नेपालमा पर्यटन

पर्यटन नेपालमा सबै भन्दा ठूलो उद्योग हो र यो विदेशी मुद्रा र राजस्वको सबै भन्दा प्रमुख स्रोत हो। संसारको दश उच्चतम हिमाल नेपालमा छ। पर्वतारोहण र रक आरोहीहरूकोलागि प्रमुख गन्तव्य हो। विविध धार्मिक स्थलहरू, मानिसहरू र साँस्कृतिक भौगोलिक तथा वातवरणीय विविधता महत्वपूर्ण आकर्षणहरू हुन।

काठमाडौंको स्वयम्भूनाथ, विश्वसम्पदामा रहेको नेपालको एक पर्यटकीयस्थल

काठमाडौँ उपत्यकाका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरू (सात धरोहर र भवनहरू)

• सन् १९२० मा काठमाडौँ दरबार क्षेत्र •
• सन् २००७ मा काठमाडौँ दरबार क्षेत्र •
• पशुपतिनाथ • चाँगुनारायण •
• स्वयम्भूनाथ • बौद्धनाथ •
• पाटन दरबार क्षेत्र •
• भक्तपुर दरबार क्षेत्र •

^[१]

अवलोकन सम्पादन गर्नुहोस्

हिमालय र सगरमाथा ठाउँबाट देख्न। नेपाल विश्व मा १०उच्चतम पहाड को ८ छ।

सगरमाथा, विश्वको सर्वोच्च पहाड शिखर, नेपाल मा स्थित छ। पर्वतारोहण र साहसिक पर्यटन वातावरणीय पर्यटन अन्य प्रकार आगंतुकों लागि महत्त्वपूर्ण आकर्षण हो। विश्व सम्पदा साइट लुम्बिनी, गौतम बुद्ध को जन्म ठाउ, नेपाल को पश्चिम क्षेत्र (नाम भए तापनि देश को केन्द्र मा स्थित छ जो) र त्यहाँ देश भर अन्य महत्त्वपूर्ण धार्मिक तिर्थयात्रा साइटहरु छन् को दक्षिण मा स्थित छ। को पर्यटन उद्योग गरिबी कम र देशमा ठूलो सामाजिक इक्विटी हासिल गर्न कुनै तरिका रूपमा देखिन्छ। पर्यटन नेपाल $ ४७१ कोरोड एक वर्ष ल्याउँछ। ^[२]

नाम्चे बजारबाट, सगरमाथा गर्न गेटवे, हिउँ अन्तर्गत

२०१२ को तथ्याङ्क अनुसार, त्यहाँ ९.८% को एक ढिलो वृद्धि दर थियो। नेपाल पर्यटन बोर्ड (नत्ब)बाट तथ्याङ्क अनुसार, ५९८.२०४ विदेशी पर्यटक कुल २०१२ . मा देश प्रवेश हवाई मार्ग मार्फत नेपाल सरकारले नेपाल पर्यटन वर्ष हुन २०११घोषणा र समयमा देश एक लाख विदेशी पर्यटक आकर्षित गर्ने आशा वर्ष।^[३] उहाँले नेपाल सरकार पनि लुम्बिनी पर्यटन वर्ष २०१२ लुम्बिनी प्रवर्द्धन गर्न घोषणा गरेको छ।

नेपाल पर्यटन नराम्ररी कम्तिमा अस्थायी रूपमा प्रभावित, मा २०१५ भूकम्प को शृङ्खला द्वारा थियो।

लुम्बिनी

तथ्याङ्क सम्पादन गर्नुहोस्

२००७- मा, नेपाल भ्रमण अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटक संख्या अघिल्लो वर्ष तुलनामा ३७.२% को वृद्धि भएको थियो जो ५२६.७०५ थियो। 2008 मा, पर्यटक संख्या ५००.२७७५% घट्यो।

२००८ मा, विदेशी पर्यटकहरू ५५.९% एसिया (१८.२% भारत देखि) बाट, पश्चिमी यूरोप २७.५% को हिसाब गर्दा ७.६% उत्तरी अमेरिका थिए, ३.२% अस्ट्रेलिया र प्रशान्त क्षेत्र, २.६% पूर्वी युरोप बाट, १.५ %आए, केन्द्रीय र दक्षिण अमेरिका, ०.३% अफ्रिका देखि र १.४% अन्य देशका देखि।

२००८ मा नेपाल भ्रमण विदेशी पर्यटकहरु ११.७८ दिन को एक औसत को लागि देश मा बसे।^[४]^[५]

