "गोर्खाल्यान्डमा भानुको सम्झना", Annapurna Post (Nepaliमा), अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४ 

बाहिरी लिङ्कहरू सम्पादन गर्नुहोस्