आगमन सम्पादन गर्नुहोस्

वर्ष	अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटक संख्या नेपाल आइपुगेपछि ^[६]	बाट % परिवर्तन अघिल्लो वर्ष
१९९५	३६३,३९५^[७]
१९९६	३९३,५३३	८.३
१९९७	४२१,८५७	७.२
१९९८	४६३,६८४	९.९
१९९९	४९१,५०४	६.०
२०००	४६३,६४६	-५.७
२००१	३६१,२३७	-२२.१
२००२	२७५,४६८	-२३.७
२००३	३३८,१३२	२२.७
२००४	३८५,२९७	१३.९
२००५	३७५,३९८	- २.६
२००६	३८३,९२६	२.३
२००७	५२६,७०५	३७.३
२००९	५०९,९५६	१.८९
२०१०	६०२,८५५^[८]	१८.२
२०११	७३६,२१५ ^[९]	२१.४
२०१२	८०३,०९२^[१०]	९.१
२०१३	७९८,०००^[११]	-०.७
२०१४	७९०,११८	-०.९
२०१५	५३८,९७०	-३१
२०१६	७५३,००२	+४०
२०१७	९४०,२१८	+२४.८
२०१८	१,१७३,०७२	+२४.८
२०१९	१,१९७,१९१	+२.१
२०२०	२३००८५	-८०.७
२०२१	१५०९६२ ^[१२]	-३४.३
२०२२	६१४,८६९^[१३]	+४०७.३
२०२३	१,०१४,८७६^[१४]	+६०.५८

देश आगमन सम्पादन गर्नुहोस्

सबैभन्दा पर्यटकहरु मा २०१५ छोटो अवधि आधारमा नेपाल आइपुगेपछि राष्ट्रियता को निम्न देशहरूमा थिए:^[१५]

रैंक	देश	नम्बर
१	भारत	६६,९८४
२	श्रीलङ्का	४४,३६७
३	संयुक्त राज्य अमेरिकासंयुक्त राज्य अमेरिका	४२,६८७
४	थाईल्याण्ड	३०,९५३
५	संयुक्त अधिराज्यबेलायत	२९,७३०
६	चीन	१८,६१९
७	क्यानाडा	१८,११२
८	जापान	१७,६१३
९	फ्रान्सफ्रान्स	१६,४०५
१०	जर्मनीजर्मनी	१६,४०५
कुल	५३८,९७०

विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची सम्पादन गर्नुहोस्

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज

काठमाडौं उपत्यका

लुम्बिनी

सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज

नेपाल भित्र रहेका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची ()

युनेस्कोद्वारा विश्व सम्पदा क्षेत्र घोषित गरिएको नेपाली सांस्‍कृतिक र प्राकृतिक स्थलहरूको सूची:

नाम: विश्व सम्पदा समितिद्वारा दिइएको नाम

क्षेत्र: नेपालको इलाका तथा क्षेत्र

समय: स्थापना भएको वर्ष

युनेस्को डेटा: विश्व सम्पदा क्षेत्रमा सामेल गरिएको वर्ष तथा मापदण्ड

विवरण: सम्पदा क्षेत्रको बारेमा संक्षिप्त विवरण

† खतरापूर्ण सम्पदा

क्रम सं.	नाम	क्षेत्र	समय	युनेस्को डेटा	विवरण	सन्दर्भ
१	चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज	Nepal !चितवन जिल्ला, नारायणी अञ्चल, नेपाल २७°३०′०″उ॰ ८४°२०′०″पू॰ / २७.५००००°N ८४.३३३३३°E / 27.50000; 84.33333 (Chitwan National Park)	015२०औं शताब्दी	0284 !२८४; १९८४; vii, ix, x	चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज (पहिले शाही चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज) (चि.रा.नि.) नेपालको सबैभन्दा पहिलो तथा सबैभन्दा पुरानो राष्ट्रिय निकुञ्ज हो । यसको स्थापना सन् १९७३ मा गरिएको हो ।	^[१६]
२	काठमाडौँ उपत्यका	Nepal !काठमाडौँ उपत्यका, नेपाल २७°४२′१४″उ॰ ८५°१८′३१″पू॰ / २७.७०३८९°N ८५.३०८६१°E / 27.70389; 85.30861 (Kathmandu Valley)	015१४औं शताब्दी	0137 !१३७; १९७९; iii, iv, vi	काठमाण्डौ उपत्यका नेपालको ऐतिहासिक सहर तथा युनेस्को विश्व सम्पदा क्षेत्रमा सूचीकृत क्षेत्र हो । काठमाडौँ उपत्यकामा (अथवा नेपाल उपत्यका)मा ३ जिल्ला काठमाडौँ, ललितपुर तथा भक्तपुर पर्दछन् ।	^[१७]
३	लुम्बिनी	Nepal !रूपन्देही जिल्ला, लुम्बिनी अञ्चल, नेपाल २७°२८′८″उ॰ ८३°१६′३४″पू॰ / २७.४६८८९°N ८३.२७६११°E / 27.46889; 83.27611	015५औं शताब्दी	0666 !६६६; १९९७; iii, vi	लुम्बिनी गौतम बुद्धको जन्मथलो हो । लुम्बिनी अञ्चल यसै ठाउँको नामबाट नामाकरण गरिएको ।	^[१८]
४	सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज	Nepal !सोलुखुम्बु जिल्ला, सगरमाथा अञ्चल, नेपाल २७°५७′५५″उ॰ ८६°५४′४७″पू॰ / २७.९६५२८°N ८६.९१३०६°E / 27.96528; 86.91306 (Sagarmatha National Park)	015१९औं शताब्दी	0120 !१२०; १९७९; vii	सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज पूर्वी नेपालको सोलुखुम्बु जिल्लाको उत्तरी भागमा छ जसले सगरमाथा, ल्होत्से, नुप्त्से, चो यु, आमादब्लम हिमालहरू तथा यस वरिपरिको क्षेत्रको ओगटेको छ। यसको क्षेत्रफल ११४८ वर्ग कि.मि. छ ।	^[१९]

यस वाहेक नेपालले सन् १९९६ र त्यसपछिका वर्षमा गरी अहिलेसम्म १५ वटा विभिन्न सम्पदालाई विश्व सम्पदा सूचीमा समावेश गर्न युनेस्कोसमक्ष आग्रह गरेको छ । यी सम्पदाका बारेमा भने निर्णय हुन बाँकी छ । नेपालद्वारा प्रस्तावित सम्पदा हुन् :-

१. पनौतीको मध्यकालीन वास्तुकला क्षेत्र - (सन् १९९६) २. प्राचीन शाक्य अधिराज्यका पुरातात्विक अवशेष रहेको तिरौलाकोट - (सन् १९९६) ३. मुस्ताङको मुक्तिनाथ उपत्यकाको गुफा वास्तुकला - (सन् १९९६) ४. गोरखास्थित मध्यकालीन दरबार क्षेत्र - (सन् १९९६) ५. रामग्राम - (सन् १९९६) ६. खोकना - (सन् १९९६) ७. लो मान्थाङ - (सन् २००८) ८. बज्रयोगिनी र साँखुका प्रारम्भिक बस्ती - (सन् २००८) ९. कीर्तिपुरको मध्यकालीन वस्ती - (सन् २००८) १०. रूरू क्षेत्रको ऋषिकेश हाता - (सन् २००८) ११. नुवाकोट दरबार क्षेत्र - (सन् २००८) १२. रामजानकी मन्दिर - (सन् २००८) १३. तानसेनको मध्यकालीन नगर - (सन् २००८) १४. सिंजा उपत्यका - (सन् २००८) १५. दैलेखेको भुर्ती मन्दिर क्षेत्र - (सन् २००८)

जंगल पर्यटन सम्पादन गर्नुहोस्

पर्यटन नेपालको मंत्रालय अनुसार, प्रमुख पर्यटक गतिविधिहरु जस्तै पर्वतमा साइकल, बंजी जम्पिङ, पर्वतारोहण र पहाड चढाइ, ट्रेकिङ, हाइकिङ रूपमा उजाड र साहसिक गतिविधिहरु समावेश,^[२०] चरा हेर्दै, उडानहरू, प्याराग्लाइडिङ र तातो हावा गुब्बारों हिमालय को पहाडमा, विशेष गरी तराई क्षेत्रमा रापट, कायाक वा हल्का डुङगा र जंगल सफारी गरेर waterways अन्वेषण।^[२१]

प्याराग्लाइडिङ, पोखरा

राफटिङ्ग

तातो हावा गुब्बारों हिमालय, नेपालको पहाडमा

References सम्पादन गर्नुहोस्

↑ Turner, Rochelle, "Travel & Tourism Economic Impact 2015 Nepal", World Travel & Tourism Council, अन्तिम पहुँच अगस्ट २, २०१६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण जुलाई २३, २०१६ मिति
↑ "Why Mount Everest is so dangerous", Discover Economist, २८ फेब्रुअरी २०१७, अन्तिम पहुँच १४ मार्च २०१७। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १५ मार्च २०१७ मिति
↑ Nepal aims to attract 1 million foreign tourists next year Xinhua News Agency, accessed 21 November 2010
↑ Survey report, Government of Nepal, Ministry of Finance, accessed 21 November 2010
↑ Nepal Tourism Statistics 2010 Report, Government of Nepal, Ministry of Tourism, and Civil Aviation, accessed April 3rd, 2012.
↑ Department of Tourism (Nepal) (जुन २०१३), "Nepal Tourism Statistics 2012" (Visitor Arrivals), अन्तिम पहुँच २०१६-१०-२८।
↑ http://www.icptr.com/wp-content/uploads/2011/01/Tourism-Amidst-Armed-Conflict.pdf वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०९-२४ मिति
↑ http://www.tourism.gov.np/uploaded/pdf/Nepal-Tourism-Statistics-2010-provisional-report.pdf
↑ "Nepal welcomes only 730,000 visitors during Nepal Tourism Year 2011 Nepal tourism misses 1 million ...", अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५।
↑ http://www.tourism.gov.np/uploaded/TourrismStat2012.pdf
↑ "798,000 tourists visited Nepal in 2013,arrivals down by 0.7 %", अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १३ जुन २०१५ मिति
↑ https://www.tourism.gov.np/files/NOTICE%20MANAGER_FILES/25.pdf
↑ https://kathmandupost.com/money/2023/12/28/nepal-welcomes-one-million-tourists-a-post-covid-record
↑ https://www.nepaltrekkinginhimalaya.com/pages/total-number-of-tourists-arrival-in-each-months-of-2023
↑ Nepal Tourism Statistics 2015 वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-०२-२७ मिति
↑ "Chitwan National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।
↑ "Kathmandu Valley", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।
↑ "Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।
↑ "Sagarmatha National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।
↑ "Popular Hiking Routes in Nepal", Everest Uncensored, अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २४ जुन २०१५ मिति
↑ Major Tourism Activities, Nepal Ministry of Culture, Tourism and Civil Aviation, retrieved 21 October 2014

[1] Turner, Rochelle, "Travel & Tourism Economic Impact 2015 Nepal", World Travel & Tourism Council, अन्तिम पहुँच अगस्ट २, २०१६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण जुलाई २३, २०१६ मिति

[2] "Why Mount Everest is so dangerous", Discover Economist, २८ फेब्रुअरी २०१७, अन्तिम पहुँच १४ मार्च २०१७। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १५ मार्च २०१७ मिति

[3] Nepal aims to attract 1 million foreign tourists next year Xinhua News Agency, accessed 21 November 2010

[4] Survey report, Government of Nepal, Ministry of Finance, accessed 21 November 2010

[5] Nepal Tourism Statistics 2010 Report, Government of Nepal, Ministry of Tourism, and Civil Aviation, accessed April 3rd, 2012.

[visitkorea-6] Department of Tourism (Nepal) (जुन २०१३), "Nepal Tourism Statistics 2012" (Visitor Arrivals), अन्तिम पहुँच २०१६-१०-२८।

[7] ttp://www.icptr.com/wp-content/uploads/2011/01/Tourism-Amidst-Armed-Conflict.pdf वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१५-०९-२४ मिति

[8] ttp://www.tourism.gov.np/uploaded/pdf/Nepal-Tourism-Statistics-2010-provisional-report.pdf

[9] "Nepal welcomes only 730,000 visitors during Nepal Tourism Year 2011 Nepal tourism misses 1 million ...", अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५।

[10] ttp://www.tourism.gov.np/uploaded/TourrismStat2012.pdf

[11] "798,000 tourists visited Nepal in 2013,arrivals down by 0.7 %", अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १३ जुन २०१५ मिति

[12] ttps://www.tourism.gov.np/files/NOTICE%20MANAGER_FILES/25.pdf

[13] ttps://kathmandupost.com/money/2023/12/28/nepal-welcomes-one-million-tourists-a-post-covid-record

[14] ttps://www.nepaltrekkinginhimalaya.com/pages/total-number-of-tourists-arrival-in-each-months-of-2023

[15] Nepal Tourism Statistics 2015 वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१८-०२-२७ मिति

[16] "Chitwan National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।

[17] "Kathmandu Valley", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।

[18] "Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।

[19] "Sagarmatha National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१०।

[20] "Popular Hiking Routes in Nepal", Everest Uncensored, अन्तिम पहुँच ११ जुन २०१५। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २४ जुन २०१५ मिति

[21] Major Tourism Activities, Nepal Ministry of Culture, Tourism and Civil Aviation, retrieved 21 October 2014

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

[१२]

[१३]

[१४]

[१५]

[१६]

[१७]

[१८]

[१९]

[२०]

[२१]